ဟိန္း(ဘူမိ) - ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ အစြမ္းထက္ေသာ သဘာ၀ေဆး၀ါးမ်ား

‘ ေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ အစြမ္းထက္သဘာ၀ေဆး၀ါးမ်ား ’ စာအုပ္သည္၊ စာေရး သူ၏ ဒုတိယ အႀကိမ္ႀကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္သည္။ ပထမႀကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္ေသာ ‘သဘာ၀အစာ၊ သဘာ၀ေဆး’ စာအုပ္ကုိ အားေပးၾကေသာ စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ား အတြက္ မတူကြဲျပားေသာ အခ်က္အခ်ဳိ႕ကုိ ေပးႏုိင္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။

ပထမစာအုပ္ ‘သဘာ၀အစာ. . . သဘာေဆး’ မွာ သဘာ၀အစားအစာမ်ား ကုိ ေဆးဘက္ ၀င္ အာနိသင္မ်ား သိရွိၿပီး စားေသာက္ေစႏိုင္ရန္ ျဖစ္၍ ျမန္မာတုိ႔ ေျပာေလ့ရွိၾကေသာ ဓာတ္စာကု ထံုး (Qiet tharapy) တြင္ ပါ၀င္ေပသည္။

ယခုစာအုပ္တြင္ ပထမဆံုး၌ ‘ခ်င္း၏ စြမ္းအား’ ၊ ‘အဖုိးတန္ ေဆးပင္တမာ’ ၊ ‘သင့္အသည္း ကုိ ေဆးပင္မ်ား ႏွင့္ ကာကြယ္ပါ’ ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တပ္ကာ ခ်င္း၊ တမာ၊ အသည္း ေရာဂါ အတြက္ အေဆာက္အက်ပ္ေပးေသာ ေဆးခါးႀကီးပင္၊ ကုလားေဆာာင္းေမးခါးပင္၊ ၾကက္သဟင္းပင္စသည္ တုိ႔အေၾကာင္း အိႏၵိယမွ သုေတသနျပဳထားခ်က္မ်ား ကုိ ေဖာ္ျပေပးခဲ့ပါသည္။

ထို႔ေနာက္တြင္ ေရာဂါ တစ္ခုခ်င္းအလုိက္ ဥပမာ - မွတ္ဥာဏ္ေလ်ာ့ပါးျခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္ အနံ႔ဆုိးထြက္ျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးလစဥ္ေသြးေပၚျခင္း စသည္ျဖင့္ ေရာဂါ ေခါင္းစဥ္အလုိက္ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ၊ အေနာက္တုိင္းေဆး၀ါးကုထံုးအရေဆး၀ါးမ်ား ၊ ႐ုကၡမူလေဆး၀ါးမ်ား (၀ါ) အပင္ ထြက္ေဆး၀ါးမ်ား (Harbel Madicine) တုိ႔ကုိ ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။

သုိ႔ ျဖစ္၍ ယခုစာအုပ္သည္ ဓာတ္စာ (Dief) ထက္ သဘာ၀အပင္ထြက္ ေဆး၀ါးဘက္သုိ႔ အေလးေပးေဖာ္ျပပါသည္။

ေဖာ္ျပထားေသာ ေဆး၀ါးမ်ား ထဲမွ အေတာ္ မ်ားမ်ား ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သဘာ၀ေဆး၀ါး အ ျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားမွ တင္သြင္းထားျခင္းရွိသကဲ့သုိ႔ FAME ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရး မွ ထုတ္လုပ္ထား သည္မ်ား လည္း ရွိပါသည္။

သုိ႔ ျဖစ္၍ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးနည္းပါးေသာ သဘာ၀အပင္ထြက္ (႐ုကၡမူလ) ေဆး၀ါးမ်ား ကို အသံုးျပဳလုိသူမ်ား အတြက္ အေထာက္အပ့ံတစ္ရပ္ ျဖစ္ေစကားလုိအပ္ေသာ သိထုိက္စရာမ်ား အတုိင္းအတာတစ္ခုထိ ေပးႏုိင္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။

ျမန္မာျပည္တြင္ ေခတ္စား၍ လူအမ်ား လက္ခံစျပဳလာၿပီ ျဖစ္ေသာ ‘Alternative Medicine’ (ေခၚ) ဘက္စံုကုထံုးနည္းအတြက္လည္း အေထာက္အပံ့တစ္ရပ္ ျဖစ္ေစမည္ ဟု ယူဆမိ ပါေၾကာင္း. . .

