(၁)
စီစဥ္တည္းျဖတ္သူ၏ အမွာ
စာေရး ဆရာၾကီး ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္(ျငိမ္း)ႏွင့္ ဆ႒သဂါယနာပဓာန သာသနာ့ဒါယကာၾကီး ဦးႏု (၁၉၀၇-၁၉၉၅)သည္ ျပီးခဲ့ေသာ ၂၀ဝ၇၊ ေမ ၂၅ ရက္ေန ့တြင္ အသက္ ၁၀ဝ ျပည့္ျပီ ျဖစ္သည္။ သူ၏ ႏွစ္ ၁၀ဝ ျပည့္ ေမြးေန ့အခမ္းအနားကို က်န္ရစ္သူမိသားစုႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား ၊ ေရး ေဖာ္ေရး ဖက္ စာေရး ဆရာမ ်ား ၊ စာေပမိတ္ေဆြမ်ား ၊ သူ၏ တပည့္တပန္းမ်ား က ျပဳလုပ္ခဲၾ့ကသည့္အတြက္ အထူးပင္ဝမ္းသာၾကည္ႏူး ျဖစ္မိသည္။
တစ္ဘဝ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားျပီ ျဖစ္ေသာ "သူ႕လိုလူ" တစ္ဦး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ေအာက္ေမ့ဆင္ ျခင္လ်က္ ဤကဲ့သို ့ ျပဳလုပ္ကသည္ဆိုသည္မွာ ေတာ္ ႐ံုတန္႐ံု ေမတၱာေစတနာမ်ိဳးျဖင့္ မလုပ္ႏိုင္ေပ။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန၊ဣႆာမစၦရိယတို ့ကို ေရွ႕တန္းတင္ျပီးလွ်င္ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္း ဆင္ကန္းေတာတိုးသည့္ပမာ ျပဳလုပ္ေနၾကသည့္ ဤေလာကၾကီးတြင္ ေမတၱာ ေစတနာကို အရင္းခံထားလ်က္ ျပဳလုပ္ေသာ အမႈ ကိစၥ ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ဝမ္းသာၾကည္ႏူး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ သည္ စာေရး ဆရာၾကီး ဦးႏု၏ ႏွစ္ ၁၀ဝ ျပည့္ ေမြးေန ့ အမွတ္ရအ ျဖစ္ "ဦးႏု၏ အတၳဳပၸတိၱ ႏွင့့္ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္း" စာအုပ္တအုပ္ ကို၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္ တြင္ ေရး သားခဲ့ေသာ ္လည္း အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ မထုတ္ ျဖစ္ခဲ့ေခ်။ယခုတစ္ဖန္ အားမာန္သစ္စာေပတိုက္မွ စာေပမိတ္ေဆြၾကီး ဦးညိဳမိႈင္း (ခြန္ဂ်ာမိႈင္း) က "ဦးႏုု၏ ဘဝႏွင့္ စာေပမွတ္တမ္္း စာအုပ္တစ္အုပ္ တည္းျဖတ္ထုတ္ေဝလိုက္သျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ ့အား ကူညီေပးပါဟု ေျပာလာသည္။ ကြ်န္ေတာ္ မဆိုင္းမတြပင္ စီစဥ္ေပးမည္ ဟုကတိေပးလိုက္ မိပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ နည္း ကြ်န္ေတာ္ သည္ ႏိုင္ငံေရး သမား ေျမာက္ျမားစြာ ႏွင့္ ရင္းႏွီးခင္မင္ေသာ ္လည္း သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က စာေရး ဆရာၾကီး ႏွင့္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုႏွင့္ ရင္းႏွီးခဲ့သူမဟုတ္ပါ။သို ့ေသာ ္ ဆရာၾကီး ဦးႏု ေရး သားခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား အားလံုးနီးပါးအမွတ္တရ ဝယ္ယူစုေဆာင္း၍ ေလ့လာဖတ္႐ွုဖူးသည္။ ဆရာၾကီး အေၾကာင္း အျခားသူမ်ား ေရး ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား ၊ လံုးခ်င္းစာအုပ္မ်ား ကိုလည္းဖတ္ဖူးပါသည္။ ဆရာၾကီး သည္ ကြ်န္ေတာ္ ့ စာေပဘဝႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္႐ံုမက ကြ်န္ေတာ္ ့စာေပ ဘဝ၏ 'လမ္းၫႊန္' ဆရာၾကီး လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္ သည္ငယ္စဥ္ကပင္ R. Page Arrot ၏ A Short Historyof the Russian Revolution ကို ဆရာၾကီး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာဘာသာျပန္ဆို၍ ု 'လူမြဲတို ့၏ ထြက္ရပ္လမ္း' အမည္ ျဖင့္ ေရး သားခဲ့ေသာ စာအုပ္၊ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ကေရး သားထုတ္ေဝေသာ 'မာ့စ္ဆမင္းမ္ ဆိုတာဘာလဲ'(ဗမာေတြ ဘာလုပ္ရမလဲ)၊ 'ငါးႏွစ္ ရရာသီ ဗမာျပည္'္စသည့္ နိုင္ငံေရး စာအုပ္မ်ား ၊ 'ကာမတဏွာ' ၊ 'ရက္စက္ပါေပ့ကြယ္' ၊ 'ေက်းဇူးရွင္' ၊ 'ငရဲဆိုခ်ိဳနဲ ့လားဗိ်ဳ႕' စသည့္ဝတၳဳမ်ား ၊ 'မိတၱဗလဋီကာ' ၊ 'အာဇာနည္ ' စသည့္တက္က်မ္းမ်ား ' သကအလ ' ၊ 'ပုထုုဇေနာဥမၼတေကာ' ၊ 'ကမၻာေက်ာ္ရွိတ္စပီးယား ျပဇာတ္မ်ား '၊ ' အသားထဲကေလာက္ထြက္ ' ၊ 'လူထုုေအာင္သံ ' စသည္ျပဇာတ္မ်ား ၊ ေနာက္ဆံုး ဆရာၾကီး ေရး သားခဲ့သည့္ The Discoverer ကို ဦးျမင့္ေဆြ ျမန္မာျပန္ခဲ့ေသာ ' ျမတ္တရားကိုရွာေဖြေတြ ႕ရိွသူ ' စာအုပ္အဆံုး ဖတ္႐ႈဖူးသည္။ဆရာၾကီး ဦးႏုသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ႏွင့္ လူမ်ိဳးတို ့၏ ဘဝႏွင့္ ခံစားခ်က္မ်ား ကို အျမဲတမ္းကိုယ္စားျပဳျပီး ေရး သားခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ဆရာၾကီး ၏ ကိုယ္က်င့္တရား၊ညႇာတာေထာက္ထားမႈ ႏွင့္ ဘာသာသာသနာအေပၚ ၾကည္ညိဳေလးစားမႈ ၊ စာေပအေပၚ သစၥာရွိမႈ မ်ား သည္ ကြ်န္ေတာ္ ့ဘဝအတြက္ အတုယူဖြယ္ စံနမူနာမ်ား ပင္ ျဖစ္သည္။တစ္နည္းဆိုရေသာ ္ ဆရာၾကီး သည္ ကြ်န္ေတာ္ ့ဘဝအတြက္ 'လမ္းျပၾကယ္'ပင္ ျဖစ္သည္။ ယေန ့တိုင္ ဆရာၾကီး ေျပာေလ့ရိွေသာ 'ဘယ္သူတရားပ်က္္ပ်က္ ကိုယ္္မပ်က္ေစနဲ ့' ဆိုသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ ဆရာၾကီး အေတြ းအျမင္မ်ား ၊ ဆရာၾကီး ၏ စာေပလက္ရာမ်ား သည္ ကြ်န္ေတာ္ ့အေပၚ လႊမ္းမိုးေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ဆရာၾကီး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေလးအနက္ထား၍ မွတ္တမ္းတင္ထားရမည္ ့ အခ်က္မ်ား မွာ ေက်ာင္းသားဘဝမွစ၍ သူ႕ကြ်န္ဘဝ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး သမိုင္း၌ စြမ္းစြမ္းတမံ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ျဖင့္ ကိုယ္က်ိဳးရွာခဲ့မႈ လံုးဝမရွိခဲျ့ခင္း၊ သာသနာေရး ႏွင့္ လူမႈ ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကို ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း၊ ဆဌသဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီးေအာင္ျမင္ျပီးစီးသည္အထိ အဓိက ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသခဝဲ့ေသာ သာသနာ့ဒါယိကာၾကီး ျဖစ္ျခင္း၊ တိုင္းကိ်ဳးျပည္ျပဳစာေပမ်ား ကို အပတ္တကုတ္ ေရး သားျပဳစုခဲ့ျခင္း စသည္တို ့ပင္ ျဖစ္သည္။
မည္ သို ့ဆိုေစ 'ဆရာၾကီး ဦးႏု၏ ဘဝႏွင့္ ့္စာေပလက္ရာမ်ား ' စာအုပ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး အတြက္ မအားလပ္သည့္ၾကားမွ ကူညီေရး သား ခ်ီးျမႇင့္ခဲၾ့ကေသာ စာေရး ဆရာမ ်ား အားလည္းေကာင္း၊ ကူညီအားေပးခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အားလည္းေကာင္း၊ လိုအပ္သည့္ဓာတ္ပံုမ်ား ႏွင့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ကူညီရွာေဖြေပး၍ ေဆာင္းပါးမ်ား ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ေသာ ဆရာၾကီး ဦးႏု၏ သမီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ေဒၚစန္းစန္းႏုႏွင့္ ေဒၚသန္းသန္းႏု (ျမသန္းသန္းႏု) တို ့အားလည္းေကာင္း ေက်းဇူးဥပကာရတင္ရွိေၾကာင္း ဤေနရာ၌ အမွတ္တရ ေဖာျ္ပအပ္ပါသည္။
အာလံုးကိုေက်းဇူးတင္စြာ ျဖင့္ _
သန္း၀င္းလွိုင္
(စီစည္တည္းျဖတ္သူ)
၂၀၀၉ ၊ဇန္န၀ါရီ ၂၂ရက္
လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ စာေရး ဆရာၾကီး ဦးႏုကို ၁၉၀၇ ခု၊ ေမလ၂၅ရက္ေန ့တြင္ ဧရာဝတီတိုင္းေျမာင္းျမခ႐ိုင္၊ ဝါးခယ္မျမိဳ႕၌ အဘ ဦးစံလြန္း၊ အမိေဒၚခင္တို ့မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္းႏွစ္ ေယာက္ တြင္ အၾကီးဆံုး ျဖစ္ျပီး ညီငယ္အမည္ မွာ ေမာင္ဥ ျဖစ္သည္။၁၉၁၄ ခုတြင္ ဝါးခယ္မျမိဳ႕အစိုးရ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ ဘာသာ စာသင္ေက်ာင္းတြင္ သူငယ္တန္းမွ ပဥၥမတန္းအထိ ပညာဆည္းပူး သင္ၾကားခဲ့သည္။
ထို ့ေနာက္ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီး ေပၚေပါက္လာေသာ ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားပညာေရး စနစ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား ေပၚေပါက္လာေသာ အခါ အစိုးရေက်ာင္းသို ့ ျပန္မတက္ေတာ့ဘဲ ဝါးခယ္မျမိဳ႕တြင္ ဘုရားတန္ေဆာင္းမ်ား ၌ ပထမဆံုး အစိုးရ အေထာက္အပံ့မယူဘဲ ဖြင့္လွစ္ေသာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းသို ့ဝင္ေရာက္ျပီး ဆဌမတန္းမွစ၍ ပညာဆက္လက္ ဆည္းပူးခဲ့သည္။ ဆဌမတန္း၌ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ ဝါးခယ္မ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းတြင္ ဆရာ အခက္အခဲရွိေန၍ ဆရာတစ္ဘက္၊ ေက်ာင္းသားတစ္ဘက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။၁၉၂၅ တြင္ ျမိဳ႕မ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ၁၀တန္းေအာင္ျမင္၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို ့ ဆက္လက္တက္ခဲ့သည္။
၁၉၂၉ ခုတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဝိဇၨာဘြဲ႕ (BA) ရရွိခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္တြင္ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္အတြင္ း ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ံုး တည္ေထာင္ရာတြင္ ကမကထလုပ္၍ ပါဝင္ခဲ့သည္။ထို ့ေနာက္ ဦးသန္ ့ (ေနာင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္ းေရး မွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာသူ) ၏ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ပန္းတေနာ္ျမိဳ႕ အမ်ိဳးသား အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္အ ျဖစ္ တာဝန္ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္ သံုးခြျမိဳ႕ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းသို ့ ေျပာင္းေရႊ႕၍ ေက်ာင္းအုပ္အ ျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ထို ့ေနာက္ပန္းတေနာ္ျမိဳ႕ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေကာ္မတီဥကၠဌ ဦးေအာင္ျငိမ္း၊ ေဒၚညီမတို ့၏ တတိယသမီး မျမရီ ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ အိမ္ေထာင္က်ျပီးေနာက္ သံုးခြ အမိ်ဳးသားေက်ာင္းမွ ပန္းတေနာ္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းသို ျပန္လည္၍ တာဝန္ထမ္းရြက္သည္။ ၁၉၃၄ တြင္ ဘီအယ္လ္ေခၚ ဥပေဒတန္းတက္ရန္အတြက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို ့ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဥပေဒတန္း တက္ေရာက္ေနစဥ္ တကၠသိုလ္သမဂၢ အမႈ ေဆာင္အ ျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ထို ့ေနာက္ ၁၉၃၅ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမၼဂၢ ဥကၠဌ အ ျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ထိုႏွစ္ မွာ ပင္ဘီအယ္လ္ (ဥပေဒဝိဇၹာဘြဲ႕) ရရွိသည္။ ၁၉၃၆ ခုတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ေပၚေပါက္လာေသာ အခါ ဦးေဆာင္ပါဝင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ကၽြန္ပညာေရး ကို အလိုမရွိဟူေသာ သေဘာျဖင့္ ဘီေအ(BA) ဘဲြ႕ကို ျပန္အပ္ခဲ့သည္။
၁၉၃၇ တြင္ သတင္းစာဆရာ ဦးဘစိန္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတို ့ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေဖဘီယံ ႏိုင္ငံေရး ပါတီတြင္ ဝင္ေရာက္ကူညီသည္။ ထို ့ေနာက္ တို ့ဗမာ အစည္းအ႐ံုးသို ့ဝင္ေရာက္ခဲ့ရာ အမည္ ကိုႏုမွ သခင္ႏု ျဖစ္လာသည္။ထိုႏွစ္ ၁၉၃၇ မွာ ပင္ သခင္ႏုႏွင့္ တိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ရွိသည့္ လူငယ္မ်ား စုေပါင္း၍ အဂၤလန္ျပည္ရွိ လက္ဝဲစာအုပ္ အသင္းကို အတုယူကာ၁၉၃၇ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ (၄) ရက္ေန ့တြင္ နဂါးနီ စာအုပ္အသင္းၾကီးကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳ ဦးစီးထုတ္ေဝလ်က္ရိွေသာ ဒီဒုတုတ္္ဂ်ာနယ္ တြင္ လည္း(ကမၻာေက်ာ္ ရွိတ္စပီးယားျပဇာတ္မ်ား ကို ၁၉၃၆ မွ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ အထိ အခန္းဆက္ ေရး သားေနခဲ့သည္။ ေနာင္တြင္ အဆိုပါ ျပဇာတ္မ်ား ကို စုေပါင္း၍ ၁၉၃၅ ခု၊ မတ္လတြင္ ကမၻာေက်ာ္ ရွိတ္စပီးယားျပဇာတ္မ်ား အမည္ ျဖင့္ စာအုပ္ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ တြင္ သခင္ႏုသည္ တ႐ုတျ္ပည္သို ့ခ်စ္ၾကည္ေရး သြားေသာ အဖြဲ႕တြင္ အဖြဲ႕ဝင္အ ျဖစ္ လိုက္ပါသြားခဲ့သည္။
၁၉၄၁ တြင္ သခင္ႏုသည္ အဂၤလိပ္အစိုးရက သခင္ႏုအား ဖမ္းဆီး၍ ႐ံုးတင္စစ္ေဆးျပီး ေထာင္ဒဏ္ ၂ႏွစ္ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။ အက်ဥ္းေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ျပီးေနာက္ ၁၉၄၃ ခု၊ ၾသဂုတ္လ ၁ရက္၊ ဂ်ပန္ေခတ္၊ ေဒါက္တာဘေမာ္ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးအ ျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။၁၉၄၄ ခုတြင္ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးအ ျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။ ထိုႏွစ္ မွာ ပင္ ဖက္ဆစ္ဆန္ ့က်င္ေရး ျပည္သူ႕လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕တြင္ ဥကၠဌ အ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။၁၉၄၅ ခု၊ ဇန္နဝရီလ၂၀ ရက္ေန ့တြင္ ဖဆပလ လူထုညီလာခံမွ ေရြးခ်ယ္ေသာ ဗဟိုအမႈ ေဆာင္ ၁၀ ဦးတြင္ ပါဝင္သည္။ ထို ့ေနာက္ ဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္ ဒုတိယဥကၠဌ ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၇ခု ၊ ဇြန္လ ၁၃ ရက္ေန ့တြင္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ အ ျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသည္။ထိုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၃ ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး အတြက္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံသို ့ ထြက္ခြာ၍ ဇူလိုင္ ၁၂ ရက္ေန ့တြင္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသည္။ထို ့ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား လုပ္ၾကံခံရျပီးေနာက္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ေန ့တြင္ ယာယီအစိုးရ၏ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လ၂၆ ရက္ေန ့တြင္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌအ ျဖစ္မွႏုတ္ထြက္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခု၊ ၾသဂုတ္လ ၂၆ ရက္ေန ့ ဘာသာျပန္စာေပအသင္းၾကီး တည္ေထာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။၁၉၄၇ ခု၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၇ ရက္ေန ့တြင္ အဂၤလန္ျပည္၊လန္ဒန္ျမိဳ႕၌ နန္းရင္းဝန္ ရစ္ခ်က္အက္တလီႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ယာယီအစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏုတို ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး အတြက္ 'ႏုအက္တလီစာခ်ဳပ္' ကိုလန္ဒန္ျမိဳ႕၌ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့သည္။၁၉၄၈ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ ၃ ရက္ေန ့တြင္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္ အမည္ တင္သြင္းခံရသည္။ ထို ့ေနာက္ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန ့တြင္ လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ ေပၚထြန္းလာခဲ့ျပီးေနာက္ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ခန္ ့အပ္ျခင္းခံရသည္။
ထိုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန ့တြင္ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းဝင္းအတြင္ း ယာယီအသင္းတိုက္၌ ဘာသာျပန္ စာေပအသင္းကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဖန္အမွတ္ ၃၆၁ ၊ ျပည္လမ္းေပၚရိွ ဆိုရန္တိုဗီလာ အေဆာက္အဦ (ယခု ျမန္မာ့စာတိုက္ႏွင့္ ေၾကးနန္းဆက္သြယ္ေရး ဌာန)သို ့ ေျပာင္းေရႊ႕ျပီးေနာက္ 'စာေပဗိမာန္' ဟု အမည္ ေျပာင္းခဲ့သည္။
၁၉၅၁ ခုတြင္ ဘာသာျပန္ စာေပအသင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာင္စီကို ဖြဲ႕စည္း၍ ဥကၠဌအ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၁ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန ့တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကမၻာေအးေစတီေတာ္ အနီးတြင္ မဟာပသာဏလိုဏ္ဂူေတာ္ ၾကီးကို ပႏၷက္႐ိုက္ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးခဲ့သည္။၁၉၅၄ ခု၊ ေမလ ၁၇ ရက္ေန ့တြင္ ဆဌသဂၤါယနာတင္ပြဲေတာ္ ကို ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေရကူးရပ္ သီရိမဂၤလာကုန္းေျမရွိ မဟာပသာဏ လိုဏ္ဂူေတာ္ ၾကီးတြင္ က်င္းပရာ ဥပသကာအဖြဲ႕ဥကၠဌ အ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။၁၉၅၆ ခု၊ ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန ့တင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးမွ ေခတၱ ႏုတ္ထြက္သည္။ ထိုႏွစ္ မွာ ပင္ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းခ႐ိုင္ ပါလီမန္အမတ္အ ျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ၁၉၅၇ ခုတြင္ ဇနီး ေဒၚျမရီ၊ ဦးသန္ ့၊ ဗိုလ္မွဴးသြင္၊ဗိုလ္ၾကီးျပည္စိုး တို ့ႏွင့္ အတူကမၻာတစ္ပတ္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီး လွည့္လည္ခဲ့သည္။
၁၉၅၈ ခု၊ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန ့တြင္ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ အဖြဲ႕ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ၂၈ ရက္ေန ့တြင္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရသို ့ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ တြင္ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းခ႐ိုင္ ပါလီမန္အမတ္အ ျဖစ္ ထမ္မံေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ၊မတ္လ ၁၈ ရက္ေန ့တြင္ သန္ ့ရွင္းဖဆပလအဖြဲ႕ကို ျပည္ေထာင္စုပါတီအ ျဖစ္ အမည္ ေျပာင္းခဲ့ျပီး ပါတီဥကၠဌအ ျဖစ္ တာဝန္ေပးခဲ့သည္။ ဧျပီလ ၄ ရက္ေန ့တြင္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီး၊ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီး၊ ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီး၊ ကယ္ဆယ္ေရး ႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ၾကီး တာဝန္မ်ား ကို စတင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။၁၉၆၀ ခု၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ေန ့တြင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကိစၥကို လက္မွတ္ ေရး ထိုးသည္။
၁၉၆၁ ခု၊ မတ္လ ၁၄ ရက္ေန ့တြင္ ပါတီဥကၠဌ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ ႏွစ္ မွ ၁၉၆၂ ခု၊ မတ္လ ၂ ရက္ေန ့အထိ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ပထစ အဖြဲ႕ဝင္အ ျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၂-၆၆ ခုႏွစ္ အထိေခတၱ ထိန္းသိမ္းျခင္းခံရသည္။ လြတ္ေျမာက္ေသာ အခါရဟန္းဝတ္ျပီး ျမန္မာျပည္အႏွံ ့ ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ မ်ား ေဟာၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၆၉ ခုတြင္ မိသားစုႏွင့္ အတူ အိႏၵိယသို ့ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ဦးေလာ႐ံု၊ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္၊ ဗိုလ္လက်ာ္တို ့ႏွင့္ ပူးေပါင္းျပီးပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီပါတီ တည္ေထာင္သည္။
ထို ့ေနာက္ သံဃာ့ဂိုဏ္းေပါင္းစံု စုေဝးစည္း႐ံုးၾကလ်က္ သာသနာေတာ္ သန္ ့ရွင္းေရး ၊ တည္တံ့ေရး တို ့ကိုေဆာင္ရြက္ၾကရန္ တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္ကိုႏွစ္ ေထာင္းအားရေသာ အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ၏ သေဘာထားႏွင့္ ေၾကညာခ်က္ ထုတျ္ပန္ခဲ့ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရရန္ ဆင္ႏြဲခဲ့သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ား တြင္ အဓိကအခန္းမွရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံ ပါဝင္ခဲျ့ခင္းမ်ား ကို ေထာက္ထားျခင္း ၊ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ၊ ဂုဏ္ျပဳျခင္း အားျဖင့္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ျဖစ္သူ ဦးႏုအား ျမန္မာျပည္သို ့ ေခတၱ ျဖစ္ေစ၊အျမဲ ျဖစ္ေစ ျပန္လာရန္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီႏွင့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ကိုယ္စား ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက ဖိတ္ၾကားေမတၱာရပ္ခံခဲ့သည္ကို တံု ့ျပန္ေသာ အားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ျပည္တြင္ းျပည္ပ သာသနာေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ရန္လည္းေကာင္း၊ ဦးႏုႏွင့္ ဇနီးေဒၚျမရီတို ့သည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သို ့ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ၊ ဇူလိုင္လ၂၉ ရက္ေန ့၊ ညေန ၃ နာရီခြဲအခိ်န္တြင္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။၁၉၈၁ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန ့တြင္ ဦးႏု အားႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕(ပထမအဆင့္) ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ထို ့ေနာက္ ဗုဒၶသာသနာ ျပန္ ့ပြားေရး အတြက္ ပိဋကတ္ဘာသာျပန္လုပ္ငန္းကို ဦးစီး၍ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၈၈ ခုတြင္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕ (ယာယီ) ကို ဖြဲ႕စည္းျပီး ေခတ္ျပိဳင္အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ဦးႏုသည္ စာေရး ဆရာလည္း ျဖစ္ရာ ပထမဆံုး ပံုႏိုပ္စာမူ ျဖစ္သည့္ 'အခ်စ္ေလာ အမုန္ု္းေလာ' ျပဇာတ္ကိုဓူဝံ မဂၢဇင္းတြင္ ပံုႏိုပ္ေဖာ္ျပျခင္းခံရသည္။
၁၉၃၆ ခု တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ ျပီးေသာ အခါ သပိတ္ေမွာ က္ေက်ာင္းသားအမည္ ျဖင့္ ဇာတ္ၫႊန္းေရး ၍ ျဗိတိသွ်ဘားမား ႐ုပ္ရွင္ကုမၼဏီက ႐ုပ္ရွင္အ ျဖစ္႐ိုက္ကူး ခဲသည္။ ထိုႏွစ္ မွာ ပင္ ဒီးဒုတ္ ဂ်ာနယ္၌ ကမာၻေက်ာ္ရွိတ္စပီးယားျပဇာတ္မ်ား ကို ေရး သားခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုတြင္ ျပဇာတ္တိုမ်ား ထဲမွ ေကာင္းႏိုးရာရာမ်ား ကို ေရး ခ်ယ္၍ "ေခတ္မီျပဇာတ္မ်ား " အမည္ ေပး၍ နဂါးနီ စာအုပ္အသင္းမွ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။
ဦးႏု၏ ထင္ရွားခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား မွာ ဗမာ့သတၱိ၊ လူေပၚလူေဇာ္လုပ္နည္္း (ပ၊ ဒု တြဲ ) (ေနာင္တြင္ အဆိုပါစာအုပ္ကို မိတၱဗလဋီကာ အမည္ သစ္သို ့ေျပာင္း၍ ထုတ္ေဝရာ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္အ ျဖစ္ အစိုးရပညာေရး ဌာနမွေက်ာင္းမ်ား တြင္ သင္ၾကားရန္ျပ႒ာန္းျခင္းခံရသည္) ဂႏၶာလရာဇ္ ၊ ႏိုင္ငံေရး အဘိဓာန္၊ (သခင္လွေဖေခၚဗိုလ္လက်ာ္ႏွင့္ တြဲ ဖက္၍ ေရး သည္) ႏြားသိိုုးၾကိဳးျပတ္(ျပဇာတ္) ပုထုဇေနာဥမၼတေကာ (ျပဇာတ္) ၊ "ရက္စက္ပါေပ့ကြယ္္" (အဆိုပါ စာအုပ္ကို အင္းစိန္ေထာင္အတြင္ းအက်ဥ္းခံေနရစဥ္က ေရး သားခဲ့သည္။ ဦေသာ င္္းဒန္(အင္းစိန္ေထာင္ထဲတြင္ ေရး သားခဲ့ေသာ ယခုတိုင္ ပံုမႏွိပ္ရေသးေခ်။) အာဇာနည္ဆိုုတာ ဘာလဲ၊ မာခ္ဆဇၨင္(မ္) ဆိုုတာဘာလဲ၊ (ဗမာေတြ ဘာလုပ္ရမလဲ)၊ ငါးႏွစ္ ရာသီဗမာျပည္ (အဆုိပါ စာအုပ္ကိုျမန္မာႏိုုင္ငံအစိုးရ အမ်ိဳးသားစီမံကိန္းဌာန၊ အတိုင္ပင္ခံအရာရွိၾကီး မစၥတာ ေဂ်အပ္ဖ္ဖာနဗဲလ္က အဂၤလိ္ပ္ဘာသာသို ့ျပန္ဆို္ ခဲ့ သည္ ။) " လူမြဲတို ့ထြက္္ရပ္္လမ္္း" (ပ၊ ဒု တြဲ )၊ "စာရိတၱမဏၰိဳင္၊ လူထုေအာင္သံျပဇာတ္္္" (အဆိုပါျပဇာတ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ၌ သင္ၾကားရန္ ပညာေရး ဌာနမွျပ႒ာန္းသည္။ အေမရိကန္ ႐ုပ္ရွင္ကုမၼဏီတစ္ခုႏွင့္ ညႇိႏိႈင္း၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီပညာ ျပန္ ့ပြားေရး အသင္းမွၾကီးမွဴး၍ ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ကူးခဲ့သည္။ ထို ့ျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ျပဇာတ္အ ျဖစ္လည္း စတင္ကျပခဲ့သည္။) ႏိုင္ငံေတာ္ ပန္းတိုင္ (ပ၊ ဒုတြဲ )၊ "ျပည္ေတာ္ သာသာပန္္းတိုင္္"၊ ဓမၼအအေၾကာင္း "ငါးပါးသီလအေၾကာင္္း"၊ငါးပါးသီ(ျမတ္စြာ ဘုရား၊ သံဃာေတာ္ ဓမၼအေၾကာင္း)"ဗုဒၶဘာသာ အေရး ေတာ္ ္ပံု ၊ "ဖိႏွိပ္တိုက္ပြဲအဆင့္ဆင့္ " ၊"ဒီမိုကေရစီ ကာကြယ္ၾက " (ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္ ႏွစ္ ဘာသာ) ေရွတန္းေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လိုေသာ ္ "အိႏၵိယျပည္၌ ေဟာေျပာေသာ ဗုဒၶတရားေတာ္ မ်ား " "ကာမတဏွာ "ရုပ္စံုအေျခခံသမိုင္အတြဲ -၁ " (ကမၻာႏွင့္ သတၱ၀ါအစ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အစ) ၊ "ေညာင္ကန္ေအး ၀ိပႆနာတရားေတာ္ " " ေက်းဇူးရွင္ " "ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ " ၊အနတၱလကၡဏာသုတ္တရားေတာ္ " ၊ " ငရဲဆိုခ်ိဳနဲ ့လားဗ်ိဳ ့" ၊ " ၾတိရတနာသဗၺေဇယ်မဂၤလာဂါထာေတာ္ မ်ား " ျမတ္တရားကို ရွာေဖြေတြ ႕ရိွသူ(ေဂါတမျမတ္စြာ ဘုရား)တို ့ ျဖစ္ျပီး၊ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရး သားေသာ စာအုပ္မ်ား မွာ ‘Towards Pease & Democracy’ ‘From Peace to Slability’ ‘The People win through’ ‘Burma looks Ahead’ ‘Burma under the Japan: Picture andPortraits’ ‘Forward with the People’ ‘We must Defend Democracy’ ‘Wages of Sin’ စသည္တို ့ ျဖစ္သည္ ။ ဦးနု ေရး သားခဲေသာ " တာေတစေနသား ၊ဘ၀တဏွာ ၊ သမုဒၵယတဏွာ ၊ ကမၻာတစ္ပတ္ စာအုပ္တို ့မွာ ယေန ့တိုင္ မထုတ္ေဝရေသးေပ။
ထို ့ေနာက္ ၁၉၅၅ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄ ရက္၊အဂၤါေန ့နံနက္ ၁၁ နာရီ ၂၅ မိနစ္တြင္ ဆ႒သဂၤါယနာပဓာန သာသနာ့ဒါယကာၾကီး ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္(ျငိမ္း)ႏွင့္ စာေရး ဆရာၾကီး ဦးႏုသည္ အသက္ ၈၈ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ၉၆ပါး ေရာဂါ ျဖင့္ အမွတ္ ၄၂၊ ျပည္ေထာင္စုလမ္းသြယ္၊ဆရာစံလမ္းမၾကီး၊ ဗဟန္းျမိဳ႕နယ္ ေနအိမ္၌ ္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ သမီး ေဒၚစန္းစန္းႏု (ဦးသက္တင္)၊ဦေအာင္ရဲျမင့္ + ေဒၚျမျမေအး၊ ဦးေသာ င္းထိုက္ +ေဒါက္တာ ေမသဇင္သန္းထိုက္၊ ဦးေအာင္ + ေဒၚခင္စန္းႏြဲ႕၊ ဦးေအာင္ျငိမ္း + ေဒၚသန္းသန္းႏု၊ ေဒါက္တာ ခင္ေအးသက္တင္(ခ)ေဒၚခင္ေအးႏု တို ့က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ဇနီး ေဒၚျမရီသည္ ဦးႏု မကြယ္လြန္မီ လြန္ခဲ့ေသာ ၂ႏွစ္ ခန္ ့ (၁၉၉၃ခု၊ ေဖေဖာ္ဝရီလ ၇ ရက္ေန ့)တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ ဦးႏု၏ ၾကြင္းက်န္ေသာ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ၾကံေတာသုသာန၌ ္ဂူသြင္းသျဂိဳဟ္ခဲ့သည္။ (၃၁-၁၂-၉၆)ရက္ေန ့တြင္ ၾကံေတာသုသာန္ ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေသာ ေၾကာင့္ ေျမာက္ဥကၠလာပျမိဳ႕နယ္ရွိ ေရေဝးသုသာန္သို ့ ဇနီး ျဖစ္သူ႐ုပ္ကလာပ္ႏွင့္ အတူေျပာင္းေရႊ႕ဂူသြင္းထားခဲ့သည္။
(၂)
ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္(ျငိမ္း) ဦးႏု၏ ဘဝ ျဖစ္စဥ္ရက္စြဲသမိုင္း
၁၉၀၇ ေမ ၂၅၊ အဘ ဦးစံထြန္း၊ အမိ ေဒၚေစာခင္တို ့မွစေနေန ့နံနက္ ၈နာရီ၊ ၃၉မိနစ္၊ ၁၂ စကၠန္ ့၌ သားဦးကေလး ေမာင္ႏုအား ဝါးခယ္မျမိဳ႕ ဘုရားၾကီးလမ္းထိပ္ ေနအိမ္၌ ဖြားျမင္သည္။ ေမြးခ်င္းႏွစ္ ေယာက္ တြင္ အၾကီးဆံုး ျဖစ္ျပီး ညီငယ္အမည္ မွာ ေမာင္ဥ (သခင္ဥ) ျဖစ္သည္။
၁၉၂၀ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း သားသပိတ္တြင္ ဝါးခယမ္ ျမိဳ႕အစိုးရေက်ာင္း ၌ ပဥၥမတန္းမွ ပါဝင္ခဲ့သည္။၆တန္း၌ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ ဝါးခယ္မ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းတြင္ ဆရာအခက္အခဲရွိေန၍ ဆရာတစ္ပိုင္း၊ ေက်ာင္းသားတစ္ပိုင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၂၅ ျမိဳ႕မအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္းေအာင္သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဆက္တက္သည္။
၁၉၂၉ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘီေအ(ဝိဇၹာ )ဘြဲ ့ ရရွိသည္။ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္ မ်ား အစည္းအ႐ံုးတည္ေထာင္ရာတြင္ ကမကထလုပ္၍ ပါဝင္သည္။ဦးသန္ ့၏ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ပန္းတေနာ္ျမိဳ႕အမိ်ဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္အ ျဖစ္ တာဝန္ထမ္းရြက္သည္။ ထို ့ေနာက္ ပန္းတေနာ္ျမိဳ႕ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း ေကာ္မတီဥကၠ႒ႏွင့္ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္ ဦးေအာင္ျငိမ္းႏွင့္ ေဒၚညီမတို ့၏ တတိယသမီးမျမရီႏွင့္ ႏွစ္ ဦးသေဘာတူ လက္ထပ္ယူသည္။ ပန္းတေနာ္ အမိ်ဳးသားေက်ာင္း သို ့ျပန္၍ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။
၁၉၃၄ ကိုႏုသည္ ဘီအယ္လ္ (B.L) ေခၚ ဥပေဒပညာသင္ရန္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို ့ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည္။ ထိုစဥ္မွာ ပင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ (တကသ)ဒုတိယဥကၠ႒ေနရာတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ရာအႏိုင္ရသည္။
၁၉၃၅-၃၆ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း သားမ်ား သမဂၢ အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းသည္။ သမဂၢအမႈ ေဆာင္
(၁) ကိုနု - ဥကၠ႒
(၂) မစၥတာရာရွစ္ - ဒုဥကၠ႒
(၃) ကိုသီဟန္ - အတြင္ းေရး မွဴး
(၄) ကိုအုန္း - ေငြထိန္း
(၅) ကိုထြန္းအံု - စာၾကည့္တိုက္မွဴး
(၆) ကိုဘဆန္း -အားကစားခုန္စားမွဴး
(၇) ကိုေအာင္ဆန္း - အိုးေ၀မဂၢဇင္း တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ
(၈) ကိုသာလွ - နိုင္ငံျခာဆက္သြယ္ေရး မွဴး
(၉) ကိုထြန္းတင္ - ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး မွဴး
၁၉၃၆ ဇန္နဝါရီ ၃၀၊ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ မွ ၾကီးမွဴးက်င္းပေသာ စကားရည္ လုပြဲ၌ သဘာပတိကိုႏု(တကသဥကၠ႒) က ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး မစၥတာဒီဂ်ီစေလာ့စ္ (D.J. Sloss) သည္ ေက်ာင္းသားမ်ား ၏ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာ ကိစၥမ်ား ကိုဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေနေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ား ကြ်န္စိတ္ေမြးမႈ ႏွင့္ ေၾကာက္စိတ္ေတြ ကို ပယ္ေဖ်ာက္ပစ္သင့္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ တကၠသိုလ္အာဏာပိုင္မ်ား ၏ ျဖစ္အင္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈ မ်ား ကို ေဝဖန္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၁၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး မစၥတာဒီဂ်ီစေလာ့စ္ (D.J. Sloss) က ကိုႏုကို ေက်ာင္းထုတ္လိုက္ေၾကာင္းအေၾကာင္းၾကားစာကို ေပးပို ့ခဲ့သည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၃ ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ အမႈ ေဆာင္အစည္းအေဝးေခၚ ၍ ကိုႏုအားေက်ာင္းထုတ္သည့္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးၾကသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၅၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ဥကၠ႒ ကိုႏုကို ေက်ာင္းထုတ္ လိုက္ျခင္းႏွင့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၏ အိုေဝမဂၢဇင္းတြင္ အဂၤလိပ္႑ပိုင္း၌ ပါဝင္ေသာ ယမမင္း (ဦးညိဳျမ၏ ကေလာင္ကြဲ)၏ The Hell Hound At Large(ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေျပးေနသည္) အမည္ ရွိအယ္ဒီတာထံေပးစာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေပးစာေရး သူအမည္ ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ ေတာင္းဆိုသည္ကိုျငင္းပယ္ခဲ့သည့္ တာဝန္ခံအယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းတို ့ကို ေက်ာင္းထုတ္လိုက္ျခင္းသည္ေက်ာင္းသားထုတစ္ရပ္လံုးကို ေစာ္ကားျခင္းဟု သမဂၢကယူဆခဲ့သည္။ ဤသို ့ျဖင့္ "ဒုတိယအၾကိမ္ ျပည္လံုးကြ်တ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီး " ကိုေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ၇၀ဝ ေက်ာျ္ဖင့္ စတင္သပိတ္ေမွာ က္ခဲ့ၾကသည္။
ေရႊတိဂံုေစတီကုန္းေပၚ၌ တကၠသိုလ္သပိတ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း ခဲ့သည္။ သပိတ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူမ်ား မွာ -
(၁) ဦးေက်ာ္ျမင့္ (ဝတ္လံု)
(၂) ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ (ေနာင္အာဇာနည္)
(၃) ေဒါက္တာ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း
(၄) ေဒၚႏွင္းျမ တို ့ ျဖစ္ၾကသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆၊ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ေတာင္ဘက္ေစာင္းတန္းရွိ ေမာ္လျမိဳင္ဇရပ္ တြင္ သပိတ္ေမွာ က္ေကာင္စီကို ဖြဲ႕စည္းျပီး ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ၾကီးၾကပ္ေပးခဲ့သည္။ အဖြဲ႕ဝင္ ၃၁ဦးသပိတ္ေမွာ က္ေကာင္စီထဲမွ ထင္ရွားသူမ်ား မွာ -
(၁) ကိုႏု
(၂) မစၥတာရာရွစ္
(၃) ကိုအုန္း
(၄) ကိုသီဟန္
(၅) ကိုေက်ာ္ျငိမ္း
(၆) ကိုထြန္းအံု
(၇) ကိုဘဆက္
(၈) ကိုညိဳထြန္း
(၉) ကိုစိုးေမာင္
(၁၀) မအုန္း
(၁၁) မခင္ျမ
(၁၂) တီေကဘြန္း
(၁၃) ကိုသန္းတင္
(၁၄) ကိုထြန္းေဖ
(၁၅) ကိုထြန္းတင္
(၁၆) ကိုလွေဖ
(၁၇) သရဲဗေအး
(၁၈) ကိုသိန္းတင္ (ဦးညိဳျမ)
(၁၉) မအမာ (လူထုေဒၚအမာ)
(၂၀) မမၾကီး
(၂၁) ကိုေအာင္ဆန္း (ေနာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္)
(၂၂) ကိုလွေမာင္ (ရမည္ းသင္း)
(၂၃) ကိုလွခင္ေမာင္
(၂၄) ကိုညြန္ ့စသည္တို ့ ျဖစ္ၾကသည္။
၁၉၃၈ ေအာက္္တိုဘာ၊ ကိုေအာင္ဆန္း (ေနာင္ဗိုလ္္ခ်ဳပ္) ၊ ကိုႏု(ေနာင္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)၊ကိုသန္းထြန္း(ေနာင္ဗကပဥကၠ႒) တို ့သည္ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုးသို ့ တစ္ေန ့တည္း ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုႏုသည္ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုးသို ့ ဝင္ေရာက္ခဲ့ျပီးေနာက္ သခင္ႏု ျဖစ္လာသည္။
ႏိုဝင္ဘာ ၃၊ သခင္ေအာင္ဆန္း တကသဥကၠ႒ အ ျဖစ္မွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သျဖင့္ ကိုဗဟိန္းကို တကသ ဥကၠ႒အ ျဖစ္ ထပ္မံ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲ့သည္။
