ေျပာခ်င္တယ္
ေမြးတဲ့ ခု၊ လ၊ ရက္၊ နာရီေတြ မေသခ်ာတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ ကို ေဗဒင္ေဟာပါဆုိရင္ ေတာ္ ေတာ္ ဂြက်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဟာလို႔ရပါတယ္။ အေရွ႕တိုင္းမွာ နာဆထာဇာတကမ္ လုိ႔ေခၚတဲ့ ဇာတာမရွိတဲ့ သူေတြ ကို ေဟာေျပာလို႔ရတဲ့ စနစ္နဲ႔ဆုိင္ရာက်မ္းေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ က်မ္းေတြ ထဲက တကယ္ ေကာင္းၿပီး တခ်ဳိ႕က်မ္းေတြ က လုပ္စားထားတာေတြ ႕ရပါတယ္။
ဘာပဲေျပာေျပာ မသိေသးရင္ မတတ္ေသးရင္ ဖတ္ရမွာ ပဲ။ ေနာက္မွ ႀကိဳက္တာယူ မႀကိဳက္ရင္ ဖယ္ထား ၾကရပါမယ္။ နာဆထာဇာတာကုန္လို နာမည္ ႀကီးတဲ့ က်မ္းေတြ ထဲမွာ ပရာသနာလုိ႔ေခၚတဲ့ ဟူးရာက်မ္းေတြ ထဲလည္း ပါပါတယ္။
ပရာသနက်မ္းေတြ ထဲမွာ ကမၻာေက်ာ္ေလာက္ေအာင္ နာမည္ ႀကီးတဲ့က်မ္းက ဆပဥၥီးကား ဟူးရားက်မ္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူ ကေတာ့ နံပါတ္တစ္ေပါ့။ ဂါထာ ၅၆ ခုနဲ႔ အားလံုးကို ေဟာေျပာလို႔ ရေအာင္ စီစဥ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဟူးရားက်မ္းေတြ ထဲမွာ တကယ္ႀကိဳက္တဲ့ က်မ္း ကေတာ့ ပရာသနာ မာဃ ဟူးရားက်မ္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ျမန္မာဘာသာျပန္ရရင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၀၀ ေလာက္ထြက္လာပါမယ္။ ေကာင္းတဲ့က်မ္းႀကီး ရယ္ပါ။ ဂြတ္ရွယ္ ျဖစ္ပါတယ္…( မၾကာခင္မွာ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာကံၫြန္႔က ပရာသနာ မာဃ က်မ္းကို ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ျပန္ဆုိထုတ္ေ၀ လိမ့္မယ္လို႔ သတင္းရထားပါတယ္)
ခု၊ လ၊ ရက္ မသိပဲလာတဲ့ အခ်ိန္အခါကို ဇာတာဖြဲ႕ၿပီး ေဟာေျပာတဲ့စနစ္ကို ဟူးရားေဗဒင္ ေဟာနည္းလို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ ဟူးရားေဗဒင္က်မ္းေပါင္းမ်ား စြာ ထဲမွာ ေဟာဒီ ပရာသနာတႏၱရ ဟူးရားက်မ္းလဲ ပါပါတယ္။
လာေမးတာနဲ႔ ေဟာလို႔ရေအာင္ ဆင္ထားတဲ့ ေဗဒင္က်မ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းပါတယ္… လြယ္လဲလြယ္ပါတယ္။ လူႀကိဳက္လည္း မ်ား ပါတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္းမွာ နာမည္ ႀကီးတဲ့ တဂ်ာကာစနစ္နဲ႔ ျပဳစုထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီက်မ္းကို အေရွ႕တုိင္းကေရာ၊ အေနာက္တုိင္း ကပါ တေလးတစား ဖတ္ၾကပါတယ္။
ေအာက္ေျခမွတ္ခ်က္ေတြ ကို ကမာၻေက်ာ္ နကၡတ္ ေဗဒင္က်မ္းျပဳ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ ဘီ ဗီြ ရာမန္ က ေရး ထားပါတယ္။ ခုိင္မာၿပီး တိက်တဲ့ က်မ္းတစ္က်မ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ပံုႏွိပ္ စာအုပ္အ ျဖစ္ ထြက္ေပၚလာျခင္း မရွိပါဘူး။