ဟိန္း (ဘူမိ)

၄ . ၅ . ၂၀၁၂

နံနက္ ၉း၅၅ နာရီ

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕။

ခ်င္း၏ စြမ္းအား

(Ginger Power)

‘ရန္ဂ်စ္႐ြိန္း ေခ်ာင္ဒူရီ’ (Ranjit Roy Chaudhury) ၏ ‘က်န္းမာေရး ႏွင့္ ကုသမႈ အတြက္ ေဆး၀ါးပင္မ်ား ’ (Herbs for Health and Healing) မွ ထုတ္ႏုတ္ေရး သား ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။

‘အိႏၵိယ၏ မိသားစုလူေနအိမ္အားလံုးတြင္ ခ်င္းသည္ မပါမ ျဖစ္ေသာ မီးဖုိေခ်ာင္သံုးပစၥည္း တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္’ ဟူ၍ အဂၤလန္မွ ပံုႏွိပ္ေ၀ေသာ ‘သည္လန္းနက္’ (The Lanet) အမည္ ရွိ အပတ္စဥ္ ေဆးပညာဂ်ာနယ္၌ သတင္းအ ျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ (၁၉၉၃) ခုႏွစ္ ၊ ၾသဂုတ္လ (၁၄) ရက္ထုတ္ စာေစာင္၌ ခ်င္း (Zingiber Officinale) တြင္ အေအးမိႏွာေစးျခင္း (Nausea) ကုိ ကုသ ရန္ ေကာင္းစြာ ထက္ျမက္ေသာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ယေန႔ေခတ္တြင္ အေအးမိႏွာေစးျခင္းကုိ ကုသရာတြင္ စြမ္းအားအေကာင္းဆံုးေဆး၀ါးကုိ ‘မီတုိကလုိပရာမုိဒ္’ (Metoclopramide) ဟု ေခၚပါသည္။ သိပၸံနည္းက် ဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္မ်ား အရ ယခုအခါတြင္ ခ်င္းမႈ န္႔ (၁) ဂရမ္သည္ အထက္ပါ ‘မီတုိကလုိပရာမုိဒ္’ ေဆး (၁၀) ဂရမ္ႏွင့္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ မတူညီေၾကာင္း ေတြ ႕ရွိၾကရပါသည္။ ယင္းခ်င္းအား အေအးမိႏွာေစးျခင္းကုိ ကုသရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္အျပင္ ကင္ဆာ (Cancer) ကုိ ကုသရာတြင္ လည္း အသံုးျပဳေနၾကေခ် ၿပီ။ ခ်င္းကုိ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူၿပီးေနာက္တြင္ လည္း ကုသမႈ ေပးရာတြင္ အသံုးျပဳေနၾကေခ်ၿပီ။ ခရီး ရွည္သြားစဥ္ နာဖ်ားမက်န္း ျဖစ္ျခင္း (Sickness Caused While Travelling Long Distances) တြင္ လည္း ခ်င္းကုိ အသံုးျပဳကုသ၍ ရေလသည္။

ယင္းအတြက္ ခ်င္းကုိ ရာစုႏွစ္ ေပါင္း မ်ား စြာ ကတည္းက အေအးမိႏွာေစးျခင္းႏွင့္ အျခား ေသာ အစာလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါ မ်ား အတြက္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအေတာ္ မ်ားမ်ား တြင္ အသံုးျပဳခဲ့ ၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ခ်င္းကုိ ေျမေအာက္ပင္စည္ (Rhizomes) အားျဖင့္ အသံုးျပဳရေလသည္။ ‘ခ်င္းတက္’ ကုိ အသံုးျပဳရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔ကုိ ျခစ္၍ ေနလွန္းရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ကုသရာ တြင္ အမႈ န္႔ျပဳကာ အသံုးခ်ရေလသည္။ အိႏၵိယတြင္ အေအးမိႏွာေစးျခင္း၊ အစာမေၾကျခင္း၊ ေလပြ ျခင္းတုိ႔အျပင္ ေလႏုိင္ေဆးအ ျဖစ္လည္း အသံုးျပဳခဲ့ေလသည္။

တ႐ုတ္ျပည္တြင္ အေအးမိျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္းတုိ႔ကုိ ကုသရာတြင္ အသံုး ျပဳေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ (WHO) မွ ထုတ္ေ၀ေသာ ‘တ႐ုတ္ျပည္မွ ေဆးဖက္၀င္အပင္ မ်ား ’ (Medical Plantds in China) စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ ႕ရပါသည္။ ခ်င္းကုိ ေအာ့အန္ျခင္းအျပင္ ၀မ္းသြားျခင္း (Diarrhoea) အတြက္ပါ အသံုးျပဳႏုိင္ပါသည္။ (၁၉၉၂) ခုႏွစ္ တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ဖန္စ္၀ါ့သ္ႏွင့္ နန္းေတဗန္ (Farnsworth and Nuntaven) တို႔၏ ထုိင္း ေဆး၀ါးပင္မ်ား (Thai Medicinal Plants) စာအုပ္တြင္ ခ်င္းကုိ အသံုးျပဳကုသနည္းမ်ား စြာ ကုိ ေဖာ္ ျပထားေပးပါသည္။