ႏိုဝင္္ဘာ ၂၀၊ တတိယအၾကိမ္ တို ့ဗမာ အစည္းအ႐ံုး အလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕၏ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဒုတိယအစည္းအေဝးကို ေရႊတိဂံုေစတီ ေမာ္လျမိဳင္ဇရပ္တြင္ က်င္းပရာ သခင္ဗစိန္၊ သခင္ထြန္းအုပ္စသည့္ အလုပ္အမႈ ေဆာင္မ်ား ကို အစည္း အ႐ံုးမွထုတ္ပယ္ေၾကာင္း ဆံုးဖတ္၍ အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕သစ္ကို ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းလိုက္သည္။အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္သစ္မ်ား မွာ -
(၁) သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း - နာယက
(၂) သခင္ထိပ္တင္ကိုယ္ေတာ္ ၾကီး- ဥကၠ႒
(၃) သခင္လွေဘာ္- ဒုဥကၠ႒
(၄) သခင္ေအာင္ဆန္း -အေထြေထြ အတြင္ းေရး မွဴး
(၅) သခင္ဗေမာင္ (ေမာ္လျမိဳင္)- ေငြထိန္း
(၆) သခင္တင္ေမာင္ (ပန္းတေနာ္) -ကိုယ့္မင္း ကိုယ္ခ်င္း
(၇) သခင္သင္ (ေခ်ာက္)- လယ္သမား ဌာန
(၈) သခင္သန္းထြန္း - ။
(၉) သခင္ႏု - ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီေရး
(၁၀) သခင္သိန္းေအာင္ (အလံု) - ။
(၁၁) သခင္လွေဖ (ကာလကတၱား)- ။
(၁၂) သခင္ျမ - စာရင္းစစ္
(၁၃) သခင္လွေမာင္ (ခုနစ္ေထာင္စံ) - ဗမာ့လက္႐ံုးတာဝန္ခံ
(၁၄)သခင္ဗဦး - အမႈ ေဆာင္
(၁၅) သခင္ဗသန္း (သထံု) - ။
(၁၆) သခင္သန္း (ေမာ္လျမိဳင္)- ။ စသည္တို ့ ျဖစ္သည္။
၁၉၃၉ ဧျပီ ၇ ၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း ဦးေဆာင္ေသာ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး၏ စတုတၳအၾကိမ္ ညီလာခံကိုေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည္။ ညီလာခံမွေရွးေကာက္တင္ေျမႇာက္လိုက္ေသာ အလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕မွာ -
(၁) သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း - နာယက
(၂) သခင္ထိပ္တင္ကိုယ္ေတာ္ ၾကီး - ။
(၃) လယ္တီပ႑ိတ သခင္ေမာင္ၾကီး - ။
(၁) သခင္လွေဘာ္ - ဥကၠ႒
(၂) သခင္ေအာင္ဆန္း- အေထြေထြအတြင္ းေရး မွဴး
(၃) သခင္စိုး - အလုပ္သမား ဌာနမွဴး
(၄) သခင္ ခင္ေအာင္- လယ္သမားဌာန မွဴး
(၅) သခင္လွေဖ - စည္း႐ံုးေရး ဌာနမွဴး
(၆) သခင္ေလးေမာင္- ျပန္ၾကားေရး ဌာနမွဴး
(၇) သခင္ဗသာ - ဗမာ့လက္႐ံုးတပ္ ဌာနမွဴး
(၈) သခင္ႏု - ဘ႑ေရး မွဴး
(၉) သခင္တင္ေမာင္ (ပန္းတေနာ္) -ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္း
(၁၀) သခင္လွေမာင္ (ေတာင္ငူ) - ဌာနခ်ဳပ္႐ံုးအုပ္ခ်ဳပ္ေရး
(၁၁) သခင္သိန္းေမာင္- အမႈ ေဆာင္
(၁၂) သခင္ထြန္းေရႊ - ။
(၁၃) သခင္သန္းထြန္း - ။
(၁၄) သခင္လွေမာင္ - ။
(၁၅) သခင္ျမ - ။
(၁၆) သခင္အုန္းေဖ - ။
(၁၇) သခင္သန္း - ။
(၁၈) သခင္သင္ - ။ တို ့ ျဖစ္သည္။
၁၉၃၉ စက္တင္ဘာ ၁၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ေနအိမ္တြင္ အစည္းအေဝး က်င္းပ၍ " ဗမာ့ ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း "(Burma Freedom Bloc) ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းသည္။ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား မွာ -
(၁) ေဒါက္တာဘေမာ္(ဆင္းရဲသားဝံသာႏုအဖြဲ႕)-ေခါင္းေဆာင္
(၂) သခင္ေအာင္ဆန္း(တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး)- အေထြေထြအတြင္ း ေရး မွဴး
(၃) သခင္သန္းထြန္း(တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး)- အမႈ ေဆာင္
(၄) သခင္လွေဘာ္ (တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး)- ။
(၅) သခင္ႏု(တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး)- ။
(၆) သခင္ျမ (တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး)- ။
(၇) ဦးလွမင္း (ဆင္းရဲသား ဝံသာႏုအဖြဲ႕)- ။
(၈) ဗႏၶဳလဦးစိန္(ဆင္းရဲသား ဝံသာႏုအဖြဲ႕)- ။
(၉) ေဒါက္တာသိန္းေမာင္(ငါးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႕) - ။
(၁၀) ဦးထြန္းေအာင္(ငါးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႕) - ။
(၁၁) ဦးဘေရႊ (မႏၳေလး)(ေနျပည္ေတာ္ အဖြဲ႕) - ။
(၁၂) ဦးဘဦး (မႏၳေလး)(ေနျပည္ေတာ္ အဖြဲ႕) - ။
(၁၃) ေစာေဖသာ(ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕) - ။စသည္တို ့ ျဖစ္သည္။
ဒီဇင္ဘာ ၁၂၊ ျမိဳ႕မေက်ာင္းအုပ္ၾကီး ဦးဘလြင္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕ဝင္(၈)ဦးပါ တ႐ုတ္-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ တ႐ုတ္ျပည္သို ့ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ယင္းတို ့မွာ -
(၁) ဦးဘလြင္ - အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္
(၂) ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ - အဖြဲ႕ဝင္
(၃) မစၥတာဂန္ဂါဆင္း(ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္)- အဖြဲ႕ဝင္
(၄) သခင္ႏု - အဖြဲ႕ဝင္
(၅) ေဒၚျမစိန္ - အဖြဲ႕ဝင္
(၆) မစၥတာ ေစာတိန္ေလ်ာင္ - အဖြဲ႕ဝင္
(၇) မစၥတာ ဝီလ်ံက်န္ - အဖြဲ႕ဝင္
(၈) မစၥတာ လယူး - အဖြဲ႕ဝင္ တို ့ ျဖစ္သည္။
၁၉၄၁ သခင္ႏုကို အဂၤလိပ္အစိုးရအား ဆန္႔က်င္ေဝဖန္တရားေဟာမႈ ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီး၍ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ ႏွစ္ အျပစ္ေပးသည္။- သခင္ႏုသည္ အက်ဥ္းက်ေနစဥ္ အဂၤလိပ္ျပဇာတ္ ၁၅ ပုဒ္ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့သည္။ (၄င္းတို ့ထဲမွ ႏြားသိိုုးၾကိဳးျပတ္ႏွင့္ ပုထုဇေနာဥမၼတတေကာ ျပဇာတ္ႏွစ္ ပုဒ္ကို ဂ်ပန္တို ့ျမန္မာျပည္အုပ္စိုးေနခ်ိန္က ထုတ္ေဝသည္။)ထို ့ျပင္ အင္းစိန္ေထာင္ထဲတြင္ "ရက္စက္္ပါေပ့ကြယ္ " ႏွင့္ "ဦးေသာ င္္းဒန္ "ဝတၳဳတို ့ကို ေရး သားသည္။
၁၉၄၂ ဇြန္ ၄၊ ျမန္မာျပည္ရွိ ဂ်ပန္စစ္တပ္မ်ား ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ ဂ်ပန္စစ္ေသနာပတိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အီဒါးရွိဳဂ်ီ႐ို (Gen. Eida Shojiro) က ျမန္မာျပည္ရွိ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကိုေမျမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္)သို ့ ဖိတ္ၾကားျပီး "ဗမာျပည္ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စီစဥ္မႈ အဖြဲ႕" ကို ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ ယင္းတို ့မွာ -
(၁) ေဒါက္တာဘေမာ္- ေခါင္းေဆာင္
(၂) ဦးဘေဘ - အဖြဲ႕ဝင္
(၃) ေဒါက္တာသိမ္းေမာင္- ။
(၄) သခင္ျမ - ။
(၅) ဗႏၶဳလ ဦးစိန္ - ။
(၆) သခင္ထြန္းအုပ္ - ။
(၇) သခင္ႏု - ။
(၈) ဦးဘသိန္း(ဓားမတပ္ဗိုလ္) - ။
(၉) ဦးလွေဖ - ။
(၁၀) သခင္ဗစိန္ - ။ တို ့ ျဖစ္သည္။
ဇူလႈိင္ ၂၇၊ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး ႏွစ္ ျခမ္းကြဲျပီးေနာက္ သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း ၾကီးမွဴးေသာ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး၊ သခင္ဗစိန္ ၾကီးမွဴးေသာ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုးႏွင့္ ေဒါက္တာဘေမာ္ ၾကီးမွဴးေသာ ဆင္းရဲသားဝံသာႏု အစည္းအ႐ံုးအဖြဲ႕တို ့ပူးေပါင္းကာ "တို ့ဗမာဆင္းရဲသား အစည္းအ႐ံုး" ဟူေသာ အမည္ သို ့ ေျပာင္းလဲျပီး "တစ္ေသြး၊တစ္သံ၊ တစ္မိန္ ့" အျဖစျ္ဖင့္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစည္းအ႐ံုးသို ့ ဦးသာဇံလွၾကီးမွဴးေသာ "ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား အစည္းအ႐ံုး "၊သခင္တင္ ၾကီးမွဴးေသာ "ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာေတာင္သူလယ္သမား အစည္းအ႐ံုး"၊ ဟသၤာတ ဦျမ ၾကီးမွဴးေသာ မ်ိဳးခ်စ္အဖြဲ႕၊ ေဒါက္တာစံစီဖိုးၾကီးမွဴးေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား အစည္းအ႐ံုး တို ့ ပူးေပါင္းပါဝင္လႈပ္ရွားလာခဲ့ ၾကသည္။
တို ့ဗမာဆင္းရဲသား အစည္းအ႐ံုးတြင္ ပါဝင္ေခါင္းေဆာင္ၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား မွာ
သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း - ဂုဏ္ထူးေဆာင္နာယက
(၁) ေဒါက္တာဘေမာ္- အာဏာရွင္၊ေခါင္းေဆာင္
(၂) သခင္ႏု - ဌာနခ်ဳပ္မွဴး
(၃) သခင္ခ်စ္ - ဒုတိယဌာန ခ်ဳပ္မွဴး
(၄) သခင္ဦး - ဒုတိယဌာန ခ်ဳပ္မွဴး
(၅) သခင္တင္ - ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီေရး မွဴး
(၆) သခင္သင္ (ေရႊေတာင္)-စီးပြားေရး မွဴး
(၇) ဦးသန္ ့ဇင္ - ဘ႑ာေရး မွဴး
(၈) သခင္တင္ထြန္း - လူငယ္ဌာနမွဴး
(၉) သခင္ဝင္ - စည္း႐ံုးေရး မွဴး(ေအာက္ဗမာျပည္)
(၁၀)ဦးကိုကိုၾကီး - စည္း႐ံုးေရး မွဴး(အထက္ဗမာျပည္)
(၁၁) ဦးေအာင္ဇံေဝ - စည္း႐ံုးေရး မွဴး(ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္း)
(၁၂) သခင္ခင္ေအာင္ - စည္း႐ံုးေရး မွဴး(တနသာရီ)
(၁၃) ဦးသိန္း - ဌာနခ်ဳပ္အတြင္ းေရး မွဴး
၁၉၄၃ ေမ ၈၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး စီစဥ္မႈ အဖၨြဲ (Burma Independance Preparatry Commission) ကို ဖြဲ႕စည္းသည္။ ၄င္းအဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒကိုေရး ဆြဲရန္ ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕ဥကၠ႒ ေဒါက္တာဘေမာ္က နံနက္ ၉နာရီတြင္ အခမ္းအနားကို ဖြင့္လွစ္ေပးျပီး အဖြဲ႕ဝင္ခန္ ့အပ္လႊာမ်ား ေပးအပ္သည္။အဖြဲ႕၏ အတြင္ းေရး မွဴးမွာ အတြင္ းဝန္ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕ဝင္ ပါဝင္မည္ ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကို ဂ်ပန္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာဘေမာ္က ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။အဖြဲ႕ဝင္မ်ား မွာ -
(၁) ေဒါက္တာဘေမာ္ - ဥကၠ႒
(၂) သခင္ျမ - အဖြဲ႕ဝင္
(၃) ဦးသိမ္းေမာင္(ဝတ္လံု)(M.A.LLB.)- ။
(၄) ဦးျမဘူး(လႊတ္ေတာ္ တရားဝန္ၾကီး) - ။
(၅) ဦးေအး(ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီးေဟာင္း)- ။
(၆) ဦးျမ (ဟသၤာတ)(မ်ိဳးခ်စ္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္)-။
(၇) သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း - ။
(၈) သခင္ႏု - ။
(၉) သခင္ေအာင္ဆန္း - ။
(၁၀) ဦးထြန္းေဖ (ယုဒသန္) - ။
(၁၁) ေဒါက္တာစံစီဖိုး(ကရင္ေခါင္းေဆာင္) - ။
(၁၂) ဦးဆက္ - ။
(၁၃) ဦးေအးလြင္ (ျမန္မာကုန္သည္ၾကီးမ်ား အသင္း) - ။
(၁၄) ဦးခ်စ္လိႈင္ - ။
(၁၅) သခင္သန္းထြန္း - ။
(၁၆) သခင္ထြန္းအုပ္ - ။
(၁၇) ဦးထြန္းေအာင္ - ။
(၁၈) သခင္ဗစိန္ - ။
(၁၉) ဗႏၶဳလဦးစိန္ - ။
(၂၀) ဦးဘဝင္း - ။
(၂၁) ေဒါက္တာသိမ္းေမာင္ - ။
(၂၂) ဆာဦးသြင္ - ။
(၂၃) ဦးေက်ာ္ - ။
(၂၄) ဦးခင္ေမာင္ေဌး - ။
(၂၅) ဦးလွေဖ - ။
(၂၆) ဦးေက်ာ္ျငိမ္း -အတြင္ းေရး မွဴး စသည္တို ့ ျဖစ္သည္။
၁၉၄၃ ၾသဂုတ္္ ၁၊ နံနက္ ၈နာရီတြင္ ဘုရင္ခံအိမ္ေတာ္ တြင္ က်င္းပေသာ လြတ္လပ္ေရး အခမ္းအနားသဘင္တြင္ ဂ်ပန္တို ့က ျမန္မာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရး ေပးေၾကာင္း ေၾကညာသည္။ ထို ့ေနာက္ျမန္မာျပည္နယ္ေျမဆိုင္ရာ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္ စစ္ေသနာပတိ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ကဝါဘီ (၁၅-၃-၄၂) တြင္ စတင္ခဲ့ေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိုလည္းေကာင္း၊ (၁-၈-၄၂)တြင္ စတင္ခန္ ့အပ္ခဲ့ေသာ ယာယီအစိုးရအဖြဲ႕ကို လည္းေကာင္း၊ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ စစ္မႈ ျပင္ဆင္ေရး ႐ံုးကိုလည္းေကာင္း၊ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ အၾကံေပးအဖြဲ႕ကိုလည္းေကာင္း ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္းေၾကညာခဲ့သည္။
ထို ့ေနာက္ ေဒါက္တာဘေမာ္အား ႏိုင္ငံေတာ္ အဓိပတိအ ျဖစ္တင္ေျမႇာက္၍ နံနက္ ၁၁ နာရီတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အဓိပတိ၏ ခြင္ျ့ပဳခ်က္အရ ဝန္ၾကီးမ်ား ၏ အမည္ ကို ေၾကညာသည္။ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕ဝင္မ်ား မွာ -
(၁) ေဒါက္တာဘေမာ္- ႏိုင္ငံေတာ္ အဓိပတိ
(၂) သခင္ျမ - ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္
(၃) ေဒါက္တာသိမ္းေမာင္- ဘ႑ာေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၄) ဦးထြန္းေအာင္ - ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၅) ဦးဘဝင္း - ျပည္ထဲေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၆) ဗႏၶဳလဦးစိန္ - ၾကီးပြားေရး ႏွင့္ ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီ ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၇) ဦးလွေဖ - သစ္ေတာဌာနဝန္ၾကီး
(၈) သခင္သန္းထြန္း - ေျမႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးးေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၉) ဦးသိမ္းေမာင္ - တရားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၀)ေပ်ာ္ဘြယ္ ဦးျမ - ကူးသန္းေရာင္ းဝယ္ေရး ႏွင့္ စက္မႈ လက္မႈ
(၁၁)ဦးလွမင္း - ပညာေရး ၊ က်န္းမာေရး ႏွင့္ စည္ပင္သာယာေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၂)ဦးေအး - အခြန္ေတာ္ ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၃)သခင္ေလးေမာင္- သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရး ႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဌာနဝန္ၾကီး
(၁၄) သခင္ႏု - ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၅)ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း - ကာကြယ္ေရး ဌာန ဝန္ၾကီး
(၁၆) သခင္လြန္းေဘာ္- လမ္းပန္း ၊အေဆာက္အဦႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဝန္ၾကီး
၁၉၄၄ ဇြန္ ၂၆၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက အျခားႏိုင္ငံရပ္ျခားတို ့၏ အေၾကာင္းအရာ အရပ္ရပ္တို ့ကို သိရွိရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေၾကာင္းအရာမ်ား ကိုလည္း ႏိုင္ငံျခားမွသိရွိၾကေစရန္ ရည္ရြယ္၍ "ဗမာႏိုင္ငံေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ရာအသင္း" ၾကီးကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သူမ်ား မွာ -
(၁) သခင္ႏု - ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး
(၂) ဦးဘကေလး - အတိုင္ပင္ခံလႊတ္ေတာ္ အမတ္
(၃) ဦးတင္ -ျမန္မာ့အလင္း
(၄) ဦးဘလြင္ - ဗမာ့ဝန္ထမ္းဌာနခြဲၫႊန္ၾကားေရး ဝန္
(၅) ဦးထြန္းညိဳ - (ပညာေရး ဌာန)
(၆) ဦးညြန္ ့ - ( ။ )
(၇) ဦးသံတိုင္ - သမာဓိျမိဳ႕ဝန္
(၈) ဦးထြန္းစိန္ - (ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီေရး ဌာနခြဲၫႊန္ၾကားေရး ဝန္)
(၉) ဦးဘဂ်မ္း (ပုဂံ)- (အာရွလူငယ္ဌာနခ်ဳပ္ ဥကၠ႒)
(၁၀)ဦးသိန္း - (ဗမာႏိုင္ငံ ကုန္သည္ၾကီးမ်ား အသင္းအတြင္ းေရး မွဴး)
(၁၁)ဦးမ်ိဳးမင္း - (အဂၤလိပ္ဘာသာစာေပကထိက)
(၁၂) ဦးသိန္းဟန္ (ေဇာ္ဂ်ီဲ) - (စာေပႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္ ဌာနခြဲ)
(၁၃) ဦးညာဏ - ( ။ ) စသည္တို ့ ျဖစ္သည္။
၁၉၄၅ ဇန္နဝါရီ ၂၀၊ သခင္ႏုသည္ ဖဆပလ လူထုအစည္းအေဝးၾကီး၌ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဒုတိယဥကၠ႒ အေရြးခ်ယ္ခံရသည္။
၁၉၄၇ ဇြန္ ၁၀၊ ပထမအၾကိမ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးကို နံနက္ ၁၁ နာရီတြင္ စတင္က်င္းပရာ လႊတ္ေတာ္ သို ့ အမတ္၂၅၅ အနက္၊၂၄၆ ဦး တက္ေရာက္ခဲၾ့ကသည္။ အစည္းအေဝးမွေခတၱ သဘာပတိအ ျဖစ္ သခငျ္မကိုလည္းေကာင္း၊ တတိယေန ့ (၁၃-၆-၄၇) အစည္းအေဝးတြင္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ အ ျဖစ္ သခင္ႏုကို လည္းေကာင္းေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲ့သည္။
ဇြန္ ၁၉၊ "ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္" ခ်ဳပ္ဆိုျပီးေနာက္ ျဗိတိန္-ျမန္မာႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရး ႏွင့္ အာဏာလႊဲေျပာင္းေရး ကိစၥမ်ား အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေစရန္အတြက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သခင္ႏု ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ (Good Will Mission)သည္ ျဗိတိသွ်အစိုးရ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား ႏွင့္ ေတြ ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊လန္ဒန္ျမိဳ႕သို ့ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။
ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဝင္-
(၁) သခင္ႏု - အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္
(၂) ဦးေက်ာ္ျငိမ္း - အဖြဲ႕ဝင္
(၃) ဦးတင္ထြတ္ - ။
(၄) ဦးကိုကိုၾကီး - ။
(၅) ဗိုလ္ထြန္းလင္း - ။
(၆) ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး - ။ တို ့ လိုက္ပါသြားခဲ့ၾကသည္။
ဇူလိႈင္ ၁၂၊ သခင္ႏု ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ လန္ဒန္ျမိဳ႕မွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို ့ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည္။
ဇူလႈိင္ ၁၆၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္ႏုတို ့ဘုရင္ခံႏွင့္ ထပ္မံေတြ ႕ဆံုကာ လက္နက္မ်ား ေပ်ာက္ဆံုးေနမႈ ကို ေဆြးေႏြးခဲၾ့ကသည္။
ဇူလႈိင္ ၁၈၊ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္ ့စ္ႏွင့္ သခင္ႏုတို ့ ေတြ ႕ဆံုရာ ဘုရင္ခံက ဦးေစာ၏ အိမ္မွလက္နက္မ်ား ေဖာ္ထုတ္ေပးမည္ ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဇူလႈိင္္ ၁၉၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၅ မိနစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ သိမ္ျဖဴလမ္းရွိ အတြင္ း ဝန္မ်ား ႐ံုး (ေနာင္ဝန္ၾကီးမ်ား ႐ံုး)၌ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္ေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား ကို ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ ေနာက္လိုက္လူသတ္သမားတို ့က လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့သျဖင့္ က်ဆံုးခဲ့ရသည္။- ညေန ၄နာရီတြင္ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္ ့စ္က သခင္ႏုကို ေခၚယူေတြ ႕ဆံုျပီး အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ကို ဖြဲ႕စည္းရန္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။- ညေန ၆ နာရီတြင္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဒုတိယ ဥကၠ႒ သခင္ႏု ေခါင္းေဆာင္၍ က်ဆံုးျပီးေသာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား ေနရာတြင္ လူသစ္မ်ား အားျဖည့္လ်က္ ဘုရင္ခံ၏ အမႈ ေဆာင္ေကာင္စီ(ၾကားျဖတ္ယာယီအစိုးရအဖြဲ)ကို ဖြဲ႕စည္းကာက်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုခဲ့သည္။
ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ၾကားျဖတ္ယာယီအစိုးရအဖြဲ႕မွာ -
(၁) ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္ ့စ္ - ဥကၠ႒
(၂) သခင္ႏု - ဒုဥကၠ႒(ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)
(၃) ဗိုလ္လက်ာ္ - ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနဝန္ၾကီး
(၄) ဗိုလ္မွဴးဖိုးကြန္း - ပညာေရး ႏွင့္ အမ်ိဳးသားစီမံကိန္းဝန္ၾကီးဌာနဝန္ၾကီး
(၅) သခင္လြန္းေဘာ္ - ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးဌာနဝန္ၾကီး
(၆) သခင္တင္ - လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ ေက်းလက္စီးပြားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၇) ဦးဝင္း - စက္မႈ လက္မႈ ႏွင့္ အလုပ္သမားဌာနဝန္ၾကီး
(၈) ေပ်ာ္ဘြယ္ ဦးျမ - ဘ႑ာရးႏွင့္ အခြန္ေတာ္ ဌာနဝန္ၾကီး
(၉) ဦးေအာင္ဇံေဝ - ျပည္သူ႕ဝန္ထမ္းဌာနဝန္ၾကီး
(၁၀) ဦးဘဂ်မ္း (ပုဂံ) - ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၁) ဦးေက်ာ္ျငိမ္း - ျပည္ထဲေရး ႏွင့္ တရားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၂) ေစာစံဖိုးသင္ - လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၃) ဟသၤာတ ဦးျမ - ကူးသန္းေရာင္ းဝယ္ေရး ႏွင့္ ေထာက္ပံ့ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၄) ဦးေဖခင္ - ဌာနလက္ကိုင္မရွိဝန္ၾကီး
၁၅) မန္းဝင္းေမာင္ - ။
(၁၆) စဝ္ခြန္ခ်ိဳ - ။
(၁၇) ဦးတင္ထြတ္ - ။ စသည္တို ့ ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို ့ က်ဆံုးျပီးေနာက္ျပန္လည္ဖြဲၨ႕စည္းလိုက္ေသာ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕သစ္မွာ -
(၁) သခင္ႏု - ဥကၠ႒
(၂) ဗိုလ္မွဴးေအာင္ - ဒုတိယဥကၠ႒
(၃) ဦးဗေဆြ -အေထြေထြအတြင္ းေရး မွဴး
(၄) ဦးတင္ (ျမန္မာ့အလင္း) -ဘ႑ာေရး မွဴး
(၅) ဦးျမ (ေပ်ာ္ဘြယ္)- အမႈ ေဆာင္
(၆) ဦးေက်ာ္ျငိမ္း - ။
(၇) ဦးေဖခင္ - ။
(၈) သခင္ဗတင္ - ။
(၉) ဟသၤာတဦးျမ - ။
(၁၀) သခင္တင္ (လယ္သမား) - ။
(၁၁) ဗိုလ္ထြန္းလင္း - အမႈ ေဆာင္
(၁၂) သခင္လြန္းေဘာ္- ။
(၁၃) ဗိုလ္စိန္မွန္ - ။
(၁၄) ဦးကိုကိုၾကီး - ။
(၁၅) ဗိုလ္မွဴးဖိုးကြန္း - ။
(၁၆) ဦးလွ - ။
(၁၇) ဦးဝင္း (အလုပ္သမား)- ။
(၁၈) ဗိုလ္ေအာင္ၾကီး - ။
(၁၉) ဦးေအာင္ဇံေဝ - ။
(၂၀) မန္းဝင္းေမာင္ - ။
၁၉၄၇ ဇူလိုင္ ၂၃၊ ဆ႒မေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္၊ ျဗိတိသွ်နန္းရင္းဝန္ အက္တလီႏွင့္ အစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ၊ အိႏိၵယ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး မဟတၱမဂႏၵီ၊ ဂ်ဝါဟလာေန႐ူး၊ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ေလာ့ဒ္လူဝီေမာင့္ဘက္တန္၊ မဒရပ္ နန္းရင္းဝန္၊ အေမရိကန္သမၼတတို႔က ၾကားျဖတ္အစိုးရဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏုထံ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား က်ဆံုးခဲ့သျဖင့္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း သဝဏ္လႊာမ်ား ေရး ပို ့ခဲ့သည္။ သခင္ႏု ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ လန္ဒန္ေရာက္စဥ္ ၌ ဗိတိသွ် အစိုးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးသေဘာတူညီခ်က္မ်ား ကိုတရားဝင္ထုတျ္ပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
ဇူလိုင္ ၂၄၊ ျဗိတိသွ်အစိုးရႏွင့္ သခင္ႏုတို ့သေဘာတူညီခ်က္အရ-
(၁) ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ၾကားျဖတ္အစိုးရအဖြဲ႕သည္ "ျမန္မာျပည္ယာယီအစိုးရ" ျဖစ္လာခဲ့သည္။
(၂) ဘုရင္ခံေတာ္ ၏ အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ ဒုတိယဥကၠ႒ သည္ "ယာယီအစိုးရဝန္ၾကီးခ်ဳပ္" ျဖစ္လာခဲ့သည္။
(၃) အျခားအမႈ ေဆာင္ ဝန္ၾကီးမ်ား သည္ "ယာယီအစိုးရဝန္ၾကီးမ်ား " ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ဇူလိုင္ ၂၆၊ သခင္ႏုသည္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သည္။
ဇလိုင္ ၂၇၊ ယာယီအစိုးရအဖြဲ႕၏ အစည္းအေဝးကို ပထမဆံုးအၾကိမ္က်င္းပရာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏုက သဘာပတိအ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။- ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္း၊ ဂ်ဴဗလီေဟာ လူထုစည္းေဝးပြဲတစ္ရပ္ျပဳလုပ္ရာ သခင္ႏုက မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဇူလိုင္ ၂၉၊ ပထမအၾကိမ္ တိုင္းျပဳျပညျ္ပဳ လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယအစည္းအေဝးကိုက်င္းပရာ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ အ ျဖစ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္ေရႊသိုက္ကို ေရြး ေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား က်ဆံုး၍ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲေၾကာင္းအဆိုကို သခင္ႏုက တင္သြင္း၍ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းက ေထာက္ခံသည့္ မိန္ ့ခြန္းမ်ား ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ၾသဂုတ္ ၂၆၊ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားမ်ား အသိပညာတိုးပြားေစမည္ ့ ဘာသာျခားျဖင့္ ေရး သားထားသည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ကို ဘာသာ
စက္တင္္ဘာ ၄၊ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ သည္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။
စက္တင္ဘာ ၂၅၊ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွ ယာယီသမၼတအ ျဖစ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္ေရႊသိုက္ အားလည္းေကာင္း၊ယာယီဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္ သခင္ႏု အားလည္းေကာင္း ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲၾ့ကသည္။
ေအာက္တိုဘာ ၁၂၊ ယာယီဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏု၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္လက်္ာ ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး အတြင္ းဝန္ ဗိုလ္ထြန္းလင္းတို ့သည္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာလႊၨေျပာင္းရယူေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရန္အဂၤလန္ျပည္ လန္ဒန္ျမိဳ႕သို ့ ထြက္ခြာသြားသည္။
ေအာက္္တိုဘာ ၁၇၊ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ သမိုင္းတြင္ အထူးအေရး ပါသည့္ သမိုင္းဝင္"ျမန္္မာ့လြတ္လပ္ေရး စာခ်ဳပ္"ေခၚ "ႏု-အက္တလီ စာခ်ဳပ္" ကို အဂၤလန္ျပည္၊လန္ဒန္ျမိဳ႕ၾကီး၌ ျဗိတိသွ်အစိုးရကိုယ္စား နန္းရင္းဝန္ကလီမင့္ ရစ္ခ်တ္အက္တလီႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ယာယီအစိုးရကိုယ္စား ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏုတို ့ ႏွစ္ ဦးသေဘာတူခ်ဳပ္ဆို၍ လက္မွတ္ေရး ထိုးၾကသည္။အဆိုပါစာခ်ဳပ္ကို ၁၉၄၇ ႏွစ္ အဂၤလိပ္-ျမန္္မာ စာခ်ဳပ္ဟူ၍ လည္း ေခၚတြင္ ခဲ့သည္။
၁၉၄၈ ဇန္္နဝါရီ ၃၊ ပထမအၾကိမ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ စတုတၱအစည္းအေဝး၌ သခင္ႏုအား ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္ အမည္ စာရင္း တင္သြင္းသည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္ႏု တင္သြင္းေသာ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕စာရင္းကို လႊတ္ေတာ္ မွ အတည္ျပဳေၾကညာခဲ့သည္။
ဇန္နဝါရီ ၄ ၊ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို ့၏ ကြ်န္ျပဳ အုပ္စိုးမႈ ေအာက္၌ ေအာက္ျမန္မာျပည္သည္ ၁၂၃ ႏွစ္ ၊ အထက္ျမန္မာျပည္သည္ ၆၃ ႏွစ္ အသီးသီး ေနထိုင္ခဲ့ျပီးေနာက္ နံနက္ ၄နာရီ၂၀ အခ်ိန္တြင္ လံုးဝလြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အ ျဖစ္ ေၾကညာႏိုင္ခဲ့သည္။
နံနက္ ၄နာရီ ၂၀မိနစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမစ္ဆိပ္ကမ္း၌ ဆိုက္ကပ္ထားေသာ ဘာမင္ဟမ္ စစ္သေဘာၾကီးမ်ား အေျမာက္မ်ား ပစ္ေဖာက္ျပီးအခ်က္ေပးရာ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရွ႕၌ ျဗိတိသွ်ယူနီဂ်က္အလံကိုျူဖဳတ္ခ်ျပီး ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံအလံကို လႊတ္တင္ခဲ့သည္။- နံနက္ ၆နာရီ ၃၀မိနစ္တြင္ ဘုရင္ခံအိမ္ေတာ္ ၌ အာဏာလႊဲေျပာင္းသည့္ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။- နံနက္ ၈နာရီ ၂၀မိနစ္တြင္ ဘုရင္ခံဆာဟူးဘတ္ရန္ ့စ္ႏွင့္ ဇနီးတို ့ ဘာမင္ဟမ္သေဘၤာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။- မဟာဗႏၵဳလပန္းျခံ၌ က်င္းပေသာ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြ်န္းေက်ာက္တိုင္ အုတ္ျမစ္ခ်မဂၤလာအခမ္းအနားသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတက္ေရာက္၍ အုတျ္မစ္ခ်ေပးသည္။
လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ၏ ပထမဆံုး အစိုးရအဖြဲ႕အမည္ စာရင္းကို ထုတျပန္ေၾကညာသည္။ယင္းတို ့မွာ စဝ္ေရႊသိုက္ -
စဝ္ေရႊသိုက္ - ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး
(၁) ဦးႏု - ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္
(၂) ဗိုလ္လက္်ာ - ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန ဝန္ၾကီး
(၃) ဦးတင္ထြတ္ - ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၄) ဦးတင္ (ျမန္မာ့အလင္း) - ဘ႑ာေရး ႏွင့္ အခြန္ေတာ္ ဌာနဝန္ၾကီး
(၅) ဦးေက်ာ္ျငိမ္း - ျပည္ထဲေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၆) ဦးဘဂ်မ္း (ပုဂံ) - တရားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၇) ဦးကိုကိုၾကီး - ကူးသန္းေရာင္ းဝယ္ေရး ၊ ျပည္သူ႕ေထာက္ပံ့ေရး ႏွင့္ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၈) သခင္တင္ -လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ သစ္ေတာေရး ဌာန ဝန္ၾကီး
(၉) ဟသၤာတ ဦးျမ - အမ်ိဳးသား စီမံကိန္း၊စက္မႈ လက္မႈ ႏွင့္ သတၱဳတြင္ းဌာနဝန္ၾကီး
(၁၀) ဗိုလ္မွဴးဖိုးကြန္း - ပညာေရး ၊ ျပည္သူ႕ဆက္ဆံေရး ႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၁) မန္းဝင္းေမာင္ - ျပည္သူ႕လုပ္ငန္း၊လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ႏွင့္ အလုပ္သမားဌာနဝန္ၾကီး
(၁၂) ဦးညိဳထြန္း - ျပန္ၾကားေရး ဌာနဝန္ၾကီး
(၁၃) ဗိုလ္မွဴးစိန္မွန္ - ဌာနလက္ကိုင္မရွိဝန္ၾကီး
(၁၄) ဦးထြန္းျမင့္ - ရွမ္းျပည္ဆိုင္ရာဝန္ၾကီး
(၁၄) ဦးထြန္းျမင့္ - ရွမ္းျပည္ဆိုင္ရာဝန္ၾကီး
(၁၅) ဆမားဒူဝါဆင္ဝါေနာင္- ကခ်င္ျပည္ဆိုင္ရာဝန္ၾကီး
(၁၆) ေစာဝဏၰ - ကရင္နီျပည္ဆိုင္ရာဝန္ၾကီး
(၁၇) ေစာစံဖိုးသင္ - ကရင္ေရး ရာဝန္ၾကီး
(၁၈) ဦးဝမ္းသူေမာင္ - ခ်င္းေရး ရာဝန္ၾကီး စသည္တို ့ ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက ခန္ ့အပ္ခဲ့သည့္ အၾကီးအကဲမ်ား မွာ -
(၁) ဆာဘဦး - ႏိုင္ငံေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္
(၂) ဦးခ်န္ထြန္း - ႏိုင္ငံေတာ္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္
(၃) ဦးစံလြင္ - ႏိုင္ငံေတာ္ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္
(၄) ဦးေအးေမာင္ - လႊတ္ေတာ္ ခ်ဳပ္တရားဝန္ၾကီး
(၅) ဦးေက်ာ္ျမင့္ - လႊတ္ေတာ္ ခ်ဳပ္တရားဝန္ၾကီး
(၆) ဦးသိမ္းေမာင္ - လႊတ္ေတာ္ ခ်ဳပ္တရားဝန္ၾကီး
(၇) ဦးထြန္းျဖဴ - လႊတ္ေတာ္ တရားဝန္ၾကီးအဖြဲ႕ဝင္
(၈) ဦးအုန္းေဖ - ။
(၉) ဦးေသာ င္းစိန္ - ။
(၁၀) ဦးစံေမာင္ - ။
(၁၁) ဦးေအာင္သာေက်ာ္ - ။
(၁၂) ဦးဘိုၾကီး - ။ တို ့ ျဖစ္သည္။
၁၉၅၁ မတ္ ၂၂၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ေရကူးရပ္၊ သီရိမဂၤလာကုန္းေတာ္ တြင္ တည္ထားခဲ့ေသာ ကမၻာေအးေစတီေတာ္ ၏ ထီးေတာ္ တင္ပြဲႏွင့္ ပထမအၾကိမ္ ဘုရားပြဲေတာ္ ၾကီးကို က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ ထီးေတာ္ တင္သည္။ ေစတီေတာ္ သည္ အျမင့္ ညဏ္ေတာ္ ၇၈ေတာင္ ၂ မိုက္ရွိသည္။
၁၉၅၂ ေမ ၂၃၊ ပညာမင္းၾကီး ဦးေကာင္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ပညာေရး ေလ့လာမႈ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား က ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သမွ် ဗဟုသုတမ်ား ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုထံ အစီရင္ခံတင္ျပသည္။ (အဆိုပါပညာေရး မစ္ရွင္အဖြဲ႕သည္ ၁၉၅၁၊ ႏိုဝင္ဘာ၂၇မွ စတင္၍ ျဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ မကၠဆီကို၊ ကေနဒါႏိုင္ငံ အသီးသီးသို ့ ၆ လ မွ် သြားေရာက္ေလ့လာခဲၾ့ကသည္။)
ဇြန္ ၇၊ စေနေန ့ (နယုန္လျပည့္ေန ့)တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ ၄၅ႏွစ္ ေျမာက္ေမြးေန ့အထိမ္းအမွတ္ပြဲကို က်င္းပသည္။
၁၉၅၃ ဇန္နဝါရီ ၁၅၊ ရန္ကုန္ုျမိ႕သီရိမဂၤလာကုန္းေတာ၊္ကမၻာေအးေစတီေတာ္ အနီးတြင္ မဟာပါသာဏလိုဏ္ဂူေတာ္ ၾကီး တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ပႏၷက္႐ိုက္ အုတျ္မစ္ခ် အခမ္းအနားက်င္းပရာႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၍ ပႏၷက္႐ိုက္ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးသည္။
ေမ ၁၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အလံုပန္းျခံအနီး၌ ေဆာက္လုပ္မည္ ့ အလုပ္သမား ေစာင့္ေရွာက္ေရး ဌာန အေဆာက္အအံု အုတ္ျမစ္ခ် အခမ္းအနားသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္၍ အုတျ္မစ္ခ်ေပးသည္။
၁၉၅၃ ေမ ၂၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီး ဦးႏုႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား တနသၤာရီတိုင္း လွည့္လည္စစ္ေဆးရန္ ထားဝယ္ျမိဳ႕သို ့ ေလေၾကာင္းခရီးျဖင့္ ထြက္ခြာခဲ့သည္။
ေမ ၁၅၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ပညာေရး ဌာနမွၾကီးမွဴးက်င္းပေသာ ေက်ာင္းဆရာမ ်ား ညီလာခံပိတ္ပြဲတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ဘဝသစ္ပညာေရး စီမံကိန္းအေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
ေမ ၁၉၊ အင္းစိန္ခ႐ိုင္၊ ေအာင္ဆန္းျမိဳ႕တြင္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဝန္ထမ္းတပ္ တတိယႏွစ္ ပတ္လည္ အခမ္းအနားကိုက်င္းပရာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားသည္။
ေမ ၂၄၊ မႏၳေလးျမိဳ႕တြင္ က်င္းပလ်က္ရိွေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္သူလယ္သမား အစည္းအ႐ံုးညီလာခံၾကီးသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္း ေျပာၾကားသည္။ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရာ၌ ေစတနာေကာင္းမႈ ၊ ကြ်မ္းက်င္မႈ ၊ စည္းကမ္းေသဝပ္မႈ ၊ လက္႐ံုးရည္ႏွင့္ ႏွလံုးရည္ျပည့္ဝမႈ ၊အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတမ်ား မႈ ၊ ဇြဲလံု ့လျပည့္စံုမႈ ဟူေသာ ဂုဏ္ေျခာက္ရပ္ႏွင့္ ျပည့္စံုၾကရ မည္ ဟုထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားသည္။
ေမ ၃၁၊ ျပည္တြင္ း ေရေၾကာင္း သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရး ဌာနကို ျပည္သူပိုင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ငါးႏွစ္ ပတ္လည္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲသို ့ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုတက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားသည္။
ဇြန္ ၁၆၊ သီဟိုဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏိုင္ငံဆိုင္ရာျမန္မာသံအမတ္ၾကီး ဦးတင့္ေဆြ (၄၇ ႏွစ္ )၊ကိုလံဘိုျမိဳ႕ ေဆး႐ံုၾကီးတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ရာႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး ေဒါက္တာဘဦးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတို ့က က်န္ရစ္သူဇနီးသည္အား ဝမ္းနည္းေၾကာင္း သဝဏ္လႊာေပးပို ့ သည္။