ခု၊ လ၊ ရက္ ဘာမွ မသိသူေတြ ကို တုိင္ထူၿပီး ထင္ရာေဟာေနမယ့္အစား စနစ္တက်ရွိတဲ့ ဟူးရားေဗဒင္ ေဟာနည္းစနစ္ကို သုေတသနျပဳၿပီး ေဟာေျပာလို႔ ရေအာင္ ဒီက်မ္းကို ျပန္ဆုိေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးေက်နပ္လိမ့္မယ္လို႔လဲ ယံုၾကည္မိပါတယ္။
မူရင္းက်မ္းကို ငွားရမ္းခဲ့တဲ့ ဦးဘုန္းၾကဴေဖကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ဆရာဒဂုန္
နိဒါန္းမိတ္ဆက္
ဟူးရားေဗဒင္ဟာ မုဟုတၱ (၀ါ) အခါေရြးေပးျခင္း၊ ေဗဒင္နဲ႔ မူလဇာတာ ေဟာေျပာမႈ အေျခခံ ေဗဒင္နဲ႔ မူလ ဇာတာေဟာေျပာမႈ အေျခခံေဗဒင္လိုဘဲ အေရး ႀကီးတဲ့ ေဗဒင္ပညာရပ္ထဲမွာ ပါ၀င္ပါ တယ္။
အနာဂတ္ ျဖစ္ရပ္ေတြ ကို အဆံုးအျဖတ္ေပးရာမွာ အေျခခံအ ျဖစ္ အသံုးက်ၿပီး ေမးျမန္းမႈ တစ္ခု အတြက္ ဇာတာကို ခ်က္ခ်င္း ဖြဲ႕ရပါတယ္။ ဟူးရားေဗဒင္မွာ ဆံုးျဖတ္တဲ့အခါ တိက်ေစမႈ အတြက္က လာေမးတဲ့ အခ်ိန္ကို သိခြင့္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အမွန္မွာ ေမးခြန္းေမးလာတဲ့အခ်ိန္ဟာ ဆႏၵေပၚေပါက္လာတဲ့ အခ်ိန္(သို႔ မဟုတ္) ေမးျမန္း သူရဲ႕ စိတ္ထဲေပၚေပါက္လာတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ကာ မ်ား စြာ အဓိပၸာယ္ရွိပါတယ္။ တကယ္လို႔ အေျဖကို စိတ္အားထက္သန္စြာ လိုခ်င္ေလ၊ မွန္ကန္တဲ့အေျဖကို ရခ်င္ေလ ေမးခြန္ဟာ ေလးနက္မႈ ရွိရေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းဟာ ခပ္ေပါ့ေပါ့ (သို႔ ) သူမ်ား မေကာင္းႀကံတဲ့ ေမးခြန္းအပ်င္းေျပေမးတဲ့ ေမးခြန္း၊ အေပ်ာ္ေမးတဲ့ ေမးခြန္းဆုိရင္ေတာ့ ေဗဒင္ဆရာက ဒီဟူးရားေဗဒင္ကို အသံုးမျပဳဘဲေနႏုိင္ပါ တယ္။
ဟူးရားေဗဒင္ဟာ စိတ္ထဲမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အေတြ းနဲ႔ ခဏအတြင္ းမွာ အာ႐ံုရတဲ့အ ျဖစ္တုိ႔ၾကားမွာ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိတဲ့ အာ႐ံုျဖင့္ သိျမင္မႈ ပညာရပ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအာ႐ံုျဖင့္ သိျမင္မႈ ဟာ အ ျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို ႀကိဳၿပီးတြက္ဆဖုိ႔အတြက္ သဲလြန္စတစ္ခုကို ရေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဟူးရားေဗဒင္ဟာ အမ်ား ဆံုးလက္ေတြ ႕ဆန္ၿပီး အသံုးက်တဲ့ ပညာ၊ ဗဟုသုတ အခက္အလက္ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ဒီက်မ္းဟာ ဟူးရားေဗဒင္က်မ္းေဟာင္းႀကီး တစ္ဆူ ျဖစ္ၿပီး နိလကန္ဒါေဒသညာဆုိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးက ျပဳစုေရး သားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ နကၡတ္ေဗဒင္ပါရဂူတစ္ခ်ဳိ႕က ဒီျပႆနာတံတ်က်မ္း ဟာ သီးျခားက်မး္ႀကီးရဲ႕ အခန္းတစ္ခန္းသာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အဆုိရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီ က်မ္းႀကီးရဲ႕ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ ခန္း ကေတာ့ သံဃဏတံတ်နဲ႔ ၀ႆဖလ(၀ါ) ႏွစ္ ျပန္ဒသာ ေဟာနည္း ျဖစ္ပါတယ္။
က်မ္းတစ္ဆူ ျဖစ္ေစ၊ တစ္ခန္းတစ္က႑ ျဖစ္ေစ၊ ဒီျပႆာနာတံတ်က်မ္းဟာ ဟူးရားေဗဒင္ ပညာနဲ႔ အေရး ႀကီးတဲ့အပိုင္း ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဟူးရားက်မ္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့…
(က) စာပႏၵ (တ) ဆပဥၥိက
(ခ) လမ္ပကာ
(ဂ) ျပႆနာဂနာနာ
(ဃ) ျပႆနာ တူဇန
(င) ျပႆနာသိႏၶဴ
(စ) ျပႆနာစိႏာၱမဏိ
(ဆ) ဘာ၀နဒိပိက
(ဇ) ဗိနိျဒာမာလာ
(စ်) ကရိသွ်နိးယား
(ည) ျပႆနာမာဃစတဲ့ က်မ္းေတြ ကို ေရွးပညာရွင္ အသီးသီးက ျပဳစုခဲ့ၾကပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးက်မ္း ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာမာဃက်မ္းဟာ လုိရင္း အခ်က္ေတြ နဲ႔ ျပည့္စံုၿပီး နားလည္ လြယ္ကာ အေသးစိတ္ ထုတ္ေဖာ္ရွင္းလင္းထားတဲ့ ဟူးရားက်မ္းႀကီး တစ္အုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (မၾကာခင္ ျပႆနာမာဃကို ေအာက္ေျခမွတ္စုေတြ နဲ႔ ျပည့္စံုစြာ ေရး သားထုတ္ေ၀ပါမယ္)
အခု ဘာသာျပန္ဆုိ ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာတံတ်ဟာ အေၾကာင္းသံုးရပ္ေပၚမူတည္ၿပီး ဘာသာျပန္ရ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအခ်က္ဟာ က်ဥ္းေပမယ့္ ျပည့္စံုၿပီး လိုရင္းအခ်က္ေတြ အားလံုးပါကာ နားလည္ လြယ္လို႔ပါ။ ဒုတိယအခ်က္က က်မ္းေဟာင္း ျဖစ္လင့္ကစား ရွင္းၿပီး ေခတ္မီွတုန္းရွိလို႔ပါ။ တတိယအခ်က္က လက္ေတြ ႕စမ္းသပ္ေဟာေျပာတဲ့အခါ အံ၀င္ဂြင္က်ရွိလို႔ပါ။
ဒီမူရင္းက်မ္း ျပဳစုတဲ့ နိလာကန္ဒါဟာ တဂ်ကာစနစ္နဲ႔ အျခားက်မ္းေတြ ပါ အေထာက္အထား အရ ေဗဒင္ဆရာမ ်ဳိး႐ိုး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အဖိုးဟာ စိႏၱာမဏိေဒ၀ညာ ျဖစ္ၿပီး ဖခင္ဟာ အနာထေဒ၀ညာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရာမေဒ၀ညာရဲ႕ ညီအရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးအႏြယ္အားျဖင့္ ဂဂၢရေသ့မ်ဳိးဆက္မွ ဆင္းသက္လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ ၀ႆဖလတံက်က်မ္း ေနာက္ဆံုးအခန္းမွာ ဒီက်မ္းကို သကသကၠရာဇ္ ၁၅၀၉ ခု အသစ္ ဂ်လဆန္း ၈ ရက္။ (၁၅၆၇ ေအဒီ)မွာ ေရး သားခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ေ၀ဒပညာရွင္ေတြ ကလဲ သူ႔က်မ္းေတြ ကို လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဒီက်မ္းေရး ခ်ိန္မွာ အသက္ ၄၃-၄၄ ႏွစ္ သာ ရွိပါေသး တယ္။