ထုိင္း႐ုိးရာေဆးပညာတြင္ ခ်င္းတက္ကုိ ၀မ္းေခါင္းတြင္ မအီမအာ ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ေလပြျခင္း အေၾကာင္းေၾကာင့္ အစာမေၾကျခင္း (Dyspepsia) တုိ႔ကုိ ကုသရာတြင္ အသံုးျပဳပါေၾကာင္း ေဖာ္ ျပထားသည္ကုိ ေတြ ႕ရပါသည္။ ဆက္လက္၍ ေလ့လာစူးစမ္းမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ ထုိင္းရွိ သိပၸံပညာ ရွင္မ်ား က ခ်င္းတြင္ ‘ကိုလ္ကစထေရာ’ တုိက္ဖ်က္ေပးသည့္ စြမ္းအားရွိေၾကာင္း ဆုိခဲ့ၾကပါသည္။

ခ်င္းတက္ကုိ အမႈ န္႔ေထာင္း၍ အျမင့္ေၾကာက္ေသာ ေရာဂါ (Vertigo) ကုိ ေလ်ာ့ပါးေစရန္ ကုသရာ၌ အသံုးျပဳ၍ ရပါသည္။ အျမင့္သုိ႔ တက္ရာတြင္ နားတြင္ း၌ မသက္မသာခံစားရျခင္း (သုိ႔ မဟုတ္) ေလယာဥ္စီးရာတြင္ မသက္မသာခံစားရျခင္း (Air Sickness) (၀ါ) ေလယာဥ္ေတာက္ ျခင္းတုိ႔အတြက္ပါ ခ်င္းျဖင့္ ကုသေပးႏုိင္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဆက္လက္စူးစမ္းေလ့လာခ်က္မ်ား အရ အအန္ေပ်ာက္ေဆး (Antiemetic) (သုိ႔မဟုတ္) ႏွာေစးအေအးမိေပ်ာက္ေဆး (Antiemetic) အ ျဖစ္ ထိေရာက္မႈ ရွိေၾကာင္း ေတြ ႕ခဲ့ၾကရပါသည္။

‘ေဒါရစ္စ္အက္ခ္ခ်ီ’ (Doris Esche) ၏ အင္ဒုိနီးရွားက်မ္း ျဖစ္ေသာ ‘႐ုကၡမူလေဆး၀ါးမ်ား ကုိ မည္ သုိ႔အသံုးျပဳရမည္ နည္း’ (Upset Stomach) ႏွင့္ စားခ်င္ ေသာက္ခ်င္ေသာ စိတ္ (အာသာ) ကုိ တုိးပြားရန္ (Increase Appetite) အသံုးျပဳႏုိင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ခ်င္းကုိ အေအးမိႏွာေစးျခင္းအတြက္ အသံုးျပဳျခင္းကို ေခတ္သစ္ေဆးပညာတြင္ ေတြ ႕ရပါ သလားဟု အေမးထုတ္ေသာ ္ မေတြ ႕ရဟုပင္ ဆုိရပါမည္ ။ ယင္းကုိ အေအးမိႏွာေစးျခင္းအတြက္ အိမ္သံုးေဆး၀ါးအ ျဖစ္ အသံုးျပဳေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ခ်င္းကုိ ျခစ္၍ အေျခာက္လွန္းအမႈ န္႔ျပဳျခင္း၊ ခ်င္းကုိျခစ္၍ ၀ါးစားျခင္း၊ သတၱဳရည္ညႇစ္ကာ ေသာက္သံုးျခင္း ျပဳၾကေပသည္။

ေလေၾကာင္းလုိင္းမ်ား တြင္ ‘ေလယာဥ္ေတာက္ေသာ ေရာဂါ ’ (Air Sickness) အတြက္ ျခစ္ ထားေသာ ခ်င္းကုိ ေပးတတ္ၾကပါသည္။

အျခားေသာ အရာမ်ား စြာ ကဲ့သုိ႔ ‘ခ်င္း’ သည္ ႐ုိးရာေဆး၀ါးတစ္လက္ ျဖစ္ၿပီး ႐ုိးရွင္းေသာ အေျခအေနမ်ား အတြက္သာ အသံုးျပဳခဲ့ၾကၿပီး ယေန႔တုိင္ လက္မလႊတ္ႏုိင္ေသးသည္ကား ေသခ်ာ ပါသည္။ အိမ္သံုးေဆး၀ါးအေနျဖင့္ ေရာဂါ (၁၅) မ်ဳိးခန္႔အတြက္ ‘ခ်င္း’ ကုိ အသံုးျပဳေနၾကဆဲ ျဖစ္ ပါသည္။ ယင္းအျပင္ ေခတ္သစ္အယ္လုိပက္သီေဆး၀ါးမ်ား အစား အခ်ဳိ႕ကိစၥမ်ား အတြက္ အား ေကာင္းေသာ ေဆး၀ါးအ ျဖစ္ အသံုးျပဳႏုိင္ပါသည္။ (၀ါ) ယင္းေဆး၀ါးမ်ား အတြက္ ျဖည့္စြက္ကုထံုး အ ျဖစ္ အေထာက္အပံ့ေပးႏုိင္ပါသည္။ ဥပမာ - ခ်င္းကုိ အေအးမိႏွာေစးျခင္း (Nausea) အတြက္ ‘မီတုိကလုိပရာမုိဒ္’ (Mettoclopramide) အစား အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးနည္းပါးစြာ ျဖင့္ ေကာင္းစြာ အသံုးျပဳႏုိင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။