ဇူလိုင္ ၂၆၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ကုန္သည္လမ္းႏွင့္ ၃၇ လမ္းေထာင့္ရွိ အလ်ားေပ ၂၀ဝ၊ အနံ ၅၇ ေပခြဲရွိေျမေနရာတြင္ တည္ေဆာက္မည္ ့ စာေပဗိမာန္ ဘာသာျပန္စာေပအသင္း အေဆာက္အအံုကိုႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အုတ္ျမစ္ခ်သည္။
ႏိုဝင္ဘာ ၁၇၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၊ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီး ဦးေက်ာ္ျငိမ္းႏွင့္ ဒူးဝါေဇာ္လြန္း တို ့ ကိုကိုးကြ်န္းသို ့ သြားေရာက္ေလ့လာသည္။
ႏို၀င္ဘာ ၂၀၊ ဒုတိယအၾကမ္ေျမာက္ ရန္ကုန္ုျမိဳ႕လမ္းမေတာ္ ရပ္ကြက္လံုးဆိုင္ရာ တန္ေဆာင္တိုင္မီးထြန္းပြဲ အခမ္းအနားကို လမ္းမေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ပါလီမန္အမတ္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုမီးခလုတ္ႏွိပ္၍ ဖြင့္လွစ္ေပးသည္။
၁၉၅၄ ဇန္နဝါရီ ၂၁၊ အင္းစိန္ခ႐ိုင္ ေထာက္ၾကံ့ရြာရိွအစိုးရ အနာၾကီး ေရာဂါ ကုသေရး စခန္းသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈျပီးလွ်င္ လူနာမ်ား အား အားေပးစကားေျပာၾကားသည္။
ဇန္နဝါရီ ၂၅၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေခ်ာ္တြင္ းကုန္းလူထုပညာစခန္း၌ ပထမအၾကိမ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုလူမႈ ဝန္ထမ္း ညီလာခံကို က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းစကားေျပာၾကားရာ၌ လူမႈ ဝန္ထမ္းလုပ္ငန္းသည္ ျပည္ေတာ္ သာ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ တစ္စခန္းတည္း၊ တစ္ခရီးတည္းပင္ ျဖစ္ပါသည္ ဟူေသာ အခ်က္မ်ား ကို ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
၁၉၅၄ ဇန္္နဝရီ ၂၆၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ အိႏိၵယ သံုးႏိုင္ငံခ်စ္ၾကည္ေရး ၾကက္ေတာင္႐ိုက္ ျပိဳင္ပြဲကိုေအာင္ဆန္းအားကစားကြင္း၌ က်င္းပရာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ဖြင့္လွစ္ေပးသည္။
ဧျပီ ၁၁၊ ပဲခူးျမိဳ႕ ေရႊေမာ္ေဓာေစတီေတာ္ ထီးေတာ္ ပထမဆင့္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီး ခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ လူထုပရိသတ္တို ့က ေအာင္ျမင္စြာ တင္လွဴသည္။
ဧျပီ ၁၅၊ ပဲခူးေရႊေမာ္ေဓာေစတီေတာ္ ဆပ္သြားဖူးေတာ္ ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ဦးေဆာင္၍ တင္လွဴသည္။
ဧျပီ ၁၇၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာမ ်ား အသင္း၏ ႏွစ္ ပတ္လည္ အစည္းအေဝးသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု သဝဏ္လႊာေပးပို ့သည္။အဆိုပါ သဝဏ္လႊာ၌ "အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ လုပ္ငန္းတိုင္းကို လူတိုင္း အားသြန္ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ ျဖစ္ရာ ထိုလုပ္ငန္းအတြက္ သတင္းစာမ်ား သည္ အလြန္အေရး ပလ်က္ရွိရာ ထိုတာဝန္ကိုထမ္းရြက္လ်က္ ရွိေနၾကသည္ကို အထူးသတိျပဳရန္ လိုအပ္ေပသည္"ဟူ၍ ေဖာျ္ပထားသည္။
ဧျပီ ၁၈၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ေတာင္ငူျမိဳ႕ရွိ ျမတ္ေစာညီေနာင္ဘုရားကို ၾကီးမွဴးမြမ္းမံရန္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ ထြက္ခြာသြားသည္။
ဧျပီ ၂၁၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ ေဒၚျမရီတို ့၏ သမီးၾကီး စန္းစန္းႏုႏွင့္ ကိုယ္ရံေတာ္ ဗိုလ္ၾကီးသက္တင္ တို ့၏ လက္ထပ္ထိမ္းျမားရန္ႏွစ္ ဖက္မိဘမ်ား ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းသည္။
ဧျပီ ၂၆၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးနု နွင့္အဖြဲဝင္မ်ား သီဟိုဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏိုင္ငံ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕၌ က်င္းပမည္ ့ အာရွငါးႏိုင္ငံ ထိပ္သီးညီလာခံသို ့ တက္ေရာက္ရန္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ ထြက္ခြာသည္။
ေမ ၈၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေမာ္တင္လမ္းေထာငျ့္ခံကြက္သစ္ကို "လမ္းသစ္ရိပ္သာ"ဟု အမည္ ေပးလ်က္လူေနအိမ္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု အုတျ္မစ္ခ်သည္။
ေမ ၁၃၊ ကမၻာေက်ာ္ စာေပႏိုဘယ္ဆုရွင္ အိႏိၵယ စာဆိုေတာ္ ၾကီးရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုး၏ ၉၄ ၾကိမ္ေမာက္ ေမြးေန ့ပြဲကို ျပည္ေထာင္စုကလပ္၌ က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္သည္။
ေမ ၁၄၊ သုဓမၼာ၊ ေရႊက်င္၊ ဒြါရ စေသာ ဂိုဏ္ေပါင္းစံု ဦးစီးနာယကဆရာေတာ္ ၾကီးမ်ား ပါဝင္ေသာ ဆ႒သဂၤါယနာ သံဃာ့ဝန္ေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ေနအိမ္သို ့ၾကြေရာက္ေဆြးေႏြးျပီးေနာက္ ဆ႒သဂၤါယနာဓမၼ သဘင္ၾကီးကို ေျပျပစ္ေခ်ာေမြ႕စြာ ေဆာင္ရြက္မည္ ဟု တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူညီေတာ္ မူၾကသည္။
၁၉၅၄ ေမ ၁၆၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သို ့ ေရာက္ရိွေနေသာ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဥကၠ႒ၾကီး မဒမ္ပန္ဒစ္ ႏွင့္ ျဗိတိသွ်မဟာမင္းၾကီး မစၥတာမက္ေဒၚနယ္တို ့အားႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက ေန ့လယ္စာျဖင့္ တည္ခင္းေကြ်းေမြး ဧည့္ခံသည္။
ေမ ၁၇၊ ဆ႒သဂၤါယနာ မဟာဓမၼသဘင္ၾကီးကိုေန ့လယ္ ၁၂နာရီ ၁၂မိနစ္ မဂၤလာအခါေတာ္ ေၾကးစည္၊ ခ႐ုသင္းမ်ား တစ္ျပိဳင္နက္ တီးမႈ တ္၍ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဆ႒သဂၤါယနာမဟာပသာဏ လိုဏ္ဂူေတာ္ ၾကီး၌ စတင္ဖြင့္လွစ္သည္။ အဆိုပါ ဆ႒သဂၤါယနာမဟာဓမၼသဘင္ၾကီး၌ အဘိဓဇမဟာရ႒ဂု႐ု ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ ရ ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ ၾကီးက သံဃာ့နာယကအ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္၍ ၊ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး ေဒါက္တာဘဦး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတို ့က သဂယနာဒယကာအ ျဖစ္ခံယူသည္။
ေမ ၁၈၊ ဆ႒သဂၤါယနာမဟာဓမၼသဘင္ဖြင့္ပြဲ ဒုတိယေန ့အခမ္းအနားကို သီရိမဂၤလာ ကုန္းေတာ္ ရွိ မဟာပါသာဏ လိုဏ္ဂူေတာ္ ၾကီး၌ ဆက္လက္က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက သာသနာေတာ္ အဓြန္ ့ရွည္စြာ တည္တန္ ့မႈ အတြက္ ျပဳစုေဆာင္ရြက္ေရး ကို ေလွ်ာက္ထားတင္ျပသည္။
ေမ ၂၁၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဗဟိုအစိုး ရတန္းျမင့္ေက်ာင္း၌ က်င္းပေသာ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းဆရာမ ်ား ညီလာခံ ေနာက္ဆံုးေန ့ အခမ္းအနားသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားသည္။
ေမ ၂၃၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚျမရီတို ့ သမီးၾကီး စန္းစန္းႏုႏွင့္ ကိုယ္ရံေတာ္ ဗိုလ္ၾကီးသက္တင္တို ့၏ မဂၤလာဧည့္ခံပြဲကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၏ ေနအိမ္ဝင္းအတြင္ းရွိမဂၤလာဧည့္ခံမ႑ပ္၌ က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး ေဒါက္တာဘဦးႏွင့္ တကြ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ဝန္ၾကီးမ်ား ၊ သံတမန္မ်ား ၊ ဖိတ္ၾကားထားေသာ ဧည့္သည္မ်ား စံုညီသိုက္ျမိဳက္စြာ တက္ေရာက္ၾကသည္။
ေမ ၂၈၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ျပည္လမ္း စာေပဗိမာန္အေဆာက္အအံု၌ က်င္းပေသာ အေမရိကန္
ျမန္မာႏိုင္ငံဘာသာျပန္စာေပအသင္း ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာင္စီ
တီစီေအ ေထာက္ပံ့မႈ အစီအစဥ္အရျမန္မာႏိုင္ငံဘာသာျပန္စာေပအသင္းသို ့ ေခတ္မီပံုႏွိပ္စက္ကိရိယာမ်ား ေပးအပ္ပြဲ အခမ္းအနားသို ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာျပန္စာေပအသင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာင္စီ ဥကၠ႒ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္ဖြင့္လွစ္ေပး၍ မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားသည္။ဇြန္ ၅၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ ဘူတာ႐ံုသစ္ၾကီးကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ဖြင့္လွစ္ေပးသည္။
ဇူလိုင္ ၂ ၊ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ အာရေျပးခုန္ပစ္အားကစားျပိဳင္ပြဲ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲ ခဲ့ေသာ ေအာင္ပြဲရ ျမန္မာအားကစားသမားမ်ား အား ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက ၄င္း၏ ေနအိမ္တြင္ ဂုဏ္ျပဳဧည့္ခံသည္။
ဇူလိုင္ ၁၉၊ ၇ ၾကိမ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန ့ကို ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေအာင္ဆန္းအားကစားျပိဳင္ဝင္းအတြင္ း၌ က်င္းပရာ ဖဆပလ ဥကၠ႒ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းမြက္ၾကားသည္။
၁၉၅၄ ဇူလိုင္ ၂၄၊ျမန္မာနိငံေတာ္ အစိုးရ ဝယ္ယူခဲ့သည့္ "ေအာင္ေမတၱာ" သေဘၤာကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုႏွင့္ ဝန္ၾကီးမ်ား သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈသည္။
၁၉၅၅ ဇန္နဝါရီ ၁၆၊ အင္ဒိုနီးရွာနိုင္ငံ ဘန္ဒါင္းျမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ အာရွ၊ အာဖရိက ကြန္ဖရင့္သို ့တက္ေရာက္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ရန္ကုန္ ေလဆိပ္မွ ထြက္ခြာသည္။
ဧျပီ ၂၈၊ ဆ႒သဂၤါယနာ မဟာဓမၼသဘင္ တတိယသႏၷိပါတ အခမ္းအနားသို ့ သံဃာ့ဝန္ေဆာင္ ဆရာေတာ္ မ်ား ၊ ေထရဝါဒ ငါးႏိုင္ငံမွ သံဃာေတာ္ မ်ား ျမန္မာျပည္တစ္ဝွမ္းမွ သဂၤ ီတိကာရက ရဟန္းေတာ္ မ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား ဧည့္သည္ေတာ္ မ်ား ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတို ့ တက္ေရာက္၍ ဖြင့္လွစ္ေပးသည္။
ဧျပီ ၂၈၊ လက္နက္တပ္ေပါင္းစံု ခ်ီးျမႇင့္ေရး အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ႏွစ္ ပတ္လည္ ညီလာခံကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တည္ရွိေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဝင္ဒါမီယာရွိ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေနအိမ္ ဝင္းအတြင္ း၌ က်င္းပရာႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီး ဦးဗေဆြတို ့ တက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းစကားေျပာၾကားသည္။
ဧျပီ ၂၉၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုသည္
ဦနု မိသားစု
ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာမ ်ား ေတြ ႕ဆံု၍ ဘန္ေဒါင္းညီလာခံအေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။ဧျပီ ၃၀၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာမ ်ား အသင္း၏ ႏွစ္ ပတ္လည္ အစည္းအေဝးသို ့ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု တက္ေရာက္ခ်ီးျမႇင့္၍ ၾသဝါဒမိန္ ့ခြန္းမြက္ၾကားသည္။
ေမ ၁၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ကိ်ဳကၠဆံျမင္းျပိဳင္ကြင္းတြင္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ ေက်းလက္ၾကီးပြားေရး ဌာနမွ ၾကီးမွဴးက်င္းပေသာ ျမင္း၊ ႏြား အလွျပိဳင္ပြဲႏွင့္ အေျပးျပိဳင္ပြဲသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတို ့ လာေရာက္အားေပးၾကည့္႐ႈသည္။
ေမ ၅၊ ၾကာသပေတးေန ့တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ကုန္သည္လမ္းႏွင့္ ၃၇ လမ္းေထာင့္ရွိ စာေပဗိမာန္တိုက္သစ္ၾကီးႏွင့္ စာေပဗိမာန္လုပ္ငန္းျပပြဲၾကီးကိုႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၍ ဖြင့္လွစ္ေပးသည္။
ဇူလိုင္၃၁၊ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည့္ရာမညမြန္ အမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၍ ဖြင့္လွစ္ေပးသည္။
ၾသဂုတ္ ၈၊ အစၥေရး ႏိုင္ငံသို ့ ခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီး ေရာက္ရွိခဲ့စဥ္က ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ယူေဆာင္လာေသာ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ေရႏွင့္ လက္ဝါးကပ္တိုင္မ်ား ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္အၾကီးအကဲ ႏွစ္ ဦးတို ့အား ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ အိမ္ေတာ္ တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီးကိုယ္တိုင္ အခမ္းအနားျဖင့္ ေပးအပ္ခဲ့သည္။
ဒီဇင္္ဘာ ၁၀၊ တ႐ုတျ္ပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ခ်ဴအင္လိုင္း၏ ဖိတ္ၾကား ခ်က္အရ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ား တ႐ုတ္ျပည္သို ့ ခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီးသြားေရာက္သည္။
၁၉၅၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၂၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား နံနက္ပိုင္း နန္းကင္းျမိဳ႕သို ့ သြားေရာက္လည္ပတ္၍ တ႐ုတျ္ပည္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီးေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္၏ အုတ္ဂူသို ့ သြားေရာက္ကာ လြမ္းသူပန္းေခြခ်သည္။- တ႐ုတ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ခ်ဴအင္လိုင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုတို ့ ေတြ ႕ဆံုေဆြးေႏြး၍ ေၾကညာခ်က္ထုတျ္ပန္သည္။- ေန ့လယ္တြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ခ်ဴအင္လိုင္းကႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္ေရး
အိႏိၵယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီျမိဳ႕ရွိ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေန႐ူးေနအိမ္၌ ေမြးထားေသာ က်ားေပါက္ကေလးမ်ား ကို ၾကည့္႐ႈေနစဥ္။
အဖြဲ႕ဝင္မ်ား အား ညစာျဖင့္ တည္ခင္းဧည့္ခံသည္။အဆိုပါ ဧည့္ခံပြဲသို ့ တ႐ုတ္ကြနျ္မဴနစ္ပါတီ ဥကၠ႒ၾကီး ေမာ္စီတုန္းႏွင့္ အစိုးရထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။ဒီဇင္ဘာ ၁၃၊ ရွန္ဟဲျမိဳ႕၌ ေနထိုေသာ ေဒါက္တာ ဆြန္ယက္ဆင္၏ ဇနီး မဒမ္ဆြန္ခ်င္လင္းထံသို ့ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ ဇနီး ေဒၚျမရီတို ့ သြားေရာက္ႏႈတ္ဆက္၍ ျမန္မာပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ လက္ေဆာင္ေပးအပ္သည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင့္ အဖြဲ႕အား မဒမ္ဆြန္ခ်င္လင္းက ေန ့လယ္စာျဖင့္ ေကြ်းေမြးဧည့္ခံသည္။
၁၉၅၆ ေဖေဖာ္္ဝါရီ ၂၂ ၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ၾကည့္ျမင္တိုင္ စိန္မိုက္ကယ္ မ်က္မျမင္ေက်ာင္းသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈ၍ အလွဴေတာ္ ေငြက်ပ္ ၃၀ဝ၀ လွဴ ဒန္းခဲ့သည္။
မတ္ ၄၊ ရန္ကုန္ခ႐ိုင္ ဖဆပလ ညီလာခံၾကီးကို ေအာင္ဆန္းအားကစားျပိဳင္ဝင္း၌ က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးႏု ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၍ မိန္ ့ခြန္းေျပာၾကားသည္။
ဇြန္ ၁၂၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္မွ ေခတၱ ႏႈတ္ထြက္သည္။ ထို ့ေနာက္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ အေနျဖင့္ ဖဆပလ သန္ ့ရွင္းေရး ႏွင့္ စည္း႐ံုးေရး ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ဦးဗေဆြက ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္တင္ႏွင့္ စဝ္ခြန္ခ်ိဳတို ့က ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ား အ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။- ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းခ႐ိုင္ ပါလီမန္အမတ္အ ျဖစ္ ဦးႏုအား ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲၾ့ကသည္။
ၾသဂုတ္ ၄၊ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွ ခ်စ္ၾကည္ေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ပါကစၥတန္ သံအမတ္ၾကီးႏွင့္ အတူ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးႏုအား သြားေရာက္ေတြ ႕ဆံုျပီးႏွစ္ ေပါင္း ၁၀ဝ၀ သက္တမ္းရွိ ေရွးေဟာင္းဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ တစ္ဆူကို ဓမၼလက္ေဆာင္အ ျဖစ္ေပးအပ္သည္။
ၾသဂုုတ္ ၁၅၊ ဖဆပလ ဥကၠ႒ ဦးႏုကျမန္မာ့ေျမေပၚမွ တ႐ုတျ္ဖဴတပ္မ်ား ႐ုပ္သိမ္းသြားေရး အတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရန္ အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေန႐ူးအား ေမတၱာရပ္ခံသည့္အတြင္ းေရး စာတစ္ေစာင္ကို ေပးပို ့ခဲ့သည္ဟု အိႏၵိယႏိုင္ငံထုတ္ သတင္းစာမ်ား ၌ ေဖာျ္ပသည္။
တ႐ုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီး သြားေရာက္စဥ္က
၁၉၅၆ ဒီဇင္္ဘာ ၂၆၊ ကမၻာေအး မဟာပါသာဏလိုဏ္ဂူေတာ္ ၾကီး၌ က်င္းပသည့္အ႒ကထာ သဂၤါယနာ ပထမသႏၷိပါတမဟာဓမၼသဘင္ဖြင့္ပြဲသို ့ ဥပသကာ ဒယကာၾကီး ဖဆပလဥကၠ႒ ဦးႏု တက္ေရာက္၍ ေလွ်ာက္ထားျမြက္ၾကားသည္။
၁၉၅၇ ဇန္္နဝါရီ ၆၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ျပည္လမ္း အမွတ္(၃၆၁)၊ စာေပဗိမာန္ပရဝဏ္အတြင္ ၌ က်င္းပေသာ (၇)ၾကိမ္ေျမာက္ စာေပဗိမာန္စာေပဆုႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနားသို ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာျပန္စာေပအသင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာင္စီဥကၠ႒ ဦးႏု ႏွင့္ ဇနီး ေဒၚျမရီတို ့ တက္ေရာက္၍ စာေပဆုမ်ား ခ်ီးျမႇင့္ေပးခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဆုႏွင္းသဘင္၌ ဝတၳဳဆုအတြက္ ဓူဝံ၏ "ဂြမ္္ပံု"၊ ဘာသာျပန္ဆုအတြက္ ဗိုလ္ေအးေမာင္၏ "လူေလာ နာနာဘာဝေလာ"၊ စာပေဒသာဆုအတြက္လူထု ဦးလွ၏ "ေထာင္္ႏွင့္ ့္ လူသား"၊ သုတပေဒသာဆုအတြက္ သူရိယကႏၳိ ၏ "ဝတၳဳေရး လိုေသာ ္"တို ့ အသီးသီးရရွိသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၈၊ ဖဆပလ ဥကၠ႒ ဦးႏုကိုျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္ ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္သည္။ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္တင္ႏွင့္ စဝ္ခြန္ခ်ိဳတို ့သည္ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ား အ ျဖစ္ တာဝန္ယူၾကသည္။
မတ္ ၁၊ ဝန္ၾကီး ၃၀ ပါဝင္ေသာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ အစိုးရအဖြဲ႕သည္ က်မ္းက်ိန္ ဆိုသည္။
မတ္ ၅၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသို ့ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေရာက္ရွိလာေသာ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ဟန္းစ္ခရစ္ရွန္ဟန္ဆင္အား ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက ေလဆိပ္၌ ခရီးဦးၾကိဳဆို ႏႈတ္ဆက္သည္။
မတ္ ၁၂၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး၌ အတိုက္အခံ အမတ္မ်ား က ဦးႏု၏ ဖဆပလ အစိုးရအား အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုတင္သြင္းၾကသည္။ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးေအးေမာင္(ျပည္)ကအဆိုတင္သြင္း၍ ၊ သခင္ခ်စ္ေမာင္(ဝိဓူရ) အပါအဝင္ အမတ္ ၁၀ဦးက ေထာက္ခံခဲ့သည္။ အဆိုတင္သြင္းရသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္တြင္ အစိုးရသည္ ျပည္သူလူထု၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိ ခဲ့ေၾကာင္း၊ျပည္တြင္ းအေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရ၏ ထုတျ္ပန္ေၾကညာခ်က္အရ ၁၉၄၈ မွ ၁၉၅၆ အထိတရားခံေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေသာ လူသတ္မႈ ေပါင္း၆၆၄၄ မႈ ၊ ဓားျပမႈ ၁၇၀ဝ၄ မႈ ၊ ျပန္ေပးမႈ ၁၁၅၆ မႈ ၊ မုဒိမ္းမႈ ၆၃၃ မႈ ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၄င္း အျပင္စာရင္းမေပါက္သည့္ အမႈ မ်ား လည္း ရွိခဲ့ေသးေၾကာင္း၊ ဤကဲ့သို ့ လူသတ္မႈ ၊ ဓားျပမႈ ၊ ျပန္ေပးမႈ မ်ား ကို တရားခံေဖာ္ထုတ္မေပးႏိုင္ခင္း၊ပ်ဴေစာထီးတပ္ အပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္ကာကြယ္ေရး တပ္မ်ား ၏ အႏိုင္က်င့္မႈ မ်ား ကိုေျဖရွင္း မေပးႏိုင္ျခင္း၊ ျပည္တြင္ းေသာ င္းက်န္းမႈ ျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းတို ့အတြက္ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိေၾကာင္း၊ ထို ့ေၾကာင့္ အစိုးရအေပၚအယံုအၾကည္မရွိအဆိုကို တင္သြင္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း တငျ္ပခဲ့သည္။- အစိုးရအေပၚ အယံုအၾကည္မရွိအဆိုကို လႊတ္ေတာ္ အမ်ား က မဲခြဲ၍ ပယ္ခ်လိုက္သည္။
၁၉၅၈ ဇန္နဝါရီ ၂၉၊ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဖဆပလ ညီလာခကို ကမၻာေအးကုန္းေျမတြင္ ေဖေဖာ္ဝရီ ၂ ရက္ေန ့အထိ က်င္းပခဲ့သည္။ ယင္းညီလာခံသို ့ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဦးႏု၊ ဦးဗေဆြ၊ သခင္တင္၊ ဦးတင္၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္ေက်ာ္ထြန္း၊ဟသၤာတ ဦးျမ၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ႏွင့္ သခင္ပန္းျမိဳင္၊ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ၾကီးမ်ား ျဖစ္ေသာ ဦးထြန္းတင္၊ သခင္တင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္၊သခင္ခ်စ္ေမာင္(ျမန္ေအာင္)၊ သခင္စံျမင့္၊ ေစာေအာင္ပ၊ ဦးထြန္းဝင္း၊ ေစာလွထြန္း၊ စဝ္ဝဏၰ၊ဦးဘေစာ၊ ဆမားဒူဝါဆင္ဝါးေနာင္၊ ေဒါက္တာစိန္ဘန္းႏွင့္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အလယ္ပိုင္းတိုင္းမွဴး ဗိုလ္တင္ေမာင္ၾကီးတို ့ တက္ေရာက္ၾကသည္။ ဦးႏုက ညီလာခံမိန္ ့ခြန္းတြင္ ဖဆပလ၏ ဝါဒမွာ မာ့က္စ္ဝါဒမဟုတ္၊ ဓနရွင္ဝါဒလည္း မဟုတ္ဘဲ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒပငျ္ဖစ္ေၾကာင္း၊ဖဆပလ ပန္းတိုင္သည္ ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဖဆပလ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ကလည္း (၁)အက်င့္သီလ ျပည့္စံုၾကရန္၊ (၂) ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းမြန္ရန္၊ (၃) ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အထင္မၾကီးရန္၊ (၄) ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကလည္း မိမိအတြက္သာၾကည့္ျပီး အားမေမြးၾကဘဲ ဖဆပလ တစ္ဖြဲ႕လံုးအတြက္ အားေမြးၾကရန္၊ မိမိကိုယ္ကို ႏိွမ့္ခ်ရန္၊ (၅) စည္း႐ံုး ေရး အတြက္ လက္နက္အားမကိုးဘဲ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းႏွင့္ စင္ၾကယ္မႈ ကိုသာ အားကိုးရန္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္း ေရာင္ စံုသူပုန္မ်ား ကို စကားၾကီးသံုးခြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၄င္းတို ့မွာ -(၁) ခင္ဗ်ားတို ့နဲ ့ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ ဘယ္သူမွာ းတယ္၊ ဘယ္သူမွန္တယ္ ဆိုတာေတြ ကိုအခ်ီအခ် ေျပာမေနၾကပါနဲ ့ေတာ့။ (၂) ကြ်န္ေတာ္ တို ့က မွာ းခဲ့တာေတြ ရွိရင္လည္းသည္းခံဖို ့ ကြ်န္ေတာ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို ့ မွာ းခဲ့တာေတြ ရွိရင္လည္း ကြ်န္ေတာ္ တို ့ကသည္းခံပါ့မယ္။(၃) ခင္ဗ်ားတို ့နဲ ့ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ဟာ ဝါဒနဲ ့လမ္းစဥ္မွာ တစ္ဖက္တစ္လမ္း ျဖစ္ေနေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုသားေတြ ေကာင္းစားဖို ့လုပ္ေပးရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြ မွာ ေတာ့ အတူတူလက္တြဲ ျပီးလုပ္ေပးႏိုင္မယ့္ လုပ္ငန္းေတြ က အမ်ား ၾကီးရွိပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြ ကို စနစ္တက်ရွာေဖြျပီးအတူတူ လက္တြဲ လုပ္ၾကရေအာင္ အလင္းကိုဝင္ခဲၾ့ကပါ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
ဧျပီ ၂၆၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ျပည္ထဲေရး ဌာနကိုတရားဝင္လႊဲယူသည္။
ဧျပီ ၂၇၊ ဦးႏုက ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ ဦးထြန္းဝင္း၊သခင္ခ်စ္ေမာင္(ျမန္ေအာင္)တို ့အား ေခၚယူကာ ဖဆပလ အဖြဲ႕ၾကီးကို ဆက္လက္မထိန္းသိမ္းႏိုင္ေတာ့၍ စကားနည္းရန္စဲလမ္းစဥ္အရ ဖဆပလၾကီးကို ခြဲရန္ဆံုးျဖတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၁၉၅၈ ဧျပီ ၂၉၊ ဦးႏုက အဘယ္ေၾကာင့္ ျပည္ထဲေရး ဌာနကို သိမ္းယူရေၾကာင္း အသံလႊင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဦးႏုသည္ ျပည္ထဲေရး ဌာန လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ရဲခ်ဳပ္ ဦးဘို၊ အတြင္ းဝန္ခ်ဳပ္ဦးခင္ေမာင္ျဖဴ၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္(စီးပြားေရး )၏ အတြင္ းဝန္ ဦးထြန္းေသာ င္း၊ ႏိုင္ငံျခားေရး ႐ံုးအျမဲတမ္းအတြင္ းဝန္ မစၥတာဘာရင္ တန္ (Mr.James Barrington) တို ့ ပါဝင္ေသာ အၾကံေပးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ေမ ၃၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ေနအိမ္၌ အလုပ္အမႈ ေဆာင္ အစည္းအေဝးကို က်င္းပကာ ဖဆပလ ခြဲရန္ ႏွစ္ ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား သေဘာတူၾကသည္။၄င္းအစည္းအေဝးသို ့ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးဗေဆြ၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ သခင္တင္၊ သခင္ေက်ာ္ထြန္း၊ သခင္သာခင္၊ ဦးတင္၊ ဦးထြန္းဝင္း၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ သခင္ခ်စ္ေမာင္(ျမန္ေအာင္)၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္၊သခင္စံျမင့္၊ သခင္တင္ေမာင္၊ ေဒက္တာစိန္ဘန္း၊ ဗိုလ္မင္းေခါင္၊ ဦးေအာင္ပ၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ သခင္ပန္းျမိဳင္၊ ေဒၚစိန္ပု၊ ဖဆပလ တိုင္းမွဴး မ်ား ျဖစၾ္ကေသာ ဦးဖိုးတင္၊ ဦးမန္းတင္၊ ဦးေအာင္သန္းႏွင့္ ဗိုလ္တင္ေမာင္ၾကီးတို ့ တက္ေရာက္ၾကသည္။ ထိုအစည္းအေဝးတြင္ ဦးႏုက စကားနည္းရန္စဲမႈ ခုနစ္ရပ္ ကို တင္ျပခဲ့သည္။၄င္းတို ့မွာ -
(၁) အခုကြဲတာဟာ တစ္ဦးနွင့္တစ္ဦး ဆက္ျပီးမေပါင္းႏိုင္ေတာ့လို ့ ကြဲၾကတဲ့အကြဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။အင္အားမ်ား တဲ့ဘက္က အင္အားနည္းတဲ့ဘက္ကို အႏိုင္က်င့္ျပီး ထုတ္ပစ္လိုက္တဲ့အကြဲမ်ိဳး မ ျဖစ္ေစရ။
(၂) ဖဆပလပိုင္ ရန္ပံုေငြမ်ား ႏွင့္ ပစၥည္းမ်ား ကိုအုပ္စုေတြ ညီတူညီမွ် ခြဲယူၾက။
(၃) ဖဆပလ အဖြဲ႕ကို ဘယ္သူယူထိုက္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတာ့ ဦးစီးအဖြဲ႕ကဆံုး ျဖတ္ေပး။
(၄) အစိုးရအဖြဲ႕ထဲက ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေတြ ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က အခ်ိန္မေရြး ထုတ္ပစ္ႏိုင္တဲ့ အာဏာရွိေပမယ့္ ထုတ္မပစ္ဘူး။ ၾသဂုတ္လ လႊတ္ေတာ္ က်င္းပတဲ့ ေန ့အထိ ဝန္ၾကီးအ ျဖစ္နဲ ့ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားၾက၊ အဲဒီ လို ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေတာအတြင္ း ပါလီမန္အင္အားကို စုေဆာင္း၊ အဲဒီ လိုစုေဆာင္းျပီး လႊတ္ေတာ္ က်င္းပတဲ့အခါ ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရ အဖြဲ႕ကိုျဖဳတ္ခ်။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့အတိုက္အခံဘက္ကိုသြားမည္ ။ ျဖဳတ္မခ်ႏိုင္ရင္တစ္ဘက္ကလူေတြ အတိုက္အခံဘက္ကိုသြား။
(၅) ကြ်န္ေတာ္ တို ့ အစိုးရ ျဖစ္ရင္ တစ္ဘက္လူေတြ ကို ကြ်န္ေတာ္ တို ့ မညႇဥ္းဆဲပါဘူး။ တစ္ဘက္ကလူေတြ အစိုးရ ျဖစ္ရရင္လည္း ကြ်န္ေတာ္ တို ့ကိုမညႇဥ္းဆဲပါနဲ ့။
(၆) အစိုးရဌာနအသီးသီးမွာ ဟိုဘက္ဒီဘက္က သြင္းထားတဲ့ အရာရွိေတြ ရွိေနၾကရင္ ဘယ္ဘက္ကပဲ အစိုးရ ျဖစ္ ျဖစ္ ဒီလူေတြ ကို ထုတ္မပစ္ရဘူး။ အစိုးရစည္းမ်ဥ္း ဥပေဒအတိုင္း သူတို ့ရဲ႕ တာဝန္ဝတၱရားမ်ား ကို ေဆာင္ရြက္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုး သူတို ့ ဆက္ျပီးလုပ္ပါေစ။
(၇) ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္အတြင္ းမွာ ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရားအရ တစ္ေယာက္ နဲ ့ တစ္ေယာက္ ေျပာမွာ းဆိုမွာ း ရွိတဲ့အခါရွိလိမ့္မယ္။ ဒီလို အမွာ းအယြင္းမ်ိဳးေတြ ဟာ ႏိုင္ငံေရး ေလာကထဲမွာ ေရွာင္လို ့မရဘူး။ ဒါေတြ ဟာ ႏိုင္ငံေရး ဓမၼတာေတြ ပဲ။အဲဒီ ေတာ့ အမွာ းအယြင္းေတြ ရွိလာရင္ တစ္ေယာက္ အေပၚ တစ္ေယာက္ အာဃာတ မထားၾကနဲ ့။ကြ်န္ေတာ္ တို ့ဘက္မွာ ကိစၥၾကီးငယ္ရွိရင္လည္းဝင္ထြက္ သြားလာပါ။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ကလည္းဒီလိုပဲ ဝင္ထြက္သြားလာခ်င္ပါတယ္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
၄င္းအခ်က္ (၇)ခ်က္ကို အမ်ား က သေဘာတူလက္ခံခဲၾ့ကသည္။ ၄င္းအျပင္ လႊတ္ေတာ္ ေခၚရန္ကိစၥႏွင့္ ဖဆပလ နာမည္ ကို မည္ သို ့မည္ ပံု ခြဲေဝမည္ ဆို သည့္ကိစၥကို စဥ္းစားရန္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ား ျဖစ္ေသာ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္တင္တို ့ ပါဝင္ေသာ ေလးဦးေကာ္မတီအား တာဝန္ေပးအပ္ၾကသည္။
၁၉၅၈ ဇြန္ ၁၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ အသက္ ၅၀ျပည့္ ေရႊရတု ေမြးေန ့အထိမ္း အမွတ္အ ျဖစ္ သံဃာေတာ္ မ်ား အား ဆြမ္းကပ္လွဴးဒန္းသည္။
ဇြန္ ၅၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အတြင္ းဝန္မ်ား ႐ံုး (ေနာင္ဝန္ၾကီးမ်ား ႐ံုး)ရွိ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ပါလီမန္ အေဆာက္အဦးတြင္ အထူးလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးကို က်င္းပသည္။ ဤအစည္းအေဝးသည္ဖဆပလ မကြဲမီ ေနာက္ဆံုးက်င္းပေသာ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး ျဖစ္သည္။ ထိုေန ့မွာ ပင္ ႏု-တင္ အုပ္စု ႏွင့္ ေဆြ-ျငိမ္းဖဆပလ အုပ္စုဟူ၍ ႏွစ္ ခ်မ္းကြဲသြားသည္။ ဦးဗေဆြက ပါတီတည္ျမဲေရး ကိုအဓိကရည္ရြယ္ခဲ့သူ ျဖစ္၍ ၄င္းတို ့ပါတီအားတည္ျမဲ ဖဆပလ ဟုေခၚဆိုကာ ဦးႏုက ၄င္း၏ ပါတီသန္ ့ရွင္းေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ ဟူေသာ အမည္ ကိုခံယူခဲ့ၾကသည္။
ႏု-တင္၊ ေဆြ-ျငိမ္း အုပ္စုကြဲရာတြင္ ဖဆပလ အစိုးရတြင္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ၾကီး ၃၀ရွိသည့္အနက္အုပ္စုတစ္စုတြင္ ၁၅ဦးစီပါဝင္သည္။ႏု-တင္ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ အုပ္စုတြင္ ဦးႏု(ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)၊ သခင္တင္(ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လမႈ ေရး )၊ ဦးတင္(ျမန္မာ့အလင္း) (ကုန္သြယ္မႈ တိုးတက္ေရး )၊ သခင္ေက်ာ္ထြန္း(စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ သစ္ေတာ)၊ ဗိုလ္မင္းေခါင္(ပို ့ေဆာင္ေရး )၊သခင္ပန္းျမိဳင္(ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ေဒသႏၳရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး )၊ သခင္တင္ေမာင္(အိမ္ရာေဆာက္လုပ္ေရး )၊ ဦးေအာင္ပ(ပင္လယ္ေရ ေၾကာင္းသြားလာေရး )၊ဥိးဘေစာ(သာသနာေရး )၊ ဦးရာရွစ္(သတၱဳတြင္ း)၊ဆမားဒူဝါဆင္ဝါးေနာင္(အမ်ိဳးသားစည္းလံုးေရး )၊စဝ္ထြန္းေအး(လူဝင္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရး )၊ စဝ္ခြန္ခ်ိဳ (ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ဝန္ၾကီး)၊ စဝ္ဝဏၰ (ကယားျပည္နယ္ဝန္ၾကီး)၊ဦးဇာရဲလ်န္ (ခ်င္းေရး ရာဝန္ၾကီး)တို ့ ပါဝင္သည္။
ေဆြ-ျငိမ္း တည္ျမဲ ဖဆပလ အုပ္စုတြင္ ဦးဗေဆြ(ဒုဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး )၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း(ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ စီးပြားေရး )၊ ေဒါက္တာေစာလွထြန္း(ကရင္ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီး)၊ ဦးဇန္ထားဆင္(ကခ်င္ျပည္နယ္ဝန္ၾကီး)၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး (ဘ႑ာေရး ႏွင့္ အခြန္)၊ သခင္သာခင္(ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီးေဟာင္း)၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္(တရားေရး ဝန္ၾကီးေဟာင္း)၊ ဦးရွိန္ထန္း(ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး )၊ ဦးထြန္းဝင္း (သမဝါယမ)၊ဦးတင္ညြန္ ့(အလုပ္သမား)၊ သခင္ခ်စ္ေမာင္(ျမန္ေအာင္) (ျပန္ၾကားေရး )၊ သခင္စံျမင့္(လယ္ယာေျမ ႏိုင္ငံပိုင္ျပဳလုပ္ေရး )၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္(စက္မႈ လက္မႈ )၊ ဦးထြန္းတင္(ပညာေရး )ႏွင့္ ေဒါက္တာစိန္ဘန္း(က်န္းမာေရး )တို ့ ပါဝင္သည္။ ပါလီမန္အတြင္ းဝန္ ၃၂ ဦးရွိရာ ၂၂ေယာက္ က ေဆြ-ျငိမ္းဘက္သို ့ပါ၍ ၁၀ေယာက္ ႏု-တင္ဘက္သို ့ ပါခဲ့သည္။
ဖဆပလ အလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ ၂၀ ရွိသည့္အနက္ အုပ္စုတစ္စုစီတြင္ ၁၀ဦးစီ ပါဝင္ေနသည္။ ႏု-တင္ အုပ္စုတြင္ ဦးႏု(ဥကၠ႒)၊သခင္တင္(ဒုတိယ ဥကၠ႒)၊ သခင္ေက်ာ္ထြန္း(အေထြေထြအတြင္ းေရး မွဴး)၊ ဦးတင္ (ဘ႑ာေရး မွဴး)၊ ဟသၤာတဦးျမ၊ သခင္ပန္းျမိဳင္၊ ဗိုလ္မင္းေခါင္၊ ဦးေအာင္ပ၊ ဦးဘေစာ၊ သခင္ တင္ေမာင္စေသာ အမႈ ေဆာင္မ်ား ပါဝင္သည္။
ေဆြ-ျငိမ္း အုပ္စုတြင္ ဦးဗေဆြ(ဒုဥကၠ႒)၊ဦးေက်ာ္ျငိမ္း(ဒုဥကၠ႒)၊သခင္သာခင္(တြဲ ဖက္အေထြေထြ အတြင္ းေရး မွဴး)၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ ဦးတင္ညြန္ ့၊ ေဒၚစိန္ပု၊ဦးထြန္းမင္း၊ သခင္ခ်စ္ေမာင္၊ သခင္စံျမင့္ စေသာ အမႈ ေဆာင္မ်ား ပါဝင္သည္။ ဖဆပလ ႏွစ္ ျခမ္းကြဲရာတြင္ ႏွစ္ ဖက္အင္အားမွာ မကြာလွေပ။
- ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ဦးေဆာင္ေသာ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ အဖြဲ႕က ဝန္ၾကီးအသစ္ငါးဦးႏွင့္ လက္ရွိဝန္ၾကီးမ်ား အပါအဝင္ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕ဝင္၂၀ ဦးႏွင့္ ပါလီမန္အတြင္ းဝန္ ၂၇ ဦး တို ့ကိုေရြးခ်ယ္ခန္ ့အပ္၍ အစိုးရသစ္ကို ဖြဲ႕စည္းေၾကာင္းေၾကညာသည္။
(၁) ဦးႏု-ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ အမိ်ဳးသား စီမံကိန္းႏွင့္ ကာကြယ္ ေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၂) စဝ္ခြန္ခ်ိဳ - ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ဝန္ၾကီးဌာန။
(၃) သခင္တင္ - လူမႈ ေရး ၊ လယ္ယာေျမႏိုင္ငံပိုင္ျပဳလုပ္ေရး ႏွင့္ စက္မႈ လက္မႈ ဝန္ၾကီး ဌာန။
(၄) ေစာလူးလူ- ကရငျ္ပည္နယ္ဝန္ၾကီးဌာန။
(၅)ဒူုဝါေဇာ္ရစ္ - ကခ်ငျ္ပည္နယ္ဝန္ၾကီးဌာန။
(၆) စဝ္ဝဏၰ - ကယားျပည္နယ္ဝန္ၾကီး ဌာန။
(၇) ဦးဇာရဲလွ်ံ - ခ်င္းေရး ရာဝန္ၾကီးဌာန။