သူ႔ရဲ႕ က်မ္းႀကီးေတြ ျဖစ္တဲ့ သံဃတံတ်နဲ႔ ၀သတံက် က်မ္းေတြ ရဲ႕ ပထမႏွစ္ ခန္းမွ တစ္ခန္းကို ၀ိသြာနာထေဒသညာရဲ႕ မွတ္ခ်က္ဋိကာေတြ ကို သကၠရာဇ္ ၁၅၅၁ (ေအဒီ ၁၆၃၉)မွာ ေရး ခဲ့ပံုရသလို သီးသန္႔ေရး တယ္လို႔ ဆုိႏုိင္စရာရွိတဲ့ ျပႆနာတံတ်မွာ မူ အဖြင့္ဋီကာေတြ ကို ေရး သားျခင္း မရွိပါ။
မူရင္းမွ အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆုိရာမွာ ျပန္ဆုိသူရဲ႕ အာေဘာ္ထက္က်မ္းျပဳဆရာရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ကို ဦးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ ေဗဒင္ပညာဆုိတာ ခ်ိန္ဆမႈ ပါတဲ့ ဘာသာရပ္တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ေခတ္မီွတိုးတက္ေနတဲ့ အဂၤလိပ္ဘာသာကို ျပန္ဆုိတဲ့ေနရာမွာ မူရင္းသတၱထက်မ္းရင္းက အဆင့္ျမင့္ တဲ့ အာေဘာ္ေတြ ကို လိုက္မွီေအာင္ မနည္းႀကိဳးစားရၿပီး အခက္အခဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေတြ ႕ရပါတယ္။
သတၱထမွ အဂၤလိပ္ဘာသာသုိ႔ တုိက္႐ိုက္ျပန္ဆုိျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ သတၱထဘာသာကို ကၽြမ္းက်င္မႈ မရွိတဲ့ အိႏၵိယေဗဒင္ ၀ါသနာရွင္ေတြ နဲ႔ ဟိႏၵဴနကၡတ္ေဗဒင္ပညာကို လုိက္စားလာၾကတဲ့ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွ ပညာရွင္ေတြ အတြက္ပါ လြယ္ကူစြာ သိရွိႏိုင္ဖို႔၊ ျပႆနာဇာတာေဟာစနစ္ဟာ လက္ ေတြ ႕အသံုး၀င္တယ္ဆုိတာသိဖုိ႔ ဦးစားေပးႀကိဳးပမ္းမႈ ဟာ ဘယ္အတုိင္းအတာအထိ ေအာင္ျမင္သလဲ ဆုိတာ စာဖတ္သူတုိ႔က ေ၀ဖန္ဆံုးျဖတ္ေပးရပါလိမ့္မယ္။
ျပႆနာတံတ်ကို ေလးပိုင္းခြဲထားပါတယ္။
(က) ျပႆနာ၀ိဓ်ရာ (၀ါ) ပဏာမနိဒါန္း
(ခ) ဘာ၀ျပႆနာ (၀ါ) ဘာ၀အမ်ဳိးမ်ဳိးေပၚမူတည္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ့ ျပႆနာ။
(ဂ) ၀ိဓိသွ်ျပႆနာ (၀ါ) အထူးျပႆနာ ေမးခြန္းလႊာ။
(ဃ) ပရာကီနာကာျဒာ (၀ါ) နိဂံုးခ်ဳပ္မွတ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမပိုင္းမွာ ဟူးရားေဗဒင္အသံု၀င္ပံု၊ ၿဂိဳဟ္ေတြ ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ အ၀တၱာၿဂိဳဟ္တုိ႔ရဲ႕ သဘာ၀ေတြ ၊ ဘာ၀အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ ကို စူးစမ္းေလ့လာဖုိ႔ ရွင္းျပထားပါတယ္။
ဒုတိယပုိင္း ကေတာ့ လိုရင္းအခ်က္ေတြ နဲ႔ ျပည့္စံုၿပီး လြယ္လြင့္တကူ သိႏုိင္ပါတယ္။ ၎မွာ ဘာ၀အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အက်ဳိးရလဒက္ုိ အဆံုးအျဖတ္ျပဳဖုိ႔ ၿဂိဳဟ္ပူးယုဂ္ေတြ ကို ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။