အဖိုးတန္ေဆးပင္ တမာ

(၁၉၉၄) ခုႏွစ္ နယူးေဒလီတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ရပ္တြင္ စက္ရွင္ခ်ယ္ယာမန္အ ျဖစ္ မက္စ္ပလန္႔အင္စတီက်ဴ (The Max-Plank Institute) မွ ဂ်ာမန္သိပၸံ ပညာရွင္တစ္ဦးက ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ သူက တမာႀကီး (Azadirachta indica) ၏ အင္းဆက္ပုိး မ်ား ကုိ ႏွိမ္နင္းႏုိင္စါမ္းအားေကာင္းလွေသာ အခ်က္ကုိ တင္ျပခဲ့သည္။ ယေန႔အခါတြင္ တမာ (Neem) ေစးမ်ား မွရရွိေသာ ဓာတ္ေပါင္းတစ္မ်ဳိးသည္ ေတြ ႕ရွိရၿပီးသမဆထဲ၌ အင္းဆက္ပုိးသတ္ အာနိသင္အားအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ ႕ၾကရပါသည္။

သိပၸံပညာရွင္မ်ား ၏ ေတြ ႕ရွိခ်က္အရ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ေတြ ႕ၾကရပါသည္။ သိပၸံပညာရွင္ မ်ား ၏ ေတြ ႕ရွိခ်က္အရ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ အင္းဆက္ပုိးမ်ဳိးခြဲေပါင္း (၁၅၀) ခန္႔ကုိ ႏွိမ္နင္းႏိုင္စြမ္း ရွိသည္ဟု သိရပါသည္။ ယင္းဓာတ္ေပါင္းကို အေမရိျပည္ေထာင္စုမွ ဒဗလ်ဴ.အာရ္.ဂေရ႕စ္ ကုမၸဏီ (W.R.Grace Company) က မွတ္ပံုတင္ထားကာ မာဂုိစန္အုိ (Magosan O) အမည္ ျဖင့္ ထုတ္ လုပ္ျဖန္႔ခ်ိေနေပသည္။ ကမၻာ့စီးပြားေရး ေစ်းကြက္တြင္ တမာမွရရွိေသာ ပုိးသတ္ေဆးသည္ ႏွစ္ စဥ္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ား စြာ ရသည္အထိ ျဖန္႔ျဖဴးေနရေခ်ၿပီ။

တမာကုိ ကမၻာအႏွံ႔အျပားတြင္ စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ တမာသည္ အင္းဆက္ပုိးမႊားမ်ား ကုိ ႏွိမ္ နင္းႏုိင္စြမ္းအားေကာင္းလွ၏ ။ သီးႏွံပင္မ်ား ေပၚ ပက္ျဖန္းေပးျခင္းျဖင့္ အင္းဆက္ပုိးမႊားမ်ား မလာ ေရာက္ႏုိင္ေတာ့၍ သီးႏွံပင္မ်ား ကုိ မဖ်က္ဆီးႏုိင္ေတာ့ေခ်။ တမာသည္ အင္းဆက္မ်ား တြင္ ပါလာ တတ္သည့့္ ကပ္ပါးပိုးမ်ား ကုိလည္း တားဆီးေပး၍ အင္းဆက္မ်ား အပင္မ်ား ကို ကိုက္ျဖတ္ဖ်က္ဆီး ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါသည္။

တမာသည္ အိႏၵိယတြင္ သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ ျဖစ္ထြန္းကား ယင္းကုိ ပ်ဳိး ေထာင္စုိက္ပ်ဳိးေပးျခင္းျဖင့္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္လုိအပ္ခ်က္ကုိ ႀကီးမားစြာ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ေပလိမ့္ မည္ ။ အိႏၵိယသဘာ၀ေပါက္ပင္တမာမွ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းသည္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ေ၀စုကို ႀကီးမားစြာ ရရွိႏုိင္သည္ဟု ခံစားမိလာၾကေခ်ၿပီ။