(၈) ဦးတင္ - ကုန္သြယ္မႈ တိုးတက္ေရး ႏွင့္ ပစၥည္းေထာက္ပံ့ေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၉) သခင္ေက်ာ္ထြန္း - လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ သစ္ေတာေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ ျပည္သူ႕ရိကၡာေထာက္ပံ့ေရး ႏွင့္ သမဝါယမ ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၀) ဦးရာရွစ္ - ပညာေရး ႏွင့္ သတၱဳတြင္ းဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၁) ဗိုလ္မင္းေခါင္ - ျပည္ထဲေရး ၊ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရး ႏွင့္ စာတိုက္ ေၾကးနန္းဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၂) ဦးဘေစာ - လူမႈ ဝန္ထမ္း သာသနာေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၃) ဦးေအာင္ပ - ေရေၾကာင္းႏွင့္ ျမိဳ႕ျပေလေၾကာင္းဌာနႏွင့္ က်န္းမာေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၄) ဆမားဒူဝါဘင္ဝါေနာင္- အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး ၊ ကယ္ဆယ္ေရး ႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၅) သခင္ပန္းျမိဳင္ - ဒီမိုကေရစီ ေဒသႏၳရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ ျပန္ၾကား ေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၆) သခင္တင္ေမာင္- ျပည္သူ႕လုပ္ငန္း၊ အိမ္ယာေဆာက္လုပ္ေရး ႏွင့္ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၇) စဝ္ထြန္းေအး - လူဝင္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရး ႏွင့္ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၈) ဦးေက်ာ္မင္း - ဘ႑ာေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၁၉) ဦးေမာင္ေက်ာ္ဇံ- တရားေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၂၀) ဦးေရႊၾကိဳင္ - ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန။ တို ့ ျဖစ္ၾကသည္။
၁၉၅၈ ဇြန္ ၇၊ ပမညတက ပါလီမန္ ဖ်က္သိမ္း၍ ျပည္တြင္ းျငိမ္းခ်မ္းေရး ကို အျမန္ဆံုးတည္ေဆာက္ရန္ အေလးအနက္ စဥ္းစားသင့္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုထံ တင္ျပေတာင္းဆိုသည္။
ဇြန္ ၉၊ တည္ျမဲ ဖဆပလအဖြဲ႕မွ ေခါင္းေဆာင္ ဦးဗေဆြက ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ လုပ္ငန္းစဥ္ နည္းဥပေဒ ၂၃(၁)အရ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအဖြဲ႕အား အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုကိုတင္သြင္းသည္။ယင္းအယံုအၾကည္မရွိအဆိုကို ေျဗာင္မဲေပးစနစ္က်င့္သံုး၍ ဆႏၵမဲယူရာ အဆိုကိုေထာက္ခံသူက ၁၁၉ မဲရကာ ကန္ ့ကြက္သူက ၁၂၇ မဲရရွိခဲ့သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႕အား အယံုအၾကည္မရွိအဆိုမွာ ၈ မဲကြာျဖင့္ ႐ံႈးနိမ့္သြားခဲ့သည္။
ဇြန္ ၁၁၊ ႏိုင္ငံေတာဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက သန္ ့ရွင္း ဖဆပလအား ေထာက္ခံသည့္ အမတ္ေပါင္းစံုႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား အား ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေနအိမ္သို ့ ဖိတ္ၾကား၍ မိတ္ဆံုထမင္းစားပြဲက်င္းပသည္။
၁၉၅၈ ဇြန္္ ၁၉၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ အစိုးရအဖြဲ ့သစ္တြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရန္ ေနာက္ထပ္ပါလီမန္ အမတ္သံုးဦး ျဖစ္ေသာ ရခိုင္တိုင္းမွ အပၸဒူလ္ကဖား၊အဘူေဘာ္ေရွာ္ ႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္း မတူပီျမိဳ႕မွ ဦးမန္းတလင္းတို ့အား ခန္ ့အပ္ထားသည္။
ဇြန္ ၂၄၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အစိုးရ အဖြဲ႕သစ္၏ မူဝါဒႏွင့္ လမ္းစဥ္ကို သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ ဝန္ၾကီးမ်ား ၊ ဌာနခ်ဳပ္အမႈ ေဆာင္မ်ား ၊လက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစံုတို ့မွာ တိုက္နယ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အား ဖိတ္ၾကား၍ ေနအိမ္အတြင္ းရွိ ဧည့္ခံခန္းမ၌ ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
ဇူလိုုင္ ၃၀၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုသည္ တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္မ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ၄င္းေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း၊ ဗိုလ္မွဴးၾကီးေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္မွဴးၾကီးေအာင္ၾကီးတို ့အား ေနရာတိုင္းတြင္ ပ်ဴေစာထီးမ်ား ကို ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့ပစ္ျပီး ၄င္းေနရာမ်ား တြင္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား အလ်ဥ္းမပါဘဲနယ္လံုျခံဳေရး အဖြဲ႕က ကိုယ္တိုင္ၾကီးၾကပ္ ေရြးခ်ယ္ေသာ ပ်ဴေစာထီးမ်ား ခန္ ့ထားရန္ အမိန္ ့ေပးခဲ့သည္။ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီး ဗိုလ္မွဴးေအာင္ႏွင့္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီး ဗိုလ္မင္းေခါင္တို ့ကိုလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းတို ့ႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆာင္ရြက္ရန္ၫႊန္ၾကားခဲ့သည္။
ၾသဂုတ္ ၈၊ ပမညတ အဖြဲ ့က ပ်ဴေစာထီးမ်ား ရွိေနသေရြ႕ တရားမွ်တသန္ ့ရွင္းေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ ျဖစ္ႏိုင္ဟုဆိုကာ ပ်ဴေစာထီးမ်ား ဖ်က္သိမ္းရန္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုအား ထပ္မံတိုက္တြန္းခဲ့သည္။
ၾသဂုတ္ ၁၉ ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သမတၱ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ညီလာခံကို ၾသဂုတ္ ၂၈ရက္ ေန ့တြင္ လည္းေကာင္း၊ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ ကို စက္တင္ဘာ ၁၅ရက္ေန ့တြင္ လည္းေကာင္း က်င္းပရန္ ဆင့္ေခၚထားခ်က္ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ အၾကံေပးခ်က္အရ ပယ္ဖ်က္လိုက္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။
ၾသဂုတ္ ၂၂၊ လႊတ္ေတာ္ ဖ်က္သိမ္းသည့္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးရန္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တည္ျမဲ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ ဦးထြန္းတင္တို ့သည္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေနအိမ္သို ့ သြားေရာက္ေဆြးေႏြးသည္။ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဆြ- ျငိမ္းတို ့က ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ ဘတ္ဂ်က္လႊတ္ေတာ္ သည္ အေရး ၾကီးဆံုး ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အစည္းအေဝးမေခၚဘဲထားျခင္းမွာ မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ပါလီမန္ အစဥ္အလာမ်ား တြင္ လည္း အစိုးရ၏ ဘတ္ဂ်က္ကို တစ္ခ်က္လႊတ္အမိန္ ့ျဖင့္ အစိုးရ ျပ႒ာန္းလုပ္ေဆာင္ေသာ အစဥ္အလာမ်ိဳး မရွိခဲ့ဖူး၍ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က လႊတ္ေတာ္ က်င္းပသင့္ေၾကာင္းေတာင္းဆိုၾကသည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုကလႊတ္ေတာ္ ကို မေခၚလိုေတာ့ေၾကာင္း ၁၉၅၈- ၅၉ အတြက္ အစိုးရ၏ ဘတ္ဂ်က္ကို ပုဒ္မ ၁၁၀(၁)အရ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး အမိန္ ့ျဖင့္ ထုတ္ျပန္ျပီးအသံုးျပဳသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သမၼတအမိန္ ့ႏွင့္ ျပ႒ာန္းျပီးေနာက္မွသာ လက္ရွိလႊတ္ေတာ္ ကို ႐ုပ္သိမ္းျပီး အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
၁၉၅၈ စက္တ္တင္ဘာ ၄၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက ပ်ဴေစာထီးမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရး ၾကီးေသာ မိန္ ့ခြန္းတစ္ရပ္ ေျပာၾကားသည္။
စက္တင္္ဘာ ၁၄၊ တည္ျမဲ ဖဆပလ အဖြဲ႕၏ ဒီမိုကေရစီကာကြယ္ေရး လူထုဆႏၵျပပြဲတစ္ရပ္ကို ေအာင္ဆန္းကစားကြင္း၌ က်င္းပသည္။ ၄င္းဆႏၵ ျပပြဲ၌ ဘတ္ဂ်က္ ပါလီမန္ ဖ်က္သိမ္းျခင္းကိုျပင္းထန္စြာ ႐ႈတ္ခ်သည္။
ေအာက္္တိုုဘာ ၂၈၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းအား အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးသည္။(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရသည္ ၁၉၆၀၊ ဧျပီ ၃ရက္အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။)
ေအာက္တိုဘာ ၂၉၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဖြဲ ့စည္း အပ္ခ်ဳပ္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၆(၂) အရ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းသည္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္မ်ား အ ျဖစ္ အျငိမ္းစား ႏိုင္ငံေတာ္ တရားေရး ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးသိမ္းေမာင္၊ အတြင္ းဝန္ခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာငျ္ဖဴ၊ တရားလႊတ္ေတာ္ တရားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးခ်န္ထြန္းေအာင္၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သခၤ်ာကထိက ဦးကာ၊ ျပည္ေထာင္စုဘဏ္ဥကၠ႒ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ အျငိမ္းစား ေရြးေကာက္ပြဲ မင္းၾကီးဦးစံညြန္ ့၊ ဓာတုေဗဒဝန္ ဦးခ်စ္ေသာ င္ႏွင့္ အျငိမ္းစား စက္ရွင္ တရားသူၾကီး ဦးဘၾကားတို ့ကိုေရြးခ်ယ္ခန္ ့အပ္၍ ထိုေန ့မွာ ပင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္းႏွင့္ အတူ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ား သမၼတေရွ႕ေမွာ က္၌ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုသည္။
၁၉၅၉ စက္တင္ဘာ ၂၅၊ ၁၉၅၉-၆၀ ရန္ကုန္ု တကၠသလိုလ္္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းျပီးေနာက္ ဥကၠ႒သစ္ က်မ္းသစၥာ ကိ်န္ဆိုပြဲကို ယုဒသန္ခန္းမ၌ က်င္းပရာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒ေဟာင္း ဦးႏုက ဥကၠ႒သစ္ ဦးလွတင္အား က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုရန္ တိုင္ေပးသည္။
စက္္တင္ဘာ ၂၆ ၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကမၻာေအးေစတီ၀င္းတြင္ ဦးႏု ဦးေဆာင္ေသာ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ၏ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဦးစီးညီလာခံက်င္းပကာ ေရြးေကာက္ပြဲ လမ္းစဥ္ မူဝါဒကို ေၾကညာသည္။အဆိုပါ ညီလာခံကို စက္တင္ဘာ ၂၉ အထိ က်င္းပခဲ့သည္။
ႏိုုဝင္ဘာ၁၆မွ၂၁ ထိ၊သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ ဥကၠ႒ ဦးႏုသည္ တိုက္နယ္ေခါင္းေဆာင္ စည္း႐ံုးေရး မွဴးမ်ား သင္တန္းေပးသည္။ အဆိုပါသင္တန္းတြင္ ဦးႏုက မိန္ ့ခြန္းေဟာေျပာရာတြင္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား သည္ ေလာကီေလာကုတၱရာဗဟုသုတ ေခါင္းပါးသည့္အတြက္ မေကာင္းမႈ ၾကံစည္ျပဳလုပ္ရန္ ဝန္မေလးသူမ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊သာမန္ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား က မေကာင္းမႈ လုပ္လွ်င္တိုင္းျပည္ပ်က္မည္ မဟုတ္၍ ရင္ေလးဖြယ္ရာ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မေကာင္းမႈ ကို လြယ္လြယ္လုပ္၊ လြယ္လြယ္ေျပာဆို ၾကံစည္တတ္သူမ်ား အာဏာရႏိုင္ငံေရး သမ်ား ျဖစ္လွ်င္ တိုင္းျပည္ပ်က္စီးေအာင္ဖ်က္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ထို ့ေၾကာင့္ မိမိအေနႏွင့္ သန္ ့ရွင္ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ငယ္မ်ား ကို အာဏာမရမီလူေပါ့၊ လူသရမ္း ျဖစ္မသြားရန္ ရည္ရြယ္၍ လည္းေကာင္း၊ အာဏာရရွိလာပါကလည္းတိုင္းျပည္ဖ်က္သည့္သူမ်ား မ ျဖစ္ရေအာင္ ထိန္းေက်ာင္း လမ္းျပရန္ သင္တန္းအစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ဦးႏုကရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
၁၉၅၉ ဒီဇင္ဘာ ၁၉၊ အိမ္ေစာင့္အစိုးရက ၁၉၆၀၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၆ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
ဒီဇင္ဘာ ၂၁၊ အိမ္ေစာင့္အစိုးရသည္ အမတ္ေလာင္းအမည္ စာရင္း တင္သြင္းရမည္ ့ ေနာက္ဆံုးရက္ကို ၁၉၆၀၊ ဇန္နဝါရီ ၂ ရက္ဟူ၍ သတ္မွတ္ေၾကညာသည္။
၁၉၆၀ ဇန္္နဝါရီ ၁၆၊ အိမ္ေစာင့္အစိုးရက ပုဒ္မ ၅ ျဖင့္ ဖမ္းဆီးထားျခင္းခံရေသာ ပါတီအဖြဲ႕အစည္းမ်ား မွ ႏိုင္ငံေရး သမား ၁၃၁ ဦးကို ေထာင္မွလႊတ္ေပးခဲ့သည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၆၊ ပါလီမနျ္ပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၾကီးကို က်င္းပေသာ အခါ မဲဆႏၵနယ္ ၂၅၀ ရွိသည့္အနက္ ၂၃ေနရာကို ေရႊ႕ဆိုင္းရသည္ကလြဲ၍ က်န္ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံလံုး၌ တစ္ျပိဳင္တည္း က်င္းပသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေရႊ႕ဆိုင္းရေသာ ၂၃ ေနရာသည္ ေသာ င္းက်န္းသူမ်ား ၏ ေႏွာင့္ယွက္ျခိမ္းေျခာက္မႈ ေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ အမတ္ေလာင္းမ်ား ၏ မေက်နပ္မႈ ေၾကာင့္ တရားလႊတ္ေတာ္ ႐ံုးမ်ား ၏ အဆံုးအျဖတ္ မခ်မွတ္ေသး၍ လည္းေကာင္း၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ား ၏ လံုျခံဳမႈ မရွိျခင္း၊ တရားမွ်တလြတ္လပ္စြာ မဲမေပးႏိုငျ္ခင္းစေသာ အခက္အခဲမ်ား ေပၚေပါက္သည့္ အတြက္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၈ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲနည္းဥပေဒ ၆၀(က)၊ ၉၁ ႏွင့္ ၃၄(၁) အရအာဏာမ်ား ကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတက အသံုးျပဳ၍ ၁၉၆၀၊ ေမ ၆ ရက္အထိ ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္သည္။အဆိုပါ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲဆႏၵနယ္ ၂၅၀ ရွိရာ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလ ၂၀၃ ေနရာရရွိျပီး၊ တည္ျမဲ ဖဆပလက ၃၉ ေနရာရရိွသည္။ ပမညတ သည္ ေရး ျမိဳ႕၏ တစ္ေနရာ၌ သာ အႏိုင္ရရွိသည္။
မတ္ ၁၈၊ သန္ ့ရွင္း ဖဆပလကို ျပည္ေထာင္စုပါတီ (ပထစ)အ ျဖစ္ အမည္ ေျပာင္း လဲသည္။ပထစပါတီ ဥကၠ႒ အ ျဖစ္ ဦးႏု တာဝန္ယူသည္။
ဧျပီ ၁၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအဖြဲ႕မွ ျပည္ေထာင္စု ပါတီဥကၠ႒ ဦးႏု ေခါင္းေဆာင္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႕သို ့ လႊဲေျပာင္းေပးရန္ တတိယအၾကိမ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ညီလာခံကို စတင္က်င္းပသည္။ ထိုအစည္းအေဝးတြင္ ျပည္ေထာင္စုပါတီအမတ္ ၁၅၉ ဦး၊ တည္ျမဲ ဖဆပလ အမတ္ ၄၁ဦး၊ ရတည အမတ္ ၆ဦး၊မြန္ျပည္သူ႕ညီညြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစုအဖြဲ႕ အမတ္ ၃ဦး၊ ရွမ္းအမတ္ ၂၃ ဦးႏွင့္ ကယားအမတ္ ၂ ဦးစုစုေပင္း ၂၃၄ ဦး တက္ေရာက္ၾကသည္။ ထိုအစည္းအေဝးတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတၾကီး၏ အခြင့္အာဏာ လႊဲအပ္ျခင္းခံရေသာ လႊတ္ေတာ္ ယာယီသဘာပတိ ဦးျမ၏ ေရွ႕ေမွာ က္တြင္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မ်ား က်မ္းသစၥာကိ်န္ဆိုလက္မွတ္ေရး ထိုးခဲၾ့ကသည္။
၁၉၆၀ ဧျပီ ၂၊ တတိယအၾကိမ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ညီလာခံအစည္းအေဝးကို ဆက္လက္ က်င္းပေသာ အခါ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ တြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ရာထူးအတြက္ အမတ္တစ္ဦး၏ အမည္ တင္သြင္းရန္ ေၾကညာသည္။ ထိုအခါ ဦးႏုအား ျပိဳင္ဘက္မရွိတင္သြင္းၾကသည္။
ဧျပီ ၄၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ညီလာခံတြင္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အ ျဖစ္ ဦးႏုကို (ျပိဳင္ဘက္မရွိ) ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။ ထိုေန ့တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ဦးစီးေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရက ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္သို ့ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးသည္။
ေအာက္္တိုဘာ ၁၊ တ႐ုတ္ - ျမန္မာ နယ္စပ္ကိစၥသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ပီကင္းျမိဳ႕၌ လက္မွတ္ေရး ထိုးသည္။
၁၉၆၁ မတ္ ၁၄၊ ျပည္ေထာင္စုပါတီ (ပထစ) ဥကၠ႒ရာထူးမွ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ႏုတ္ထြက္သည္။
မတ္ ၁၅၊ ဦးႏု ႏုတ္ထြက္စာေၾကာင့္ ပထစ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္ အဖြဲ႕ ဝင္မ်ား ၏ အေရး ေပၚ အစည္းအေဝးကို ညေန ၅ နာရီတြင္ က်င္းပသည္။ ထိုအစည္းအေဝး၌ ပထစ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ညီလာခံျပီးစီးသည္အထိ ဦးႏုအား ဥကၠ႒အ ျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ျခင္းမျပဳဘဲ က်န္အမႈ ေဆာင္မ်ား အားလံုးႏုတ္ထြက္ၾကရန္ႏွင့္ ဥကၠ႒က သေဘာက်ေက်နပ္ေသာ ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ကိုေရြးခ်ယ္ခန္ ့ထား၍ ပထစ တာဝန္ကို ဆက္လက္ယူသြားရန္ဟူ၍ သေဘာတူခ်က္ရရွိခဲ့သည္။
မတ္ ၁၇၊ ပထစ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အလုပ္အမႈ ေဆာင္တစ္ဖြဲ႕လံုး ႏုတ္ထြက္ေသာ အဖြဲ႕ဝင္ ၂၄ ဦးလက္မွတ္ေရး ထိုးထားသည့္စာကို သခင္တင္ကိုယ္တိုင္ ဥကၠ႒ ဦးႏုလက္သို ့ေပးအပ္ခဲ့သည္။
ဧျပီ ၄၊ ပထစ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးႏုသည္ ပထစ ျပန္လည္စည္း႐ံုးေရး ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြ႕ဝင္မ်ား ႏွင့္ ပထစအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဗဟိုအလုပ္ အမႈ ေဆာင္ေဟာင္းမ်ား ကိုဝင္ဒမီယာရွိ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေနအိမ္သို ့ ဖိတ္ၾကားလ်က္ ေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ ထမင္းလက္ဆံုစားပြဲ က်င္းပသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္ကိစၥမ်ား အတြက္ ရခိုင္ႏွင့္ မြန္ပါလီမန္အမတ္မ်ား ၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ေတြ ႕ဆံုေဆြးေႏြးသည္။
ဧျပီ ၁၈၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ကိ်ဳင္းတံုျမိဳ႕သို ့ေရာက္ရွိျပီး စစ္ဘက္ႏွင့္ နယ္ဘက္တို ့မွ အရာရွိၾကီးမ်ား ၊ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၊ ေစာ္ဘြားမ်ား ႏွင့္ ေတြ ႕ဆံုေဆြးေႏြးသည္။
၁၉၆၂ ဇန္္ဝါရီ ၂၇၊ ႏိုင္လံံုးဆိုင္ရာ ပထစ ညီလာခံကို စတင္က်င္းပရာ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၂၂ ဦးတက္ေရာက္သည္။ မတက္ေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို ့တြင္ ပထစ ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ ဦး ျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ႏွင့္ ဦးဘေစာတို ့ ပါဝင္သည္။
ေဖေဖာ္္ဝါရီ ၂၄၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ညီလာခံ က်င္းပေနစဥ္အတြင္ း ညေန ၆နာရီတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ျပည္လမ္း အသံလႊင့္ခန္းမေဆာင္၌ ဖယ္ဒရယ္မူေဆြးေႏြးပြဲၾကီးကို စတင္က်င္းပသည္။ ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက သဘာပတိအ ျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။
မတ္ ၁၊ ည ၆နာရီတြင္ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲဒုတိယေန ့အ ျဖစ္ ျပန္လည္က်င္းပရာ သဘာပတိဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက အမွာ စကားေျပာၾကားသည္။
မတ္ ၂၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ တပ္မေတာ္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာသိမ္းယူေရး အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုအပါအဝင္ ပထစအစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ၾကီးမ်ား ၊ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၊ တရားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္နယ္ အၾကီးအကဲမ်ား ၊ ေစာ္ဘြားမ်ား စုစုေပါင္း(၅၃)ဦးကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းလိုက္သည္။ (၇) ဦးကိုမူျပန္လႊတ္လိုက္သည္။ထိန္းသိမ္းခံရသူမ်ား မွာ -
(၁) သမၼတ မန္းဝင္းေမာင္
(၂) ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု
(၃) စဝ္ဝဏၰ
(၄) စဝ္ခြန္ၾကည္
(၅) စဝ္ခြန္ခ်ိဳ
(၆) သခင္တင္
(၇) ဦးစိန္ (ကယား)
(၈) စ၀္ျပည့္ (မိုးနဲေစာ္ဘြား)
(၉) စဝ္ဆိုင္းလံု (ကိ်ဳင္းတံု)
(၁၀) ဦးသြင္
(၁၁) သခင္တင္ေမာင္
(၁၂) တရားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္သိန္း
(၁၃) ဦးေအးေမာင္
(၁၄) ဦးရာရွစ္
(၁၅) သမၼတေဟာင္း စဝ္ေရႊသိုက္
(၁၆) စဝ္ႏြဲ
(၁၇) စဝ္ေရႊမံႈ
(၁၈) စဝ္မိုးေက်ာ္
(၁၉) စဝ္ထြန္းေအး
(၂၀) စဝ္ခြန္ေအာင္
(၂၁) စဝ္ခြန္ရီ
(၂၂) စဝ္ဝင္းၾကည္
(၂၃) စဝ္ေရႊၾကည္
(၂၄) စဝ္ၾကည္
(၂၅) စဝ္ခြန္ကိုး
(၂၆) ဦးစံျမတ္
(၂၇) စဝ္ေအာင္ဖူး
(၂၈) ဦးခ်စ္
(၂၉) ဦးရီေရာင္ း
(၃၀) ဦးခြန္ေနာ္
(၃၁) ဦးျဖဴ
(၃၂) ဦးျမတ္ဖူး
(၃၃) ဦးေက်ာ္စိန္
(၃၄) ဦးထြန္းျမင့္ေလး
(၃၅) စဝ္ခြန္ညြန္ ့
(၃၆) စဝ္ေက်ာ္ေခါင္
(၃၇) စဝ္ခြန္ထီး
(၃၈) ဦးတင္ေအာင္
(၃၉) ဦးသန္းတင္
(၄၀) ဦးၾကာပု
(၄၁) ဦးခ်စ္ဦး
(၄၂) ဦးလြန္း
(၄၃) ဦးစိုးေမာင္
(၄၄) အမ္ေဇာ္လ
(၄၅) စဝ္မန္လစ္
(၄၆) ဗိုလ္ေအာင္ထြန္းတို ့ ျဖစ္သည္။
ျပန္လႊတ္လိုက္သူမ်ား မွာ -
(၁) ဦးဘေစာ
(၂) ေစာလွထြန္း
(၃) ဦးဘျမိဳင္
(၄) ဦးဇာရဲလွ်ံ
(၅) စဝ္ခြန္ၾကည္ (လူမ်ိဳးစံုလႊတ္ေတာ္ နာယက)
(၆) မန္းဘဆိုင္ (ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒)
(၇) စဝ္မန္ဖတို ့ ျဖစ္သည္။
အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ပုဂၢိဳလ္တို ့ကို ဖမ္းဆီးရာတြင္ တပ္မေတာ္ က ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို သိမ္းယူလိုက္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပ၍ ၄င္းတို ့အိမ္တြင္ ထားရွိေသာ လက္နက္မ်ား ကိုလည္း အပ္ႏွံေစခဲ့သည္။တရားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္သိန္းကို ဖမ္းဆီးစဥ္ကဖမ္းဝရမ္းေတာင္းသျဖင့္ ဖမ္းဆီးသည့္ တပ္မေတာ္ အရာရွိလည္းေတြ ေဝသြားျပီး တပ္ဖြဲ႕မ်ား ကိုအုပ္ခ်ဳပ္၍ လိုက္ပါလာခဲ့ေသာ တပ္မွဴးထံ သတင္းပို ့ခဲ့သည္။ တပ္မွဴးလည္း ဦးျမင့္သိန္း၏ အိမ္သို ့လိုက္သြားျပီး တပ္မေတာ္ က အာဏာသိမ္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား၍ ဖမ္းဆီးခဲ့ရသည္ဟုဆိုသည္။
ဝန္ၾကီးမ်ား ေနအိမ္တြင္ လံုျခံဳေရး တာဝန္ယူေနၾကရေသာ ရဲအဖြဲ႕ဝင္မ်ား အား တပ္မေတာ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ေရာက္ရွိလာလွ်င္ ခုခံပစ္ခတ္ျခင္းမျပဳရန္ ၾကိဳတင္ၫႊန္ၾကားထားေသာ ေၾကာင့္ ဝန္ၾကီးမ်ား ကို ဖမ္းဆီးရာတြင္ အဆင္ေျပလြယ္ကူခဲ့သည္။ သို ့ေသာ ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ကုကၠိဳင္းလမ္းႏွင့္ ဂြတၱလစ္လမ္းေထာင့္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္ေရႊသိုက္၏ အိမ္သို ့ တပ္မေတာ္ သားမ်ား ေရာက္ရွိရာတြင္ ကား ခုခံပစ္ခတ္မႈ ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ တပ္မေတာ္ သားမ်ား သည္ စဝ္ေရႊသိုက္၏ အိမ္သို ့ ေရာက္ရွိစဥ္က လံုျခံဳေရး အေစာင့္မ်ား အား ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ခုခံျခင္းမျပဳရန္ေအာ္၍ ေျပာေသးသည္။ သို ့ေသာ ္ အေစာင့္မ်ား ကစတင္ပစ္ခတ္သျဖင့္ တပ္မေတာ္ က ျပန္လည္ပစ္ခတ္ရာတြင္ အဂၢမဟာသေရစည္သူ အဂၢမဟာသီရိသုဓမၼ စဝ္ေရႊသိုက္၏ သားငယ္ အသက္၁၇ႏွစ္ အရြယ္ရွိ စဝ္မီမီသိုက္ေခၚ စဝ္ေဆးဟုန္ဖမွာ ဦးေခါင္းႏွင့္ ေျခေထာက္တြင္ က်ည္ဆန္ထိမွန္၍ ေသဆံုးသြားခဲ့ရသည္။ စဝ္မီမိသိုက္ ေသဆံုးမႈ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စဝ္မီမီသိုက္၏ အစ္ကို စဝ္ဆန္(ယူဂ်င္းသိုက္)က ရန္ကင္းရဲဌာနတြင္ တိုင္တန္းသည္။ ၁၉၆၂၊ မတ္ ၂၊ နံနက္ ၂နာရီခန္ ့တြင္ အမ်ိဳးအမည္ မသိေသာ ယူနီေဖာင္းဝတ္ထားသူမ်ား က အိမ္အတြင္ းသို ့ ဝင္ေရာက္လာကာေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ေသာ ေၾကာင့္ မိမိ၏ ညီ စဝ္မီမီသိုက္ေခၚ စဝ္ေဆးဟုန္ဖကို ထိမွန္ေသဆံုးသြားေၾကာင္း တိုင္ၾကားခဲျ့ခင္း ျဖစ္သည္။ ရန္ကင္းရဲဌာနမွ လူသတ္မႈ ပုဒ္မ ၃၀၂ အရ အမႈ ဖြင့္ေပးခဲ့သည္။ တပ္မေတာ္ ကမူ စဝ္မီမီသိုက္ ေသဆံုးခဲ့ရူခင္းအတြက္ စာနာေထာက္ထားမႈ ရွိေၾကာင္းျပသျပီး ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းကလည္း စဝ္မီမီသိုက္ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္ျခင္းကို ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီဝင္မ်ား ကအထူးဝမ္းနည္းေၾကကြဲမိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည့္သဝဏ္လႊာကို ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္ႏွင့္ မဟာေဒဝီတို ့ထံ ေပးပို ့ခဲ့သည္။ ဝမ္းနည္းသဝဏ္လႊာကို ဗိုလ္မွဴးၾကီးေစာျမင့္(မွဴးသမိန္)အားေပးပို ့ေစခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က မဟာေဒဝီစဝ္ဟိန္ခမ္းမွာ အဂၤလန္သို ့ ေရာက္ေနသျဖင့္ ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာျမင့္က ဝမ္းနည္းသဝဏ္လႊာကို စဝ္ေရႊသိုက္၏ သားအၾကီးဆံုး ျဖစ္သူ စဝ္ဆိုင္အံု၏ လက္သို ့ေပးအပ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၄၊ မတ္ ၄ေန ့တြင္ က်င္းပသည့္ဈာပန အခမ္းအနားသို ့လည္း ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီက လြမ္းသူပန္းေခြ ေပးပို ့ခဲ့သည္။
ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီမွ အာဏာသိမ္းရာတြင္ အဖမ္းမခံရေသာ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ ဦးမွာ ငပလီသို ့ေရာက္ေနေသာ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ႏွင့္ သမၼတအ ျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ရန္ လ်ာထားျပီး ျဖစ္ေသာ ဆမားဒူဝါဆင္ဝါေနာင္တို ့ ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုစဥ္ ဆမားဒူဝါဆင္ဝါေနာင္မွာ ျမစ္ၾကီးနားခ႐ိုင္အတြင္ းရွိ ၄င္း၏ ဘိုးဘြားမိဘမ်ား အစဥ္အဆက္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ရြာသို ့ ေရာက္ရွိေနသည္ဟုဆိုသည္။- ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီသည္ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၁ ကို ထုတ္ျပန္၍ ေတာ္ လွန္ ေရး ေကာင္စီကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဖဲြ႕စည္းလိုက္ေၾကာင္းေၾကညာသည္။
ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီအဖြဲ႕ဝင္မ်ား မွာ --
(၁) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း - ဥကၠ႒
(၂) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ၾကီး - အဖြဲ႕ဝင္
(၃) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္သန္းေဖ - ။
(၄) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္တီကလစ္ - ။
(၅) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္တင္ေဖ - ။
(၆) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္စန္းယု - အဖြဲ႕ဝင္
(၇) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္စိန္ဝင္း - ။
(၈) ဗိုလ္မွဴးၾကီးေသာ င္းၾကည္- ။
(၉) ဗိုလ္မွဴးၾကီးၾကည္ေမာင္- ။
(၁၀) ဗိုလ္မွဴးၾကီးေမာင္ေရႊ - ။
(၁၁) ဗိုလ္မွဴးၾကီးသန္းစိန္ - ။
(၁၂) ဗိုလ္မွဴးၾကီးေက်ာ္စိုး - ။
(၁၃) ဗိုလ္မွဴးၾကီးေစာျမင့္ - ။
(၁၄) ဗိုလ္မွဴးၾကီးခ်စ္ျမိဳင္ - ။
(၁၅) ဗိုလ္မွဴးၾကီးခင္ညိဳ - ။
(၁၆) ဗိုလ္မွဴးၾကီးလွဟန္ - ။
(၁၇) ဗိုလ္မွဴးၾကီးတန္ယုဆိုင္ -
- ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီသည္ ေၾကညာခ်က္ အမွတ္ ၂ ကို ထုတ္ျပန္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းလိုက္သည္။ ယင္းတို ့မွာ -
(၁) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း - ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီ ဥကၠ႒၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနဝန္ၾကီး၊ဘ႑ာေရး ႏွင့္ အခြန္ေတာ္ ဝန္ၾကီးဌာန၊ တရားေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၂) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ၾကီး - ကုန္သြယ္မွုနွင့္ကူးသန္းေရာင္ းဝယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ စက္မႈ လက္မႈ ဝန္ၾကီးဌာန။
(၃) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္တင္ေဖ - လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ သစ္ေတာေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ သမဝါယမ ႏွင့္ ကုန္စည္ျဖန္ျဖဴးေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၄) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္သန္းေဖ - ပညာေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ က်န္းမာေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၅) ဦးသီဟန္ - ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာန၊ အိမ္ယာေဆာက္လုပ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ သတၱဳတြင္ းဝန္ၾကီးဌာန။
(၆) ဗိုလ္မွဴးၾကီးေက်ာ္စိုး - ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ လူဝင္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန။
(၇) ဗိုလ္မွဴးၾကီးေစာျမင့္ - ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ၾကီးဌာန။
(၈) ဒုတိယဗိုလ္မွဴးၾကီးဘနီ - လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ဝန္ၾကီးဌာန။
ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပမထားေသာ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္ သည့္ဝန္ႀကီးဌာနကပူးေပါင္းတာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ကို ထပ္မံေၾကညာ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္သည္။- မဂၤလာဒံုတြင္ ဖမ္းဆီးထားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အနက္ သမၼတမန္းဝင္းေမာင္၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၊တရားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္သိန္း၊ ဝန္ၾကီး သခင္တင္၊စဝ္ ခြန္ခ်ိဳ၊ ဦးရာရွစ္ႏွင့္ စဝ္ဝဏၰတို ့ကို သီးျခားခြဲ၍ အေစာင့္အၾကပ္ထူထပ္စြာ ခ်ထားခဲ့သည္။ က်န္ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကို ႏွစ္ စုခြဲ၍ ရန္ၾကီးေအာင္ ႐ုပ္ရွင္အနီးရွိ ေလ့က်င့္ေရး တပ္ (၁၉၈၈ အထိ ဗဟိုႏိုင္ငံေရး တကၠသိုလ္အ ျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ဌာန၊ ယခုတပ္မေတာ္ ေဆး႐ံုၾကီး၏ တိုးခ်ဲ႕အေဆာက္အအံု)တြင္ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္ ။
၁၉၆၆ ေအာက္တိုဘာ ၂၇၊ နိုင္ငံေတာ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏု မဂၤလာဒံု ေရၾကည္အိုင္စခန္း၌ ၄ ႏွစ္ ႏွင့္ ၇ လၾကာ အထိန္းသိမ္းခံရျခင္းမွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္သည္။
၁၉၆၈ နို၀င္ဘာ ၂၉၊ ဦးႏု သည္ ေတာ္ လွန္ေရး ေကာင္စီမွေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၇၂ ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ျပည္တြင္ းညီညြတ္ေရး အၾကံေပးအဖြဲ႕(အၾကံေပး ၃၃ ဦးအဖြဲ ့)တြင္ အဖြဲ႕ဝင္အ ျဖစ္ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၆၉ ဧျပီ ၁၁၊ ဦးႏုႏွင့္ ဇနီးေဒၚမရီတို ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံဗုဒၶဂါယာသို ့ ဘုရားဖူးရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာသည္။
၁၉၈၀ ဇူလိုင္ ၂၉၊ (၂၈-၅-၈၀)ရက္ေန ့တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီႏွင့္ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ကိုယ္စား ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၏ ဖိတ္ၾကား ေမတၱာရပ္ခံခဲ့သည္ကို တံု ့ျပန္ေသာ အားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္တြင္ းျပည္ပ သာသနာေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ရန္လည္းေကာင္း ဦးႏုႏွင့္ ဇနီးေဒၚျမရီ တို ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သို ့ ညေန ၃ နာရီခြဲတြင္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသည္။
ၾသဂုတ္ ၁၁၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အလံုလမ္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတအိမ္ေတာ္ ၌ လမ္းစဥ္ပါတီဥကၠ႒ႏွင့္ သမၼတဦးေနဝင္းသည္ လြတ္လပ္ေရး ႏွင့္ ေတာ္ လွန္ေရး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား မိတ္ဆံု ေန ့လယ္စာစားပြဲကိုက်င္းပခဲ့ရာ ယင္းမိတ္ဆံုစားပြဲသို ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏု တက္ေရာက္သည္။အဆိုပါ မိတ္ဆံုစားပြဲသို ့ ဦးႏုႏွင့္ အတူ ဦးဗေဆြ၊ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္တင္၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊သခင္ခ်စ္ေမာင္(ဝိဓူရ)၊ ဗိုလ္မင္းေအာင္ အမွဴးျပဳေသာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္မ်ား ၊ အျငိမ္းစားဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္၊ အျငိမ္းစားဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ေရႊ၊သခင္စိုး၊ သခင္တငျ္မ၊ ေဒၚေစာျမ၊ ဗိုလ္ထိန္လင္း၊ ေဒၚႏွင္းဆီ၊ ဗိုလ္သက္ထြန္း၊ မန္းဘဆိုင္၊ ေစာစံဖိုးသင္၊ ဆရာသာထို၊ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းေစာၾကာဒိုး၊ ေစာလယ္ဒါ၊ လမ္းစဥ္ပါတီ အေထြေထြအတြင္ းေရး မွဴး ဦးစန္းယု၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီဝင္မ်ား ၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးေမာင္ေမာင္ခ အမွဴးျပဳေသာ ဝန္ၾကီးမ်ား ၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနဝန္ာကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး သူရေက်ာ္ထင္ႏွင့္ တပ္မေတာ္ အရာရွိၾကီးမ်ား ႏွင့္ အျခားဖိတ္ၾကားထားသူမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။
၁၉၈၁ ဇန္နဝါရီ ၄၊ ျမန္မာ့သမိုင္း၌ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ိဳးအတြက္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ အနစ္နာခံ၍ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲၾ့ကေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အနက္ သက္ရွိထင္ရွားရွိၾကေသးေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကို ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမႇင့္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီသည္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၇၃၊ ပုဒ္မခြဲ(ဎ)အရ ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕ကို တီထြင္ျပ႒ာန္းကာ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ အမိန္ ့ေၾကာ္ျငာစာ အမွတ္၅၁/၈၀ အရ ဦးႏုအား ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ (ပထမအဆင့္) ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ၾသဂုတ္ ၂၉ ၊ နာယကၾကီး ဦးႏု ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ေသာ "ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္" (League for Democracy and Peace) ကို စတင္တည္ေထာင္ သည္။