ပါေမာကၡရမ္းဘုိးလ္ဒ္ (Professor Rambold) ၏ ရွင္းျပခ်က္ကုိ နားေထာင္ရၿပီးေနာက္ စာ ေရး သူသည္ ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀က ေဆာင္းရာသီတြင္ ၀တ္ဆင္ရမည္ ့ အ၀တ္အထည္မ်ား ကုိ ေႏြရာသီတြင္ ထုပ္ပုိးထားရွိရာ၌ တမာရြက္မ်ား ပါ ထည့္သြင္းထားရွိေလ့ရွိခဲ့ပံုကုိ ျပန္လည္ျမင္ ေယာင္လာမိခဲ့သည္။

စာ႐ႈသူအေတာ္ မ်ားမ်ား သည္လည္း စပါး စသည္တုိ႔ကုိ သတၱဳအုိးခြက္မ်ား အတြင္ းတြင္ တမာရြက္မ်ား ႏွင့္ အတူ သုိေလွာင္ထားရွိခဲ့ေလ့ရွိပံုကုိ ျပန္လည္ျမင္ေယာင္မိေပလိမ့္မည္ ။ ေရွးေခတ္ က အသိပညာသည္ ေခတ္သိပၸံပညာရွင္တုိ႔ ရွာမေတြ ႕မီကပင္ တမာ၏ ပုိးသတ္အာနိသင္ကုိ သိခဲ့ ၾကၿပီး ျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ ယင္းအသိပညာကုိ ရာစုႏွစ္ ေပါင္းမ်ား စြာ မ်ဳိးဆက္ တစ္ဆက္ၿပီးတစ္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းကာအသံုးျပဳခဲ့ၾကေပသည္။

ယခု အိႏၵိယျပင္ပသုိ႔ပင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိသြားခဲ့ေခ်ၿပီ။ တမာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပိုးသတ္အာနိ သင္သာမက အျခားေသာ အခ်က္မ်ား ကုိ ပုိ၍ သိရွိႏုိင္ရန္ ရွာေဖြသင့္ေခ်ၿပီ။ တမာကုိ ပုိးသတ္ေဆး (antiseptic) အ ျဖစ္ ေရွးေခတ္ကာလ အတန္ၾကာကတည္းက အသံုးျပဳခဲ့ၾကေပသည္။ ယင္းဓာတ္ ေပါင္းကုိ ဗုိင္းရပ္စ္ပုိးေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ ေရာဂါ မ်ား (Viral Diseases) အတြက္လည္း အသံုးျပဳႏုိင္ ပါသည္။

ေရွးထံုးစဥ္လာအားျဖင့္္ ေရေက်ာက္ေပါက္ၿပီးေသာ သူအား ပထမဆံုး ေရခ်ဳိးေပးရာတြင္ တမာရြက္မ်ား စိမ္ထားေသာ ေရထဲ၌ ႏွစ္ ထားေပးရသည္။ ယင္းက အေရျပား ေရာဂါ မ်ား ေၾကာင့္ ယားယံျခင္း၊ ကုတ္ဖဲ့ရျခင္းတုိ႔ကုိ ေလ်ာ့ပါးေစပါသည္။

လူအမ်ား က တမာရြက္ကုိ မတူကြဲျပားေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္ အသံုးျပဳၾကသည္၊ အိႏၵိယတြင္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား က ယင္းတမာရြက္၏ အက်ဳိးျပဳအာနိသင္အတြက္ အာနိသင္ ျဖစ္ေပၚ ေစသည့္ ဓာတ္ေပါင္းကုိ ေဖာ္ထုတ္ဆန္းစစ္ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားေနၾကေခ်ၿပီ။ တမာခက္ကုိ အိႏၵိယတြင္ ေရွးေခတ္ကာလကတည္းက သြားတုိက္သည့္ သြားပြတ္တံ (တံပူ) အ ျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကုိ အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ သြားမ်ား ကုိ ႀကံ့ခုိင္က်န္းမာေစကာ အစက္အေျပာက္မ်ား ကင္းေစပါ သည္။ တမာ၏ ယင္းအစြမ္းသတၱိရေစသည့္ ဓာတ္ေပါင္းကုိလည္း ေလ့လာေဖာ္ထုတ္သင့္ပါသည္။

တမာေစ့မွရရွိေသာ တမာဆီသည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ၏ သားအိမ္တြင္ း၌ သားသေႏၶတည္ေစ မႈ ကုိ ဟန္႔တားႏုိင္စြမ္းရွိေၾကာင္း အိႏၵိယသိပၸံပညာရွင္မ်ား က ေတြ ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ အမ်ဳိးသား ကိုယ္ခံ အားပညာသိပၸံ (The National Institute of Immunology) မွ ပါေမာကၡတယ္လ္၀ါ (Professor Talwar) က ယင္း သေႏၶတားအာနိသင္ကုိ လူသားမ်ား ျဖင့္ ပထမဆုံး စမ္းသပ္ခဲ့သည္။ ယင္းရွာ ေဖြေတြ ႕ရွိမႈ က သေႏၶတားေဆးတစ္ခု ျဖစ္ေပၚေစရန္ အလားအလာေကာင္းတစ္ရပ္အ ျဖစ္ ရွိေနေခ် ၿပီ ျဖစ္သည္။