စက္တင္ဘာ ၉၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း လက္႐ံုးရည္ျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ သိမ္းယူသြားခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို ဦးႏုက ႏွလံုးရည္ျဖင့္ ျပန္လည္ရယူေသာ အားျဖင့္ စင္ျပိဳင္အစိုးရကို ဖြဲ႕စည္းလိုက္ျပီဟု ဝန္ၾကီးစာရင္းတင္ျပ၍ ေၾကညာခဲ့သည္။
၁၉၈၉ ဒီဇင္ဘာ ၂၂၊ ဒီမုိကရစီ နွင့္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရး အဖြဲ ့ ခ်ဳပ္(ဒီ/ျငိမ္း) ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ အစည္းအေဝးက်င္းပကာ တရားဝင္(စင္ျပိဳင္)အစိုးရဖ်က္သိမ္းေပး ရန္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ နာယကၾကီး ဦးႏုက ေအာက္ပါအတိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေစာေမာင္ (ေနာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး)ထံသို ့ ျပန္ၾကားခဲ့သည္။ ျပန္ၾကားစာတြင္ -"ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေစာေမာင္ထံသို ့ ဦး စာေရး လိုက္ပါသည္။ (၁၇-၁၁-၈၉)ေန ့ ညက ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕က ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႕ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ေျပာသည္ကို ဦး တစ္ဆင့္ၾကားသိရပါသည္။ ထိုေျပာၾကားခ်က္မ်ား တြင္ အေရး ၾကီးအခ်က္ (၃)ခ်က္ ပါပါသည္။
(၁) ၉-၉-၈၈ ရက္ေန ့တြင္ ဦး ဖြဲ႕စည္းလိုက္ေသာ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ကို ဦးက ဖ်က္သိမ္းရန္၊
(၂) ထိုအစိုးရအဖြဲ႕သစ္တြင္ ပါဝင္ေသာ ဝန္ၾကီးမ်ား သည္ ထိုအစိုးရအဖြဲ႕သစ္မွ ႏုတ္ထြက္ျပီးျပီဟုေၾကညာေပးရန္၊
(၃) ဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးေအာင္သည္ အိႏိၵယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ထံသို ့ ေငြႏွင့္ လက္နက္ အကူအညီေပးရန္ စာေရး ၍ ေတာင္းဆိုျခင္းမွာ ဒီ/ျငိမ္းႏွင့္ မည္ သို ့မွ်မဆိုင္။ ဗိုလ္မွဴးေအာင္သည္ သူတစ္ဦးတည္းသေဘာျဖင့္ သာ ေတာင္းဆိုျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဒီ/ျငိမ္း အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေၾကညာေပးရန္ဆိုသည့္အခ်က္သံုးခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
က်န္သံုးခ်က္အနက္ ပထမအခ်က္သည္ ဦးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခ်က္ ျဖစ္ေန၍ ဦး ျပန္ၾကားလိုပါသည္။ ဦး တင္ျပမႈ ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတို ့လက္ခံသည္ဆိုလွ်င္ ဦး ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ကို အခ်ိန္မေရြးဖ်က္သိမ္းေပးရန္ ဦး သေဘာ တူႏိုင္ပါသည္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းသည္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ခံယူထားေသာ သစၥာကို ႐ိုေသေသာ သူ ျဖစ္ပါလွ်င္ (၂-၃-၆၂)ရက္ေန ့တြင္ ျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ ရက္ သံုးရက္ၾကိဳတင္၍ ျဖစ္ေစ တိုင္းျပည္အေျခအေနကို ဦးအားတင္ျပရန္ တာဝန္ဝတၱရား ရွိပါသည္။ ထို ့ေနာက္တိုင္းျပည္အေျခအေနကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းသင့္သည္ဟူ၍ သူ၏ အၾကံဥာဏ္မ်ား ကို ေပးသင့္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေပးသည့္အမိန္ ့အတိုင္း သူေဆာင္ရြက္ရပါမည္ ။ ဦးႏွင့္ သူႏွင့္ သေဘာထားကြဲလြဲေနလွ်င္ သူ ေစာင့္ထိန္းထားေသာ သစၥာကို ႐ိုေသေသာ အားျဖင့္ သူ႕အေနျဖင့္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ရပါမည္ ။ ယခုမူကားဤသို ့မဟုတ္ဘဲ သူ႕သေဘာႏွင့္ သူ လိမ္လည္ထားေသာ အေၾကာင္းတစ္ခုကိုျပ၍ အာဏာသိမ္းလိုက္သည္။ ထိုျပေသာ အေၾကာင္းမွာ လည္း မမွန္ကန္ေသာ ၊ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား ကို လိမ္လည္လွည္ျ့ဖားထားေသာ အေၾကာင္းၾကီး ျဖစ္ ေၾကာင္းတစ္ႏိုင္ငံလံုးက သိေနပါျပီ။ သို ့ ျဖစ္ရကား မူလဘူတ မွာ းယြင္းခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက သူ၏ အမွာ းကို ဝန္မခံဘဲ ဦးက ဝန္ခံရမည္ ဟူေသာ အလုပ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနပါသျဖင့္ ဤသို ့တစ္ဖက္သတ္ ျဖစ္ေနေသာ အလုပ္မ်ိဳးကို ဦးသည္ဘယ္နည္းႏွင့္ မွ် လုပ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ ဟူ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတို ့အား ဦး သိေစလိုက္ပါသည္။(၂-၃-၆၂)ရက္ေန ့က ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ လက္ထဲမွအာဏာကို သိမ္းယူလိုက္ျခင္းအတြက္ သူ မွာ းပါသည္။ ဤသို ့ျပဳ လုပျ္ခင္းအတြက္ ဝမ္းနည္းပါသည္။ ေနာက္ေနာင္တြင္ ဤသို ့ေသာ အလုပ္မ်ိဳးကို ဘယ္နည္းႏွင့္ မွ် မလုပ္ေတာ့ပါ ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းက စာတစ္ေစာင္ထုတျ္ပန္လွ်င္ ဦးသည္ (၉-၉-၈၈) ရက္ေန ့က ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ကို ဖ်က္ သိမ္းပစ္လိုက္ျပီဟူ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတို ့ အလိုရွိသည့္အတိုင္းစာတစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ေပးပါမည္ ။
ဗိုလ္ေနဝင္းက ဦး အဆိုျပဳသည့္အတိုင္းမဟုတ္ျပန္လွ်င္ ဦးကို ျဖတ္လိုျဖတ္၊ သတ္လိုကသတ္၊ တစ္သက္တစ္ကၽြန္းခ်လိုခ်၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတို ့ ၾကိဳက္သလိုလုပ္ပါ။ ဦး ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အစိုးရသစ္ကို ဘယ္နည္းႏွင့္ မွ် ဦး ဖ်က္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဦး မျဖံဳ။ နည္းနည္း ကေလးမွ မျဖံဳ။မယံုလွ်င္စမ္းၾကည့္ပါ"ဟု ေရး သားေဖာ္ျပထားသည္။
၁၉၈၉ ဒီဇင္ဘာ ၂၅၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေစာေမာင္ထံ ေပးစာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးႏုသည္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္သည္။
ဒီဇင္္ဘာ ၂၉၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရး အဖြဲ႕(နဝတ)က ဦးႏု ဦးေဆာင္ေသာ စင္ျပိဳင္အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖ်က္သိမ္းေပးရန္ေတာင္းဆိုသည္ကို ျငင္းပယ္သျဖင့္ ဦးႏုအားပုဒ္မ ၁၀(ခ)ျဖင့္ ေနအိမ္တြင္ တားဆီးထိန္းသိမ္းလိုက္သည္။
၁၉၉၂ ဧျပီ ၂၆၊ နဝတအစိုးရ ဦးႏုအား ေနအိမ္တြင္ တားဆီးထိန္းသိမ္းထားရာမွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းေပးခဲ့သည္။
၁၉၉၃ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၇၊ ဆ႒သဂၤါယနာပဓာနသာသနာ့ဒယကာၾကီးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္(ျငိမ္း) ဦးႏု၏ ဇနီးေဒၚျမရီ (၁၉၁၀-၁၉၉၃) ၈၃ ႏွစ္ သည္ အမွတ္ ၄၂၊ ျပည္ေထာင္စုလမ္းသြယ္၊ ဆရာစံလမ္းမၾကီး၊ ဗဟန္းျမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ေနအိမ္၌ လူၾကီး ေရာဂါ ျဖင့္ ကြယ္လြန္သည္။
၁၉၉၅ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄၊ ဆ႒သဂၤါယနာပဓာနသာသနာ့ဒယကာၾကီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္(ျငိမ္း)ႏွင့္ စာေရး ဆရာၾကီး ဦးႏု (၁၉၀၇-၁၉၉၅) အသက္ ၈၈ႏွစ္ တြင္ အမွတ္ ၄၂၊ ျပည္ေထာင္စုလမ္းသြယ္၊ ဆရာစံလမ္းမၾကီး၊
ဦးႏု၏ ၾကြင္းက်န္ေသာ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ဇနီး ျဖစ္သူ ေဒၚျမရီအုတ္ဂူႏွင့္ ယွဥ္တြဲ ၍ သျဂိဳဟ္ထားစဥ္။
ဗဟန္းျမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္ ျမိဳ႕ေနအိမ္တြင္ လူၾကီး ေရာဂါ ျဖင့္ ကြယ္လြန္သည္။ ၾကြင္းက်န္ေသာ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ၾကံေတာသုသာန္၌ ဂူသြင္းသျဂိဳဟ္သည္။ (ယခုအခါ ၃၁-၁၂-၉၆) ရက္ေန ့ တြင္ ၾကံေတာသုသာန္ ဖ်က္သိမ္းလိုက္သျဖင့္ ေမာက္ဥကၠလာပျမိဳ႕နယ္ ေရေဝးသုသာန္သို ့ ေျပာင္းေရႊ႕၍ ဇနီး ျဖစ္သူ ေဒၚျမရီ၏ အုတ္ဂူႏွင့္ ယွဥ္တြဲ ၍ သျဂိဳဟ္ထားသည္။(၃)
ေမတၱာေစတနာရွင္
ေဖေဖက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဘဝကတည္းက စာေရး ဝါသနာပါခဲ႕ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပဇာတ္ေရး လိုစိတ္ ျပင္းျပခဲ့ပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ ေဖေဖ ၾကိဳးစားေရး ခဲ့တဲ့ ျပဇာတ္ ေတြ ဟာ သက္ဝင္လႈပ္ရွားမႈ မရွိခဲ့ေပမယ့္ေဖေဖဟာ တစ္ခ်ိန္မွာ စာဖတ္ပရိသတ္ လက္ခံတဲ့ျပဇာတ္ေတြ ၊ ႏိုင္ငံေရး ၊ ဘာသာေရး စာအုပ္ အမ်ား အျပားနဲ႔ဝတၱဳစာအုပ္ အေျမာက္အျမား ေရး သားႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေဖေဖဟာ စာေရး ဆရာ တစ္ေယာက္ အ ျဖစ္ ေအာင္ျမင္စြာ ရပ္တည္ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ေဖေဖဟာ အသက္(၂၂)ႏွစ္ အရြယ္ကတည္းက ပန္းတေနာ္ အမ်ိဳးသားအထက္တန္း ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးအ ျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖအဲဒီ လို တာဝန္ယူေနခ်ိန္မွာ အစိုးရပညာဝန္ေထာက္တစ္ဦးေက်ာင္းစစ္ေဆးဖို႕ ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ဆရာအတတ္သင္ေကာလိပ္ေက်ာင္းဆင္း မဟုတ္ေသးတဲ့ ဆရာေတြ သင္တန္းတက္ၾကဖို႔ အၾကံျပဳ မွာ ၾကား သြားပါတယ္။ ဆရာေတြ ထဲမွာ အဆင္႕အျမင့္ဆံုး ျဖစ္တဲ့ ဆရာ ျဖစ္ဒီပလိုမာ ရရွိထားေပမယ့္ စိတ္ပ်က္ဖို႕ေကာင္းေလာက္ေအာင္ အရည္အခ်င္းမရွိတဲ့ ဆရာတစ္ဦးကို ေဖေဖ ေတြ ရွိခဲ့ရပါတယ္။ဒီလို ဆရာမ ်ိဳးကို ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပိုင္းကေရာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ဆရာေတြ ကပါ ဆယ္ႏွစ္ ဆယ္မိုး လ်စ္လ်ဴ႐ႈႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ဖ်င္းလည္းဖ်င္း၊ ပ်င္းလည္းပ်င္းတဲ့ ဆရာတစ္ဦးေၾကာင့္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ ထိခိုက္နစ္နာမယ့္အေရး ကို ေဖေဖ့အေနနဲ႕ လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး မေနႏိုင္ခဲ့ပါဘူး ဒါ့ေၾကာင့္ ႏွစ္ ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာေရး တဲ့အခါမွာ ဆရာအတတ္သင္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းဆင္း႐ံုနဲ႕ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝတဲ့ ဆရာေကာင္းမ ျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႕ ေဖေဖက မွတ္ခ်က္ေရး သားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေကာင္းဆိုတာ တပည့္ေတြ နဲ႕ အျမဲတေစ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံမႈ ရွိရမယ္။တပည့္ေတြ အေပၚ နားလည္မႈ ရွိရမယ္ဆိုတာ ေဖေဖ ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေဖေဖဟာ ဆရာတစ္ဦးအ ျဖစ္လည္း အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၂၆ ခုႏွစ္ က တကၠသိုလ္ ဥပစာတန္း စာေမးပြဲက်ၿပီးခ်ိန္ကစၿပီး ေဖေဖဘာသာေရး မွာ စိတ္ဝင္စားမႈ ရွိလာပါတယ္။ ေဖေဖ စာေမးပြဲေျဖတဲ့အခါ ဆရာက ပံုစံျပသင္ၾကားထားတာ ေတြ ကိုမေရး ဘဲ ကိုယ္ပိုင္ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြ ကိုသာ ေရး ေျဖေလ့ရွိတာေၾကာင့္ လည္း စာေမးပြဲက်တာ ပါပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီတစ္ၾကိမ္မွာ ေတာ့ေဖေဖက သူ စာေမးပြဲက်ရျခင္းဟာ အရက္ေသာက္တတ္လို့သာ ျဖစ္တယ္လို႕ ေလးေလးနက္နက္ ခံယူခဲ့ပါတယ္။အဲဒီ အခ်ိန္ကစၿပီး ေဖေဖဟာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ဆယ္မ်ိဳး၊ေဂါတမျမတ္စြာ ရွင္ေတာ္ ဘုရားအ ျဖစ္သို႕ ေရာက္ရွိေတာ္ မူပံု၊ ပါရမီဆယ္ပါးအေၾကာင္း၊ ဝိပႆနာတရားစတဲ့ ဗုဒၶတရားေတာ္ ေတြ ကို သိလိုစိတ္ျပင္းျပလာတာေၾကာင့္ လက္လွမ္းမီသမွ် ဆရာေတာ္ ၊ သံဃာေတာ္ ေတြ နဲ႕ လူပညာရွင္မ်ား ထံမွာ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖဟာကိုယ္ ေလ့လာဆည္းပူး က်င့္ၾကံမိသမွ် ဗုဒၶတရားေတာ္ ေတြ ကို မသိရွိေသးသူေတြ သိရွိသေဘာေပါက္ေစေရး အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ းမွာ သာမကဘဲ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေဒသအမ်ား အျပားမွာ ပါ မွ်ေဝေဟာေျပာၿပီး ဘာသာေရး စာအုပ္ အမ်ား အျပား ေရး သားထုတ္ေဝႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေဖေဖဟာ ဘာသာေရး သမားတစ္ဦးအ ျဖစ္လည္း လူအမ်ား ရဲ ႔ ေလးစားမႈ ခံရပါတယ္။
အေမရိကန္စာေရး ဆရာၾကီး DALE CARNAGIE ရဲ ့ ‘HOW TO WIN FRIENDS AND INFLUENCE PEOPLE’ စာအုပ္ကို မိတၱဗလဋိကာ အမည္ နဲ႕ ေဖေဖ ဘာသာျပန္ဆိုစဥ္က ႏိုင္ငံေရး နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး"ႏိုင္ငံေရး သည္ လူတိုင္း ညီတူညီမွ် အက်ိဳးခံစားရေအာင္ျပဳလုပ္ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္" လို႕ အဓိပၸာယ္ ဖြင္႔ဆိုခဲ့ပါတယ္။ မူရင္းစာအုပ္ တစ္အုပ္လံုးဖတ္႐ႈၿပီးခ်ိန္မွာ "အမ်ား အက်ိဳးေဆာင္ ကိုယ့္အက်ိဳးေအာင္သည္"ဆိုတဲ႕ နည္းေကာင္း တစ္ခုထြက္ေပၚလာတယ္လို႕လည္း ေဖေဖေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖဟာ သူ ့ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုးအမ်ား အက်ိဳး ေဆာင္ႏိုင္ဖို႕ အခါအခြင့္သင့္တိုင္း ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး သမားတစ္ဦးအ ျဖစ္လည္း ခ်စ္ခင္ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ ခံရသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဖေဖဟာ အခုလို ဘက္စံုေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ က်ရာ တာဝန္ကိုေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ေလာကီေရး ထက္ ေလာကုတၱရာေရး မွာ အားသန္သလို ႏိုင္ငံေရး ထက္ ေအးေအးေဆးေဆး ေတြ းေငးၿပီးစာေရး ရတဲ့ စာေရး ဆရာဘဝကို ခံုမင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး မရမီအခ်ိန္ကေန ေနာက္ဆံုး ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေထာင္ခ်ခံခဲ့ ရခ်ိန္မ်ား မွာ ေတာင္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ စာအုပ္စာေပ အမ်ား အျပား ျပဳစုေရး သားခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖ ေရး သားသမွ် စာအုပ္ေတြ မွာ ကိုယ္က်င့္တရား အေရး ၾကီးပံုကို ဦးစားေပး ေရး သားေလ့ရွိပါတယ္။
ေဖေဖဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္က အလြန္အက်ဴး ဆိုးသြမ္းခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ (၉)ႏွစ္ အရြယ္ကစၿပီး အရက္ေသာက္တတ္ခဲ့ျပီး၊ အသက္ (၁၂)ႏွစ္ အရြယ္မွာ လူၾကီးေတြ နဲ႕ အၿပိဳင္ေသာက္ႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။အရက္ေသာက္႐ံုမကဘဲ ေဖေဖ့ဇာတိ ဝါးခယ္မ တစ္ၿမိဳ႕လံုးက ေဖေဖ့ နာမည္ ၾကားတာနဲ႕ ရြံမုန္းေလာက္ေအာင္ဆိုးေတခဲ့သူ ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ 'တာေတ စေနသား'အမည္ ဆိုးရရွိခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖက သူငယ္စဥ္ဘဝ ဆိုးေတခဲ့ၿပီး ကိုယ္က်င့္တရားပ်က္ခဲ့သူကေနကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေအာင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ၾကိဳးစားခဲ့ရပံုကို ကိုယ္ေရး အတၱဳပၸတၱိ ျဖစ္တဲ့ 'တာေတစေနသား' စာအုပ္မွာ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္းေရး သားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေဖေဖက တာေတစေနသားနဲ႕ ဘာသာေရး အေျခခံ ဝတၱဳ စာအုပ္မ်ား ေရး သားတဲ့အခါသားသမီးေတြ ကို ဝိုင္းဖြဲ ့နားေထာင္ေစၿပီး ပံုေျပာသလိုေျပာျပတဲ့ဟန္မ်ိဳးနဲ႕ ေရး သားခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖက 'တာေတစေနသား' ကို သားသမီးေတြ အတြက္ ေရး တဲ့ စာအုပ္လို႕ေဖာ္ျပပါတယ္။ "တာေတစေနသားလို႕ နာမည္ ရခဲ႕ဖူးတဲ့မင္းတို႕ရဲ ့ေဖေဖ ဦးႏုဟာ ဆိုးတုန္းက အေတာ္ ဆိုးခဲ့ၿပီး လူေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေအာင္ အေတာ္ ခက္ခက္ခဲခဲၾကိဳးစား ခဲ့ရဖူးသူ ျဖစ္တယ္၊ ဒီလိုလူစားမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့အတြက္သူ ့ဘဝမွာ မေကာင္းတာေတြ လည္း အမ်ား ၾကီးရွိတယ္၊ ေကာင္းတာေတြ လည္း ရွိသေလာက္ရွိတယ္၊ ဒီစာအုပ္ကိုဖတ္ၿပီး မင္းတို႕ဟာ မင္းတို႕အေဖရဲ ႔ မေကာင္းမႈ ေတြ ကိုေရွာင္၊ သူ ့ထက္ပိုေကာင္းေအာင္ မင္းတို႕ ၾကိဳးစားႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီစာအုပ္ကို ငါ ေရး ရက်ိဳးနပ္ၿပီ"လို႕ စာအုပ္အစမွာ ေရး သားထားပါတယ္။ သားသမီး ေတြ အတြက္ေရး တဲ့ စာအုပ္လို႕ဆိုေပမယ့္ ေဖေဖဟာ သူ ့ရဲ ့ ဆိုးသြမ္းေတေပပံုေတြ ကို မကြယ္မဝွက္ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္းေရး သားေဖာ္ျပရင္း လမ္းမွာ းေရာက္ေနတဲ့ လူငယ္ လူရြယ္ေတြ မွန္သမွ် လမ္းမွန္ေပၚေရာက္ၿပီး ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းမြန္သူေတြ ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားျပဳျပင္ႏိုင္ၾကဖို႕ရည္ရြယ္ေရး သားခဲ့တာဆိုရင္လည္း မွာ းမယ္မဟုတ္ပါ။
အဂၤလိပ္ေခတ္က ႏိုင္ငံေရး ျပစ္မႈ တစ္ခုေၾကာင့္ ေဖေဖဟာ ရန္ကုန္ေထာင္မွာ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။ေထာင္ထဲက မသမာမႈ ေတြ ကို ႏိႈက္ႏိႈက္ခြ်တ္ခြ်တ္ သိရွိစံုစမ္းခြင္ရခ့ဲတဲအေပၚမူတည္ျပီး "ရက္စက္ပါေပ့ကြယ္ " ဆိုတဲ့ဝတၱဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖက ဝတၱဳေရး သားပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝ႐ံုသာမကဘဲ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးတဲ့အခါ အဲဒီ မသမာမႈ ေတြ ပေပ်ာက္ေရး အတြက္ ေထာင္တြင္ း စံုစမ္းေရး အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းေစျပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေတြ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
အလားတူပဲ "အာဇာနည္" ဆိုတဲ့စာအုပ္ ေရး သားရာမွာ လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမၻာနဲ႕ ရင္ေဘာင္တန္းလိုက္ႏိုင္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္မယ့္ လူငယ္လူရြယ္ေတြ ေပၚထြက္သထက္ ေပၚထြက္ပါေစေတာ့ဆိုတဲ့ ေစတနာအရင္းခံခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ဘဲ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳး သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ စြန္ ့စားဝံ့႐ံုနဲ ့ မျပီးေသးဘဲ လက္႐ံုးရည္၊ ႏွလံုးရည္ ျပည့္စံုျပီး တာဝန္ေက်ပြန္တတ္ဖို ့လိုတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေတြ ကို ေဖေဖက "အာဇာနည္"စာအုပ္မွာ မီးေမာင္းထိုး ေရး သားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ေဖေဖက ေလာကုတၱရာ စာေပေတြ ကို မ်ားမ်ား ေလ့လာေလ လူအမ်ား သိေအာငျ္ဖန္ ့ေဝေပးဖို ့ ဆႏၵ ျပင္းျပေလ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားစာေပသက္သက္ ဖတ္ရတာ ကိုျငီးေငြ႕သူေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ေဖေဖက ေလာကုတၱရာ စာေပေတြ ကို ေစတနာအမ်ား ၾကီး ေရွ႕ထားျပီး တတ္ႏိုင္သမွ်မ်ားမ်ား စားစား ၾကားညႇပ္ရင္း ဝတၱဳအသြင္ ေရး သားခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖ အထိန္းသိမ္း ခံေနရတုန္း ေရး သားခဲ့တဲ့ "ကာမတဏွာ"၊ "ငရဲဆိုုခ်ိဳနဲ႕ လားဗ်ိဳ႕"၊ "ေက်ဇူးရွင္"စတဲ့ဝတၱဳေတြ မွာ ေလာကုတၱရာ စာေပေတြ ကို တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွ႕တန္းတင္ရင္း ဇာတ္အိမ္ ဖြဲ႕ထားတာ ေတြ ႕ရပါလိမ့္မယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အေနနဲ ့ ေလာကုတၱ ရာစာေပေတြ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ မသိရင္ေတာင္မွ ဘုရား၊တရား၊ သံဃာ ရတနာသံုးပါးကိုသိရွိျပီး ငါးပါးသီလျမဲဖို ့ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို သိရွိထားတဲ့အတြက္ ေဖေဖက အျမတ္ဆံုးသံုးဆူ ဘာသာေရး စာအုပ္ ကိုေရး သားခဲ့ပါတယ္။
ေဖေဖက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းကစာေရး ရတာ ကို အားသန္လွေပမယ့္ ႏိုင္ငံ့အေရး ကိုေရွ႕တန္းတင္ခဲ့ရတာ ေၾကာင့္ စာေရး သားမႈ ကို ဒုတိယတန္းမွာ သာေနရာေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဖေဖဟာ ရသမွ်အခ်ိန္တိုင္းမွာ ၊ ေခတ္အဆက္ဆက္ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ ့ရစဥ္အခ်ိန္ေတြ မွာ ပါ သူ ေရး လိုသမွ်ေတြ ကို အားပါးတရေရး သားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။
ေဖေဖက ႏိုင္ငံေရး ထဲ ေျခစံုပစ္ဝင္လိုစိတ္ မရွိခဲ့ေပမယ့္ အေရး ၾကံဳလာတဲ့အခါ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ နဲ ့တစ္သားတည္းရွိခဲ့ပါတယ္။ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္လိုတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ ကိုလည္း ေဖေဖကမ ျဖစ္မေန ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၃၄ခုႏွစ္ က ေဖေဖဒုတိယအၾကိမ္ ဥပေဒတန္းတက္ဖို ့ တကၠသိုလ္ျပန္ေရာက္လာခ်ိန္မွာ "ဒို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး" အဖြဲ႕ထဲဝင္ကာ၊ "သခင္"အ ျဖစ္ ခံယူလာခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ "သခင္"ေတြ အတြက္ "ဒို ့ဗမာ"သီခ်င္းဟာ အသက္နဲ ့ထပ္တူ ေလးစားျမတ္ႏိုးရတဲ့သီခ်င္း ျဖစ္ပါတယ္။ "သခင္" မိတ္ေဆြတစ္ဦးက တကၠသိုလ္ဝင္းထဲမွာ "ဒို ့ဗမာ"သီခ်င္း သီဆိုလိုတဲ့ဆႏၵရွိေၾကာင္း ေျပာျပတဲ့အခါ ေဖေဖက မ ျဖစ္မေန ကူညီခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး D.J. Sloss ကို တကၠသိုလ္႐ံုးခန္းမွာ သြားေရာက္ေတြ ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ႐ံုးခန္းမွာ မရွိတဲ့အခါ အိမ္အထိ လိုက္သြားခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေစာင့္ကေက်ာင္းအုပ္ၾကီး Sloss အိပ္ေနတယ္လို ့ ေျပာတဲ့အခါစာရြက္တစ္ရြက္ေပၚမွာ "ဒီည (၇)နာရီ ဒို ့ဗမာသီခ်င္းဆိုၾက ဖို ့ရွိပါတယ္၊ ဆိုခြင္ျ့ပဳပါ"လို ့ ေရး ျပီးထားခဲ့ပါတယ္။တစ္နာရီအၾကာ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး Sloss အိမ္ျပန္ျပီးအက်ိဳးအေၾကာင္း ေမးတဲ့အခါ အိမ္ေစာင့္က "ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး စာဖတ္ျပီး ဆုတ္ ပစ္လိုက္ျပီ"လို ့ ေျပာျပပါတယ္။ေဖေဖက လက္မေလ်ာ့ဘဲ သထံုအေဆာင္မွဴး ဦးေဖေမာင္တင္ဆီမွာ ခြင့္ေတာင္းျပီး ခြင္ျ့ပဳခ်က္အရ အဲဒီ ညမွာ "ဒို ့ဗမာ"သီခ်င္းကို တေပ်ာ္တပါး သီဆိုခဲၾ့ကပါတယ္။ေဖေဖက ေပးထားျပီးသား ကတိတည္ဖို ့ကလြဲျပီး တျခားအကိ်ဳးသက္ေရာက္မႈ ကို စဥ္းစားသူမဟုတ္ပါ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ထားျပီးသား ကိစၥဆိုရင္လည္း ဘယ္လိုအေၾကာင္းမ်ိဳးေၾကာင့္ ပဲ ျဖစ္ ျဖစ္ ေရွ႕တိုးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
အိႏိၵယႏိုင္ငံ့ဖခင္ၾကီး မဟတၱမဂႏၵီက “MY LIFE IS MY MESSAGE” "ကြ်န္ေတာ္ ့တစ္သက္တာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္ ကြ်န္ေတာ္ ၏ အမွာ စကား ျဖစ္သည္"လိုေျပာၾကားခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ "လုပ္ေဆာင္ခ်က္"ဆိုတာ ဂႏိၵၾကီးယံုၾကည္ျမတ္ႏိုးတဲ့ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ား ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို ့ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အလားတူပါပဲ။ ကြ်န္မ ေဖေဖရဲ ့ တစ္သက္တာခံယူလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ဟာ ေဖေဖ ေရး သားတဲ့ စာအုပ္စာေပေတြ ထဲမွာ ေရာင္ ျပန္ဟပ္ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ေဖေဖဟာ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္ အေနနဲ ့ အားသန္ခ်က္ေတြ ရွိသလို အားနည္းခ်က္ေတြ လည္း အေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိခဲ့တာကို ေဖေဖကိုယ္တိုင္ အလ်ဥ္းသင့္သလို ဝန္ခံေရး သား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ေဖေဖဟာ လူေတြ ထဲက တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေပမယ့္ ထူးျခားသူ တစ္ေယာက္ အ ျဖစ္ ေဖေဖ အေလးအနက္ လက္ခံထားတဲ့ "ဘယ္သူတရားပ်က္ပ်က္ ကိုယ္မပ်က္ေစႏွင့္ "ေဆာင္ပုဒ္က သက္ေသထူလ်က္ပါ။
ျမသန္းသန္းနု
၁-၁-၂၀ဝ၉
(၄)
ဦးႏု၏ ဂုဏ္အဂၤါရပ္သံုးပါး
ပရကထာ
ပ႑ိတကထာ
မာနဝပံုရိပ္
ေထရကထာ
ဂိုအင္ကာ၏ အတၱကထာ
လူပုဂၢိဳလ္၊ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္မ်ား ၏ အတၳဳပၸတၱိမ်ား ကိုေရး သားခဲ့ဖူးျပီ။ မိမိေရး ေသာ အတၱဳပၸတိမ်ား သည္ စာအုပ္ဘဝ ေရာက္ရွိျပီးေနၾကျပီ။ မိမိေရး ေသာ အတၳဳပၸတၱိမ်ား ၌ ပါဝင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား သည္ ရဟန္းေတာ္ မ်ား ၊ စာေရး ဆရာမ ်ား ၊ ပညာရွင္မ်ား ၊ ဓမၶျဖန္ျဖဴးသူမ်ား ၊ ျပည္သူ႕အကိ်ဳးေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
မိမိေရး ေသာ အတၳဳပၸတိ စာအုပ္မ်ား ၌ မပါဝင္ေသးေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား လည္းရွိသည္။ ယင္းပုဂၢိဳလ္မ်ား မွာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္သည္။ မိမိ၏ အတၱဳပၸတိစာအုပ္တြင္ မပါဝင္ေသးေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၏ အတၳဳပၸတိေရး မည္ ဟု ကေလာင္ကိုင္လိုက္ေသာ အခါ ျပႆနာတစ္မ်ိဳးျပီး တစ္မ်ိဳး ေပၚလာသည္။မိမိ အတၳဳပၸတိၱစာအုပ္ တြင္ ပါရွိ ျပီးေသာ အတၳဳပၸတိၱရွင္မ်ား မွာ မိမိသိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား လည္းရွိသည္။ မိမိမသိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား လည္းရွိသည္။ ယင္းပုဂၢိဳလ္မ်ား အေၾကာင္းေရး သားရာ၌ မိမိသိေသာ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေစ၊ မသိေသာ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေစ ေလ့လာျပီးေရး သည့္အခါ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာပင္ ျဖစ္သြားသည္။ မသိတသိ ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၏ အေၾကာင္းအရာကို ေရး မည္ ၾကံေသာ အခါ မည္ သို ့မည္ ပံု ေရး ရမည္ ဆိုသည္ကို ေတာ္ ေတာ္ ႏွင့္ စဥ္းစားမရဘဲ အခက္အခဲႏွင့္ ၾကံဳေနရသည္။ ယင္းသို ့ ျဖစ္ရျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ မိမိ၏ ဆက္သြယ္မႈ မျပတ္မသား ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား သူတို ့အာဏာရွိေနစဥ္အခ်ိန္က သူတို ့ကလည္း စာေရး ဆရာေပါက္စ မိမိကို ဖုတ္ေလသည့္ငါးပိ ရွိသည္လို ့မွပင္မေအာက္ေမ့ေပ။ မိမိကလည္းသူတို ့ႏွင့္ တစ္ဘာသာစီ ျဖစ္သည္ဟူ၍ ပင္ ေအာက္ေမ့သည္။ သူတို ့အာဏာေကာင္းကင္ေပၚက ျပဳတ္က်လာသည့္အခ်ိန္က်မွ သူတို ့ႏွင့္ မိမိ၏ ဆက္ဆံေရး ေျပာင္းလဲလာျခင္း ျဖစ္သည္။
သာဓကထုတ္ျပရမည္ ဆိုလွ်င္ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း ဆိုၾကပါစို ့။ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းသည္ တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေကာင္းကင္၌ အာဏာမီးပံုးပံ်စီးေနသူ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္သည္။ထိုအခ်ိန္က ဦးေက်ာ္ျငိမ္းသည္ သူ႕အာဏာ လက္ကိုင္ထားေသာ တိုင္းျပည္ေျမေပၚ၌ ပါရဂူ ေခၚေသာ လူသား တစ္ေယာက္ ရွိေနသည္ဟူ၍ ပင္ သိရွိမည္ မဟုတ္ေပ။သို ့ေသာ ္လည္း ႏိုင္ငံေရး အာဏာ ေကာင္းကင္က ျပဳတ္က်လာေသာ အခ်ိန္၌ ကား ဦးေက်ာ္ျငိမ္းသည္ မိမိႏွင့္ ကန္ေတာ္ ၾကီးတြင္ အတူလမ္းေလွ်ာက္ရင္း ကန္ေတာ္ ၾကီးေဘးက အေၾကာ္ဆိုင္တြင္ အေၾကာ္ႏွင့္ ေရေႏြးၾကမ္းအတူစားေသာက္သည့္အဆင့္ထိ ေရာက္ရွိသြားသည္။
ေနာက္ တစ္ေယာက္ မွာ ႏိုင္ငံေရး အစိုးရအုပ္စိုးစဥ္က အာဏာမိုးေကာင္းကင္တြင္ ေတာက္ပေသာ ၾကယ္တစ္လံုးအ ျဖစ္ ဝင့္ဝါေနေသာ ဦးအုန္း ျဖစ္သည္။ ဦးအုန္းသည္ အဂၤလန္ႏွင့္ ႐ုရွားတိုင္းျပည္မ်ား ၌ သံအမတ္အ ျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ျဖစ္႐ံုမွ်မက ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္လည္း ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို ့ အာဏာမိုးေကာင္းကင္၌ ေတာက္ပေနေသာ ၾကယ္တစ္လံုးအ ျဖစ္ႏွင့္ ရွိစဥ္က အာဏာမိုးေကာင္းကင္၌ မည္ မွ်ေတာက္ပေနေသာ ၾကယ္တစ္လံုး ျဖစ္ေစကာမူ မိမိ၏ အာ႐ံုထဲတြင္ ယင္းၾကယ္တစ္လံုး ေပၚေပါက္လာျခင္းမရွိေပ။ သို ့ေသာ ္လည္း အေျခအေနအရ မိုးေကာင္းကင္က ေၾကြက်ခ်ိန္ေရာက္လာေသာ အခါ ယင္းၾကယ္သည္ မိမိအိမ္သို ့ ဝင္ေရာက္လာသည္။ တစ္ေန ့ သူ၏ ေဘာက္ဝက္ဂြန္း ကားေဟာင္းၾကီးကို ကိုယ္တိုင္ေမာင္းျပီး မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ဦးအုန္း မိမိအိမ္ ေပါက္ခ်လာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဦးအုန္းသည္သူ႕ကားေဟာင္းေပၚတြင္ မိမိကိုတင္လ်က္ ျမိဳ႕ထဲထြက္ျပီးလွ်င္ မိမိကိုဆိုင္တြင္ အစားအေသာက္ေကြ်းသည္။ ဦးအုန္းသည္ လူထူးလူဆန္း ျဖစ္သည္။ သက္သတ္လြတ္ေလာက္သာ စားသည္။ မွန္ၾကည့္ျပီး၊ သူ႕ဘာသာ သူ႕ကတ္ေၾကးႏွင့္ ဆံပင္ညႇပ္သည္။ စာအုပ္ဆိုင္မ်ား သို ့ အတူသြားလ်က္သူလည္း သူၾကိဳက္ေသာ စာအုပ္မ်ား ကို ဝယ္သည္။မိမိကိုလည္း မိမိလိုခ်င္ေသာ စာအုပ္မ်ား ဝယ္ေပးသည္။မိမိကို သူ႕အိမ္ေခၚသြားသည္။ သူ႕အိမ္သည္ အင္းလ်ားကန္ေစာင္း၌ ရွိေနသည္ ျဖစ္၍ အိမ္ဝင္းထဲဝင္ျပီး ဝင္းတံခါးပိတ္လိုက္လွ်င္ ေလာကႏွင့္ အဆက္ျပတ္ျပီး ကမၻာတစ္ခုေရာက္သြားသည့္အလား ထင္မွတ္ရသည္။ အိမ္ထဲေရာက္သြားေသာ အခါ တစ္အိမ္လံုး စာအုပ္မ်ား ဒင္းက်မ္း ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ ႕ျမင္ရသည္။ ဦးအုန္းႏွင့္ မိမိ၏ ဆက္ဆံေရး သည္ မည္ သည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိသြားသနည္းဆိုလွ်င္ ထိုအခိ်န္က မိမိ ထုတ္ေဝေနေသာ စာအုပ္ထုတ္ေဝေရး ၌ ပင္ ရွယ္ယာဝင္လိုသည္ ေျပာသည့္အထိ ျဖစ္လာသည္။
မိမိႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ၌ နိမ့္တံုျမင့္တံု ျဖစ္ခဲ့ေသာ အျခားႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ မွာ ျမန္ေအာင္ သခင္ခ်စ္ေမာင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္ေအာင္သခင္ခ်စ္ေမာင္သည္ ဖဆပလ အစိုးရလက္ထက္၌ ပထမပါလီမန္ အတြင္ းဝန္ ျဖစ္သည္။ ပါလီမန္အတြင္ းဝန္အ ျဖစ္ႏွင့္ ႏိုင္င္ျခားသြားျပီး ျပန္လာေသာ အခါ အိႏၵိယဝင္လာသည္။ ထိုအခ်ိန္ကမိမိ ဗာရာဏသီ ဟိႏၵဴတကၠသိုလ္၌ ေက်ာင္းသားအ ျဖစ္ရွိေနခိုက္ ဗာရာဏသီ ေရာက္လာေသာ ပါလီမန္ အတြင္ းဝန္ျမန္ေအာင္သခင္ခ်စ္ေမာင္ကို ေမာ္ၾကည့္ရသည္။ ျမန္ေအာင္သခင္ခ်စ္ေမာင္သည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီး ျဖစ္လာသည္။ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးအ ျဖစ္ႏွင့္ ဦးသိန္းေဖျမင့္ ၾကီးမွဴးေသာ စာေရး ဆရာအသင္း အမႈ ေဆာင္မ်ား ကို စထရင္းဟိုတယ္၌ ထမင္းဖိတ္ေၾကြးသည္။ထိုအခ်ိန္က မိမိမွာ စာေရး ဆရာအသင္းအမႈ ေဆာင္ေလာက္သာ ျဖစ္၍ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးႏွင့္ သာမန္စာေရး ဆရာကေလး၏ ၾကားထဲတြင္ ဧရာမေခ်ာက္ကမ္းပါးၾကီး ျခားထားသည္။ သို ့ေသာ ္လည္း ျမန္ေအာင္ သခင္ခ်စ္ေမာင္တို ့၏ အာဏာသက္ ကုန္ဆံုးသြားေသာ အခါ မိမိကလည္းဟသၤာတသား၊ သူကလည္း ဟသၤာတသားဆိုျပီး မိမိထံခ်ဥ္းကပ္လာသည္။ သမၼတဟိုတယ္၌ သူႏွင့္ အတူ ဘီယာေသာက္ေနၾကစဥ္ ျမန္ေအာင္သခင္ခ်စ္ေမာင္သည္ မိမိအစ္ကိုဝမ္းကြဲ တင္ေမာင္ႏွင့္ ေက်ာင္းေနဖက္ ျဖစ္ျပီး မိမိတို ့ သႏြံသေနာ့ရြာသို ့ပင္ ေရာက္ဖူးသည္ဟူ၍ ေျပာျပသည္။ဟသၤာတျမိဳ႕၌ သူေက်ာင္းတက္စဥ္က မိမိ၏ အစ္ကိုဝမ္းကြဲ တင့္ေမာင္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ေက်ာင္းတြင္ အတူေနခဲ့သည္။
သူမိုးေကာင္းစဥ္က မိမိႏွင့္ မိုးႏွင့္ ေျမၾကီးေလာက္ကြာဟေနေသာ ္လည္း မိုးေပၚက ျပဳတ္က်လာေသာ အခါ မိမိႏွင့္ အသိအကြ်မ္း ျဖစ္သြားေသာ အျခားႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ မွာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏု ျဖစ္သည္။ ဦးႏုႏွင့္ မိမိၾကားထဲတြင္ မည္ မွ်ကတၱားျခားထားသနည္းဆိုလွ်င္ သဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္က ေခတၱ ခဏအနားယူျပီး ဖဆပလ ဥကၠ႒ အ ျဖစ္ႏွင့္ ရွိစဥ္္ကပင္ သူႏွင္ ့မိမိ ၾကားထဲတြင္ ျခားထားေသာ ေခ်ာက္ကမ္းပါးၾကီးသည္ ယခင္အတိုင္းပင္ ရွိေနသည္။
၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ေလာက္က မိမိ သည္ နယူးေဒလီျမိဳ႕၌ က်င္းပမည္ ျဖစ္ေသာ အာရွစာေရး ဆရာ ညီလာခံ အတြင္ းေရး မွဴးအဖြဲ႕ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အ ျဖစ္ႏွင့္ တစ္လၾကိဳတင္ျပီး ေဒလီသြားရသည္။ ကလကတၱားမွ ေဒလီသို ့မီးရထားႏွင့္ သြားသည္။ ယင္း မီးရထား၌ ပင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ပ႑စ္ေန႐ူး ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ဗုဒၶဇယႏီၱ ပြဲသို ့ သြားေသာ ဦးႏုလည္း ပါလာသည္။ တစ္ညအိပ္ျပီး နံနက္ခ်ိန္ စားေသာက္တြဲ သို ့ မိမိ လၻက္ရည္ သြားေသာက္အခါ ဦးႏုလည္း စားေသာက္တြဲ ထဲေရာက္လာသည္။ထိုအခ်ိန္က ဦးႏုသည္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ မဟုတ္ေသာ ္လည္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ထက္ပင္ အာဏာရွိေနသူ ျဖစ္သည္။ အစားအေသာက္တြဲ ထဲတြင္ ႏွစ္ ေယာက္ ဆံုေနေသာ ္လည္း မိမိကလည္း မိမိႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ကို သြားေရာက္ႏႈတ္ဆကျ္ခင္း မျပဳေပ။ ဦးႏုကလည္း မိမိကို တစ္ခ်က္လွမ္းၾကည့္႐ံုမွ်သာၾကည့္ျပီး သူ႕ကိုယ္ရံေတာ္ ကို "ဒီေန ့ ဥပုသ္ေန ့ကြ၊ မင္း ဥပုသ္မေစာင့္ဘူးလား"ဟု ေမးတစ္ခြန္းေျပာတစ္ခြန္း လုပ္ေနသည္။
ေဒလီ မီးရထားဘူတာ႐ံု ရထားဆိုက္သြားေသာ အခါ ဦးႏုႏွင့္ မိမိ ကြာဟခ်က္သည္ ပိုမို ျပတ္သားသြားသည္။ဘူတာ၌ ဦးႏုကို အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ပ႑စ္ေန႐ူး ကိုယ္တိုင္ပန္းကံုးစြပ္ျပီး ၾကိဳဆိုသည္။ ဦးႏုကို ၾကိဳဆိုပြဲမွာ မင္းခမ္းမင္းနား ျဖစ္၍ ခရီးသြား ခရီးလာအားလံုးလိုလို ေငးၾကည့္ေနၾကရသည္။ မိမိကိုလည္း ပန္းကံုးစြပ္ျပီး ၾကိဳဆိုသူရွိသည္။ၾကိဳဆိုသူမ်ား မွာ အာရွ စာေရး ဆရာညီလာခံ အတြင္ းေရး မွဴးအဖြဲ႕႐ံုး၌ လုပ္အားေပးေနသူ လူငယ္ႏွစ္ ေယာက္ သံုးေယာက္ ျဖစ္သည္။ ဘူတာတြင္ း၌ ဧည့္သည္ႏွစ္ ေယာက္ ကိုၾကိဳဆိုသည့္ပြဲရွိေနသည္။ သို ့ေသာ ္လည္း ဦးႏုကို ၾကိဳဆိုသည့္ပြဲမွာ မင္းခမ္းမင္းနားပြျဲဖစ္၍ အိႏိၵယအစိုးရပိုင္းကပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနၾကသည္။ မိမိကို ၾကိဳဆိုသည့္ပြဲမွာ ဦးႏုကိုၾကိဳဆိုသည့္ပြဲႏွင့္ စာလွ်င္ ၾကက္ပြဲသာသာေလာက္သာရွိသည္။