အာယုေဗဒေဆး၀ါးမ်ား ႏွင့္ ေရွးေခတ္ လက္ေတြ ႕သံုးေဆး၀ါးမ်ား တုိ႔တြင္ တမာ၏ အျခား ေဆး၀ါးသံုးမ်ား ကုိ ျဖစ္ႏုိင္သမွ် ေလ့လာေဖာ္ထုတ္သင့္ပါသည္။ တမာကုိ အေရျပား ေရာဂါ အတြက္ အသံုးျပဳျခင္းကား အသိသာဆံုး၊ အထင္ေပၚဆံုး ျဖစ္လာခဲ့ေခ်ၿပီ။ ယားယံျခင္းကုိ သက္သာေစ႐ံု သာမက အပူေလာင္ျခင္း၊ အပူဖုမ်ား ထျခင္း၊ ႏူနာ ေရာဂါ ၊ သမင္ျဖဴ ေရာဂါ တုိ႔တြင္ ပါ အသံုးျပဳကုသ ေပး၍ ရပါသည္။ အာယုေဗဒေဆး၀ါးမ်ား တြင္ ႏူနာ ေရာဂါ ၌ တမာ၏ ပဥၥငါးပါး (ရြက္၊ ေခါက္၊ သီး၊ ပြင့္၊ ေစ့) လံုးကုိ အသံုးျပဳၾကေပသည္။ တမာေခါက္ကုိ အဖ်ား ေရာဂါ (Fever) အထူးသျဖင့္ ငွက္ ဖ်ား ေရာဂါ အတြက္ အိႏၵိယတြင္ ေရွးေခတ္ကာလကတည္းက အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။

စာေရး သူ၏ မိတ္ေဆြတစ္ဦး ေလ့လာဆန္းစစ္ခဲ့ခ်က္မ်ား အရ ယံုၾကည္အားထားေလာက္ ဖြယ္ ေတြ ႕ရွိခဲ့ရသည္မွာ သူသည္ အာသံရွိ ငွက္ဖ်ားမိသူမ်ား ကုိ တမာေခါက္ႏွင့္ အျခားေဆးပင္ႏွစ္ ပင္ေရာ၍ ျပဳတ္ကာ တုိက္ေကၽြးခဲ့ရာ အက်ဳိးထူးေၾကာင္း အခုိင္အမာ ေတြ ႕ရွိခဲ့ရေပသည္။ တမာေစ့ မ်ား မွ ရရွိေသာ အဆီသည္ သံေကာင္၊ တုတ္ေကာင္၊ မႈ ိ (fungi) အတြက္ တုိက္ဖ်က္ဟန္႔တားေပး ႏုိင္စြမ္းရွိပါသည္။ တမာရြက္မ်ား စိမ္ထားေသာ ေရသည္ ဆံပင္မ်ား ကုိ သန္မာလာေစေၾကာင္း ေတြ ႕ရပါသည္။ အဆံုးသတ္အားျဖင့္ ေဖာ္ျပရေသာ ္ တမာရြက္မ်ား တြင္ ဗီတာမင္ ေအ ဓာတ္ၾကြယ္ ၀လွေၾကာင္း ေဖာ္ျပေပးလုိပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တမာပင္သည္ ကမၻာေလာကအား အက်ဳိးျပဳသည့္ ေဆးဖက္၀င္အပင္ ျဖစ္ကာ ရတနာတစ္ပါးသဖြယ္ အဖုိးတန္လွပါသည္။

အိႏၵိယက ကံေကာင္းသည္မွာ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံအႏွံ႔ တမာပင္မ်ား ကုိ စီမံကိန္းခ် စုိက္ပ်ဳိးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အိႏၵိယသိပၸံပညာရွင္မ်ား က ေပါေပါမ်ားမ်ား ရွိေန ေသာ တမာပင္မ်ား ကုိ အသံုးခ်ကာ လူသားအက်ဳိးျပဳ အျခားေဆး၀ါးမ်ား ရွာေဖြေတြ ႕ႏုိင္ပါေစဟု ဆႏၵျပဳအပ္ပါသည္။

သင့္အသည္းကုိ ေဆပင္မ်ား ျဖင့္ ကာကြယ္ပါ

အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ေရာဂါ လုိ၊ ဘီပုိး၊ စီပုိး၀င္ျခင္းလုိ ေရာဂါ မ်ား ေၾကာင့္ အသည္း ပ်က္စီးရျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ေဆး၀ါးမ်ား ရွာေဖြဖုိ႔ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္လုိ႔ လာပါၿပီ။ ပ်က္စီးသြားတဲ့ အသည္းရဲ႕ လုပ္ငနး္ေဆာင္တာေတြ အျမန္ျပန္လည္ျပည့္၀ဖုိ႔အတြက္ လည္း ေဆး၀ါးလိုအပ္ေနပါၿပီ။ အသည္းေရာင္ ျခင္း (hepatitis) ျဖစ္စဥ္မ်ား စြာ မွ မကုသဘဲေနရင္ ဘ၀ေနာက္ပုိင္းမွာ ကင္ဆာ ျဖစ္သည္အထိ ဦးတည္သြားတတ္ပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ယေန႔ ေခတ္ရဲ႕ အားေကာင္းလွတဲ့ ေဆး၀ါးေတြ ကုိ အသံုးျပဳရင္း အသည္းပ်က္စီးသြားရတာ မ်ဳိးအထိ ျဖစ္ရတတ္တာေတြ ရွိပါသည္။

အယ္လုိပက္သစ္ ေခတ္သိပၸံြေဆး၀ါးေတြ မွာ အသည္းကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ (၀ါ) ပ်က္စီးသြားတဲ့ အသည္းကုိ ကုသဖုိ႔က ခက္ခဲေနတုန္းပါပဲ။ ႐ုကၡမူလ (အပင္ထြက္) ေဆး၀ါးေတြ ကုိသံုးၿပီး အသည္း ေရာဂါ ကုိ ကုသဖုိ႔ သုေတသနေတြ အမ်ား ႀကီးလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

အိႏၵိယနဲ႔ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံေတြ မွာ ေတာ့ ဒီအတြက္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြ ရသင့္သေလာက္ရခဲ့ပါသည္။ အိႏၵိယရဲ႕ အသည္းကုိ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ေဆးပင္ေတြ ထဲက (၃) ပင္ ေလာက္ဟာ အသည္း ေရာဂါ ကုေဆးအတြက္ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အေတာ္ အလားအလာေကာင္းတာ ေတြ ႕ခဲ့ၾကရတယ္။ အဲဒီ ေဆးပင္ေတြ ကေတာ့ ေဆးခါးႀကီးပင္ (Andrographis Paniculata)၊ ကုလားေဆာင္းေမးခါး (Picrorhazia Kurroa) နဲ႔ ၾကက္သဟင္းပင္ (Phyllanthus Nirui) တုိ႔ ျဖစ္ ပါသည္။

ပန္ဂ်ပ္တကၠသုိလ္ ေဆး၀ါးပညာဌာန (Department of Pharmacy) မွ ပါေမာကၡဟန္ဒါ (Handa) နဲ႔ အုပ္စုတစ္စုတုိ႔က ေဆးခါးႀကီးပင္ရဲ႕ အသည္းကုိကာကြယ္ေပးတဲ့ စြမ္းရည္ကုိ တိရစၦာန္ေတြ နဲပဲ လက္ေတြ ႕ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အပင္တစ္ပင္လံုးကုိ အတၱဳရည္ညႇစ္ျခင္း (သုုိ႔ မဟုတ္) အာယုေဗဒစနစ္အရ အမႈ န္႔ျပဳၿပီး စမ္သပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေစာပုိင္းႏွစ္ ေတြ တုန္းက ဘီဟာ တြင္ ယင္းေဆးပင္ကုိ ေရတန္ဖန္ခြက္ထဲမွာ ေဆးပင္အခက္တစ္ကို တစ္ညလံုးစိမ္ၿပီး နံနက္ပုိင္းမွာ ေသာက္ေစျခင္းျဖင့္ အသည္းအားနည္းျခင္း (A Sluggish Liver) အတြက္ စမ္းသပ္ကုသေပးရာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။ ကံအေၾကာင္းမလွတာေတာ့ ဒီေဆးပင္ကို အလုိရွိသေလာက္ မ်ားမ်ား စား စားရေအာင္ မစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကုလားေဆာင္းေမးခါးပင္ကုိ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္းမွာ အသည္းကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ အသံုးျပဳခဲ့ၾက ပါသည္။ အာယုေဗဒစနစ္မွာ လည္း အသည္း ေရာဂါ အတြက္ အက်ယ္အျပန္႔ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ လက္ကေနာင္မွာ ပါေမာကၡဒါ၀မ္ဦးစီးၿပီး အိႏၵိယေဆးသုေတသန အင္စတီက်ဴ႕တုိ႔ ပူးေပါင္းကာ သုေတသနျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ မွာ ပီခ႐ုိလစ္ဗ္ (Pircroliv) လု႔ိေခၚတဲ့ ဓာတ္ပါ၀င္ၿပီး အသည္း အတြက္ ေကာင္းက်ဳိးသက္ေရာက္ေစေၾကာင္း ေတြ ႕ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ပီခ႐ုိလစ္ဗ္က ေဆးခန္းတြင္ စမ္းသပ္ခ်က္အရ အသည္းေရာင္ ျခင္း (Hepatits) ေ၀ဒနာရွင္မ်ား အတြက္ အက်ဳိးရွိေစေၾကာင္း ေတြ ႕ခဲ့ၾကရပါတယ္။