ဦးႏုႏွင့္ မိမိသည္ ဤမွ် ေခ်ာက္ကမ္းပါး ျခားထားေသာ ္လည္း သူ႕အာဏာေဝဟင္က ျပဳတ္က်ျပီး ပင္ကိုအေျခအေန ျပန္ေရာက္လာေသာ အခါ ဦးႏုႏွင့္ မိမိ၏ ၾကားထၨတြင္ တားဆီးထားသည့္ ကြာဟခ်က္ေစ့သြားသည္။ ဦးႏု ပိဋကတ္ဘာသာျပန္ လုပ္ေနသည့္အခ်ိန္၌ ပိဋကတ္ကို ဟိႏၵီဘာသာျဖင့္ ျပန္လိုသည့္ဆႏၵ ေပၚေပါက္လာသည္ ျဖစ္၍ ဦးႏုသည္ သူ၏ တပည့္ က်ိဳက္မေရာအမတ္ကတစ္ဆင့္ မိမိကို သူ႕အိမ္သို ့ေခၚလ်က္ ပိဋကတ္ဟိႏၵီဘာသာျပန္ေရး ေဆြးေႏြးသည္။
ယခု ဦးႏု အေၾကာင္းေရး ရမည္ ့ အခြင့္ေပၚလာသည့္အခါ၌ ဦးႏု၏ ျမင့္တံုဘဝသည္ မိမိအာ႐ံုထဲတြင္ ထင္မလာဘဲ နိမ့္တံုဘဝ သို ့မဟုတ္ ပကတိပံုရိပ္ကသာသူ၏ အတၳဳပၸတၱိေရး ေနေသာ မိမိအား မီးေမာင္းထိုးျပသည္။ ဦးႏုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္အတြင္ းကပင္ေက်ာ္ ထြက္သြားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သည္။ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ထူးခြ်န္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ျခင္း၌ ဦးႏုတြင္ ဂုဏ္သံုးအဂၤါရပ္ ရွိေနသည္။ ပထမဂုဏ္အဂၤါရပ္မွာ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္သည္။ ဦးႏုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲ၌ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသူႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ဦးႏု၏ ဒုတိယဂုဏ္အဂၤါရပ္မွာ ဘာသာေရး ျဖစ္သည္။ ဦးႏုသည္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဘဝက ႏိုင္ငံတကာ၏ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရေသာ ဆ႒သဂၤါယနာတင္ပြဲ ဦးစီးဦးေဆာင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ပုဂၢိဳလျ္ဖစ္သည္။ ဦးႏု၏ တတိယဂုဏ္အဂၤါရပ္မွာ စာေပႏွင့္ ပတ္သက္သည္။ ဦးႏုသည္ ျမန္မာစကားေျပ အေရး အသား၌ သူမတူေအာင္၊ ေျပာင္ေျမာက္ေအာင္ ေရး ဖြဲ႕ႏိုင္သူ ျဖစ္သည္။ သိန္းေဖျမင့္စေသာ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားသည့္ စာေရး ဆရာၾကီး မ်ား ကပင္ ဦးႏု၏ ျမန္မာစာေပအေရး အသားကို လက္ဖ်ားခါေလာက္ပါေပသည္ဟူ၍ ခ်ီးက်ဴးစကား ျမြက္ၾကား ယူရသည္။
ယင္းဂုဏ္အဂၤါသံုးရပ္ ျပည့္စံုေနသူ ျဖစ္၍ ဦးႏုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း၌ ေမာ္ကြန္းထိုး ထားရေလာက္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေနသည္။
ပါရဂူ
(၅)
(၁)
သခင္ႏု (သို ့မဟုတ္) မုန္တိုင္းထဲမွသစ္ရြက္တစ္ရြက္
သခင္ႏု- ေက်ာင္းသားသပိတ္။ ေက်ာင္းသားသပိတ္-သခင္ႏု
ကြ်န္ေတာ္ ့အဖို ့ရာကား သခင္ႏုႏွင့္ ၁၉၃၆ ေက်ာင္းသားသပိတ္သည္ ခြဲခြာ၍ မရေအာင္ ဆက္စပ္၍ ေနသည္။
ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရး ရာဇဝင္တြင္ ၁၉၃၆ ခုေက်ာင္းသားသပိတ္သည္ မွတ္တိုင္တစ္ တိုင္ ျဖစ္သည္ဟုထင္သည္။ ၁၉၃၆ခု ေက်ာင္းသားသပိတ္သည္ မွတ္တိုင္တစ္တိုင္ ျဖစ္သည္ ဟု ထင္သည္။ ၁၉၃၆ခု ေက်ာင္းသားသပိတ္သည္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ၏ ေၾကြးေၾကာ္သံဝယ္ လူထုၾကီးသည္ မ်က္ေစ့ကိုပြတ္ကာ ထလိုက္ၾကသည္။
ကြ်န္ပညာ အလိုမရွိ။
သခင္ပညာ ေပးေလာ့။
ပညာေရး ျပဳျပင္ေပး။
ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢသည္ လူထု၏ အသည္းစြဲ ျဖစ္လာသည္။
၁၉၃၆ခု ေက်ာင္းသားသပိတ္မွ ေပၚေပါက္လာေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢသည္ ၁၉၃၈ခု ေရနံေျမ အလုပ္သမား အေရး ေတာ္ ပံုၾကီးဝယ္ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ တိုက္ခိုက္ေရး တပ္ဦးသို ့ ဘြားခနဲေရာက္လာေလျပီ။ သမဂၢသည္ အလုပ္သမား၊ လယ္သမားတို ့ႏွင့္ အတူ လက္တြဲ ကာ အရင္းရွင္စနစ္ ဆန္ ့က်င္ေရး အလံေတာ္ ကို လႊင့္ထူခဲၾ့ကေပဲျပီ။
အရင္းရွင္စနစ္ ပ်က္စီးပါေစ။
မီးတုတ္ မီးတုတ္ ႐ိႈ႕႐ိႈ႕။
သူပုန္ သူပုန္ ထထ။
အေရး ေတာ္ ပံု ေအာင္ပါေစ။
ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢသည္ နယ္ခ်ဲ႕တိုက္ခိုက္ေရး အင္အားစုကို ေရွ႕ေဆာင္လာၾကေလျပီ။ ဤ ၁၉၃၈ အေထြေထြသပိတ္ အေရး ေတာ္ ပံု၏ သားသမီးမ်ား ျဖစ္ကုန္ေသာ သခင္မ်ား ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား သည္ ဟိုင္နံကြ်န္းသို ့လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ စစ္ပညာသင္သြားျပီး ၁၉၄၁ က အဂၤလိပ္ေမာင္းထုတ္ေရး ကို ေရွ႕ေဆာင္ျပဳၾကေလျပီ။
၁၉၄၁-၁၉၄၅၊ ဖက္ဆစ္မုန္တိုင္းၾကီး။
ဤဖက္ဆစ္ေတာ္ လွန္ေရး ၾကီးကို ဤ ၁၉၃၆-၁၉၃၈၊ ၁၉၄၁ခု၊ အေရး ေတာ္ ပံုမ်ား ၏ တိုးတက္ေသာ အစိတ္အပိုင္းကပင္ ျပဳခဲ့ေပျပီ။ ဤ ဖက္ဆစ္ေတာ္ လွန္ေရး ကပင္ အမ်ိဳးသားတပ္ေပါင္းခ်ဳပ္ ျဖစ္ေသာ ဖဆပလ ကို ေမြးဖြားလိုက္ေလျပီ။ယခုကား လြတ္လပ္ေရး ေအာင္ပြဲကို ဆင္ႏႊဲကာျပည္ေထာင္စု ျမန္မာသမၼတႏိုင္ငံေတာ္ ဟု ေၾကညာခဲ့ေပျပီ။၁၉၃၆ ေက်ာင္းသားသပိတ္၏ အမွတ္အသား-သခင္ႏု။
၁၉၃၈ အေထြေထြသပိတ္ အေရး ေတာ္ ပံု၏ အမွတ္အသား- သခင္ဗဟိန္း၊ ေဒါက္တာ လွေရႊ။၁၉၄၁ အဂၤလိပ္ ေမာင္းထုတ္ေရး ၏ အမွတ္အသား-သခင္ေအာင္ဆန္း။
(၂)
၁၉၃၆- ေက်ာင္းသားသပိတ္။
ကြ်န္ေတာ္ သည္ က်ိဳက္လတ္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္လ်က္ရွိသည္။ သပိတ္ မေမွာ က္ခင္ကပင္ သခင္ႏု အေၾကာင္းမ်ား ကို သတင္းစာတြင္ ဖတ္ရ၏ ။သမဂၢ တရားပြဲတစ္ပြဲတြင္ သမဂၢဥကၠ႒ သခင္ႏုက"ဦးဥတၱမၾကီး ကုလားျပည္ျပန္ေလာ့"ဟု ေၾကြးေၾကာ္လိုက္ပံုကို ဖတ္ရေသာ အခါ သူ၏ ရဲရင္ျ့ခင္းအတြက္တက္ၾကြ၍ ေနခဲ့၏ ။
ေနာက္ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး မစၥတာ စေလာ့စ္ႏွင့္ သခင္ႏု အျပန္အလွန္ စာေပးသည့္သတင္းမ်ား ကို ဖတ္ရ၏ ။ လူငယ္မ်ား က သခင္ႏုကို ခ်ီးက်ဴးၾကသည္။ဘီေအဘြဲ႕ကို ျပန္အပ္ေၾကာင္း ၾကားရေသာ အခါလက္ခုပ္တီးကာ ၾသဘာေပးလိုက္ ၾကသည္။ဇဝန၏ ေကာလိပ္ေက်ာင္္းသား ဝတၳဳကိုဖတ္၍ တကၠသိုလ္ကို အထင္ၾကီးေနစဥ္ တကၠသိုလ္၏ "ေငြလေရာင္ ႏွင့္ အရိပ္" ဇာတ္လမ္းမ်ား ကို အိပ္မက္မက္ေနစဥ္ သခင္ႏုက ဘီေအဘြဲ႕ကို ျပန္အပ္လိုက္ေၾကာင္း ၾကားရေသာ အခါ သခင္ႏုကို စြဲလမ္းမိ၏ ။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန ့တြင္ တကၠသိုလ္မွ ေခါင္းေဆာင္၍ သပိတ္ေမွာ က္လိုက္သည့္ သတင္းကိုၾကားရေသာ အခါ ရင္တလွပ္လွပ္ ျဖစ္လာ၏ ။ သပိတ္ၾကီးကို ေမာ္ေတာ္ ကား အမိုးေပၚတြင္ လွန္တင္ကာ၊ ကားကိုတဝုန္းဝုန္းထုျပီး "ဘာစီတီ-ဘာစီတီ၊ ဘြိဳင္ေကာက္-ဘြိဳင္ ေကာက္"ဟု ေအာ္ၾကေသာ အသံသည္ ရန္ကုန္ ဘုရားလမ္းမွ ေက်ာ္လြန္ကာ နယ္မ်ား သို ့ တေဝ့ေဝ့ ပဲ့တင္႐ိုက္လာေလသည္။
ကြ်န္ေတာ္ တို ့ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားမ်ား မွာ စာေမးပြဲနီးကပ္၍ အိမ္တြင္ စာက်က္ရန္ အခြင့္ေပးထားေသာ ေက်ာင္းအားရက္အတြင္ း ျဖစ္ေလရာ သပိတ္သတင္းကိုသာ နားတစြင့္စြင့္ ရွိေနၾက၏ ။ထိုအခိုက္ ဖ်ာပံုေက်ာင္းသားမ်ား ႏွင့္ ဆက္သြယ္မိၾက၏ ။တစ္ညေနတြင္ ဖ်ာပံုမွ "ဖ်ာပံု ေမွာ က္ျပီ၊ အေဆြတို ့လည္း ေမွာ က္ပါ"ဟူေသာ သံၾကိဳး စာကိုရ၏ ။ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားမ်ား စုေဝးကာ သပိတ္ေမွာ က္ရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကျပီး သပိတ္ေမွာ က္ေသာ ေၾကညာစာတမ္းကို လက္မွတ္ထိုး၍ ရန္ကုန္သပိတ္စခန္းသို ့ ပို ့လိုက္ၾက၏ ။ထိုညတြင္ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး၏ အိမ္တြင္ မအိပ္ဘဲတစ္ညလံုး တ႐ုတ္မင္ေတာင့္မ်ား ကိုေဖ်ာ္ကာ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ကိုေရး ျပီး ေဈးဆိုင္မ်ား ၊ ကုကၠိဳပင္မ်ား တြင္ ကပ္ၾကသည္။
သပိတ္ေမွာ က္ျပီ။
ကြ်န္ပညာကို မီး႐ိႈ႕ေလာ့။
စုတ္ခ်ာေသာ ပညာေရး ကို အျမန္ျပဳျပင္။
ေနာက္တစ္ေန ့တြင္ လူမ်ား သည္ မိုးေပၚက က်လာသလို ျဗဳန္းခနဲေတြ ႕ရေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ကို အံၾ့သစြာ ဖတ္ၾကရသည္။ ႐ႈတ္ခ်မည္ ့သူကား မရွိ။ ျမိဳ႕မစံုေထာက္သည္ ေက်ာင္းသားမ်ား ကို လိုက္၍ ေမးျမန္း၏ ။သို ့ႏွင့္ သပိတ္သည္ ေတာမီးေလာင္သလို တစ္ျပည္လံုး ကူးစက္ေတာက္ေလာင္၍ သြားေလျပီ။
(၃)
သပိတ္ေမွာ က္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ အနယ္နယ္သို ့ဝါဒျဖန္ ့ျဖဴးေရး တရားေဟာ ထြက္လာၾကေလသည္။ကြ်န္ေတာ္ တို ့ ျမိဳ႕ကိုကား သခင္ႏု၊ သခင္ဗိုလ္ (ဂ်ပန္ေခတ္က ကြန္ျမဴနစ္ ေျပာက္က်ား ကိုယ္စားလွယ္၊ေလယာဥ္ပ်ံ ပ်က္က်၍ ဆံုးသူ)၊ ကိုထြန္းတင္ (ေနာင္ဗိုလ္မွဴးထြန္းတင္)တို ့ လာၾကသည္။ ကြယ္လြန္သူေဖဘီယံအဖြဲ႕ဝင္ သတင္းစာဆရာ ဦးဘခိုင္လည္း သခင္ႏုတို ့ႏွင့္ အတူ ပါလာသည္။
သတင္းစာထဲမွ မ်က္ႏွာမဲ စာလံုးမ်ား ျဖင့္ ေကာ္လံဦးမွ ေဖာ္ျပေသာ သခင္ႏု၏ ဓာတ္ပံုရိပ္ကို ယခု လူကိုယ္တိုင္ ေတြ ႕ရေပျပီ။ သေဘၤာဆိပ္မွဆင္းလာျပီး သေဘၤာဆိပ္အနီး ကြ်န္ေတာ္ တို ့အိမ္တြင္ ေခတၱနားသည္။
အိမ္တြင္ လၻက္ရည္ပြဲျဖင့္ တည္ခင္းကာ သခင္ႏုကိုျမိဳ႕ေပၚရွိ လူၾကီးမ်ား ႏွင့္ မိတ္ဖြဲ႕ေပးသည္။ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းအုပ္ၾကီးႏွင့္ သခင္ႏုမွာ ေဖာ္ေရြျပံဳးရယ္ကာ စကားေျပာေန ၾကသည္။ သခင္ႏုသည္ မီးခိုးေရာင္ သကၠလပ္အေပၚဖံုး၊ အစိမ္းရင့္ မႏၳေလးလံုခ်ည္ကို သပ္ယပ္စြာ ဝတ္ထားသည္။ဆံပင္၏ အတြန္ ့အလိမ္မ်ား မွာ လိႈင္းထလ်က္ရွိသည္။သူ၏ မ်က္နွာမွာ ၾကည္လင္၍ ျဖဴစင္ျခင္း လကၡဏာသည္ေတာက္ပ၍ ေနသည္။
အထူးျခား အေပၚလြင္ဆံုးကား တဖိတ္ဖိတ္ ရႊန္းျမေသာ မ်က္လံုးမ်ား ျဖစ္သည္။ သူ၏ မ်က္လံုးမ်ား မွာ ေကာင္းကင္ျပာမွ ၾကယ္ပြင့္ကဲ့သို ့ ခ်စ္ဖြယ္ေကာင္းသည္။ ပရိသတ္ကို ဆြဲငင္ စြဲလမ္းေအာင္လုပ္ေသာ စိတ္တန္ခိုးနဂါးေငြ႕မ်ား သည္ ဤၾကယ္ပြင့္မွ ဖိတ္က်ရစ္သန္းလ်က္ရွိေပသည္။သခင္ႏုသည္ လက္ဖက္ရည္ စားပြဲတြင္ စကားေျပာေနရာမွ ဧည့္ခန္းေထာင့္ရွိ စႏၵရားကို သြားျမင္၍ "ေၾသာ္စႏၵရားနဲ ့ပါကလား၊ ဘယ္သူတီးသလဲ"ဟု ျပံဳးကာေမးသည္။ သူသည္ လူ႕ဘဝ၏ လူမႈ ေရး ရာ ေျမာက္မ်ား စြာ ထဲတြင္ သီခ်င္းဂီတကိုလည္း မေမ့ေပ။သခင္ႏုသည္ ကိ်ဳက္လတ္တြင္ (၂)ရက္ခန္ ့ေနစဥ္ေရႊက်င္သာသနာပိုင္ ဆရာေတာ္ ဘုရားၾကီးအား သြားေရာက္ ကန္ေတာ့ေသးသည္။ တစ္ေန ့လံုး အခ်ိန္ယူ၍ ကုသိႏၵာ႐ံုစေသာ ဘုရားပုထိုးမ်ား ကို လွည့္လည္ဖူးေျမာ္သည္။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ ေက်ာင္းသားတစ္ေတြ ကား သူ၏ ေနာက္မွ တေကာက္ေကာက္ လိုက္၍ ေနၾကသည္။တိေလာကမာရဇိန္ဘုရား အထြက္တြင္ အဝတ္အစား စုတ္စုတ္ႏြမ္းႏြမ္းႏွင့္ လူ တစ္ေယာက္ ကို သခင္ႏုကႏႈတ္ဆက္ စကားေျပာသည္ကို ေတြ ႕ရသည္။ သူသည္ျပံဳးရယ္ကာ ေဖာ္ေရြစြာ ႏႈတ္ဆက္ေျပာဆိုသည္။ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ စိတ္ထဲတြင္ ကား သူ၏ ေမတၱာဓာတ္ကို ခ်ီးမြမ္း၍ ေနမိသည္။
သပိတ္လွန္ကာနီး ဂ်လီေဟာလ္တြင္ က်င္းပေသာ ပထမ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံသို ့တက္ေရာက္ေသာ အခါ ေက်ာင္းသားမ်ား ၏ ပါးစပ္ဖ်ား၌ "ကိုၾကီးႏု" ဟူေသာ အသံသည္ ေထာင့္ေနရာတိုင္းတြင္ က်ဴးရင္ျ့မည္ ဟီးလ်က္ရွိသည္ကို ၾကားရေလသည္။
(၄)
အမွန္အားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ သည္ သခင္ႏုႏွင့္ တစ္ခါမွလက္ပြန္းတတီး မေနခဲ့ရဖူးေပ။ ကြ်န္ေတာ္ တကၠသိုလ္သမဂၢတြင္ ရွိေသာ အခါ သခင္ႏုသည္ ဒို ့ဗမာ အစည္းအ႐ံုးတြင္ ေရာက္ေနေပျပီ။ သို ့ေသာ ္ ႏိုင္ငံေရး ရာ၊ စာေပေရး ရာတို ့တြင္ သခင္ႏု၏ ပံုကားခ်ပ္ တေစ့တေစာင္း ကေလးမ်ား ႏွင့္ ကား ရံဖန္ရံခါ ဆိုသလိုပင္ ဆံုေတြ ႕ေနရေပသည္။တစ္ခါက ကိုေအာင္ဆန္း ဥကၠ႒ ျဖစ္ေသာ ႏွစ္ ၊သမဂၢကို ေဒါက္တာဘေမာ္၏ တကၠသိုလ္ျပင္ဆင္ေရး ဥပေဒၾကမ္းကိုပယ္သည့္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕ မေက်နပ္၍ အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုတင္သြင္းရန္စိုင္းျပင္းလ်က္ရွိ၏ ။ သမဂၢအမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕က လူထုအစည္းအေဝး ေခၚေပးရ၏ ။
သမဂၢစည္းမ်ဥ္းတြင္ ပါတီႏိုင္ငံေရး ၌ မစြက္ဖက္ရ ဟူေသာ စာပိုဒ္ပါရာ ထိုစာပိုဒ္ကို ကိုးကား၍ အတိုက္အခံဘက္က ဆူပူလ်က္ရွိသည္။ ေက်ာင္းသားအမ်ား မွာ အတိုက္အခံဘက္သို ့ ယိမ္းလ်က္ရွိရာ လက္ရွိသမဂၢ အမႈ ေဆာင္မ်ား ၏ အေျခအေနမွာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။သို ့ေသာ ္ လူထုအစည္းအေဝးတြင္ သခင္ႏုကို စကားေျပာခြင့္ေပးေလသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းတို ့က သခင္ႏုကိုဒို ့ဗမာ အစည္းအ႐ံုးက ေခၚလာသည္။ သခင္ႏု ထစကားေျပာေသာ အခါ တေဝေဝ ေအာ္ေနေသာ ပရိသတ္ျငိမ္သက္သြားေလသည္။
သခင္ႏု၏ သတၳဳသံပါေသာ အသံသည္ ခန္းမၾကီးတစ္ခုလံုးတြင္ တလြင္လြင္ျပည့္လ်က္ ရွိသည္။ သတၳဳသံသည္ တစ္ေထာင့္မွတစ္ေထာင့္သို ့ ေဝ့႐ိုက္လ်က္ရွိသည္။သူက ကုလား-ဗမာ အဓိက႐ုဏ္းအတြက္ စိတ္ထိခိုက္ပံုကို စေျပာေသာ အခါ ပရိသတ္သည္လည္း သူႏွင့္ အတူလိုက္၍ စိတ္ထိခိုက္ေနပံုရသည္။
ေနာက္ အဓိက႐ုဏ္းတြင္ ညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရ တာဝန္မေက်ပံုမွစျပီး လက္ရွိ သမဂၢ အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ၏ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာကိုစြန္ ့ကာ ေဆာင္ရြက္ၾကပံုကို ခ်ီးက်ဴးေျပာသည္။ ပရိသတ္ကား သခင္ႏု ေခၚရာသို ့ လိုက္ပါၾကေလျပီ။ ေနာက္ဆံုးမဲခြဲေသာ အခါ သမဂၢက အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရေလသည္။
သည္ကတည္းက ကြ်န္ေတာ္ သည္ သခင္ႏု၏ ဆြဲငင္ႏိုင္ေသာ သံလိုက္ဓာတ္ကို ယံု ၾကည္မိသည္။ သခင္ႏု၏ တေစ့တေစာင္း ကားခ်ပ္မ်ား ထဲတြင္ စေကာ့ေဈးနားရွိ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္သည္ ေနာက္ခံကားအ ျဖစ္ ေပၚလာတတ္ေပသည္။ လက္ႏွိပ္စက္႐ိုက္သံ၊သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္းတို ့ႏွင့္ အတူ သခင္ႏုကို စာအုပ္မ်ား ၾကားထဲမွ ေတြ ႕ျမင္ရတတ္သည္။ သူတို ့သည္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းကို စတင္တည္ေထာင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ၁၉၃၈ခုႏွစ္ က ကြ်န္ေတာ္ သည္ သခင္ထိန္ဝင္းႏွင့္ ကိုဗေဆြတို ့၏ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ဖိလစ္ပိုင္မ်ိဳးခ်စ္ေဒါက္တာ ဂ်ိဳေဆရီေဇာ္ ေရး သားခဲ့ေသာ (အထိမခံ)ဝတၳဳၾကီးကို ဘာသာျပန္ခဲ့ရာ ျပီးဆံုး၍ စေကာ့ေဈးရွိ နဂါးနီတိုက္သို ့ သြားေပးသည္။ (ထိုစာမ်က္ႏွာ ၃၀ဝ ရွိဘာသာျပန္ လက္ေရး မူမွာ ဂ်ပန္အတက္ သခင္ဗိုလ္၏ အိမ္မီးေလာင္ရာတြင္ ပါသြားျပီ)
နဂါးနီအခန္းတြင္ သခင္ႏုကို ေတြ ႕ရသည္။ ကြ်န္ေတာ္ သည္ စာအုပ္ဗီ႐ိုထဲရွိ ေရာင္ းေသာ စာအုပ္မ်ား ကိုၾကည့္႐ႈေနရာ သခင္ႏုသည္ အပါးတြင္ လာရပ္၍ "အခုဘာစာအုပ္ေတြ ဖတ္ေနသလဲ၊ ဒါေတြ ဖတ္ၾကည့္ပါလား"ဟုေျပာကာ ဗီ႐ိုထဲရွိ လက္ဝဲ စာအုပ္အသင္းမွ ကြန္ျမဴနစ္စာေပမ်ား ကို လက္ညႇိဳးထိုးျပသည္။ ကြ်န္ေတာ္ လည္း သူၫႊန္ျပေသာ လီနင္စာေပစဥ္မွ မာ့က္စ္စာေပ စာအုပ္(၂)အုပ္ကို ဝယ္ခဲ့သည္။ သည္ကစ၍ မာ့က္စ္ဝါဒႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္မ်ား ကို ပထမအၾကိမ္ ဖတ္ဖူးေလသည္။
(၅)
နဂါးနီ စာအုပ္တိုက္၌ သခင္စိုး၏ "ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ"က်မ္းသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ မ်ိဳးေစ့ဦးတစ္ေစ့ ျဖစ္ေပ၏ ။ သခင္ႏုသည္လည္း ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒေခတ္စားေအာင္လုပ္သူတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့၏ ။ သူ၏ ေဆာင္းပါးမ်ား ကို နဂါးနီသတင္းစဥ္တြင္ ဖတ္ရ၏ ။
သူ၏ "ေခတ္မီျပဇာတ္မ်ား "ကိုကား အေတာ္ စြဲလမ္းခဲ့၏ ။ လူ႕အတၳဳပၸတိၱ၊ လူ႕ဇာတ္ကို သ႐ုပ္ေဖာ္ျပေသာ လူ႕ဘဝေၾကးမံုမ်ား ျဖစ္၏ ။ ျပဇာတ္ထဲရွိ ေျပာေသာ စကားမ်ား မွာ တကယ့္ လူဆန္၏ ။ ေျမၾကီးႏွင့္ နီးကပ္၏ ။ "မယားဆိုးလင္"ႏွင့္ "လင္ဆိုးမယား"မွာ သဘာဝ က်လွ၏ ။ မယားဆိုးလင္ထဲရွိ မိန္းမၾကီး၏ ေလသံမွာ ဖတ္ေနရင္း နားထဲတြင္ စူးဝင္လာ၏ ။ ေဖာင္သမားတစ္ဦး၏ မယား လင္ငယ္ေနပံု ျပဇာတ္တစ္ခုမွာ လြမ္းစရာလည္းေကာင္း၏ ။ သံေဝဂ ရဖြယ္လည္း ေကာင္း၏ ။ "ေနာင္ေတာင္ခြ်တ္ခန္း" ျပဇာတ္ကား ထိုအခါက သခင္ႏု၏ လူက်င့္တရားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ကို ဖြင့္ဟလိုက္ျခင္းဟု ထင္သည္။
"လူမြဲတို ့ ထြက္ရပ္လမ္း"၊ "လူေပ်ာ္လူေဇာ္"(ေနာင္မိတၱဗလဋီကာဟု ေျပာင္းခဲ့သည္။) စေသာ ဘာသာျပန္စာအုပ္ၾကီးမ်ား လည္း ေရး ခဲ့ေသး၏ ။ လူေပၚလူေဇာ္မွာ အထူးသျဖင့္ ကုန္သည္မ်ား အဖို ့ အသံုးဝင္လွ၏ ။ ဂ်ပန္ေခတ္ကလည္း သူ၏ "ပုထုဇေနာ ဥမၼတေကာ" "ႏြားသိုးၾကိဳးျပတ္"စေသာ ျပဇာတ္မ်ား ထြက္လာ၏ ။ "ပုထုဇေနာ ဥမၼတေကာ"ၳမွာ ၾကြ၍ ဖ်တ္လတ္၏ ။ "ႏြားသိုးၾကိဳးျပတ္" လိင္ျပႆနာကို မကြယ္မေထာင့္ ေျပာျပထား၏ ။သူသည္ လူမ်ား ကို အိမ္ေထာင္မႈ ၊ လိင္မႈ စသည္တို ့ကိုနားလည္ေစခ်င္၏ ။ ယခုေခတ္ထြက္ေသာ "မာ့(ခ္) ဆဇၨင္း (မ္)"ကိုးကားနာမည္ မ်ား အမွတ္ရခက္သျဖင့္ မဖတ္ ျဖစ္ခဲ ့ေပ။ "ငါးႏွစ္ ရာသီ ဗမာျပည္ "မွာ ႏိုင္ငံေရး ဖြင့္ဟဝန္ခံခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပသည္။
သူ၏ "ရက္စက္ပါေပ့ကြယ္" ဝတၳဳကိုကား အၾကိဳက္ဆံုးပင္။ ယခုေခတ္ စာေပေလာကတြင္ ထူးျခားေသာ ရတနာတစ္ခုပင္ ျဖစ္၏ ။ ပထမ အရင္းရွင္စနစ္၏ စာရိတၱ မ်ား ကိုေဖာ္ကာ ဝတၳဳကို ဖြင့္လိုက္၏ ။ (သို ့ေသာ ္ေဖာ္ပံုမွာ အၾကမ္းေျပးႏိုင္သည္ဟုထင္၏ ) ေနာက္ တျဖည္းျဖည္း ေတာင္ကိုတက္ရဘိသကဲ့သို ့ ျမင့္၍ ျမင့္၍ လာ၏ ။ ျမင့္လာေလ ေျမၾကီးရွိ လႈပ္လႈပ္ရြရြသနစ္ေတြ ကို ျမင္လာ၏ ။ အက်ဥ္းသားဘဝကို မီးေမာင္းထိုး၍ ျပသည္မွာ ေပၚလြင္လွ၏ ။ ဖတ္ရင္းပင္ပန္းဆင္းရဲလာ၏ ။ ပင္ပန္းလာ၏ ။ ေနာက္ဆံုးေသာ အခါမွ သကျ္ပင္းကို ရွဴထုတ္ႏိုင္ေတာ့၏ ။ ဆံုးသည္အထိ သိမ္ေမြ႕လွပစြာ ေခၚေဆာင္သြားေပ၏ ။
စင္စစ္အားျဖင့္ ဤဝတၳဳသည္ ရာဇဝတ္မႈ ပေပ်ာက္ေရး ကို ရည္ၫႊန္းထားေသာ ျပဳျပင္ေရး ဝတၳဳ ျဖစ္၏ ။အက်ဥ္းေထာင္၏ ဒုကၡကို အရိပ္ထင္ျပထား၏ ။ဂ်ပန္ေခတ္က သခင္ဗဟိန္း၏ ႏိုင္ငံျခားေရး အတြင္ း ၀န္ရံုးခန္းတြင္ လက္ႏွိပ္စက္ျဖင့္ ႐ိုထားေသာ "ညခ်မ္းခ်ိန္ခါ၀ယ္ "ျပဇာတ္ကို ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ သခင္ႏုတြင္ မ႐ိုက္ထုတ္ရ ေသးေသာ ျပဇာတ္၊ ဝတၳဳမ်ား ရွိေသးသည္ဟုသိရ၏ ။ ဘယ္ေတာ့ထြက္မည္ မသိ။ သခင္ႏုသည္ ျပဇာတ္၊ ဘာသာျပန္က်မ္း၊ ဝတၳဳမ်ား ကိုေရး ခဲ့ရာ စာေရး ဆရာတစ္ဦးဟု ဆိုေလာက္ေပသည္။
(၆)
လူအ ျဖစ္ကား သူသည္ က်ယ္ဝန္းမ်ား ျပားေသာ လူ႕ဘဝ၏ အေသြးအသားတို ့ကို ထိေတြ ႕ဆံုမိသူ ျဖစ္၏ ။ လူ႕ဘဝသည္ကား ေသြးသားတို ့၏ အရာအားျဖင့္ သာျပြမ္းတီးသည္ ျဖစ္ကုန္၏ ။ သည္အထဲမွ တစ္ေယာက္ တေလ ထူးခြ်န္၍ ေသြးသားထဲမွ ႐ုန္းထြက္ကာ ဟိမဝႏၱာေတာသို ့ သြားျပီး ဘုရား ျဖစ္ရန္က်င့္၏ ။ တစ္ခုတည္းေသာ ရည္မွန္းခ်က္ကို တမ္းတျပီး သဲသဲမဲမဲ လုပ္၏ ။ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ႏိုင္ငံေရး တစ္ခုတည္းကိုသာစြဲျပီး ဒိုင္နမိုစက္လို မရပ္မနား ေရွ႕ သို ့တိုးကာ အတင္းလုပ္သူ ျဖစ္၏ ။
သည္ေနရာ၌ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္ႏုမွာ မတူဟုထင္သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ တစ္ေန ့လံုးေနပူၾကီးထဲတြင္ တကုတ္ကုတ္ ႏိုင္ငံေရး တိုက္ပြဲမ်ား ကိုလုပ္ျပီးေနာက္ ညတြင္ ႏိုင္ငံေရး ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ထမင္းလံုးတေစၥ အိပ္မက္မ်ား ႏွင့္ နပန္းလံုးေနခိုက္၊သခင္ႏုကား ႏိုင္ငံေရး မွ အားလပ္သည့္အခါ ႏိုင္ငံေရး ဖိုင္တြဲ ၾကီးကို ေခါင္းအံုးရင္း ေရဒီယိုမွ ေမရွင္၏ "ျမပန္းဝတ္လႊာ" ေတးသံေလးတြင္ ျငိမ့္၍ ေနခ်င္ေနေပမည္ ။ဒါမွမဟုတ္ ကဗ်ာေတးတစ္ပုဒ္၊ ကာရန္တစ္ခုကို စိတ္ကူးခ်င္ ကူးေနေပမည္ ။
လူ႕ဘဝတြင္ အေရး အၾကီးဆံုး အေရး (၃)ခုကား အစာအာဟာရ၊ အဝတ္အိုးအိမ္၊ လိင္ကိစၥ ျဖစ္သည္ဟုဆိုၾကသည္။ စင္စစ္ ႏိုင္ငံေရး ဆိုတာလည္း ဒါပဲ ျဖစ္၏ ။သခင္ေအာင္ဆန္း လိုလူကား တစ္ခါက လိင္ကိစၥကိုေနာက္ထားခ်င္ ထားခဲ့ေပမည္ ။ ဒါေတြ အားလံုး၏ ျပြမ္းတီး ေရာယွက္မႈ အေထြေထြကို မပယ္ႏိုင္သည္ကိုေတြ ႕ျမင္၍ ပုထုဇေနာ ဥမၼတေကာဟု က်ဴးရင့္ ၾကေပမည္ ။သခင္ႏုသည္ ပုထုဇေနာ ဥမၼတေကာသေဘာကို ေတြ ႕ျမင္ေပသည္။
တစ္ခါက ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ကုတ္ကိုင္းရွိ သခင္ႏု၏ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး အိမ္တြင္ ေနေသာ သခင္ဗဟိန္းထံသို ့သြားလည္၏ ။ သခင္ဗဟိန္းဇနီး မခင္ၾကီး၏ မွန္တင္ခံုတြင္ သခင္ႏု ငယ္စဥ္က ဓာတ္ပံုကို ယိုးဒယား ပန္းတြန္ ့မွန္ေဘာင္ႏွင့္ အလွတင္ထားသည္ကို ေတြ ႕ရသည္။႐ုပ္ပံုလႊာ၏ ေက်ာတြင္ "ရီရဲ႕ ေမာင္ႏု"ဟု လက္မွတ္ထိုးထားသည္ကို ဖတ္ရ၏ ။ သခင္ ဗဟိန္းကား သခင္ႏု၏ ကေလးကိုေပြ႕ခ်ီရင္း ကြ်န္ေတာ္ ့အား ျပံဳး၍ ၾကည့္ကာ"မမရီကိုေပး တဲ့ပံုေပါ့ဗ်"ဟု ေျပာေလသည္။သခင္ႏု ဧည့္ခန္းကား စႏၵရားသံျဖင့္ ျငိမ့္ေန၏ ။သူ၏ ဝင္းထဲတြင္ ဦးညာဏ၊ ေမာင္ထင္တို ့ကို ဗမာသစ္ ျပဇာတ္အတြက္ သက္သက္ေခၚထားသည္ကို ေတြ ့ရ၏ ။အဓိပတိ ႐ံုးခန္းတြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္ႏွင့္ ျပဇာတ္အေၾကာင္း၊ စာေပအေၾကာင္း ႏွစ္ ႏွစ္ ျခိဳက္ျခိဳက္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုေနသည္ကို မၾကာခဏ တေစ့တေစာင္း ေတြ ႕ခဲ့ရဖူး၏ ။
ဂီတ၊ ျပဇာတ္ စေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ လူ႕ဘဝေရး ရာတို ့တြင္ ခံစားမႈ ၌ သခင္ေအာင္ဆန္း ႏွင့္ မတူေသာ ္လည္းနယ္ခ်ဲ႕စံနစ္မွ လြတ္ေျမာက္ေရး ကိုကား အတူယံုၾကည္ၾက၏ ။ ထို ့ေၾကာင့္ ပင္ သခင္ေအာင္ဆန္း အစိုးရအဖြဲ႕ထဲဝင္ေသာ အခါ သခင္ႏုကိုေခၚကာ ဖဆပလ ဒုတိယဥကၠ႒ေနရာကို ေခၚေပးခဲ့ေပသည္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို ့ လုပ္ၾကံခံရသည့္ညကသခင္ႏု ေခါင္းေဆာင္၍ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ ဖြဲ႕သည္ဟုသိရေသာ အခါ အနည္းငယ္ စိတ္သက္သာရာရွိသည္။တစ္ပါတီက ဦးစီး၍ တစ္ပါတီက အစိုးရတက္လွ်င္ အာဏာရွင္ ဆန္သြားေပမည္ ။ သူသည္ ပါတီမ်ား ကမပယ္ႏိုင္ေသာ ၾကားေနသူ တစ္ေယာက္ လည္း ျဖစ္သည္။တစ္ခါကလည္း "ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ ေအာ္ျမင္ပါေစ"ဟုေၾကြးေၾကာ္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
မုန္တိုင္းတိုက္ေသာ ္၊
လြင့္ဝိုက္ေလပါ၊
ေဝ့လည္ခ်ာႏွင့္ ၊
ေမ်ာကာ သစ္ရြက္တစ္ရြက္တည္း။
သခင္ႏု၏ ဘဝကို႐ႈၾကည့္ရင္း အဆံုးမသတ္ေသာ ကဗ်ာကေလးကို ေရး စပ္မိ၏ ။ သစ္ရြက္တစ္ရြက္ကား မုန္တိုင္းေတြ ျပင္းထန္စြာ တိုက္သည္ၾ့ကားထဲမွပင္ လြင့္ေပ်ာက္၍ မသြားဘဲ ခ်ာလည္ခ်ာလည္ႏွင့္ ေဝ့ကာေမ်ာေနသည္။အဂၤလိပ္ကို ေမာင္းထုတ္သည့္ ဘီအိုင္ေအစစ္တပ္ခ်ီလာစဥ္ သခင္ႏုမွာ ေထာင္ထဲတြင္ ေရာက္ေန၏ ။ ဂ်ပန္ေခတ္က ဖက္ဆစ္ဆန္ ့က်င္ေရး ေျမေအာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ကိုလုပ္ေနစဥ္ သခင္ႏုသည္ ျပဇာတ္ကို လံုးပန္းလ်က္ရွိေနသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ သခင္ဗဟိန္းသည္သခင္ႏု၏ အိမ္မွပင္ ေျမလွ်ိဳးသြားခဲ့၏ ။ ေနာက္ ဂ်ပန္အေျပးဝယ္ သူသည္ အဓိပတိႏွင့္ အတူ မုဒံုသို ့ ပါသြား၏ ။၁၉၃၆ခု သပိတ္စေသာ လႈပ္ရွားမႈ မ်ား တြင္ သူသည္ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ျပီး လက္နက္ကိုင္ ေတာ္ လွန္ပုန္ကန္ထၾကြသည့္ အေရး ေတာ္ ပံုမ်ား တြင္ ကား သူသည္ မုန္တိုင္းထဲတြင္ ေမ်ာ၍ ေနေပသည္။
ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ေခတ္တြင္ သခင္ႏုသည္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ေန၏ ။ လူမႈ ေရး ရာကို လ်စ္လ်ဴမ႐ႈ။ေတးသီခ်င္း၊ ျပဇာတ္၊ စာေပ စသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ မ်ား ကိုမေမ့။ မွ်မွ်တတႏွင့္ အလယ္ကေနေပသည္။သူ၏ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ကား ေခတ္မီခ်င္မွ မီေပမည္ ။သူ၏ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကား ေခတ္ေျပာင္းေတာ္ လွန္ေရး မဟုတ္ဘဲ ေျပာခ်င္ေျပာေပမည္ ။ ကြ်န္ေတာ္ မသိေပ။ယခုစာသည္ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကို ေဝဖန္ျခင္းမဟုတ္။လူအ ျဖစ္ သူ၏ ဘဝကို တေစ့တေစာင္း ၾကည့္႐ႈ ျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္။သူ႕ဘဝႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ မဆံုးေသာ ကဗ်ာကိုပင္ ထပ္၍ ဆိုျပခ်င္ေပသည္။
မုန္တိုင္းတိုက္ေသာ ္၊
လြင့္ဝိုက္ေလပါ၊
ေဝ့လည္ခ်ာႏွင့္ ၊
ေမ်ာကာ သစ္ရြက္တစ္ရြက္တည္း။
ဒဂုန္တာရာ
မက္လ ၊ ၁၉၄၈
(၆)
သခင္ႏု၏ စာေပလက္ရာအခ်ိဳ႕
အမွာ ။ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ ၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၈)ရက္ေန ့၊နံနက္ (၁၀)နာရီခန္ ့တြင္ ဇနီးသန္းသန္း ညြန္ ့ႏွင့္ အတူ ေရႊဂုန္တိုင္မီးပြိဳင့္ကို ျဖတ္ေလွ်ာက္စဥ္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ စာေရး ဆရာ သန္းဝင္းလိႈင္ႏွင့္ ေတြ ႕ၾကသည္။ မေတြ ႕တာၾကာျပီေလ၊ ေတြ ႕လွ်င္ေတြ ႕ခ်င္း "အန္ကယ္ သခင္ႏုရဲ႕ စာေပ လက္ရာ သန္ ့သန္ ့ကေလး ေရး ေပးႏိုင္မလား"ဟုသူကေမးသည္။ ကြ်န္ေတာ္ က "ဘာလုပ္ဖို ့လဲ"ဟု ေမးလိုက္ရာ အားမာန္သစ္စာေပတိုက္မွ ဦးႏု၏ ဘဝႏွင့္ စာေပေပါင္းခ်ဳပ္ထုတ္မလို ့တဲ့" ဟု ေျပာသည္။
အေတာ္ ခက္မယ့္ အလုပ္ပဲဟု ေတြ းမိသည္။ကြ်န္ေတာ္ သိရသေလာက္ သခင္ႏု စာေတြ အမ်ား ၾကီးေရး ခဲ့သည္။ ဘာသာေရး ၊ စာေပေရး ၊ ျပဇာတ္၊က်န္းမာေရး ၊ ပညာေပး စသည္ျဖင့္ ဘာသာရပ္စံုေရး သူ ျဖစ္သည္။ သခင္ႏု ေရး ခဲ့စာမ်ား ကို ကြ်န္ေတာ္ အကုန္မဖတ္ႏိုင္ပါ။ ႏိုင္ငံ ေရး စာေပမ်ား ကိုသာ အာ႐ံုစိုက္ဖတ္မိသည္။ ဒါေၾကာင့္ အေတာ္ ခက္မယ့္ အလုပ္ပဲဟု ကြ်န္ေတာ္ ေတြ းလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
သခင္ႏုက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝ မတိုင္မီကပင္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့လည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္။ ထိုအခိ်န္မွ သူကြယ္လြန္သည္အထိ သူ႕ဘဝက သက္တံေရာင္ စံုမွန္ေျပာင္း(Kaliedoscope) လို စာေပေရး ရာ၊ ဘာသာေရး ၊ပညာေရး ၊ ႏိုင္ငံေရး တို ့ကို ေရာယွက္ဆက္ႏြယ္ေနခဲ့သည္။စာေပသန္ ့သန္ ့ေရး ၍ ရမွ ရပါ့မလားမသိပါ။ ၾကိဳးစားၾကည့္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။
ထိုေန ့ အိမ္ျပန္ေရာက္သည္ႏွင့္ ဖတ္လက္စ ဦးသိန္းေဖျမင့္၏ "စာေပဘဝဇာတ္လ္လမ္္စံု"ကို အျပီးဖတ္လိုက္သည္။ ဤစာအုပ္တြင္ သခင္ႏု၏ ကိုႏု ဘဝကေရး ခဲ့ေသာ စာေပေဝဖန္ေရး ေဆာင္းပါးအေၾကာင္း အတန္အသင့္ပါသည္။အနားတြင္ အသင့္ရိွေနသည့္ သခင္ႏု၏ "ငါးနွစ္ရာသီ ျမန္မာျပည္" စာအုပ္မွ ကြ်န္ေတာ္ မွတ္ထားသည္ တို ့ကိုလည္း ျပန္ၾကည့္လိုက္သည္။ ဤသို ့ျဖင့္ "သခင္ႏု၏ စာေပလက္ရာအခ်ိဳ႕" ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ျဖစ္လာေစရန္ ကြ်န္ေတာ္ ေရး လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မျပည့္မစံု ျဖစ္မွာ ကေတာ့ ေသခ်ာသည္။
သခင္ႏု၏ ဘဝအစႏွင့္ စာေပ
သခင္ႏုသည္ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္ ၊ ေမလ (၂၅)ရက္ေန ့တြင္ ေျမာင္းျမခ႐ိုင္၊ ဝါးခယ္မျမိဳ႕တြင္ အဘ ဦးစံထြန္း၊ အမိေဒၚေစာခင္တို ့က ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ငယ္စဥ္က ဆိုးလြန္း၊ေတလြန္းသျဖင့္ "တာေတ"ဟု အမည္ ရခဲ့သည္။ အသက္(၁၄)ႏွစ္ (၇)တန္းေက်ာင္းဘဝတြင္ ဝါးခယ္မျမိဳ႕၌ ဆိုင္မြန္ေကာ္မစ္ရွင္ (ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္တိုးေပးသင့္မသင့္ စံုစမ္းေရး အဖြဲ႕)ကို သပိတ္ေမွာ က္ဆႏၵျပပြဲတြင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သျဖင့္ ေခတၱ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
၁၉၃၅ ခု မတိုင္မီကပင္ သခင္ႏုသည္ ေမာင္ႏုဘီေအအမည္ ျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ၊ ျပဇာတ္မ်ား ေရး ေနျပီ ျဖစ္သည္။ ဦးဘခ်ိဳ၏ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္တြင္ စာေပေရး ရာေဆာင္းပါးအမ်ား အျပား ေရး ခဲ့သည္။ သတင္းစာလုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္း ေဆာင္းပါးရွည္ၾကီး ေရး ခဲ့ေသးသည္။ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္တြင္ သခင္ႏု ဖြင့္ေပးလိုက္ ေသာ အခန္းမွာ "စာအုပ္တရားသူၾကီး" အခန္း ျဖစ္သည္။အဂၤလိပ္လို “Book Review” ဟုလည္း ေရး ထားေသးသည္။ ဤအခန္းတြင္ သခင္ႏုသည္ "တရားသူၾကီး"အ ျဖစ္စာေပစီရင္ခ်က္ခ်ေလသည္။စာေရး ဆရာ ဦးသိန္းေဖျမင့္က စာေပေရး ရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထူးသျဖင့္ ဝတၳဳအေရး အသားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြ်န္ေတာ္ ့အေပၚ ကိုႏု၏ ၾသဇာသက္ေရာက္ခဲ့သည္။ကိုႏုႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္ အတူသြား၊ အတူလာရင္း၊ အတူစားေသာက္ရင္း၊ အတူ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ရင္း၊ အတူ ဖိုးစိန္ပြဲသြားရင္း စကားမ်ိဳးစံု ေျပာခဲ့ၾကသည္။ စာေပေရး ၊ ႏိုင္ငံေရး ၊ပုဂၢိဳလ္ေရး စသည္ျဖင့္ ကိုႏုသည္ သူ ဖတ္ထားေသာ အဂၤလိပ္ဝတၳဳမ်ား အေၾကာင္း ေျပာေလ့ရွိသည္။ စာေပအကဲျဖတ္နည္းျဖင့္ ေျပာေစျခင္း ျဖစ္သည္။
ကြ်န္ေတာ္ ့ကို အခ်ိဳ႕စာေရး ဆရာမ ်ား ေရး သလိုခၽြတ္ယြင္းခ်က္မ်ိဳး မပါေအာင္ေရး ဖို ့ သတိေပးသည္။ထိုစဥ္က ဝတၳဳမ်ား ေရး ရာတြင္ ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားမ်ား ပါထိုက္ မပါထိုက္ အျငင္းပြားေနၾကသည္။ဇာတ္ေကာင္မ်ား ေျပာၾကဆိုၾကပံုကို ပကတိအတိုင္းေရး သင့္ မေရး သင့္လည္း ပါသည္။"ဝတၳဳ(ဝါ)ျပဇာတ္မ်ား ေရး ရာ၌ ေလာက၌ ျဖစ္တတ္ပ်က္တတ္သည့္သေဘာ၊ ၄င္းတို ့ကို ျဖစ္ပ်က္သည့္ ဓမၼတာအတိုင္း အကၡရာတင္မည္ ေလာ၊ သို ့တည္းမဟုတ္ ဖတ္၍ တင့္တယ္ေအာင္ ဓမၼတာသေဘာမက်ေသာ ္လည္း တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံု အကၡရာတင္မည္ ေလာ ဟူေသာ ေစတနာကိုဝတၳဳ သို ့မဟုတ္ ျပဇာတ္ေရး ဆရာတိုင္း ေလးနက္စြာ ေျဖရွင္းရန္ အခ်ိန္ေရာက္ျပီ"ဟု ကိုႏု ေရး ခဲ့ေလသည္။
ထိုသို ့ေရး ခဲ့ျပီး ကိုႏုက ေအာက္ပါအတိုင္း ေရး လိုက္ျပန္သည္။"အရက္သမားႏွင့္ သူ႕မယား ရန္ ျဖစ္ၾကပံု၊ ဆဲၾကပံုကို သာဓကေဆာင္ ေဖာ္ျပလိုက္ေလသည္။ ထိုကိစၥမ်ိဳးတြင္ သဘာဝ အတိုင္း ပကတိစ႐ိုက္ႏွင့္ ေရး ေလ့ရွိထားေသာ ျမန္မာစာေရး ဆရာၾကီး ပီမိုးနင္းႏွင့္ အဂၤလိပ္စာေရး ဆရာၾကီး ဂ်ိမ္းဂ်ိဳက္(စ္) (James Joyce) တို ့ကိုမ်ား စြာ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ေလသည္။ သခင္နုက ကိုသိန္းေဖေရး ခဲ့ေသာ 'တက္ဘုန္းၾကီ' ၀တၳဳတြင္ နိဒါန္း၌ သူ၏ စာေပအျမင္ကို ေအာက္ပါအတိုင္ေရး ခဲ့သည္။
"ျမန္မာျပည္တြင္ ပံုမ်ား ကို ဝတၳဳဟူ၍ နာမည္ အလြဲတပ္ထားသည္ကို ေတြ ႕ရ၏ ။ ဝတၳဳ ဖတ္သမားတို ့ကလည္း ဤသို ့ နာမည္ အလြဲ တပ္ထားသည္ကို မကန္ကြက္ဘဲဆက္ကာ ဆက္ကာ ဖတ္၍ ေနၾကသည္မွာ သေဘာေကာင္းလြန္း၍ ေသာ ္လည္းေကာင္း၊ ပံုႏွင့္ ဝတၳဳတို ့ကိုခြဲျခား၍ မသိေသးေသာ ေၾကာင့္ လည္းေကာင္း ျဖစ္တန္ရာ၏ ။ ယခုနိဒါန္းတြင္ ပံုသည္ ဘယ္လို၊ ဝတၳဳသည္ဘယ္ပညာဟူ၍ စစ္တမ္းအက်ယ္ထုတ္ျပရန္ မစြမ္းေခ်။"သက္ကယ္ရိတ္သြားၾကေသာ ေရႊယုန္ႏွင့္ ေရႊက်ားတို ့၏ ပံု၊ လင္းေျမြၾကီးမ်ိဳေသာ မယ္ေဒြးပံု၊ အီးေပါက္မဆင္ျခင္မိေသာ ေၾကာင့္ ေၾကာင္ၾကီး အစားခံရေသာ ၾကြက္ကေလး မ်ား ၏ ပံုတို ့ကို စာဖတ္သူတို ့ ေကာင္းစြာ ၾကားဖူးၾကေပလိမ့္မည္ ။ ၄င္းတို ့ကို ၾကားရဖတ္ရ ျပီးေနာက္ ေရႊယုန္ႏွင့္ ေရႊက်ားတို ့ဟာ ဒီလိုေတြ ၊ ဒီလိုလုပ္၊ ဒီလို ျဖစ္သြားၾကသည္ဟူေသာ ဇာတ္လမ္းေလာက္သာ ၾကားရဖတ္ရသူတို ့၏ စိတ္ထဲတြင္ က်န္ရစ္၏ ။ ေရႊယုန္ႏွင့္ ေရႊက်ားတို ့ကား ပံုျပီးသည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ကုန္၏ ။
"သို ့ရာတြင္ ဝတၳဳမွာ ကား ဇာတ္လမ္းေလာက္ေျပာ႐ံုႏွင့္ ကိစၥမတံုး။ ပုသိမ္ျမိဳ႕မွ လူ တစ္ေယာက္ သည္ မႏၳေလးသို ့ အလည္သြားရာ မိမိ တည္းခိုေသာ အိမ္တြင္ အိမ္ရွင္၏ သမီးတစ္ဦးသည္ ခ်စ္သူႏွင့္ မေပါင္းရေသာ ေၾကာင့္ ေသသည္ကိုေတြ ႕ခဲ့ရ၏ ။"ပုသိမ္သို ့ ျပန္ေရာက္ေသာ အခါ အထက္ပါအ ျဖစ္အပ်က္ ျဖစ္ပြားသည့္ အိမ္ႏွင့္ တကြ ပတ္ဝန္းက်င္တို ့ကို မ်က္စိထဲတြင္ တေရး ေရး ျမင္လ်က္ရွိ၏ ။ ျဖစ္ပ်က္သည့္ အေၾကာင္းအရာတို ့ကို အစမွအဆံုးအထိ တစ္စံု တစ္ေယာက္ ေသာ သူသည္ မိမိအနားတြင္ ကိုယ္ေရာင္ ေဖ်ာက္လ်က္ လာေျပာ ေနဘိသကဲ့သို ့ ၾကားေနရ၏ ။
သမီးသည္ ကမၻာ့ရန္သူကို ရွာ၍ ခ်စ္ရမည္ ေလာဟု အမ်က္ေျခာင္းေျခာင္း ထြက္လ်က္ရွိေသာ ဖခင္၏ အလြန္ခက္ထန္ရက္စက္သည့္မ်က္ႏွာ၊ ၄င္း၏ ကိုယ္လံုးကိုယ္ေပါက္၊၄င္း၏ အတြင္ းစိတ္ႏွင့္ လိုက္ေအာင္ ဝတ္စားတတ္ေသာ အဝတ္အစား၊ မိမိ လင္ေယာကၤ်ား မသိေအာင္ က်ိတ္ငိုလ်က္ရွိေသာ မိခင္၊ အခ်စ္ႏွင့္ အသက္ လြန္ဆြဲရာတြင္ အခ်စ္ကို ပိုင္ပိုင္ၾကီး အႏိုင္ေပးလိုက္ ေသာ ေသဆံုးသူမိန္းကေလးတို ့သည္ မိမိေရွ႕တြင္ ႐ုပ္ရွင္ျပသကဲ့သို ့ ထင္းထင္းၾကီးေပၚလ်က္ရွိေန၏ ။ " ေၾသာ္..ခ်စ္ၾကိဳက္တဲ့သူနဲ ့မေပါင္းရလို ့ ေသတာပဲေနာ္"ဟူ၍ လည္း ပါးစပ္မွ မၾကာခဏ သတိလစ္၍ ထြက္သြားမိ၏ ။
"၄င္းတေရး ေရး ျမင္လ်က္ရွိေသာ အိမ္ႏွင့္ တကြပတ္ဝန္းက်င္ကို အဂၤလိပ္လို (Scenery) သို ့မဟုတ္(Background) ဟုေခၚသည္။ ျမန္မာလို ခပ္လြယ္လြယ္"ပတ္ဝန္းက်င္"ဟု ေခၚၾကပါစို ့။ တစ္စံု တစ္ေယာက္ အနားကပ္၍ ေျပာေနသကဲ့သို ့ ၾကားေနရေသာ ျဖစ္ပ်က္သည့္အေၾကာင္းအရာတို ့ကို အဂၤလိပ္လို (Narrative)ဟုေခၚသည္။ ၄င္းတို ့ကို ျမန္မာလိုလြယ္လြယ္ 'ပံု'ဟုေခၚၾကပစို ့။ ရက္စက္ေသာ ဖခင္၊ လင္ကိုလည္းေၾကာက္၊သမီးကိုလည္း မလြမ္းဘဲမေနႏိုင္ေသာ မိခင္၊ အသက္ထက္အခ်စ္ကိုအႏိုင္ေပးေသာ သမီးတို ့၏ ကိုယ္အမူအရာစိတ္ေနစိတ္ထားတို ့ကို အဂၤလိပ္လို (Characteri- sation) ဟုေခၚသည္။ ျမန္မာလို 'သဏၳာန္'ဟု ခပ္လြယ္လြယ္ေခါကပါစို ့။ ၄င္းအ ျဖစ္အပ်က္ကို သိျမင္ေသာ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ က အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဘာ ျဖစ္တာလဲ ေျပာစမ္းပဟုေမးလွ်င္ 'ဟာ .... ခ်စ္သူနဲ ့ မေပါင္းရလို ့ေသတာဗ်ာ'ဟူ၍ ေျပာရေပမည္ ။ ၄င္းခ်စ္သူႏွင့္ မရ၍ ေသျခင္းကို အဂၤလိပ္လို(Plot) ဟုေခၚသည္။ ျမန္မာလို 'ဇာတ္လြမ္း'ဟု ခပ္လြယ္လြယ္ ေခၚၾကပါစို ့။
"ဝတၳဳတစ္ပုဒ္ကို သမၻာရပရိေစၦဒ ျပဳလုပ္ပါလွ်င္ အထက္ကေဖာ္ျပခဲ့ေသာ (၁)ပတ္ဝန္းက်င္၊ (၂)ပံု၊ (၃)သဏၳာန္၊ (၄) ဇာတ္လမ္းဟူ၍ ေလးပိုင္းထြက္လာ၏ ။ထို ့ေၾကာင့္ ဝတၳဳဟုဆိုေသာ အရာတစ္ခုကိုေတြ ႕၍ ၄င္းသည္ ဝတၳဳစစ္မစစ္သိခ်င္လွ်င္ အထက္ပါမွတ္ပံုတင္တြင္ တင္၍ ဆန္းစစ္လိုက္ပါက ဟုတ္မဟုတ္၊ မွန္မမွန္ လယ္ျပင္တြင္ ဆင္သြားသကဲ့သို ့ ထင္ရွားစြာ ေတြ ႕ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း။"သို ့ပင္ ျဖစ္ေသာ ္လည္း အခ်ိဳ႕ဝတၳဳ အကဲျဖတ္ဆရာတို ့ကမူ ေတာေတာင္၊ ဥတု စသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္အပါအဝင္တို ့ကို ထည့္၍ ေရး သည္ကိုပင္ အခ်ိန္ျဖဳန္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ဝတၳဳတြင္ လိုရင္းေလာက္ပါကေတာ္ ျပီ စသည္ျဖင့္ ေခြ်တာေရး ေလသံမ်ား ကို ပစ္ၾကေလသည္။ အခ်ိန္ကုန္မွာ အဟုတ္တကယ္ဆိုးလွ်င္ ဝတၳဳတစ္ခုလံုးကိုပါ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လွ်င္ကား ေကာင္းေသး၏ ။ အေသမသတ္ဘဲႏွင့္ အ႐ုပ္ဆိုးေအာင္ လုပ္ထားျခင္းကား အေသသတ္ျခင္းထက္ပင္ ရက္စက္ဘိသကဲ့သို ့ ဝတၳဳအဂၤါအစိတ္အပိုင္းအခ်ိဳ႕ကို ျဖဳတ္ထားျခင္းသည္ ဝတၳဳကို အစကအဆံုးအထိေဖ်ာက္ဖ်က္သည္ထက္ ဆိုးေသး၏ ဟု ယူဆရာ၏ ။