ၾကက္သဟင္း (ေခၚ) ဘုမၼမာလ္ကီကုိ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းတြင္ အသည္းကိုကာကြယ္ရန္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ (၁၉၈၃) ခုႏွစ္ တြင္ ေဒါက္တာဒီဇစ္ႏွင့္ ေဒါက္တာအာခ်ားတုိ႔က အသည္း ေရာင္ ေ၀ဒနာရွင္ကေလးငယ္ (၁၆၀) ဦး အေပၚေဆးခန္း၌ ကုသရာတြင္ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ရလဒ္မွာ ကေလး (၁၆၀) ဦးတြင္ (၁၀၁) ဦးအေပၚ၌ ေကာင္းစြာ အက်ဳိးသက္ေရာက္ခဲ့ေပသည္။ ယင္းစမ္းသပ္မႈ ကုိ ထုိ႔ထက္ပုိမ်ား ျပားေသာ ကေလးဦးေရေပၚတြင္ တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ၾကည့္ရန္ လုိအပ္ေပေသးသည္။

ယင္းေဆးပင္ (၃) ပင္ကုိ အိႏၵိယရွိ အာယုေဗဒေဆးပညာ၊ ယူနာနီေဆးပညာတုိ႔အျပင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရွိ ကန္ပုိေဆးပညာစနစ္ (Kampo System) တြင္ လည္း အက်ယ္တျပန္႔ စမ္းသပ္ခဲ့ရာ ရလဒ္ေကာင္းမ်ား စြာ ေပၚထြက္ခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္။

ထုိ႔ျပင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ေန႔စဥ္စားသံုးရာတြင္ ပါ၀င္သည့္ ၾကက္သြန္ျဖဴ (garlic) သည္ အသည္း ေရာဂါ ကုသရာတြင္ အသံုး၀င္ေပသည္။ ၾကက္သြန္ျဖဴတြင္ ပုိး၀င္ျခင္းကုိ ေသေစေသာ သတၱိ (anti- infectious effect) ရွိေပသည္။ ယင္းတြင္ ကုိလက္စထေရာကုိ က်ေစေသာ အစြမ္းရွိၿပီး အစာ ေၾကေစရန္လည္း အေထာက္အကူျပဳေၾကာင္း ေတြ ႕ရွိရေလသည္။

ဒုဓလီ (Dandelion) သည္ အစာေၾကေစၿပီး အစာေျခရည္ကုိ ပုိမုိထြက္ရွိေစသည္။ ယင္း သည္ အသည္း ေရာဂါ ကုသရာတြင္ ေကာင္းစြာ အေထာက္အကူျပဳၿပီး အေနာက္တုိင္း ႐ုကၡမူလ ေဆး၀ါးတြင္ အသည္း ေရာဂါ ကုသရာ၌ တြင္ တြင္ က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳေလ့ရွိခဲ့သည္။ ဆီးေကာင္း ေစၿပီး ေက်ာက္ကပ္ျပႆနာ (kidney problem) တြင္ လည္း ေကာင္းစြာ အသံုး၀င္ေလသည္။

ယခုေခတ္ကာလ အေနာက္တုိင္းမွ မစ္လ္ခ္သစ္စတယ္လ္ (Milk Thistle) သည္ အသည္း ၏ လုပ္ေဆာင္ပံု (liver function) ကုိ တုိးတက္ေစႏုိင္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ၾကသည္။ အသည္းကုိ ဓာတုဓာတ္ေပါင္းမ်ား ေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရေစျခင္း (chemical injury) မွ ကာကြယ္ေပးသည္။

အသည္းတြင္ ဆဲလ္အသစ္မ်ား ပင္ ဖြဲ႕စည္း ျဖစ္ေပၚကာ အသည္း၏ လုပ္ေဆာင္ပံုကိုပါ တုိး တက္ေစသည္ဟု သိရသည္။ ဥေရာပတြင္ အေျခခံအသည္းအားတုိးေဆး (the primary liver tonic) အ ျဖစ္ တြင္ တြင္ က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳေနၾကေခ်ၿပီ။ ျမန္မာျပည္တြင္ ပင္ FAME မွ ယင္းကုိ ႐ုကၡမူလေဆးတစ္မယ္အေနျဖင့္ အသည္းအားေဆးအ ျဖစ္ ထုတ္လုပ္ထားျခင္းပင္ရွိေၾကာင္း ေတြ ႕ရသည္။