"ယခု စာေရး သူ၏ သေဘာမွာ မူကား ေခါင္းႏွင့္ ကိုယ္သာရွိေသာ သူကို လူဟုေခၚႏိုင္ေသး၏ ။ အထက္ပါ(၁)ပတ္ဝန္းက်င္၊ (၂)ပံု၊ (၃) သဏၳာန္၊ (၄) ဇာတ္လမ္းတို ့မွ တစ္ခုခုကို ႏုတ္ပစ္ထားေသာ အရာတစ္ခုကို ဝတၳဳဟူ၍ မည္ သည့္နည္းႏွင့္ မွ်ေခၚဆိုျခင္း မျပဳႏိုင္ဟု အယူရွိေလသည္။ ၄င္းသည္ သီးေသာ အယူ ျဖစ္သည္ဟု အျခားပုဂၢိဳလ္တို ့က ဆိုေကာင္းဆိုေပလိမ့္မည္ ။ ယခု စာေရး သူကား ၄င္းအယူထက္ ေလ်ာ့၍ မယူႏိုင္ေခ်။"တက္ဘုန္းၾကီး"ဝတၳဳတြင္ အဂၢိရတ္ဆရာ ကိုသိန္းေဖသည္ ဝတၳဳ ျဖစ္နည္းနိႆရည္းကို မိမိ ရွာေဖြေတြ ႕ရွိျပီဟူေသာ သက္ေသသာဓက ေျမာက္ေျမာက္ျမားျမားအလြန္ထင္ရွားစြာ ျပသထားေပ၏ ။ ၄င္းဖတ္ရျခင္းအားျဖင့္ ဤဆရာကို ခ်ဥ္းကပ္ရလွ်င္ ေနာင္ေသာ အခါ မ်ား မၾကာခင္ သိဒၶိဝင္ေသာ ျမန္မာဝတၳဳေကာင္း၊ ဝတၳဳစစ္တို ့ကို ကြ်ႏု္ပ္တို ့ ျမန္မာျပည္တြင္ သံုးေဆာင္ရအံ့ဟူ၍ ဝမ္းေျမာက္ျခင္း ျဖစ္ေပေတာ့၏ ။
ေမာင္္ႏု
သခင္နု၏ ကိုသိန္း ေဖေရး 'တက္ဘုန္ၾကီး'ဝတၳဳကို အေၾကာင္းျပဳ၍ အထက္ပါအတိုင္း စာေပသေဘာကိုေရး ရာ၌ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ေသာ ္လည္း ရက္စြဲမပါသျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ မခ်င့္မရဲ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ရက္စြဲပါလွ်င္ သခင္ႏု၏ စာေပေဝဖန္ေရး မွာ ကာလတန္ဖိုးပါ တိုးတက္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ကိုသိန္းေဖ၏ 'မင္းတိုင္ပင္'၊'စစ္သည္ေတာ္ '၊ 'ငါ့လင္ႏွင့္ ငါ့ေငြ' ဝတၳဳေပါင္းခ်ဳပ္ထုတ္စဥ္က ကိုႏုသည္ နိဒါန္းတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေရး ခဲျ့ပန္သည္။
"မိန္းမေပါ၏ ၊ သို ့ရာတြင္ မယားရွား၏ "ဟူေသာ စကားကဲ့သို ့ ျမန္မာျပည္တြင္ ဝတၳဳ စစ္၊ ဝတၳဳေကာင္းရွားပါးျပီးလွ်င္ ဝတၳဳဟုအမည္ တပ္ထားေသာ ေပါက္ကရစာေစာင္တို ့သည္ အလြန္ေပါလ်က္ရွိ၏ ။ မိႈကဲ့သို ့ေပါလ်က္ရွိေသာ ၄င္းဝတၳဳအားလံုးလိုလို စစ္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ ဇာတ္လိုက္ေယာကၤ်ားႏွင့္ ဇာတ္လိုက္မိန္းမတို ့ ေတြ ႕ၾက၏ ၊ကြဲၾက၏ ၊ ျပန္ ေပါင္းၾက၏ "ဟူေသာ ဇာတ္လမ္းမွတစ္ပါးအျခားဇာတ္လမ္းကို ေတြ ႕ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။အရပ္တစ္ရပ္တြင္ ေဆးတစ္လက္တည္းကို ပုလင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၌ ထည့္၍ လူနာမ်ား ကိုကုသလ်က္ရွိေသာ ေဆးဆရာကဲ့သို ့ ျမန္မာျပည္ရွိ မ်ား စြာ ေသာ ဝတၳဳေရး ဆရာတို ့သည္ အထက္ေဖာ္ျပပါ တစ္ခုတည္းေသာ ဇာတ္လမ္းကို အမည္ အမိ်ဳးမ်ိဳးေပး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ အမ်ိဳးမ်ိဳးထည့္ကာေရး သားလ်က္ရွိေခ်သည္။ ၄င္းျပင္ လူနာတို ့သည္ အရသာရိွေသာ ေဆးကို ေသာက္ခ်င္စားခ်င္ၾကသည္ကိုသိေသာ ေဆးဆရာတို ့သည္ မိမိေဆးကို အရသာရွိေအာင္ စီမံထားဘိသကဲ့သို ့ လူတို ့တြင္ ရာဂစိတ္သည္ အၾကီးဆံုး၊ ဆြ၍ အလြယ္ဆံုး၊ အဆြခံခ်င္ဆံုးဟူေသာ အေၾကာင္းတို ့ကိုသိျပီး ျဖစ္ေသာ စာေရး ဆရာအခ်ိဳ႕တို ့မွာ နဂိုမပ်က္႐ံုသေဘာမ်ိဳးျဖင့္ မဟုတ္ဘဲ ဖတ္သူတို ့၏ စိတ္ကို ထၾကြရန္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ တစ္ခုတည္းျဖင့္ သာ ရာဂကိုဆြေပးေသာ စာေၾကာင္းမ်ား ကို ရက္ရက္ေရာေရာ ထည့္သြင္း ေရး သားျခင္းအားျဖင့္ မိမိတို ့ဝတၳဳမ်ား ကို အရသာထူးေအာင္ လုပ္တတ္ၾကေလသည္။ ေနာင္လာေနာက္သားရာဇဝင္ဆရာမ ်ား က ယခုေခတ္ရွိ ျမန္မာမ်ား ၏ ယဥ္ေက်းျခင္းကို ကာလေပၚဝတၳဳမ်ား ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ေခ်ေသာ ္အသည္းနာစရာ ေကာင္းေပမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း။
စင္စစ္မွာ မူကား အထက္ေဖာ္ျပပါ ဇာတ္လမ္းတစ္မ်ိဳးတည္းကို ေရလဲအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ သံုးေသာ ေခတ္ကုန္သင့္သည္မွာ ၾကာျမင့္ေလျပီ။ "လူတို ့တြင္ ခ်စ္စိတ္တစ္စိတ္တည္းရွိသလား" ဟူေသာ ေမးခြန္းကို ျမန္မာဝတၳဳေရး ဆရာတို ့သည္ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ ေမးၾကပါေတာ့။လူတို ့တြင္ စိတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးမ်ား သေလာက္ ဝတၳဳဇာတ္လမ္းလည္း အမ်ိဳးမ်ား သင့္ေလသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ ္ဝတၳဳဆိုသည္မွာ လူတို ့၏ ခ်စ္ခန္း၊ ၾကိဳက္ခန္းမ်ား ကိုသာေပၚလြင္ေအာင္ေရး ရမည္ ဟူ၍ ဥပေဒစည္းကမ္းခ်က္မရွိ။ကမၻာဦးကတည္းကစ၍ ယေန ့ တိုင္ေအာင္ ေန ့စဥ္ႏွင့္ အမွ် ျဖစ္ပ်က္လ်က္ေသာ အေၾကာင္းအရာတို ့မွ မိမိတို ့ ႏွစသက္္ ရာ ယူ၍ ျဖစ္သင္ျ့ဖစ္ထိုက္သည္တို ့ထက္ လိုလည္းမလို၊ပိုလည္းမပို တိတိက်က်ရွိေအာင္ ေရး သားရေလသည္။ထို ့ေၾကာင့္ ဝတၳဳဆိုသည္မွာ အျခားမဟုတ္။ ေလာကၾကီးတြင္ ျဖစ္ပ်က္ျပီး၊ ျဖစ္ပ်က္တတ္၊ ျဖစ္ပ်က္လ်က္ရွိေသာ အတၳဳပၸတိတို ့ကို စာလံုးျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားေသာ 'စကားခ်ပ္'တစ္ခု ျဖစ္သည္ဟုဆိုလွ်င္ မွာ းႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။
သို ့ ျဖစ္ရာ ေလာကၾကီး၌ အခ်စ္စိတ္လည္းရွိ၏ ။အမုန္းစိတ္လည္းရွိ၏ ။ ၄င္းျပင္ မနာလိုစိတ္၊ ေလာဘစိတ္၊သဝင္ေၾကာင္စိတ္၊ သားသမီးက မိဘကိုခ်စ္ေသာ စိတ္၊မိဘက သားသမီးကိုခ်စ္ေသာ စိတ္၊ သစၥာရွိေသာ စိတ္၊သစၥာမဲ့ေသာ စိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္ စသည္ျဖင့္ စိတ္အမ်ိဳးေပါင္း မ်ား စြာ ရွိေပေသး၏ ။ ၄င္းစိတ္တစ္စိတ္လွ်င္ အနည္းဆံုး ဇာတ္လမ္းတစ္မိ်ဳး ျဖစ္ႏိုင္၏ ။ ဥပမာဆိုေသာ ္ လင္ေယာကၤ်ားအား မုန္းတီးသည့္အတြက္မည္ ကဲ့သို ့ ၄င္းမိန္းမက ေသေၾကာင္းၾကံစည္ပံု၊ အိမ္နီးခ်င္းခ်မ္းသာသည္ကို မနာလိုေသာ ေၾကာင့္ မေကာင္းၾကံစည္ပ်က္စီးသြားပံု၊ ေလာဘစိတ္ တိုက္တြန္းေသာ ေၾကာင့္ တစ္မိဝမ္းတြင္ း အူတံုဆင္းသည့္ ညီရင္းအစ္ကိုကိုသတ္၍ ပစၥည္းယူပံု၊ သဝင္ေၾကာင္ျပီး မယားကိုအထင္မွာ း၍ သတ္ပစ္ပံု၊ မိဘကိုခ်စ္သည့္အတြက္ သားသမီးမ်ား ကမည္ သို ့ အနစ္နာခံပံု၊ သားသမီးမ်ား ကို ခ်စ္သည့္အတြက္မိဘက မည္ မွ်စြန္ ့စားပံု၊ ကိုယ္ ေဘးၾကံဳသည္ကို ပဓာနမထားဘဲ ဆရာ့အသက္ကို ကယ္ဆယ္သည့္ အေစခံ၏ သစၥာရွိပံု၊ လင္အေပၚ မိန္းမ ျဖစ္သူက သစၥာမဲ့ပံု၊ ေဒါသၾကီးေသာ ေၾကာင့္ မည္ ကဲ့သို ့ ပ်က္စီးရပံု စသည္တို ့ကိုဝတၳဳအသီးသီး၏ ဇာတ္လမ္းတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ေလသည္။
သဝန္ေၾကာင္ေသာ မိန္းမအေၾကာင္း ေရး ထားသည့္ ဆဒၵန္ဆင္မင္းဝတၳဳ၊ သမီး ႏွစ္ ေယာက္ ကိုယံုမိ၍ စံုလံုးကန္းရရွာေသာ အဂၤလိပ္စာေရး ဆရာၾကီး ရွိတ္စပီးယား၏ 'ဘုရင္လီယာ'ျပဇာတ္၊ ၄င္းဆရာၾကီး ၏ သဝန္ေၾကာင္ေသာ ေယာကၤ်ားအေၾကာင္းေရး ထားသည့္'ေအာ္သယ္လို'ပဇာတ္၊ ဘုရားထက္ တန္ခိုးၾကီး၍ ေျမျမိဳခံရသည့္ ေဒဝဒတ္ဇာတ္၊ တစ္ဗီဇနာျခားကာမွ်ျဖင့္ သီတာခုနစ္တန္ တားသလိုထင္ျပီး အႏွစ္ ခုနစ္ရာတိုင္တိုင္ ငိုပြဲဆင္လ်က္ရွိသည့္ သစၥာရွိေသာ ကိႏၷရီေမာင္ႏွံဇာတ္၊ပတ္ဝန္းက်င္ဖ်က္၍ လူပ်က္ရသည့္ ျပင္သစ္စာေရး ဆရာၾကီး 'ဟူးဂိုး'ေရး ေသာ 'လီမစၥေလဘီး'ဝတၳဳ စသည္တို ့သည္ အထက္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စကား၏ အေကာင္းဆံုးသာဓက အခ်ိဳ႕ပင္တည္း။
သို ့ရာတြင္ ယခုအခါ၌ မူကား ေလာကၾကီးတြင္ လူတို ့သည္ အခ်စ္တစ္ခုတည္းႏွင့္ သာ အခ်ိန္ကုန္ေနဘိသည့္အလား တစ္ခါလာလည္း မြဲျပာပုဆိုးဟု ဆိုသည့္စကားကဲ့သို ့ အခ်စ္ကိုသာလွ်င္ ဝတၳဳ၏ ဇာတ္လမ္းအ ျဖစ္မ်ား စြာ ေသာ ယခုေခတ္ စာေရး ဆရာတို ့သည္ ေရး သားလ်က္ ရွိၾကေလသည္။၄င္းျပင္ ၄င္းစာေရး ဆရာတို ့၌ ၾကီးေသာ အျပစ္တစ္ခုကား ဝတၳဳေရး သားရာ၌ စာစီစာကံုး အထားအသိုကိုဂ႐ုမစိုက္၊ ျဖစ္သလို ေရး တတ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီး၊ မစၥတာေမာင္မိႈင္း စေသာ ျမန္မာစာေရး ဆရာၾကီး တို ့သည္ စာေရး ရာ၌ အထားအသိုကို အလြန္ဂ႐ုစိုက္ၾကသျဖင့္ ၄င္းတို ့ အေရး အသားကိုျမင္ကာမွ်ျဖင့္ မည္ သူ၏ အေရး အသား ျဖစ္သည္ကိုေျပာျပႏိုင္၏ ။
လူပံုသဏၳာန္ကို ခပ္လွမ္းလွမ္းမွျမင္႐ံုႏွင့္ ၄င္းလူသည္ ဘယ္သူ ျဖစ္သည္ကို သိႏိုင္၏ ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ ္ ၄င္း၏ ဟန္ သို ့မဟုတ္ စတိုင္သည္ အျခားသူမ်ား ႏွင့္ မတူေသာ ေၾကာင္ျ့ဖစ္သည္။ လူ၌ သာလွ်င္ စတိုင္ရွိသည္မဟုတ္၊ အေရး အသား၌ လည္း စတိုင္ရွိေသး၏ ။ သို ့ရာတြင္ ယခုအခါ ဝတၳဳေရး ေနၾကေသာ အခ်ိဳ႕လူတစ္စုသည္ ဘာကိုမွ် ဂ႐ုမစိုက္၊ ၄င္းတို ့ ကိုယ္ပိုင္စတိုင္လံုးလံုးမရွိ။ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း အရမ္းေသာ ့ခ် လိုက္သည္သာမ်ား ေလသည္။
ဂ်ိဳးဇက္ကြန္းရက္၊ ေသာ မတ္ဟာဒီ စသည့္ စာေရး ဆရာၾကီး တို ့သည္ စာတစ္ေၾကာင္းအတြက္ သေဘာက်ေသာ စကားလံုးမ်ား မရႏိုင္လွ်င္ တနဂၤေႏြတစ္ပတ္မွ်အခ်ိန္ကုန္ခံရွာၾက၏ ။ အတုယူဖြယ္ပင္။တတိယအျပစ္ကား ၄င္းတို ့ဝတၳဳတြင္ ပါဝင္ေသာ ဇာတ္လိုက္မ်ား ကို chara- terisation ေခၚ သ႐ုပ္ေပၚေအာင္ မေရး သားႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ဤကဲ့သို ့မေရး သားႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ဝတၳဳဟုေခၚထားေသာ စာအုပ္မ်ား မွာ ဝတၳဳတန္းတြင္ မေနႏိုင္ဘဲ 'ပံု'အတန္းသို ့သာေရာက္ၾကလ်က္ရွိ၏ ။
ဤကဲ့သို ့ အျပစ္ျပရျခင္းသည္ သူမ်ား မ်က္ေခ်းကိုေဖာ္ျပရျခင္း၌ ဝမ္းသာ၍ မဟုတ္ေပ။ လူတစ္မ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမႈ ကိုဆံုးျဖတ္ရာ၌ ဝတၳဳသည္ အေရး ပါအရာေရာက္ေသာ အခ်က္ၾကီးတစ္ခ်က္ ျဖစ္ရကား ကိုယ့္ထီး၊ကိုယ့္နန္း၊ ကိုယ္ၾ့ကငွန္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ကာေနခဲ့ဖူး၍ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ေသာ စာေပမ်ား ၏ ပိုင္ရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို ့အား ကာလေပၚဝတၳဳတို ့ျဖင့္ အဆက္ျဖတ္မည္ ကို အလြန္စိုးေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း"ထို ့ေနာက္ သခင္ႏုသည္ ကိုသိန္းေဖ၏ ဝတၳဳတိုမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား ကို ေဝဖန္သံုးသပ္ခဲ့ေလသည္။"ေမာင္သိန္းေဖ၏ ဝတၳဳတိုမ်ား ၌ လည္း ၄င္းေမြးဖြားရာ ျဖစ္ေသာ ဘုတလင္ျမိဳ႕၊ ၄င္းျပင္ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ေမာင္သိန္းေဖ ေတြ ႕ဖူးဖန္မ်ား ေသာ လူတစ္စု၏ အတၳဳပၸတိၱကိုသာ မ်ား ေသာ အားျဖင့္ ေတြ ႕ရေလသည္။
ဤကဲ့သို ့ေရး ရာ၌ နယ္က်ဥ္းသေလာက္ မလြယ္ကူေပ။ ေမာင္သိန္းေဖေရး ေသာ အရပ္တစ္ဝိုက္ကို 'အညာ'ဟု ေခၚၾကပါစို ့။ အညာအရပ္သည္ ေအာက္အရပ္ကဲ့သို ့မဟုတ္၊ အိမ္ေဆာက္ပံု ျခားနား၏ ။ သစ္ပင္၊ ဝါးပင္ေပါက္ပံု ထူးျခား၏ ။ ဥတုကအစ ကြဲျပား၏ ။ ေအာက္အရပ္သား တစ္ေယာက္ အား ျခင္းေတာင္းအတြင္ းထည့္ျပီး ၄င္း မေရာက္ဖူးေသးသည့္ အရပ္တစ္ခုသို ့ ေခၚသြား၊ထိုအရပ္သို ့ေရာက္သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ ၄င္းသည္အညာ အရပ္သို ့ေရာက္သည္ကို သိရွိ၏ ။ အညာသားတစ္ဦးအား ေအာက္သား တစ္ဦးက ယိုးဒယား (ယခုထိုင္းႏိုင္ငံ)တြင္ ေတြ ႕၊ ၄င္းသည္ အညာသား ျဖစ္မွန္းေအာက္သားသည္ ေကာင္းစြာ အကဲခတ္မိ၏ ။ အညာသား၏ မႏွစသက္္ ေသာ အရာမ်ား ၊ လိုလားေတာင့္တေသာ အရာမ်ား ၊ ေျပာပံုဆိုပံုမ်ား ၊ သြားပံုလာပံု၊ ဝတ္စားပံုမ်ား သည္ ၄င္းသည္ အညာသား ျဖစ္မွန္းကို လံုးလံုးေထာက္ခံလ်က္ ရွိေလသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ အညာအရပ္ကို ဝတၳဳေရး သားရာ၌ ေအာက္အရပ္ႏွင့္ ဘာမွမျခား။ အညာသူ အညာသားမ်ား အားလည္း ေအာက္သူေအာက္သားမ်ား ကဲ့သို ့ သြားလာေနထိုင္ ဝတ္စားေစလွ်င္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတစ္ဦးသည္ျမန္မာလို အဝတ္အစား ဝတ္သကဲ့သို ့ လည္းေကာင္း၊ျမန္မာလူမ်ိဳးတစ္ဦးသည္ အဂၤလိပ္အဝတ္အစား ဝတ္သကဲ့သို ့လည္းေကာင္း ဖတ္ရသည္မွာ အဆင္မေျပလွေခ်။အညာအေၾကာင္းကိုေရး လွ်င္ ဖတ္ရသူ၏ စိတ္ထဲ၌ ၄င္းသည္ အညာကိုေရာက္ျပီး အညာသူ အညာသားမ်ား ႏွင့္ ေတြ ႕ဆံုေနရသည္ဟု စိတ္ထဲတြင္ အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ရမည္ ။ ေသာ မတ္ဟာဒီႏွင့္ ဂ်ိဳးဇက္ကြန္ရက္တို ့ နာမည္ ၾကီးလာရသည့္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္သည္ ဤကဲ့သို ့(Atmosphere)ေခၚ 'ေလ'ပါေအာင္ ေရး ႏိုင္ေသာ ေၾကာင္ျ့ဖစ္ေလသည္။ ေမာင္သိန္းေဖ၏ ဝတၳဳတိုမ်ား ကို အကဲျဖတ္ရာ၌ အျခားအခ်က္မ်ား တြင္ အကဲခတ္ဆရာတို ့ သေဘာကြဲလြဲလွ်င္ ကြဲလြဲေပမည္ ။ သို ့ရာတြင္ ေမာင္သိန္းေဖ၏ ဝတၳဳမ်ား ၌ (အညာ အက္မိုစဖီးယား)ေခၚအညာ ေလပါျခင္းကိုကား မည္ သည့္အကဲျဖတ္ဆရာမ ွသေဘာကြဲလြဲမည္ မဟုတ္ေပ။ ဤအခ်က္ သည္လည္း ေမာင္သိန္းေဖ၏ ဝတၳဳတိုမ်ား ျဖင့္ ထူးျခားေသာ သတၱဝါတစ္ခုေပတည္း။
ေမာင္္ႏု (၂၀-၈-၁၉၃၇)
မွတ္ခ်က္။ ထူးျခားစြာ ကြ်န္ေတာ္ ေတြ ႕ရသည္မွာ သခင္ႏု၏ အထက္ေဖာ္ျပပါ စာေပ ေဝဖန္ေရး ေဆာင္းပါးတြင္ မွ ေန ့စြဲပါျခင္း ျဖစ္ပါသည္။သခင္ႏုသည္ ကိုသိန္းေဖကို သူ႕ေမြးရပ္ေျမ ဝါးခယ္မသို ့လည္းေကာင္း၊ ေဒၚျမရီ မိဘ မ်ား ေနထိုင္ရာ ေမာ္ကြ်န္း(ေဒၚျမရီ၏ ဇာတိမွာ ပန္းတေနာ္ျမိဳ႕ ျဖစ္ေသာ ္လည္း ယခုအခါ ေမာ္ကၽြန္းတြင္ ဆန္စက္ဝယ္ျပီး ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္) သို ့လည္းေကာင္း အလည္ေခၚ သြားေလသည္။
စာမူခ စနစ္သစ္
၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေလာက္က ျမန္မာျပည္တြင္ စာေရး ဆရာတိုင္း စာမူခကို ဥာဏ္ပူေဇာ္ခဟု သတ္မွတ္ျပီးပံုေသရခဲၾ့ကသည္။ ကိုသိန္းေဖ၏ 'တက္ဘုန္းၾကီး' ဝတၳဳေရး ခကို သခင္ႏုႏွင့္ ျမန္မာ့အလင္းဦးတင္ တို ့က(Royality) ေခၚေသာ စာအုပ္ေရာင္ းေဈးႏွင့္ စာေပတိုက္က ႐ိုက္ႏွိပ္ေသာ စာအုပ္အေရအတြက္ေပၚတြင္ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ေပေသာ စနစ္ကို စတင္က်င့္သံုးလိုက္သည္မွ ယေန ့တိုင္ က်င့္သံုးေနၾကသည္။ သို ့ျဖင့္ စာမူခစနစ္သစ္ေပၚေပါက္ခဲ့ရေလသည္။ထို ့ေနာက္ သခင္ႏု အိႏိၵယ ျပည္ကာလကတၱား(ယခု ကိုးလ္ကတၱား)သို ့ ကိုထြန္းေအးႏွင့္ အတူ ဗုဒၶဂါယာ ဘုရားဖူးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး စာအုပ္မ်ား (အဂၤလိပ္ဘာသာ)ဝယ္၍ ရန္ကုန္တြင္ စာၾကည့္တိုက္ေထာင္ရန္ ေရာက္သြားခဲ့သည္။ထိုစဥ္က ကိုသိန္းေဖႏွင့္ ကိုလွေဖ (ေနာင္ဗိုလ္ လကၤ်ာ)တို ့ကလကတၱားတြင္ ရွိေနၾကသည္။
သခင္ႏုတို ့ကို ကိုသိန္းေဖႏွင့္ ကိုလွေဖက ဗုဒၶဂါယာ ကိုဘုရားဖူးလိုက္ပို ့သည္။ ထို ့ျပင္ သခင္ႏုတို ့ကို ကာလကတၱားမွ မိုင္ ၁၀ဝ ေက်ာ္ေဝးေသာ အဂၤလိပ္စာေပပညာရွင္ တဂိုး ထူေထာင္ထားသည့္ နာမည္ ၾကီးလွေသာ ရွ ႏၱိနီေကတန္ တကၠသိုလ္သို ့ လိုက္ပို ့ခဲ့သည္။ ရွ ႏၱိနီေကတန္မွ ကလကတၱားသို ့အျပန္ မီးရထားေပၚတြင္ သခင္ႏုက ကိုသိန္းေဖႏွင့္ ကိုလွေဖတို ့ကို ဤသို ့ေျပာခဲ့သည္။
"ေဟ့ ေမာင္သိန္းေဖ၊ တို ့ဗမာျပည္မွာ ဘိလပ္(အဂၤလန္)ျပန္ေတြ ၊ ဂ်ာမနီျပန္ေတြ ၊ အေမရိကန္ျပန္ေတြ နာမည္ ယူသလို ငါလည္း ရွ ႏၱိနီေကတန္ျပန္ ေမာင္ႏုလို ့နာမည္ တပ္လိုက္မယ္၊ မင္းက ရွ ႏၱိနီေကတန္ျပန္ေမာင္သိန္းေဖေပါ့ကြာ၊ ေမာင္လွေဖကလည္း ရွ ႏၱိနီေကတန္ျပန္ လွေဖေပါ့ကြာ ဟား… ဟား… ဟား"ထိုစဥ္က သခင္ႏုသည္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီး လွန္ျပီးကာစတြင္ အစိုးရအေထာက္အပံ့ခံ မဟုတ္ေသာ အမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္တစ္ခုကို ထူေထာင္လ်က္ရွိ ေလသည္။ ဦးသြင္ (ေရႊတိဂံုဘုရား ေဂါပကလူၾကီး ဆာဦးသြင္) စေသာ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ား က အမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္ကို အားေပးေထာက္ခံလ်က္ရွိသည္။
ကိုသိန္းေဖက ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္အေၾကာင္းေရး ခဲ့ေသာ သပိတ္ေမွာ က္ေက်ာင္းသား သခင္ႏုက ေအာက္ပါအတိုင္း နိဒါန္းေရး ခဲ့သည္။"ေမာင္သိန္းေဖႏွင့္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ိဳ႕ကိစၥမ်ား တြင္ သေဘာကြဲလြဲေသာ ္လည္း ေက်ာင္းသားသပိတ္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ရွိအပ္ေသာ ဝတၳဳတစ္ပုဒ္ ျဖစ္သျဖင့္ တည္းျဖတ္ေပးလိုက္ ရသည္"
(၇)
သခင္ႏုႏွင့္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း
ကိုႏု၊ ကိုစိုး၊ ကိုသန္းထြန္းတို ့သည္ ၁၉၃၇ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၄ရက္ေန ့တြင္ အဂၤလန္မွ လက္ဝဲစာအုပ္တိုက္ (Left-Book Club) ႏွင့္ ဗစ္တာႏွင့္ ေဂါလန္(ဇ္) (Victor and Gor- lonze) အသင္းကို နမူနာယူ၍ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းကို ထူေထာင္ခဲ့ေလသည္။ စာအုပ္အသင္း မန္ေနဂ်ာမွာ ထားဝယ္သား ကိုထြန္းေအး ျဖစ္သည္။ နဂါးနီ စာအုပ္အသင္း ေၾကာျငာကို သခင္ႏုကေအာက္ပါအတိုင္းေရး ခဲ့သည္။
"ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး ပန္းတိုင္သို ့ လ်င္လ်င္ ျမန္ျမန္ ပို ့ေဆာင္ႏိုင္ရန္ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲအတြက္ ႏိုင္ငံေရး ပရိယာယ္ (နည္းဗ်ဴဟာမ်ား )ပါဝင္သည့္စာအုပ္မ်ား ၊ တစ္ကမၻာလံုးရွိ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ စြန္ ့စားသူတို ့၏ ေျခလွမ္းမ်ား ကိုေဖာ္ျပသည့္ စာအုပ္မ်ား ၊လြတ္လပ္ေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား တဖြားဖြားေပၚေစမည္ ့ ဝတၳဳမ်ား ၊ ျပဇာတ္မ်ား ၊ ေသြးထိုးေပးမည္ ့ အတၳဳပၸတိၱမ်ား ကို လက္ေရြးစင္ စာအုပ္အသင္းဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ သန္းထြန္း၊ ေမာင္စိုး၊ ေမာင္ႏုတို ့က ေရြးခ်ယ္၍ လြတ္လပ္ေရး ကိုလိုလားသူတို ့အတြက္ လစဥ္ေၾကးမရွိ။ တစ္အုပ္က်စီထုတ္ေပးမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။"ဤသည္မွာ မ်ား မၾကာမီ ဖြင့္လွစ္ေတာ့မည္ ့ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းအတြက္ ပန္ၾကားလႊာ မွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။
"ထၾကြေလာ့၊ စစ္ႏိုင္ခ်င္လွ်င္ လက္နက္ေကာင္းလည္းရွိ၊ စစ္အတတ္လည္း ကြ်မ္းက်င္ရမည္ ။ လြတ္လပ္ေရး လိုလွ်င္ နဂါးနီအသင္းသား ျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံေရး အတတ္ကြ်မ္းက်င္ ၾကေလာ့။ ဝင္ေၾကး၊ လစဥ္ေၾကး၊ ႏွစ္ စဥ္ေၾကးမေပးရ။ အခမဲ့ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္စိမ္းမ်ား ကို အရပ္ရပ္ရွိစာအုပ္ဆိုင္မ်ား မွာ ေတာင္းယူၾကပါ"
နဂါးနီ စာအုပ္အသင္း
အမွတ္ (၁၅၁)၊ စေကာ့့ေဈး (ယခုဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဈး)
စာတိုက္ေသတၱာနံပါတ္(၉၀၁)၊ ရန္ကုန္ ။
စာနယ္ဇင္းအခိ်ဳ႕တြင္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း ေပၚထြက္လာေၾကာင္း ေဆာင္းပါးမ်ား ေရး ၾကသည္။ ေဆာင္းပါးတြင္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း၏ အကိ်ဳးေဆာင္မ်ား မွာ ကိုႏု၊ ကိုစိုး၊ ကိုသန္းထြန္း ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပၾကသည္။မ်ား မၾကာမီအခ်ိန္တြင္ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္ပိုင္ရွင္ႏွင့္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးဘခ်ိဳက ဦးဘႏိုင္ ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ 'ေဖဘီယန္' (Fabian Party) 'ဆင္းရဲသားအကိ်ဳးေဆာင္ ေဖဘီယန္ပါတီ ထူေထာင္ခဲ့သည္။ သခင္ႏု ခရီးထြက္ေနစဥ္ ေဖဘီယန္ပါတီ၏ ဒုဥကၠ႒ဟု အမည္ တပ္လိုက္ရာကိုႏု ရန္ကုန္ျပန္အေရာက္တြင္ ေဖဘီယန္ပါတီတြင္ သူပါဝင္ျခင္းမျပဳလိုေၾကာင္း ျငင္းခ်က္ထုတ္ ေၾကညာလိုက္သည္။ သခင္ႏု နဂါးနီစာအုပ္အသင္းဟူ၍ အမည္ ေပၚခဲ့သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာေရး ဆရာ ကိုသိန္းေဖ (သိန္းေဖျမင့္)က ဤသို ့ေရး ခဲ့သည္။"ကိုႏုသည္ အဂၤလန္မွ ဗစ္တာေဂါလင့္(ဇ္)ႏွင့္ လက္ဝဲစာအုပ္အသင္းကို နမူနာယူကာ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္ႏွင့္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းကို ထူေထာင္ခဲျ့ခင္း ျဖစ္ေလသည္။ကိုႏုသည္ ဝါဒျဖန္ ့ရာတြင္ စိတ္ကူးေကာင္းသူ ျဖစ္သည္။ လူထု၏ ဥပဒါန္အစြဲအလမ္းမ်ား ႏွင့္ တန္ခိုးဣဒၶိပါဒ္ ယံုၾကည္မႈ မ်ား ကို (သူကိုယ္တိုင္ မည္ မွ်ယံုၾကည္ဟု မသိရေသာ ္လည္း) ေကာင္းစြာ အသံုးခ်တတ္သူလည္း ျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ နဂါးနီ ဟူေသာ အမည္ ကိုယူျခင္း ျဖစ္ေလသည္။(ဂ်ပန္တို ့၏ နဂါးနက္အသင္း ႏွင့္ ျခားနား လို၍ ေလာ၊ စေနနာမ္နဂါးက စေနနာမ္နီျပီး စေနသားေမာင္ႏုကို တန္ခိုးထြား အက်ိဳး မ်ား ေစလို၍ ေလာမေျပာတတ္ပါ)။
နဂါးနီစာအုပ္အသင္း ဖြင့္ပြဲအတြက္ ကိုႏု၏ စာသားမ်ား ႏွင့္ ေရႊတိုင္ညြန္ ့ သီကံုးထားေသာ နဂါးနီသီခ်င္းကို ခင္ေမာင္ရင္ က သီဆိုပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က ခင္ေမာင္ရင္ နာမည္ မၾကီးေသးေသာ ္လည္း နဂါးနီသီခ်င္းထြက္ေပၚလာေသာ အခါ နဂါးနီသီခ်င္းေရာ၊ ခင္ေမာင္ရင္ပါ ျပည္သူလူထု ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းစားသြားေတာ့သည္။နဂါးနီစာအုပ္အသင္းသည္ တစ္မုဟုတ္အတြင္ း ေက်ာ္ၾကားသြားခဲ့၏ ။ အစက ခက္ခက္ခဲခဲ စည္း႐ံုးေကာက္ယူခဲ့ရေသာ အသင္းဝင္အေရအတြက္သည္ခုန္တက္သြားခဲ့ေလသည္။
နဂါးနီသည္၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွစ၍ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ အထိ စာအုပ္ေပါင္း ၄၁ အုပ္ ထုတ္ေဝခဲ့ရာ 'ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ရာဇဝင္'၊ 'ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္'၊'ဂဳိဳေဆရီေဇာ္'၊ 'ဗမာ့အေရး '၊ 'ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ'၊'ဗမာေတာ္ လွန္မႈ '၊ 'ေခတ္သစ္ျမန္မာျပည္'၊'ကုလားဗမာတိုက္ပြဲ'၊ 'သပိတ္ ေမွာ က္ေက်ာင္္းသား'၊'လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲ'၊ 'ဆင္းရဲသားဝါဒ' စသည္တို ့ပါဝင္ေလသည္။
နဂါးနီစာအုပ္အသင္းက ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ၊ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ပထမဆံုး ထုတ္ေဝလိုက္ေသာ စာအုပ္မ်ာ ဆရာလြန္း၏ အတၳဳပၸတိၱစာအုပ္ ျဖစ္သည္။"ကိုသိန္းေဖ ေရး ခဲ့သည့္ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ စာအုပ္စာရင္းတြင္ ကြ်န္ေတာ္ မွတ္မိသေလာက္စာေရး သူမ်ား ႏွင့္ စာအုပ္စာရင္းကို ထပ္ျဖည့္ပါမည္ ။ဆရာလြန္း (ေနာင္သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္း) အတၳဳပၸတိၱကို ကိုသိန္းေဖ ေရး ခဲျ့ခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရး ရာဇဝင္(ထိုစဥ္က သမိုင္းဟုမေရး ၾကေသးပါ)ကို ေဖဘီယန္ ဦးဘခိုင္ ေရး ခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္(တ႐ုတ္ျပည္မွ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး)ကို သခင္ႏု ဘာသာျပန္ခဲ့သည့္စာအုပ္ထင္ပါသည္။ ဂ်ိဳေဆရီေဇာ္(ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကိုစပိန္တို ့ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ၾကိဳးပမ္းခဲ့သူ ေဒါက္တာ ဂ်ိဳေဆရီေဇာ္ကို စပိန္ နယ္ခ်ဲ႕သမားတို ့က ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္) ဤစာအုပ္ကို ျမိဳ႕မဆရာဟိန္း ဘာသာျပန္ခဲ့သည္။ ဗမာ့အေရး (စာေရး ဆရာေပါင္းစံု ေရး ခဲ့သည္)၊ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ (သခင္စိုးေရး ခဲ့သည္) ၊ ဗမာေတာ္ လွန္မႈ (သခင္စိုးပင္ေရး ခဲ့သည္) ၊ေခတ္သစ္္ဗမာျပည္ (ေရး သူကိုမမွတ္မိပါ )၊ ကုုလားဗမာတိုိက္္ပြဲ (ကိုသိန္းေဖေရး ခဲ့သည္)၊ သပိတ္ေမွာ က္ေက်ာင္းသား (ကိုသိန္းေဖျမင့္) ၊ လြတ္လက္ေရး တိုက္ပြဲနွင့္ဆင္းရဲသား၀ါဒ (ဤစာအုပ္မ်ား ေရး သူကို မမွတ္မိပါ)။"၁၉၃၇ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွ ၁၉၄၁ခုႏွစ္ အထိ"ဟု ကိုသိန္းေဖ ေရး ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ၊ ၾသဂုတ္လတြင္ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္ကို ၾကီးၾကပ္တာဝန္ယူေနသူ သခင္ထြန္းေရႊ(ထားဝယ္) အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္ႏွင့္ စာအုပ္အသင္းကို ၾကီးမွဴးစီမံေနေသာ သခင္ႏုလည္း အင္းစိန္ေထာင္တြင္ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္းတို ့ႏွင့္ အတူ ေထာင္က်ေနသည္။ သိုျဖင့္ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္ ရပ္စဲသြားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အဓိကေမာင္းႏွင္အား
နဂါးနီစာအုပ္အသင္း အက်ိဳးေဆာင္မ်ား အ ျဖစ္ ေမာင္သန္းထြန္း၊ ေမာင္စိုး၊ ေမာင္ႏုဟု လက္ထိုးေၾကာ္ျငာကမ္းေသာ ္လည္း အဓိက ေမာင္းႏွင္အားမွာ သခင္ႏု ျဖစ္ပါသည္။ ကိုသန္းထြန္း ႏွင့္ ကိုစိုးတို ့သည္ သခင္ႏုႏွင့္ အတူ ထုတ္ေဝမည္ ့စာအုပ္ ေရြးခ်ယ္ေရး ကိုသာ တာဝန္ယူရပါသည္။ သခင္ႏုသည္ ေငြေရး ေၾကးေရး ကအစအားလံုး တာဝန္ယူခဲ့ပါသည္။ အလုပ္စီမံခန္ ့ခြဲမႈ လုပ္ငန္းမ်ား တြင္ မန္ေနဂ်ာ ကိုထြန္းေအး(ထားဝယ္ ေနာင္နဂါးနီထြန္းေအးဟု အမည္ တြင္ ခဲ့သူ)အား သခင္ႏုက ဒိုင္ခံကူညီခဲ့၏ ။ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းမွထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္မ်ား ကို ပံုႏွိပ္သူမွာ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ ဦးေမာင္ေမာင္ ျဖစ္ပါသည္။
သခင္ႏု၏ စာဖတ္နည္း
နဂါးနီစာအုပ္အသင္း ထူေထာင္ရာတြင္ သခင္ႏုႏွင့္ အတူပါဝင္ခဲ့ေသာ ကိုသန္းထြန္း၊ ကိုစိုးတို ့သည္ စာဖတ္အား ေကာင္းၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။
ကိုသန္းထြန္းသည္ ၁၀တန္း ေအာင္ျပီးေနာက္ ရန္ကုန္ဆရာ ျဖစ္သင္ တကၠသိုလ္မွ တီတီစီေအာင္လက္မွတ္ (Teacher Traning College) ရခဲ့သည္။ ကိုသန္းထြန္းသည္ ဆရာ ျဖစ္သင္တကၠသိုလ္ေနကတည္းက သခင္ႏု အစရွိသည့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား သမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ရင္းႏွီးခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္လိုေရာ ျမန္မာလိုပါ ပညာေရး ၊ ႏိုင္ငံေရး ႏွင့္ အေထြေထြ ေဆာင္းပါးမ်ား ကိုကေလာင္မည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေရး ခဲ့သည္။ ကိုသန္းထြန္းသည္စာအုပ္ေရး ခဲျ့ခင္း မရွိပဲ အျခားသူမ်ား စာအုပ္တြင္ နိဒါန္း၊အမွာ စသည္ျဖင့္ ေရး ေလ့ရွိသည္။ အမွာ ေရး ရာတြင္ အလြန္ေတာ္ သူ ျဖစ္၏ ။ ကြ်န္ေတာ္ မွတ္မိသေရြ႕ ကိုဗဟိန္း ေရး ေသာ 'ဓနရွင္ေလာက' စာအုပ္တြင္ ကိုသန္းထြန္း အမွာ ေရခဲ့သည္္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆာင္းပါးေရး ရာတြင္ သုပဏၰကဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ အေၾကာင္းေရး ရာ၌ 'ပတ္မၾကီး'အမည္ ျဖင့္ လည္းေကာင္းေရး ခဲ့သည္။
သခင္စိုးကား တကၠသိုလ္ေက်ာင္း မေရာက္ဖူးပါ။အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၇တန္းမွ်သာ ေအာင္ခဲ့သည္ဟုသိရသည္။သန္လ်င္ဘီအိုစီ(Burma Oil Company)၏ ေရနံခ်က္စက္႐ံုတြင္ ဓာတုေဗဒ အလုပ္သမားအ ျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ သခင္စိုးသည္ စာဖတ္အလြန္ဝါသနာပါသျဖင့္ စာၾကမ္းပိုးဟု အေခၚခံရသူ ျဖစ္သည္။ သူ စာဖတ္ပံုက ကိုသန္းထြန္းလို အျမန္အဆန္ မဟုတ္ဘဲ ေလးေလးနက္နက္ ဖတ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ရန္ ဘီအိုစီ အလုပ္ကထြက္ျပီး ႏိုင္ငံေရး စလုပ္ေသာ အခါ ရန္ကုန္ေျပာင္းခဲ့ျပီးဟိုအိမ္သည္အိမ္တြင္ ကပ္ေနခဲ့သည္။ စာကို တြင္ တြင္ ဖတ္ေတာ့သည္။ စာၾကည့္တိုက္မ်ား တြင္ ဖတ္သည္။အေပါင္းအသင္းမ်ား ထံမွ စာအုပ္ငွားဖတ္သည္။ မဝယ္ႏိုင္ေသာ စာအုပ္ကို ေန ့စဥ္ဆိုင္သြားျပီး မတ္တတ္စာျမီးသလို အျပီးဖတ္ေလ့ရွိသည္။စာဖတ္သည့္ကိစၥတြင္ သခင္ႏုသည္ ကိုသန္းထြန္းႏွင့္ သခင္စိုးတို ့အၾကား အလယ္အလတ္လမ္း က်င့္သံုးသူ ျဖစ္ေလသည္။နဂါးနီစာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝမည္ ့ စာအုပ္မ်ား ကိုေရြးခ်ယ္ရာတြင္ သူတို ့သံုးဦး အစပိုင္းတြင္ ပူးေပါင္းေဆာက္ရြက္ခဲၾ့ကျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္ႏွင့္ အသင္းအတြက္ သခင္ႏုသာ တစ္ဦးတည္း ဒိုင္ခံေဆာင္ရြက္ခဲ့ရေလသည္။
နဂါးနီစာအုပ္အသင္းသို ့ ကြ်န္ေတာ္ အသက္ ၁၃ႏွစ္ ခန္ ့က ဝင္ခဲ့ေသာ ္လည္း ၈ပဲတန္- ငါးပဲတန္ (ယခုက်ပ္ ၅၀-၆၀ခန္ ့) စာအုပ္မဝယ္ႏိုင္သျဖင့္ ဓႏုျဖဴျမိဳ႕လယ္စာပို ့တိုက္အနီးမွ စာဖတ္အသင္းသို ့ သြားျပီး နဂါးနီစာအုပ္တိုက္မွထုတ္ေသာ 'ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရး ရာဇဝင္'၊'ဂ်ိဳေဆရီေဇာ္'၊ 'ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ'၊ 'ဓနရွင္ေလာက'၊'လူမြဲတို ့၏ ထြက္ရပ္လမ္း' စသည့္စာအုပ္မ်ား ကို ဖတ္ခဲ့ရသည္။႐ုပ္ရွင္ဇာတ္လိုက္ ခင္ေမာင္ရင္ဆိုသည့္ နဂါးနီသီခ်င္းကိုလည္း ထိုစဥ္က ႏွစ္ ႏွစ္ ျခိဳကျ္ခိဳက္ အရက်က္ခဲ့သည္။ အသံမေကာင္းေပမယ့္ အမ်ား သူ နားၾကားျပင္းကပ္ေအာင္ ဟစ္ခဲ့သည္။ ယေန ့တိုင္ နဂါးနီသီခ်င္းကိုတစ္ဝက္တစ္ပ်က္ ကြ်န္ေတာ္ ရေသးသည္။
"ဆင္းရဲျခင္းလြတ္ကင္းေအာင္ လမ္းျပေဆာင္ပါသည္၊ တို ့အမ်ိဳးသားတိုင္းျပည္၊ x x x x x x x x x x x x x x x x x x x က်န္းက်န္းမာမာ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေဘးရန္ကာဆီးမည္ လူမြဲေတြ က မေႏွးေခတ္မီ သူေဌး ျဖစ္ေတာ့မည္ တို ့နဂါးနီ"(၂)
"ရွင္အဇၨေဃာဏနဲ ့ဘိုးဘိုးေအာင္တို ့ မတဲ့ကိန္းဆိုက္ျပီ တို ့နဂါးနီ"
ႏွစ္ ေပါင္း၇၀ ေက်ာ္ခဲ့ေလျပီ။ ဒါေၾကာင့္ နဂါးနီသီခ်င္းကို ဤမွ်သာ ကြ်န္ေတာ္ မွတ္မိေတာ့သည္။
နဂါးနီစာအုပ္အသင္း
နဂါးနီစာအုပ္အသင္းတည္ရာမွာ ပထမတြင္ စေကာ့ေဈး (ယခုဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဈး) အေနာက္ ဘက္တန္းတြင္ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ထပ္(ေျမညီထပ္)တြင္ အသင္းစာအုပ္လုပ္ငန္းဌာနႏွင့္ အေပၚထပ္ (အထပ္ခိုး)တြင္ အသင္းဌာနခ်ဳပ္ တည္ရွိသည္။၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီေလာက္တြင္ လြစၥလမ္း(ယခု ဆိပ္ကမ္းသာလမ္း) အလယ္ ဘေလာက္သို ့ေရႊ႕သြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ ၊ ဇြန္လတြင္ သခင္ႏု အစီအစဥျ္ဖင့္ စေန နဂါးနီဟူေသာ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ကိုစတင္ထုတ္ေဝသည္။ တာဝန္ခံ အယ္ဒီတာမွာ ထားဝယ္သား သခင္ထြန္းေရႊ ျဖစ္သည္။ ေနာင္နဂါးနီထြန္းေရႊဟုထင္ရွားလာသူ ျဖစ္သည္။ သခင္ႏုသည္ ေဆာင္းပါးမ်ား ႏွင့္ စာအုပ္ အမ်ား အျပားေရး ခဲ့သည္။
ကြ်န္ေတာ္ မွတ္မိသေရြ႕ ေဖာ္ျပရပါက 'လူမြဲတို ့၏ ထြက္ရပ္လမ္း' စာအုပ္သည္အဂၤလိပ္ စာေရး ဆရာ R.Page Arrot ေရး သည့္ A Short History of the Russian Revolution စာအုပ္ကိုမွီး၍ ေရး ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္မ ျဖစ္မီ တ႐ုတ္ျပည္ခ်ံဳကင္း သို ့ ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သြားရာတြင္ သခင္ႏုပါခဲ့သည္။ ဤအေတြ ႕ အၾကံဳကို 'ဂႏၶာလရာဇ္' အမည္ ျဖင့္ စာအုပ္တစ္အုပ္ ေရး ခဲ့သည္။
၁၉၄၀ခုႏွစ္ ၊ ကာကြယ္ေရး ပုဒ္မ ၃၈ျဖင့္ ေထာင္က်ေသာ အခါ သာယာဝတီေထာင္သို ့ ေခတၱ ေရာက္သြားျပီး ရာဇဝတ္သား ေထာင္က် တစ္ေယာက္ ဘဝအ ျဖစ္ဆိုးကို အေျခခံ၍ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္တို ့၏ အက်ဥ္းေထာင္မ်ား သည္ လူဆိုးမ်ား ကိုေကာင္းလာေအာင္ မျပဳျပင္ဘဲ ဆိုးသထက္ဆိုးလာေအာင္ ျဖစ္ေစခဲ့ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ကိစၥမ်ား တြင္ ရာဇဝတ္အကဥ္းသားမ်ား ကို ေၾကကဲြဖြယ္ ဘဝမွမလြတ္ေစေၾကာင္း သ႐ုပ္ေဖာ္သည့္ 'ရက္စက္ပါေပ့ကြယ္'စာအုပ္ကိုေရး ခဲ့သည္
ကြ်န္ေတာ္ ေရး သည့္ 'ဘံုဘ၀မွာ ျဖင့္ ' တြင္ သခင္နု ၏ ပံုဟန္ကို ဤသို ့ ေဖာ္က်ဴးခဲ့သည္။ 'လူမြဲတို ့၏ ထြက္ရပ္လမ္း' စာအုပ္(၂)ေစာင္တြဲ ကိုေရး ခဲ့သျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ နဂါးနီစာအုပ္ အသင္းဥကၠ႒ ျဖစ္၍ လည္းေကာင္း အမည္ ေက်ာ္ၾကားလွေသာ သခင္ႏုမွာ ကား သူတို ့(၄)ဦး [သခင္ေလးေမာင္၊ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ႏု]တြင္ အသက္အၾကီးဆံုး ျဖစ္၍ လူၾကီးလကၡဏာသြင္မူ အျပည့္ဆံုး ျဖစ္သည္။ ဆံပင္ကို အတန္ငယ္ တိုတိုညႇပ္ထားျပီး၊ သပ္ရပ္စြာ ျဖီးထားေလ့ရွိသည္။အသားျဖဴျဖဴ၊ မ်က္ခံုးတန္းတန္း၊ ႏွာတံေပၚ၍ ေအာက္ႏႈတ္ခမ္းက အနည္းငယ္တြဲ ကာ ေမး႐ိုးတင္းတင္း ျဖစ္သည္။ ဣေျႏၵသိကၡာဆည္၍ ေနေလ့ရွိသည္။ လမ္းေလွ်ာက္ပါက ေခင္းကိုငံု ့ငံု ့ထား၍ လက္ဖ်ားႏွစ္ ဖက္ကို မသိမသာဆုပ္ကာ ဆန္ ့လႊဲ၍ ေလွ်ာက္ ေလ့ရွိသည္။ စကားသံမွာ ျပတ္သားရွင္းလင္း၍ မသိမသာ အနိမ့္အျမင့္၊ အျဖတ္အငင္ ဂီတလိႈင္းသံပါေနသည္။
"သခင္ေလးေမာင္ႏွင့္ သခင္ႏုတို ့ကလည္း တစ္ပတ္လွ်င္တစ္ၾကိမ္ အေထြေထြႏိုင္ငံေရး ဗဟုသုတႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဟာေျပာပို ့ခ်ေလ့ရွိသည္။ ကြ်န္ေတာ္ အပါအဝင္ အဂၤလိပ္စာမတတ္ေသာ သခင္လိႈင္၊ သခင္ဝိုင္း၊ နဂါးနီ သခင္တင္ (နဂါးနီစာအုပ္မ်ား ေရာင္ းသျဖင့္ ဤအမည္ တြင္ ေနျခင္း ျဖစ္သည္) စသူတို ့ကို အျမင္တြင္ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ခဲ့ဖူးေသာ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သခင္ႏုတို ့က တစ္လွည့္စီ တာဝန္ယူ၍ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေပးသည္။ အဂၤလိပ္စာအေျခခံ ရွိျပီး ျဖစ္ေသာ သခင္လွကြန္း၊သခင္သန္းျမိဳင္၊ ဝါးခယ္မ သခင္ေမာင္ေမာင္ စသူတို ့ကသခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ႏုတို ့၏ အကူအညီျဖင့္ အဂၤလိပ္စာ တိုးတက္ကြ်မ္းက်င္လာေစရန္ ေလ့လာၾကသည္။
သခင္ႏုသည္ အင္းစိန္တြဲ ဖက္ေထာင္ထဲတြင္ စာေရး ခဲ့သည္။ ကြ်န္ေတာ္ မွတ္မိသည္မွာ အဂၤလိပ္ျပဇာတ္ေရး ဆရာၾကီး ရွိတ္စပီးယား ေရး ခဲ့သည့္ 'လိုင္ရာဘုရင္ၾကီးျပဇာတ္'ကိုမွီးျပီး 'ဦးမင္းဒင္ အမည္ ျဖင့္ ဝတၳဳေရး ခဲ့သည္။ ဝတၳဳတြင္ ဦးမင္းဒင္၏ သမီးၾကီးသည္ ကာမေသာ င္းက်န္းသူ ျဖစ္သည္။ ဤအခန္းကိုဖတ္ျပီး သခင္စိုးက 'ျခင္ေထာင္သံေလး ဒီထက္ထပ္ျဖည့္ပါဦး ကိုၾကီးႏုဟု တိုက္တြန္းေလသည္။
သခင္ႏုႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္ ဂ်ပန္ေခတ္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ၊ေမလတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္းမွ အမွတ္(၅၆)၊(ယခု သစ္ေတာေရး ဝန္ၾကီးဌာန ဧည့္ေဂဟာ)တြင္ ျပန္ေတြ ႕ခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ၊ ေမလ ၆ရက္မ်ား ေန ့တြင္ မၾကာခဏေတြ ႕ခဲ့ျပီး၊ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ၊ စက္တင္ဘာလတြင္ မွ စမ္းေခ်ာင္း၊ ဘားဂရာလမ္း၊ အမွတ္(၁၈၀)၊ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဌာနခ်ဳပ္တြင္ ျပန္ေတြ ႕ၾကသည္။ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သခင္ဗဟိန္းကို လာေတြ ႕ျခင္း ျဖစ္သည္။သခင္ႏုကို သခင္သန္းထြန္းတို ့က ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္လုပ္ရန္ ေျပာေသာ ္လည္းမရပါ။ "ႏိုင္ငံေရး မလုပ္ေတာ့ဘူ စာပဲေရး ေတာ့မည္ "ဟုေျပာျပီး သူ႕ဇာတိ ဝါးခယ္မျပန္သြားခဲ့ေလသည္။သခင္ႏု ေျပာသြားသည့္အတိုင္း စာအုပ္မ်ား တစ္အုပ္ျပီးတစ္အုပ္ ေရး ထြက္ခဲ့သည္။ ပထမစာအုပ္မွာ ၁၉၄၅ခုႏွစ္ ၊ ႏိုဝင္ဘာလ (၂၄)ရက္ ေန ့စြဲျဖင့္ ထြက္လာသည္။'ငါးႏွစ္ ရာသီဗမာျပည္' ျဖစ္သည္။ နိဒါန္းတြင္ ကိုၾကီးႏုက ဤသို ့ေရး ခဲ့သည္။"ဂ်ပန္ေတြ ဗမာျပည္တြင္ ရွိစဥ္္က ျဖစ္ပ်က္သြားေသာ အ ျဖစ္အပ်က္မ်ား သည္ တစ္ပံုၾကီးရွိသည္။ ယခု ကြ်န္ေတာ္ ေရး သမွ်ေသာ အ ျဖစ္အပ်က္မ်ား မွာ ထိုတစ္ပံု၏ အစိတ္အပိုင္းေလးတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။
ယခု ကြ်န္ေတာ္ ေရး သမွ်သည္ တစ္ဆင့္ၾကားသည့္ အ ျဖစ္အပ်က္မ်ား ကို နည္းႏိုင္သေလာက္နည္းျပီး ကိုယ္တိုင္သိ၊ ကိုယ္တိုင္ျမင္၊ ကိုယ္တိုင္ၾကားတို ့ကိုသာ ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ အခန္းတိုင္း၌ လိုလိုပင္ျပည္ျပည့္စံုစံုမရွိဘဲ တစ္ဖက္သတ္ေသာ ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ေနတတ္သည္။ ဟာတာတာဟင္းတင္းတင္းေသာ ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ေနတတ္သည္။ ဥပမာ လြတ္လပ္ျပီလြတ္လပ္ျပီ အခန္း၊ ေတာ္ လွန္းေရး အခန္း၊ ကရင္ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရး အခန္း အစရွိေသာ အခန္းမ်ား တြင္ ကြ်န္ေတာ္ သိသမွ်ကေလးထက္ အဆေပါင္းမ်ား စြာ ပို၍ သိၾကသူမ်ား ကိုယ္တိုင္လုပ္ခဲၾ့ကသူမ်ား အမ်ား အျပားပင္ ရွိၾကသည္။
လြတ္လပ္ျပီ လြတ္လပ္ျပီ အခန္း၌ သခင္ျမ၊သခင္သန္းထြန္း၊ ကိုေက်ာ္ျငိမ္း အစရွိသည္တို ့ကလည္းေကာင္း၊ ေတာ္ လွန္ေရး အခန္း၌ ဗိုလ္(ယခု ဦး)ေအာင္ဆန္း၊ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ ဗိုလ္ေနဝင္း၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္း၊ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုေက်ာ္ျငိမ္း အစရွိသည္တို ့ကလည္းေကာင္း၊ကြ်န္ေတာ္ ့ထက္ အဆေပါင္းမ်ား စြာ ပိုျပီးသိၾကေသးသည္။မူလရည္ရြယ္ခ်က္ အတိုင္းဆိုလွ်င္ ထိုေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ ယခုအခါတြင္ အခ်ိန္မရေလာက္ေအာင္ ႏိုင္ငံေရး ကိစၥမ်ား ႏွင့္ အလုပ္႐ႈပ္ေနရသည္ျ့ပင္ စကၠဴရွား၊ အလုပ္သမားမ်ား လည္း အလြန္ရွားပါးလ်က္ရွိသျဖင့္ ဤစာအုပ္ကို ယခုျမင္သမွ်ႏွင့္ ပင္ ပံုႏွိပ္လိုက္ရပါသည္။ဤသို ့ ပံုႏွိပ္ရျခင္းကို မေက်နပ္ေသးပါ။ ဂ်ပန္ေခတ္က အ ျဖစ္အပ်က္အမွန္တို ့ကို အဘက္ဘက္မွ ျမင္ေတြ ႕ခဲ့ရေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးငယ္တို ့၏ လက္ရာမ်ား ကိုလည္းရႏိုင္ သေလာက္၊ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ ပံုႏိွိပ္သင့္ေပသည္။ဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ ္ တစ္ေန ့ေသာ အခါ ေနာင္လာ ေနာက္သားတို ့အတြက္ ဗမာ့သမိုင္းကို ေရး သားမည္ ဆိုလွ်င္ ဤကဲ့သို ့ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား သည္ ဗမာ့သမိုင္းအတြင္ မွီျငမ္းမ်ား အျဖစျ္ဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္စရာအေၾကာင္း ရွိေသာ ေၾကာင့္ ပင္တည္း။
ဤနိဒါန္းကို မျပီးဆံုးမီ အနည္းငယ္ ေျပာခ်င္ပါေသးသည္။ တစ္ခတုန္းက ႏိုင္ငံျခားသား အရာရွိၾကီးတစ္ဦးႏွင့္ သူ႕တပည့္ တစ္ေယာက္ အမဲတစ္ေကာင္ကိုပစ္လိုက္ရာ သူတို ့ေရွ႕နားတြင္ အမဲသည္ ထိုးလဲသြားသည္ကိုျမင္သျဖင့္ အရာရွိၾကီးက ဝမ္းသာအားရႏွင့္ "ဒါနာဘစ္ဒါနာဘစ္ဒါ"ေျပာျပီး အနီးသို ့သြားၾကည့္ေသာ အခါ အမဲမဟုတ္ဘဲ လူ တစ္ေယာက္ လဲေနသည္ကိုေတြ ႕ရာ "ဒါနာဘစ္ဒါမႈ တ္ဘူး"ဆိုေသာ ဦးဘခ်ိဳ၏ ပံု ကေလးကိုယခုစာေရး ေနစဥ္ ေျပး၍ သတိရမိသည္။ေတာ္ လွန္ေရး လုပ္ငန္းသည္ ယခုလို ေခတ္စားေနသည့္အခါမ်ိဳးတြင္ ကြ်န္ေတာ္ လည္း "ဒါနာဘစ္ဒါ"ဟူ၍ ပင္ ေျပာခ်င္မည္ မွာ ပုထုဇဥ္တို ့၏ သေဘာပင္ ျဖစ္သည္။ ထို ့အတြက္ေၾကာင့္ ဤစာအုပ္ကိုေရး စဥ္တြင္ ကြ်န္ေတာ္ သိရသေလာက္ အတိအက် ျဖစ္ ႏိုင္သမွ် ျဖစ္ေစရန္ "ဒါနာဘစ္ဒါ"ဟု ေျပာခ်င္သည့္ဆႏၵမ်ား ကို အထူးတလည္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္၍ ေရး သားခဲ့ပါသည္။ သို ့ပင္ ျဖစ္ပါေသာ ္လည္း ဤဆႏၵမ်ိဳး ဟိုေနရာသည္တြင္ ေပၚလြင္ထင္ရွားေနပါလွ်င္ အမွန္သေဘာခ်ိဳ႕ယြင္း တိမ္ျမဳပ္မသြားေစလိုေသာ ေစတနာႏွင့္ သာလွ်င္ ေရး သားလိုက္ျခင္း ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ား က ၄င္းတို ့ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားလိမ့္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း။
သခင္နု
၁၃၀၇ခုု၊ တန္ေေဆာင္မုန္းလျပည့့္ေက်ာ္္၊ ၅ရက္္။
သခင္ႏု၏ ဤနိဒါန္းကိုေရး ရာတြင္ ထိုစဥ္က သခင္ႏု ေရး ခဲ့သည့္ သတ္ပံုအတိုင္း ေရး ခဲ့ပါသည္။ခုႏွစ္ ၊ သကၠရာဇ္ကိုလည္း မူလအတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ထိုစာအုပ္ေရး ျပီးေနာက္ ေပၚထြက္လာသည့္ စာအုပ္မ်ား မွာ 'မာ့ခ္ဆဇင္းဘာလဲ' (ဗမာေတြ ဘာလုပ္ရမလဲ)၊ 'ပုထုဇေနာဥမၼတေကာ'ႏွင့္ ကြ်န္ေတာ္ မမွတ္မိေသာ အျခားစာအုပ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
သခင္ႏုသည္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၊ ဇန္နဝါရီလ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရျပီးေနာက္တြင္ ၁၉၃၈ခုႏွစ္ ၊ ေအာက္တိုဘာလက စတင္ခံယူခဲ့ေသာ သခင္အမည္ ကို စြန္ ့ခဲ့ပါသည္။ လက္မွတ္ထိုးရာတြင္ လည္း သခင္ႏုအစား၊ ေမာင္ႏုဟူ၍ ျဖစ္လာပါသည္။ အျခားသူမ်ား က သူ႕အမည္ ကိုေရး ရာတြင္ လည္း သခင္ႏုဟု မေရး ၾကဘဲ၊ ဦးႏုဟု ေရး ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခဲ့သည္။ သူက သခင္အမည္ ကို စြန္ ့လိုက္ေစကာမူ ကြ်န္ေတာ္ ့အဖို ့ သခင္ႏုကို သခင္ဘဝ၊ အင္းစိန္ေထာင္ထဲတြင္ စတင္ေတြ ႕ခဲ့ရသျဖင့္ ေရး က်င့္၊ေခၚက်င့္အတိုင္း သခင္ႏုဟူ၍ သာ ေခၚက်င့္၊ ေရး က်င္ျ့ဖစ္ေနပါေတာ့သည္။ ဤသည္ကို စာဖတ္သူမ်ား သည္းခံခြင့္လႊတ္ရန္ ေတာင္းပန္ပါသည္။သခင္အမည္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၁၉၄၃ခုႏွစ္ ၊ ၾသဂုတ္လ(၁)ရက္ေန ့ထုထ္ ဗမာေခတ္ သတင္းစာအေရး ေတာ္ ပံု ေဆာင္းပါးတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေအာက္ပါအတိုင္းေရး ခဲ့သည္။ ဤေဆာင္းပါးတြင္ သခင္ အမည္ ခံေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကိုၾကီးႏုႏွင့္ သူ စကားအေျခအတင္ ျဖစ္ခဲ့ပံုကိုေအာက္ပါအတိုင္း ေရး ခဲ့ပါသည္။
"၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ၊ ေအာက္တိုဘာလ၊ ေန ့တစ္ေန ့တြင္ ျဖစ္သည္။ သိမ္ျဖဴလမ္းမွ ကိုၾကီးႏုအိမ္သို ့ ကြ်န္ေတာ္ ေရာက္သြားသည္။ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး (သခင္အသင္း)ဝင္ရန္ သြားေဆြးေႏြးျခင္း ျဖစ္သည္။ ကိုၾကီးႏုကို အကိ်ဳးအေၾကာင္းေျပာျပီး အတင္းေခၚခဲ့ရသည္။ ကိုၾကီးႏုကြ်န္ေတာ္ ့ကို အားနာျပီး မလိုက္ခ်င္လိုက္ခ်င္ျဖင့္ လိုက္လာခဲ့သည္။ ကားေစာင့္ရင္း၊ ကားဂိတ္တြင္ စကားဆက္ေျပာၾကသည္။ ကိုÓကီးႏု။ ။ "ငါ သခင္အမည္ မတပ္ခ်င္ဘူး" ကြ်န္ေတာ္ ။ ။ "သခင္အမည္ မတပ္ခ်င္ အလြယ္ေလး၊ ကြ်န္အမည္ တပ္လိုက္ေပါ့ ကြ်န္ႏု ျဖစ္ သြားမယ္"ကိုၾကီးႏု။ ။ "ကြ်န္အမည္ ေတာ့ မခံခ်င္ဘူးကြာ၊ ငါ သခင္ပဲလုပ္ေတာ့မယ္" ဤသို ့ျဖင့္ သူတို ့ႏွစ္ ေယာက္ လြစၥလမ္း (ယခုဆိပ္ကမ္းသာလမ္း) အေပၚဘေလာက္ရွိ တို ့ဗမာ အစည္းအ႐ံုးဌာနခ်ဳပ္သြားကာ ႏွစ္ ေယာက္ အတြက္ ဝင္ေၾကးတစ္မတ္ (ယခု က်ပ္ ၅၀ ခန္ ့)စီေပးျပီး သခင္အသင္းဝင္ ျဖစ္ခဲၾ့ကေလသည္။
သခင္ႏု၏ အေစာပိုင္းလက္ရာမ်ား
သခင္ႏုသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္ ကပင္ 'ဦးကလိန္'ျပဇာတ္ကို ေရး ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ကႏိုင္ငံေရး ေလာကတြင္ ေခါင္းေဆာင္စစ္၊ ေခါင္းေဆာင္မွန္မ်ား ရွားပါးျပီး ေခါင္းေဆာင္တု၊ ေခါင္းေဆာင္ညာမ်ား ေပၚမ်ား ပံုကို ဦးကလိန္ ျပဇာတ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ အခိ်ဳ႕ဘာသာေရး ဘန္းျပျပီးေခါင္းေဆာင္ရရွိရန္ျပဳလုပ္ပံု၊ လူအမ်ား ေရွ႕တြင္ သူေတာ္ ေကာင္း အေယာင္ေဆာင္ျပီး ကြယ္ရာတြင္ အရက္ေသာက္၊ဖဲ႐ိုက္၊ မိန္းမလိုက္ပံုႏွင့္ ယင္းေခါင္းေဆာင္တုမ်ား ေနာက္သို ့အက်င့္သီလမရွိသည့္ ဘုန္းၾကီးအခ်ိဳ႕ လိုက္ပါညာစားၾကပံုတို ့ကို ေဖာ္ျပသည့္ ႏိုင္ငံေရး ပညာေပးျပဇာတ္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ၊ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း ထူေထာင္စတြင္ သခင္ႏု ေရး ခဲ့ေသာ ျပဇာတ္တစ္ခုမွာ 'ေနာင္ေတာ္ ခြ်တ္ခန္း' ျဖစ္သည္။ ဤျ့ပဇာတ္ကို 'ျပည့္ျပဇာတ္'ဟု ေခၚရမည္ ထင္သည္။
"အင္းဝေခတ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မင္းဆိုးမင္းညစ္ သိုဟန္ဘြားကို မင္းၾကီးရန္ေနာင္က 'ယိမ္းႏြဲ႕ပါး'ဓားျဖင့္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ပံုကို အေျခခံထားသည့္ ျပဇာတ္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ဤအ ျဖစ္ အမွန္ရွိခဲ့သည္။ ျပဇာတ္တြင္ ျဖည့္စြက္ထားသည္က ညီအစ္ကိုႏွစ္ ေယာက္ အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ မင္းၾကီးရန္ေနာင္၏ တပည့္ရင္းအစ္ကိုမွာ စိတ္ရင္းေကာင္း၍ သတိၱရွိေသာ ္လည္းအ ျဖစ္မ်န္ကို မျမင္။ ေရွ႕အလားအလာကိုမၾကည့္တတ္။ညီ ျဖစ္သူက အစ္ကိုကဲ့သို ့ မဟုတ္။ အျမင္မွန္ရွိသူ ျဖစ္သည္။သိုျဖင့္ ညီအစ္ကိုႏွစ္ ေယာက္ အၾကား သေဘာထားကြဲၾကသည္။ အစ္ကိုက သေဘာထားမွာ းျပီး ညီ ျဖစ္သူကအေျခအေနမွန္ကိုျမင္၍ ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားတတ္သူ ျဖစ္သျဖင့္ အစ္ကို၏ အျမင္မွာ းေနျခင္းကို ေထာက္ျပကာ လမ္းမွန္ၫႊန္ျပသည့္ ဇာတ္လမ္း ျဖစ္သည္။ သခင္ႏုသည္ မုကၠရဝက္မင္းျပဇာတ္ကိုလည္း ေရး ခဲ့သည္။ ေတာအုပ္တစ္အုပ္တြင္ ဝက္အေပါင္းႏွင့္ က်ားတစ္ေကာင္ရွိသည္။ က်ားသည္ဝက္မ်ား ကို ဖမ္းယူစားေသာက္ျပီး မင္းမူေနသည္။ ၾကာလွ်င္ ဝက္မ်ိဳးျပဳန္းရမည္ ့ အေျခ ျဖစ္ေနသည္။ ပညာရွိ မုကၠရဝက္သည္ ဝက္မ်ား က်ားစားမခံရေအာင္ ဝက္မ်ား ကိုစည္း႐ံုးသည္။ မင္းမူေနသည့္က်ားကို ဝက္မ်ား စည္းစည္းလံုးလံုးရွိျပီး တည္ထြင္ဥာဏ္ရွိပါက အေသသတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။ ဝက္မ်ား သည္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမရွိေတာ့ဘဲ မုကၠရဝက္ အၾကံဥာဏ္အတိုင္း လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ က်ားကို အေသသတ္ဖို ့ ေထာင္ေခ်ာက္က်င္းတူးၾကသည္။ က်ားကို ဝက္ပ်ိဳအခ်ိဳ႕ကအေယာင္ျပျပီး က်ားကို ေဒါထေအာင္ျပဳလုပ္သည္။သို ့ျဖင့္ က်ားသည္ ေထာင္ေခ်ာက္တြင္ းက်ျပီး ေထာင္ေခ်ာက္ တြင္ ဆင္ထားေသာ ေျငာင့္ဆူး၍ ေသေလသည္။ ဤတြင္ ေအာင္ပြဲရ ဝက္အေပါင္းသည္ မုကၠရဝက္ ကိုမင္းအ ျဖစ္ တင္ေျမႇာက္လိုက္ၾကသည္။ စည္းလံုးမႈ ၏ အင္အားကို ေဖာ္က်ဴးေသာ ျပဇာတ္ ျဖစ္သည္။
'မယားဆိုးလင္' သခင္ႏု ပင္ကိုဥာဏ္္ျဖင့္ ေရး ေသာ ဇာတ္ ျဖစ္သည္။ အိမ္ေထာင္မႈ ပညာေပးဇာတ္လမ္း ျဖစ္သည္။ လူဆိုးကိုလူေကာင္းမွတ္ျပီး သမီးကို အိမ္ေထာင္ခ်ေပးခဲ့သည့္ ဖခင္အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ဤျပဇာတ္တြင္ ျမန္မာ့ဆို႐ိုးစကား ျဖစ္သည့္ 'အိမ္ေထာင္မႈ ၊ ဘုရား တည္၊ေဆးမင္ရည္စုတ္ထိုး ေနာင္ျပင္ႏိုင္ခဲသည့္အမ်ိဳး'ကို သခင္ႏုထည့္သံုးခဲ့သည္။သခင္ႏုသည္ 'လင္ဆိုးမယားတဖားဖား'ျပဇာတ္ကိုလည္း ေရး ခဲ့ေသးသည္။ ျမန္မာမ်ား သည္ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းကို အထူးဂ႐ုစိုက္ အေလးထားသည္။ အထူးသျဖင့္ မိန္းကေလးမ်ား အဖို ့ လင္ယူသားေမြးျပဳရာတြင္ ၾကိဳတင္ခ်င့္ခ်ိန္ စဥ္းစားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳထားသည္။ ျမန္မာ့ဆို႐ိုးစကားတြင္ မိန္းကေလးမ်ား သည္ 'ဆူးေပၚ ဖက္က်ဖက္ေပါက္၊ ဖက္ေပၚ ဆူးက်လည္း ဖက္ေပါက္' မိန္းကေလးမ်ား မွာ နာဘက္ကခ်ည္း ျဖစ္ေၾကာင္းအိမ္ေထာင္ေရး ပညာေပးျပဇာတ္မ်ား ျဖစ္ေပသည္။သခင္ႏုသည္ လြတ္လပ္ေရး မရမီက 'လူေပၚလူေဇာ္လုပ္နည္း' အမည္ ျဖင့္ ေဒးကာနက္ဂ်ီ ေရး သည့္စာအုပ္ကိုဘာသာျပန္ခဲ့သည္။ ယင္းအမည္ မွာ ကလိမ္ဥာဏ္သေဘာပါသည္ဟု သခင္ႏု ထင္ျမင္ပံုရသည္ ထင္ပါသည္။လြတ္လပ္ေရး ရျပီးေနာက္ ယင္းစာအုပ္အမည္ ကို 'မိတၱဗလဋီကာ'ဟု ေျပာင္းလိုက္ပါသည္။
သခင္ႏုသည္ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ ေလာက္ကတည္း စာစတင္ေရး ခဲ့ဟန္ တူပါသည္။ ေဆာင္းပါးမ်ား ၊ စာေပေဝဖန္ေရး စာတမ္းမ်ား ၊ ျပဇာတ္ႏွင့္ ဘာသာျပန္မ်ား အျပင္၊ဝတၳဳမ်ား ႏွင့္ အတၳဳပၸတၱိမ်ား ေရး ခဲ့ပါသည္။သခင္ႏု ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ျပီးေနာက္ စာေပဗိမာန္စာအုပ္အသင္းကို ထူေထာင္ခဲ့သည္။ စာအုပ္အသင္းဝင္မ်ား သည္ စာေပဗိမာန္မွထုတ္သမွ် စာအုပ္မ်ား ကို အဖိုးႏႈန္းခ်ိဳစြာ ျဖင့္ ဖတ္ႏိုင္သည္။ ပုဂၢလိက စာအုပ္တိုက္မ်ား ကဲ့သို ့မဟုတ္ဘဲ ေစာင္ေရေသာ င္းခ်ီ ထုတ္ေဝခဲ့ပါသည္။ စာဖတ္သူဦးေရတိုးပြားလာေစျပီး စာေရး သူအတြက္လည္း စာမူခမ်ား စြာ ရေစခဲ့ပါသည္။ စာေပဗိမာန္စာအုပ္တိုက္ကိုဟံသာဝတီအဝိုင္းၾကီးအနီးရွိ ဆိုရန္တိုဗီလာ အေဆာက္အအံု (ယခု စာတိုက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ၾကီး ဌာန႐ံုး)ေဟာင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။သခင္ႏုသည္ ထိုမွ်မက အဂၤလိပ္စြယ္စံုက်မ္း(Encyclopedia of Britainica) ကို အတုယူျပီးျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္းကို က မွ အ အကၡရာအထိ၊ ပညာရွင္မ်ား ခန္ ့ထားျပဳစုေစခဲ့ပါသည္။ သခင္ႏု၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ စာေရး ဆရာႏွင့္ သုေတသီမ်ား စြာ အဖို ့ ယေန ့တိုင္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ စာေပေက်းဇူးမ်ား ရရွိေနခဲ့၊ ေနဆဲ၊ေနလတၱံ႕ ျဖစ္ေပသည္။ စာေပဗိမာန္၏ အမွတ္အသားမွာ 'ပညာျဖင့္ အလင္းေဆာင္အံ့'ဟု ျဖစ္ပါသည္။
သခင္ႏုသည္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အ ျဖစ္ ႏိုင္ငံ့တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနရင္း ျပည္တြင္ းစစ္ဆန္ ့က်င္ေရး (အစိုးရကိုလူထုသာေထာက္ခံပါက ပုန္ကန္ထၾကြမႈ ကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း) 'လူထု ေအာင္သံ' ျပဇာတ္ေရး ခဲ့သည္။ဤျပဇာတ္ကို ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ရာတြင္ တပ္မေတာ္ မွ ဗိုလ္မွဴးဗကိုက သ႐ုပ္ေဆာင္အ ျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထိုမွစ၍ ဗိုလ္ဗကိုတပ္မွထြက္ကာ နာမည္ ၾကီးသ႐ုပ္ေဆာင္ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ ဗိုလ္ဗကိုသည္ ရင္းႏွီးသူ အေပါင္းအသင္းမ်ား ကို သခင္ႏုသည္ သူ႕ဆရာ၊ ေက်းဇူးရွင္ ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာေလ့ရွိသည္။
သခင္ႏု၏ ေနာက္ဆံုးဘဝ
သခင္ႏုသည္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ ၊ ဇူလိုင္လတြင္ အိႏၵိယမွျမန္မာျပည္ ျပန္ေရာက္လာျပီး သတင္းစာကြန္ဖရင့္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သခင္ႏုက သူ႕ႏိုင္ငံေရး အလုပ္ကိုအျပီးတိုင္စြန္ ့လိုက္ျပီ။ ေရွ႕အဖို ့ သမထ တရားဘာဝနာပြားမ်ား ျပီး ပိဋကတ္က်မ္းမ်ား ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္မည္ ။ကမၻာတြင္ ဗုဒၶဘာသာျပန္ ့ပြားေရး ကို ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။သခင္ႏုသည္ သမထ ဘာဝနာ၊ ဝိပႆနာဘာဝနာပြားမ်ား ကာ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ လ်က္ရွိစဥ္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၄)ရက္ေန ့တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။သူ႕အိမ္သို ့ သခင္လွကြန္းႏွင့္ အတူ ကြ်န္ေတာ္ ေရာက္ခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၆)ရက္ေန ့တြင္ လည္း ၾကံေတာသုသာန္သို ့ ကြ်န္ေတာ္ တို ့ လိုက္ပါပို ့ေဆာင္ခဲ့သည္။သခင္ႏု ႐ုပ္ကလပ္ကို အုတ္ဂူသြင္းခဲ့သည္။ ထူးျခားသည္ျမင္ကြင္းမွာ အုတ္ဂူကို ဗလာလက္ၾကီးႏွစ္ ဖက္ကအုပ္မိုးထားပံု ျဖစ္သည္။
ျမန္မာမင္းလက္ထက္ ဦးပုည ကြယ္လြန္ေသာ အခါလက္တစ္ဖက္ကို ေခါင္းအျပင္ထုတ္ ထားခဲ့သည္ကို အမွတ္ရမိသည္။ သူ ေသလြန္ေသာ အခါ လက္ဗလာဘာမွ်မပါသည့္သေဘာ ျဖစ္သည္။ သခင္ႏုလည္း ဦးပုညကို နမူနာယူပံုရပါသည္။ ဤသို ့ ႐ုပ္တုမ်ား ထုထားရန္ သူ႕ သားသမီးမ်ား ကို သခင္ႏု မွာ ခဲ့ပံုရသည္။၂-၁-၂၀ဝ၈ ရက္ေန ့၊ ညေန ၅ နာရီခန္ ့တြင္ ကြ်န္ေတာ္ ့ဇနီး သန္းသန္းညြန္ ့ႏွင့္ အတူ စက္မႈ လယ္ယာရပ္ကြက္ရွိ ျမျမစန္းတို ့ ညီအစ္မ ေနအိမ္သို ့ေရာက္သြားသည္။ ျမျမစန္းတို ့၏ ေမာင္ အသုဘသို ့ လိုက္မပို ့ႏိုင္ေၾကာင္းေျပာျပီး အကူေငြလည္းေပးခဲ့သည္။ ျမျမစန္းအစ္မ မေခ်ာက လက္ေဆာင္အ ျဖစ္ သူ႕ထံတြင္ ရွိေသာ ၂၀ဝ၉ ခုႏွစ္ ၊ ဇန္နဝါရီလထုတ္ Wellness မဂၢဇင္းကိုေပးသည္။ (ဤမဂၢဇင္း ထုတ္ေဝသူ နန္းအိအိဇာႏွင့္ သူတို ့ညီအစ္မ အလြန္ခင္ခဲ့သည္) အိမ္ျပန္ေရာက္သည္ႏွင့္ မဂၢဇင္းကိုဖတ္ၾကည့္ရာ သခင္ႏု ေနာက္ဆံုးေရး ခဲ့သည့္ 'ျမတ္တရားကို ရွာေဖြေတြ ႕ရွိသူ' ဆိုသည့္စာအုပ္ကို'စာအုပ္စင္'တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ ႕ရသည္။
သခင္တင္ျမ
၅-၁-၂၀ဝ၉
(၈)
သခင္ႏုႏွင့္ သခင္လွကြန္း ဆက္ဆံေရး မွတ္တမ္း
၁၉၃၉ ခုႏွစ္ တြင္ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း (Burma Freedom Bloc) ဖြဲ႕စည္းျပီးေနာက္ ယင္းအဖြဲ႕၏ ႏိုင္ငံေရး ဆံုူးဖတ္ခ်က္ကို ျပည္သူလူထုတို ့အား ရွင္းျပရန္နယ္လွည့္တရားပြဲမ်ား က်င္းပေနစဥ္တြင္ သခင္ႏုႏွင့္ ခင္လွေဖ (ဗိုလ္လကၤ်ာ)တို ့သည္ လမ္းရြာျမိဳ႕သို ့ ေရာက္ရွိလာပါသည္။ ေဖာ္ျပပါဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအား လြတ္လပ္ေရး မေပးေသာ ေၾကာင့္ ယင္းတို ့၏ နယ္ခဲ်႕စစ္ပြဲ၌ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳဟူေသာ သေဘာထား ျဖစ္သည္။ လမ္းရြာတြင္ ၁၉၃၉ခုႏွစ္ ၊ ေဆာင္းရာသီဝင္ခါနီး၌ ငါးမ်က္ႏွာဘုရားဝင္းထဲတြင္ သခင္ႏုတို ့ တရားပြဲ က်င္းပပါသည္။ ထိုတရားပြဲကို ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္စီစဥ္သူမွာ လမ္းရြာျမိဳ႕နယ္ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး ျဖစ္ပါသည္။ အတြင္ းေရး မွဴးမွာ သခင္လွကြန္း ျဖစ္ပါသည္။
သခင္ႏုကို ထိုတရားပြဲ၌ ပထမဆံုး ေတြ ႕ဖူးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
သခင္ႏုတို ့ ရန္ကုန္ဌာနခ်ဳပ္သို ့ ျပန္သြားျပီးေနာက္ သခင္လွကြန္းက ေဖာ္ျပပါဆံုးျဖတ္ခ်က္ ရွင္းလင္းပြဲမ်ား ကို ေရနံက်ပ္ရြာ စေသာ ေနရာမ်ား ၌ တရားပြဲမ်ား ျပဳလုပ္၍ ဆက္လက္ ရွင္းျပ ေဟာေျပာပါသည္။ ထိုအခိ်န္တြင္ သခင္လွကြန္းမွာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ ရွိျပီ။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ (စစ္ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕)အစိုးရက ယင္းတရားပြဲမ်ား ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ၊ၾသဂုတ္လတြင္ း ျမန္မာႏိုင္ငံ ကာကြယ္ေရး ဥပေဒ (Burma Defence Rules) ပုဒ္မ ၃၈ အရ ျဗိတိသွ်အစိုးရ၏ စစ္အားထုတ္မႈ ကို ထိခိုက္ေႏွာင့္ယွက္မႈ ျဖင့္ တရားစြဲဆိုကာေထာင္ ဒဏ္တစ္ႏွစ္ အျပစ္ေပး၍ ျမင္းျခံေထာင္ၾကီးသို ့ပို ့၍ ယင္းေထာင္မွတစ္ဆင့္ အင္းစိန္တြဲ ဘက္ ေထာင္ကေလးသို ့ပို ့ပါသည္။
ထိုေထာင္တြင္ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ၊ ႏိုဝင္ဘာလဆန္း၌ သခင္ႏုႏွင့္ ျပန္၍ ေတြ ႕ပါသည္။ သခင္ႏု လမ္းရြာမွျပန္ျပီး မၾကာမီ သခင္လွကြန္းအားေမြးစားသားအ ျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳလိုေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါသည္။ သခင္လွကြန္း၏ မိဘမ်ား က စာခ်ဳပ္စာတမ္းမလိုပါ။ သခင္ႏုက သားကဲ့သို ့ ခ်စ္ခင္သြန္သင္ေစာင့္ေရွာက္သည္ကို ေက်နပ္ေနပါမည္ ဟု ျပန္လည္တင္ျပသေဘာတူလိုက္ပါသည္။
သခင္ႏုႏွင့္ အင္းစိန္ေထာင္ကေလးထဲတြင္ ေျခာက္လေက်ာ္ အတူေနရစဥ္ သခင္လွကြန္းသည္ သခင္ႏု၏ ႏိုင္ငံေရး ႏွင့္ အေျခခံပညာေရး ကိစၥမ်ား ကိုဂ႐ုတစိုက္ လမ္းၫႊန္သြန္သင္ ရွင္းျပမႈ ကို ရရွိခဲ့ပါသည္။၁၉၄၁ ခုႏွစ္ တြင္ သခင္လွကြန္းသည္ ဇူလိုင္လထဲ၌ ေထာင္မွလြတ္၍ လမ္းရြာ တို ့ဗမာအစည္းအ႐ံုး၏ အတြင္ းေရး မွဴးတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ျပီး ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလထၨတြင္ ကာကြယ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၅၆ ျဖင့္ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ေထာင္က်ျပန္၍ မႏၳေလးေထာင္တြင္ း၌ သခင္ႏုႏွင့္ ျပန္ေတြ ႕ရပါသည္။ ေထာင္တြင္ းရွိ အထူးတန္းအေဆာင္၌ အတူေနရစဥ္ သခင္ႏုသည္ သခင္လွကြန္းအား သားရင္းသဖြယ္ အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ျဖင့္ စားေရး ေသာက္ေရး မွအစ ကိစၥအားလံုး၌ ၫႊန္ျပကူညီကာ ေစာင့္ေရွာက္ပါသည္။
၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ၊ ဧျပီလ ၂၇ရက္ေန ့တြင္ သခင္လွကြန္းအား သူ ေခတၱေနထိုင္ရာ ေဆး႐ံု အေဆာင္သို ့ေခၚကာေနာက္တစ္ေန ့တြင္ ေထာင္မွအားလံုး ထြက္ႏိုင္ၾ ကေတာ့မည္ ျဖစ္၍ အျပင္ သို ့ေရာက္ျပီး လိုရာခရီးဆက္ေသာ အခါေရကို အရမ္းမေသာက္ရန္ႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးခတ္ျပီးမွေသာက္ရန္ မွာ ၾကားပါသည္။ ေပါင္ဒါဘူးအလြတ္ထဲတြင္ သူ ထည့္ထားေသာ ပိုးသတ္ေဆး ကိုလည္း ေပးလိုက္ ပါသည္။ ေနာက္တစ္ေန ့တြင္ သူ ဦးေဆာင္ေသာ ရဲေဘာ္တစ္စုက တစ္ေနရာသို ့ သြားပါသည္။ သခင္လွကြန္းကို သခင္ေရႊအုပ္(ေက်ာက္ဆည္) ဦးေဆာင္ေသာ ရဲေဘာ္စုသို ့ အပ္ေပးပါသည္။ ထို ့ျပင္ ကာလဝမ္း ေရာဂါ ေၾကာင့္ တိုက္ခန္းမ်ား သို ့ ေရႊ႕ေျပာင္းထည့္ထားသည့္ (ေရႊေတာင္တိုက္ပြဲမွ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မွ ဖမ္းမိလာေသာ BIA သံု ့ပန္းရဲေဘာ္မ်ား ကို အုပ္စုမ်ား က တာဝန္ခြဲေဝယူကာေထာင္အျပင္သို ့ သယ္ယူသြားၾကရန္ သခင္ႏုႏွင့္ သခင္စိုးတို ့က ၾကီးၾကပ္ကာ တာဝန္ေပးပါသည္။ သခင္ေရႊအုပ္အုပ္စုမွ သခင္လွကြန္းႏွင့္ သခင္ျမသန္း (ေနာင္တြင္ စာေရး ဆရာ ျဖစ္လာသူ)တို ့ အတြဲ က လူနာရဲေဘာ္တစ္ဦးကိုသယ္ယူထုတ္သြားရန္ တာဝန္ေပးအပ္ပါသည္။ ေထာင္အျပင္သို ့ေရာက္ျပီး ေျမာက္ျပင္ႏွင့္ အေရွ႕ျပင္ က်ံဳးေဒါင့္သို ့ေရာက္သည့္အခါ တပ္ဆုတ္လာေနေသာ တ႐ုတ္စစ္တပ္ႏွင့္ ပက္ပင္းတိုးေတာ့မည္ ့အေနသို ့ ေရာက္ပါသည္။ ထိုအခါအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ သခင္ေရႊအုပ္က လူနာကို က်ံဳးေဒါင့္၌ ေရျပင္ အနီးတြင္ ဖြက္ထားခ့ဲရန္ႏွင့္ ရန္သူႏွင့္ တိုးမိျပီးအားလံုး အသက္အႏၳရာယ္ မေတြ ႕ၾကံဳရေစရန္ အတြက္မတတ္သာေသာ ေၾကာင့္ ထားခဲ့ရေၾကာင္း စာတိုတစ္ေစာင္ေရး ၍ လူနာ၏ အကၤ်ီရင္ဘတ္တြင္ တြယ္ခ်ိတ္ျဖင့္ ခ်ိတ္ေပးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းျဖင့္ စီစဥ္ၫႊန္ၾကား၍ ထားခဲ့ရပါသည္။ ထိုလူနာ ေသာက္ရန္ေရကို လက္ထဲတြင္ ထည္ၾ့ကည့္၊ နမ္းၾကည့္ရာ ရနံ ့ေမႊးေနပါသည္။ ငါ့လခြီးသခင္လွကြန္း ယူလာတဲ့ဘူးက ေပါင္ဒါဘူးပဲကြ ဟုဆံုးျဖတ္ကာ သူ၏ (ေဆးခတ္ျပီးသား) ေရဘူးႏွင့္ ပုလင္းကိုလူနာအနီးတြင္ ထားေပးခဲ့ပါသည္။ အ ျဖစ္မွန္မွာ သခင္ႏုက ေဆး မႈ န္ ့ဘူးေပးစဥ္က တံဆိပ္တူ ျဖစ္ေအာင္ Eclat ေပါင္ဒါဘူးကို သခင္လွကြန္းက ယူလာမိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ လူနာအား အထက္ပါ အစီအစဥ္အတိုင္း ထားခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ေျခာက္လခန္ ့ ၾကာေသာ အခါ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိေမာ္ေတာ္ ကားျပင္ အလုပ္႐ံု၌ ထိုလူနာသည္ လူေကာင္းအ ျဖစ္ျဖင့္ ျပန္ေတြ ႕ရပါသည္။ ထိုသူႏွင့္ သခင္လွကြန္းက ေမာ္ေတာ္ ကားစက္၏ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ကို ျပဳျပင္ ရန္သြားရင္း ခင္မင္လာေသာ အခါ သူ၏ ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္ ေျပာျပခ်က္အရ က်ံဳးေဒါင့္တြင္ လူနာထမ္းစင္ေပၚ၌ သတိျပန္ရလာျပီးေရေကာင္းမ်ား ကို ေခြ်ေခြ်တာတာေသာက္ကာ အားအင္ရရွိလာ၍ ေတာင္ျပံဳးရြာသို ့ေရာက္ေၾကာင္း၊ ရြာမွ အစားအစာမ်ား ေကြ်းေမြးကာ ျပဳစုသျဖင့္ လူေကာင္း ျဖစ္လာခဲ့ရေၾကာင္း သိရပါသည္။ အကၤ်ီရင္ဘတ္တြင္ ခ်ိတ္ေပးထားခဲ့ေသာ စာကိုလည္း ေတြ ႕ရွိသိမ္းထားေၾကာင္းကိုေျပာျပပါသည္။ သခင္ေရႊအုပ္၏ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ သူအသက္ရွင္ရသညျ့္ပင္ သခင္ေရႊအုပ္တို ့လည္း အႏၳရာယ္ကင္းစြာ ေရၾကည္ရြာသို ့ ေရာက္သြား ႏိုင္ခဲျ့ခင္း ျဖစ္ပါသည္။
သခင္လွကြန္းသည္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ၊ ေမလ ႏွစ္ ရက္တြင္ သူ႕အား လိုက္ရွာေနေသာ သခင္ တင္ျမႏွင့္ ရန္ကင္းေတာင္ရြာတြင္ ေတြ ႕ရျပီးေနာက္ ဘီအိုင္ေအတပ္သို ့ ဝင္လိုက္ပါသည္။ တပ္တြင္ ဗိုလ္လင္းယုန္ (မႏၳေလးေထာင္ထဲတြင္ အတူေနခဲ့ရသူ) ကြပ္ကဲေသာ တပ္၌ အထက္ဗမာျပည္ စစ္႐ံုးအဖြဲ႕၌ ဒုဗိုလ္အဆင္ျ့ဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ယူရပါသည္။ ဇြန္လ အလယ္ေလာက္တြင္ ဗိုလ္လကၤ်ာ၏ တာဝန္ေပးခ်က္အရ ဘယ္လင္းရြာ၌ ရွိေနေသာ (သခင္စိုး၏ ဇနီး) ေဒၚခင္စီ ကို ရန္ကုန္သို ့ ျပန္ပို ့ေပးရပါသည္။ရန္ကုန္သို ့ပို႔ရာ၌ ဗိုလ္ေအာင္သူ (ခ) ျမင္းျခံ ကိုေမာင္ေမာင္(သံမဏိတပ္ဗိုလ္ေဟာင္း)ႏွင့္ အတူ တာဝန္ယူရပါသည္။မႏၳေလး အမရပူရစစ္႐ံုးသို ့ အျပန္ လမ္းခရီး၌ မသန္ ့ေသာ ဖက္စြပ္ေရေသာက္မိျပီး တိုက္ဖြိဳက္ ေရာဂါ ျဖစ္၍ ေဆးကုခံေနရခ်ိန္ အတြင္ းတြင္ ဇူလိုင္လ ကုန္ သြားပါသည္။ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ေန ့တြင္ ဘီအိုင္ေအကို ဖ်က္သိမ္းျပီး ဘီဒီေအ ဖြဲ ့စည္းသည္ကို မမီလိုက္ေတာ့ပါ။ က်န္းမာလာ၍ ရန္ကုန္သို ့ျပန္ျပီး သခင္ႏု၏ အိမ္မွာ ထိုစဥ္က ေရႊဥေဒါင္းမင္း အထည္ပိုင္ သူေဌးၾကီး၏ တိုက္ (ယခု ဆီဒိုးနားဟိုတယ္) ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအိမ္တြင္ ေနစဥ္ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္း၊ တိုက္အမ်တ္ ၅၆၌ ေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ ဝန္ၾကီး သခင္ဆန္းထြန္း(လူပ်ိၾကီး) အိမ္တြင္ သခင္ႏုတာဝန္ေပးထားသည့္ သခင္ေရႊအုပ္ၾကီးသည္ ေက်ာက္ဆည္သို ့ျပန္ရန္ ျဖစ္လာပါသည္။ သခင္ေရႊအုပ္သည္ေက်ာက္ဆည္၌ ရွိေနစဥ္ ဂ်ပန္ ကင္ေပတိုင္စစ္ပုလိပ္အဖြဲ႕၏ ရန္ကို ေၾကာက္ေနရသျဖင့္ သခင္လွကြန္း ရန္ကုန္သို ့ ေဒၚခင္စီကို လိုက္ပို ့စဥ္က ေက်ာက္ဆည္မွေစာင့္ျပီးလိုက္ပါလာသူ ျဖစ္ပါသည္။ ရန္ကုန္တြင္ သခင္ႏုကသခင္ေရႊအုပ္အား ေစာင့္ေရွာက္ထားျပီးေနာက္ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ အတူသြားေနျပီး ေစာင့္ေရွာက္ျပီး အိမ္ေတာ္ ထိန္းအ ျဖစ္ ကူညီရန္ သခင္ႏုက တာဝန္ေပးထားသူ ျဖစ္ပါသည္။ သခင္ေရႊအုပ္ၾကီး ေက်ာက္ဆည္ျပန္၍ ျပန္ရမည္ ့အခ်ိန္တြင္ သခင္လွကြန္းအား သခင္သန္းထြန္းအိမ္၌ တာဝန္ယူရန္ ျဖစ္လာပါသည္။ သခင္ႏု၏ တာဝန္ေပးခ်က္အရ သခင္လွကြန္းမွာ သခင္ သန္းထြန္းအိမ္သို ့ေျပာင္းေရႊ႕ရပါသည္။
ဤသို ့ျဖင့္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ၊ ၾသဂုတ္လေလာက္မွ သခင္သန္းထြန္းအိမ္တြင္ တာဝန္ယူရင္း ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ ျဖစ္ျပီးေနာက္ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန ့တြင္ အိႏိၵယျပည္ရွိ ဖဆပလ၏ အေဝးေရာက္ကိုယ္စားလွယ္ရဲေဘာ္ၾကီး သိန္းေဖျမင့္ထံသို ့ သြားေရာက္ရပါသည္။အိႏၵိယႏွင့္ သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)တြင္ လိုအပ္သည့္စစ္ပညာေလထီးဆင္းေျပာက္က်ားတပ္မွဴး ပညာမ်ား ဆည္းပူး၍ ၁၉၄၅ ခု၊ ဧျပီလ ၉ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို ့ စစ္တာဝန္ျဖင့္ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ စစ္ၾကီးျပီးသည္အထိစစ္ေျမျပင္၌ ေလထီးေပ်ာက္က်ားတပ္မွဴးအ ျဖစ္ တပ္ကုန္းေဒသ ကြ်ဲပြဲ၊ ေညာင္ေျခေထာက္၊ ေဇယ်ဝတီ ေဒသမ်ား ၌ တပ္မ်ား ကိုဦးစီးကာ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ပါသည္။
စစ္ျပီးေသာ အခါ သခင္ႏုႏွင့္ ေဝးသြားျပီးလွ်င္စမ္းေခ်ာင္းျမိဳ႕နယ္၊ စမ္းေရတြင္ းလမ္း၊ အိမ္နံပါတယ္ ၁၂၌ သခင္သန္းထြန္း၏ မိသားစုဝင္အ ျဖစ္ ေနထိုင္ရင္းကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။
သခင္လွကြန္း
၂၉-၁-၂၀ဝ၉
(၉)
ျပဇာတ္ဆရာ ဦးႏု
၁၉၂၈ ခုႏွစ္ သည္ ျမန္မာျပဇာတ္ လမ္းေၾကာင္းတြင္ အခ်ိဳးအေကြ႕တစ္ခု ေပၚေပါက္လာ ေသာ ႏွစ္ ျဖစ္သည္။ ဦးကင္ဥ၊ ဦးပုညတို ့၏ အစဥ္အလာကို လိုက္ေသာ 'ေရွးေခတ္ပံုစံ ျပဇာတ္မ်ား ' တိမ္ေကာသြားျပီးေနာက္ေခတ္သစ္ပံုစံျဖင့္ ေရး ေသာ ျပဇာတ္မ်ား ထိုႏွစ္ တြင္ စတင္ေပၚေပါက္လာသည့္အတြက္ အခ်ိဳးအေကြ႕တစ္ခုဟု ဆိုရ ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္ တြင္ ျပင္သစ္ ျပဇာတ္ဆရာမ ိုလ်ဲ၏ ျပဇာတ္ကို ဆရာၾကီး သခင္ဘေသာ င္း ျမန္မာမႈ ျဖစ္ေသာ 'ဆရာဝန္ပါပဲ' ျပဇာတ္ ေပၚထြက္သည္။ ထိုျပဇာတ္ကို ပထမဆံုး ေခတ္သစ္ျပဇာတ္ဟု အမွတ္အသားျပဳၾကသည္။
စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ဦးႏု၏ 'အခ်စ္ေလာ အမုန္ေလာ'ျပဇာတ္သည္ ၁၉၂၇-၂၈ ေလာက္က ဓူဝဝံ မဂၢဇင္းတြင္ ေရး သားေသာ ျပဇာတ္ ျဖစ္ျပီး မိမိ၏ ပထမဆံုးျပဇာတ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးႏုကဆိုခဲျ့ခင္း ျဖစ္သည္။ သို ့ဆိုလွ်င္ ထိုျပဇာတ္သည္ 'ဆရာဝန္ပါပဲ'ႏွင့္ မတိမ္းမယိမ္း ေပၚထြက္လာေသာ ျပဇာတ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္ ။ ဦးႏုသည္လည္း ေခတ္သစ္ ျပဇာတ္ ေရး ဖြဲ႕သူမ်ား တြင္ အေစာဆံုး ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္ ။ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေသာ အခါ ကြ်န္ေတာ္ ေက်ာင္းသားဘဝက သင္ယူရေသာ ျမန္မာစာျပ႒ာန္းစာမ်ား တြင္ ဦီးႏု၏ စာအေတာ္ မ်ားမ်ား ပါဝင္သည္ကို သတိျပဳမိပါသည္။ သတၱမတန္းတြင္ 'လူထုေအာင္သံ' ျပဇာတ္သင္ရသည္။ အ႒မတန္းေရာက္ေတာ့ ေဒးကာနက္ဂ်ီ၏ စာအုပ္ကို ဦးႏု ဘာသာျပန္ေသာ 'မိတၱဗလဋိကာ'ကိုသင္ရသည။္ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းမွာ ဦန၏ 'ျပည္ေတာင္စုပန္းတိုင္' စာအုပ္မ်ာသင္ယူခဲ့ရသည္။ထိုစာအုပ္မ်ာတြင္ ယခုအခ်ိန္အထိ စိတ္ထဲစာမွာ 'လူထုေအာင္သံ' ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရး ေခတ္ဦး ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနကို ေနာက္ခံျပဳေသာ ျပဇာတ္ ျဖစ္သည္။ အတန္းထဲမွာ ဆရာက ျပဇာတ္သင္ေပးစဥ္ ေက်ာင္းသားမ်ား ကို ေအာင္ဝင္း၊ ေအးေမာင္၊ ဗိုလ္ေတာက္ထြန္း စသည့္ဇာတ္ေဆာင္မ်ား ေနရာ မွာ ဝင္ျပီး သူတို ့၏ ေျပာစကားမ်ား ကို ေျပာဆိုသ႐ုပ္ေဆာင္ေစသည့္အတြက္ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းသည္။ လူထုေအာင္သံသည္ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားအ ျဖစ္လည္း ပရိသတ္ထဲသို ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့ေရာက္ခဲ့သည္။
ေခတ္သစ္ျပဇာတ္မ်ား ကို ေလ့လာၾကည့္ေသာ အခါ ဦးႏုသည္ ျပဇာတ္မ်ား အစဥ္တစိုက္ ေရး သားခဲ့ေသာ ျပဇာတ္ဆရာတစ္ဦး ျဖစ္ေၾကာင္း ပို၍ သိလာရပါသည္။ဦးႏုသည္ 'ဘီေအ ကိုႏု' အမည္ ျဖင့္ 'အကုသိုလ္'တစ္ခန္းရပ္ျပဇာတ္ကို ၁၉၃၄ ခု၊ ၾသဂုတ္လထုတ္တိုုးတက္ေရး မဂၢဇင္းတြင္ ေရး သားခဲ့သည္။ 'အကုသိုလ္'ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ပင္ ၁၉၃၄ခု၊ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ တိုးတက္ေရး မဂၢဇင္းတြင္ ထပ္ေရး သည္။ ထိုျပဇာတ္၂ ပုဒ္စလံုးတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ အကုသိုလ္ဝင္တတ္ပံုကို ပံုေဖာ္လိုဟန္ရွိသည္။
ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္တြင္ ဦးႏု ေရး ေသာ တစ္ခန္းရပ္ျပဇာတ္မ်ား ကို စုေပါင္း၍ 'ေခတ္မီ ျပဇာတ္မ်ား 'အမည္ ျဖင့္ နဂါးနီစာအုပ္တိုက္က ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ ပဲခူးေဆာင္ သဟာယႏွင့္ စာဖတ္အသင္းအတြက္ ဦးကလိမ္ျပဇာတ္ (၁၉၄၃)ကို ေရး ဖြဲ႕ျပီး ကလိမ်ျခံဳ အက်င့္ရွိသူမ်ား ၏ အက်င့္ဆိုးကိုမညာမတာ ေဖာ္ထုတ္သည္။ တစ္ဖက္တြင္ လူ႐ိုးလူအမ်ား ၏ အမူအရာကိုလည္း ေပၚလြင္စြာ သ႐ုပ္ေဖာ္ထားသည္။
ေနာင္ေတာ္ ခြ်တ္ခန္း ျပဇတ္တြင္ စိတ္ဓာတ္ျမင့္မားေရး ၊ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္ ့က်င္ေရး ၊ ဇာတိမာန္ ထက္သန္ေရး တို ့ကိုဦးတည္ေရး ဖြဲ႕သည္။ သူကရျပဇာတ္ (၁၉၃၆၊ ၾသဂုတ္)တြင္ ငါးရာ့ငါးဆယ္ နိပါတ္လာ ဝဃုကီ သူကရဇာတ္ ကိုအေျခခံ၍ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး ကို ဦးတည္ေရး ဖြဲ႕သည္။ ဘုရားေလာင္းဝက္မင္းက ဝက္မ်ား ၏ စည္းလံုးမႈ အင္အားျဖင့္ ရန္သူ က်ားငစဥ္းလဲကို တြန္းလွန္ပံုျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕ကို စည္းစည္းလံုးလံုး တိုက္ခိုက္တြန္းလွန္ရန္ေဖာ္ၫႊန္းတင္စားေရး ဖြဲ႕ေသာ ျပဇာတ္ ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားေနသည့္ေခတ္သ႐ုပ္ကို ထင္ဟပ္ျပသည္။ ယမမင္းျပဇာတ္ (၁၉၃၇)တြင္ မူ ထိုေခတ္ကႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား ကို ဟာသေျမာက္စြာ သေရာ္ထားသည္။ အက်င့္ပ်က္သူမ်ား ေသေသာ အခါ ယမမင္းထံေရာက္ပံု၊အမ်ိဳးမ်ိဳး လွည့္ပတ္ၾကပံုတို ့ ပါဝင္သည္။
ဦးႏုသည္ အိမ္ေထာင္ေရး ျပဇာတ္လမ္းကိုလည္းေရး သားခဲ့ရာ မယားဆိုုးလင္ျပဇာတ္ ၊ လင္ဆိုးမယားျပဇာတ္ ၊ လင္ေနစ ဆင္ေသမျပဇာတ္ တို ့ ျဖစ္သည္။ မယားဆိုးလင္ ျပဇာတ္တြင္ မယားငယ္ငယ္ကေလးယူထားျပီး ႐ိုးသားစြာ လုပ္ေကြ်းေသာ ္လည္း မယားကေဖာက္ ျပန္သည့္အတြက္ လင္ၾကီး ျဖစ္သူ အေသဆိုးျဖင့္ ေသရပံုကိုဖြဲ႕သည္။ လင္ဆိုးမယား ျပဇာတ္ တြင္ စက္သူေဌး
လူထုေအာင္သံ ျပဇာတ္ႏွင့္ သူကရ ျပဇာတ္တို ့မွာ လြတ္လပ္ေရး ေခတ္တြင္ ေရး ေသာ ျပဇာတ္မ်ား ျဖစ္သည္။ေနာက္ခံ ေခတ္သ႐ုပ္ ထင္ဟပ္ေသာ ျပဇာတ္မ်ား ျဖစ္သည္။ဦးႏုသည္ ဝတၳဳေကာင္း၊ ျပဇာတ္ေကာင္းမ်ား ထြန္းကားေရး ကို အစဥ္တစိုက္ အေလးထားေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ ဝတၳဳေကာင္း၊ ျပဇာတ္ေကာင္းမ်ား ေပၚထြန္းလာေရး အတြက္ အားေပးႏိႈးေဆာ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ က ဦးသိန္းေဖျမင့္၏ ဝတၳဳတိုမ်ား ကို စုစည္းထုတ္ေဝရာတြင္ ဦးႏုကနိဒါန္းေရး ေပးသည္။ ထို နိဒါန္းတြင္ 'မိန္းမေပါ၏ သို ့ရာတြင္ မယားရွား၏ 'ဟူေသာ စကားျဖင့္ ပံုခိုင္းကာ ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ ဝတၳဳမ်ား ေပါေပါမ်ားမ်ား ထြက္ေနေသာ ္လည္း ဝတၳဳစစ္၊ ဝတၳဳေကာင္း ရွားပါးေၾကာင္းသံုးသပ္ျပသည္။ ဝတၳဳေကာင္း၊ ျပဇာတ္ေကာင္းတို ့ကို သာဓက ျပရာတြင္
"သဝန္ေၾကာင္ေသာ မိန္းမအေၾကာင္းကို ေရး သားထားေသာ ဆဒၵန္ဆင္မင္းဝတၳဳ၊ သမီးႏွစ္ ေယာက္ ကို ယံုမိ၍ စံုလံုးကန္းရရွာေသာ ဖခင္အေၾကာင္းပါသည့္ အဂၤလိပ္ စာေရး ဆရာၾကီး ရွိတ္စပီးယား၏ ဘုရင္လီယာျပဇာတ္၊ ၄င္းဆရာၾကီး ၏ သဝန္ေၾကာင္ေသာ ေယာကၤ်ားအေၾကာင္းကို ေရး ထားသည့္ ေအာ္သယကို ျပဇာတ္၊ ဘုရားထက္ တန္ခိုးၾကီးခ်င္၍ ေျမမ်ိဳခံရေသာ ေဒဝဒတ္ဇာတ္၊ တစ္ဗီဇနာျခားကာမွ်ျဖင့္ သီတာခုနစ္တန္ တားသလိုထင္ျပီး အႏွစ္ ခုနစ္ရာတိုင္တိုင္ ငိုပြဲဆင္လ်က္ရွိသည့္ သစၥာရွိေသာ ကိႏ႖ရီ ေမာင္ႏွံ ျပဇာတ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ဖ်က္၍ လူပ်က္ရသည့္ ျပင္သစ္ဆရာၾကီး ဟူးဂိုးေရး ေသာ "လီမစၥေရဘီး" ဝတၳဳ စသည္တို ့သည္ အထက္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ စကား၏ အေကာင္းဆံုးေသာ သာဓကအခ်ိဳ႕ပင္တည္း"ဟု ဝတၳဳေကာင္း၊ ျပဇာတ္ေကာင္းမ်ား ကို သာဓက အ ျဖစ္ ေဖာ္ၫႊန္းထားသည္။
ေခတ္သစ္ျမန္မာျပဇာတ္ လမ္းေၾကာင္းတြင္ ဦးႏု၏ ျပဇာတ္မ်ား သည္ အေရး ပါေသာ က႑တစ္ရပ္အ ျဖစ္ပါဝင္လ်က္ရွိပါသည္။(ဦးႏု၏ ကိုလိုနီေခတ္ ျပဇာတ္မ်ား အေၾကာင္း ေဖာ္ျပရာတြင္ ျမန္မာစာ မဟာဝိဇၨာဘြဲ႕အတြက္ သူငယ္ခ်င္းဦးေငြရ (ကြယ္လြန္သူ) ျပဳစုတင္သြင္းခဲ့ေသာ က်မ္းကို ကိုးကားရပါေၾကာင္း အမွတ္တရ ေဖာ္ျပပါသည္။)
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)
အသံုးခ်ရူပသွ်တၱရပညာ | ဒုတိယ ကမာၻစစ္ မွတ္တမ္းမ်ား | ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ၾကံမႈ တရားခံ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ ရုွပ္ကြပ္ျမွဳပ္ကြပ္မ်ား |