တတိယပိုင္း ကေတာ့ အိမ္ကထြက္သြားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေသတယ္၊ ရွင္တယ္၊ ျပန္လာဖုိ႔ ရွိ၊ မရွိ ၊ ဖ်ား နာေနျခင္း ဟုတ္၊ မဟုတ္၊ လူနာဟာ ေနေကာင္းလာ၊ မလာ၊ ဖ်ားနာမႈ ရဲ႕ အေျခအေန ေရာဂါ အႏုအရင့္၊ လုပ္ငန္းအသစ္ရ၊ မရ၊ အျငင္းပြားရတဲ့ကိစၥေတြ ၊ တရားရင္ဆုိင္ရမႈ ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ ရဲ႕ က် ဆင္းမႈ မ်ား ၊ သူခုိးခိုးခံရျခင္းနဲ႔ ပစၥည္းေပ်ာက္ဆံုးျခင္းမ်ား ၊ သူခိုးဟာ အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီး၊ ေယာက်္ားလား၊ မိန္းမလား ဆုိတာေတြ သိႏုိင္ပါတယ္။
ေပ်ာက္ဆံုးတဲ့ ပစၥည္းလံုး၀ ျပန္ရ၊ မရ ေနာက္ပိုင္း ရရင္ ဘယ္ပံုဘယ္နည္းနဲ႔ ရမလဲ၊ သားသမီး မ်ား လက္ထပ္ေရး ကိစၥမ်ား ၊ အိပ္မက္၊ အစားအစာ၊ အသက္ေမြးရမႈ ၊ ရန္ ျဖစ္ျခင္း၊ ေထာင္က်ျခင္း၊ ပင္လယ္ရပ္ျခား ခရီးသြားျခင္း၊ သေဘာၤအေျခအေန၊ အေရာင္ းအ၀ယ္၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ စသျဖင့္ တိက်တဲ့ ျပႆနာကိစၥရပ္ေတြ ကိုလဲ ေျဖႏုိင္တဲ့ ေဟာကိန္းေတြ ပါပါတယ္။
စတုတၳပိုင္း ကေတာ့ ေငြေၾကးရရွိမႈ အေထြေထြ အက်ဳိးခံစားမႈ ၊ အက်ဳိးခံစားရမဲ့ အခ်ိန္စိတ္ထဲ ျဖစ္ေနျခင္းကို အတတ္ေျပာျခင္း၊ မိန္းမမ်ား ကိစၥ စံုစမ္းမႈ ၊ မိန္းမေတြ နဲ႔ ကၽြမ္း၀င္မႈ ၊ ရာသီဥတုနဲ႔ ေကာက္ပဲသီးႏွံတို႔ရဲ႕ အေျခအေနေတြ ကို တင္ျပထားပါတယ္။
နိဂံုးမွာ တဂ်ကာ ေဗဒင္ပညာမွာ ၿဂိဳဟ္ျမင့္ အယူအဆမ်ား ၊ ပုဂ္မ်ား နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ မ်ား ကို ရွင္းျပၿပီး နိဂံုးခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ တင္ျပပံု အားလံုးဟာ လိုရင္းအခ်က္နဲ႔ ျပည့္စံုၿပီး နားလည္လြယ္ ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အပုိင္းကေလးေတြ မွာ နိဂံုးခ်ဳပ္စရာ တစ္ခ်ဳိ႕ပါပါတယ္။
ဥပမာ ဒုတိယပိုင္းမွာ လက္ထပ္ေရး ကိစၥ၊ သားသမီးကိစၥကို တင္ျပထားသလို၊ တတိယအပုိင္း မွာ လဲ ဒီကိစၥကို အေသးစိတ္ျပန္လည္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေဖာ္ျပထားခ်က္တစ္ခုလံုးမွာ ဟူးရားေဗဒင္ေဟာေျပာမႈ ကို စနစ္တက် တင္ျပယံုသာမက၊ အသံုးခ်မယ့္ ေဗဒင္ဆရာရဲ႕ စဥ္းစားေတြ းေခၚမႈ ေပၚ မူတည္ၿပီး စာအုပ္ထဲမွာ မပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြ ကိုေသာ ္မွ ေဖာ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ဒီစာအုပ္ထဲမွာ သံုးတဲ့ၿဂိဳဟ္ျမင္ၿဂိဳဟ္ယွဥ္၊ အေတြ းအေခၚေတြ က တဂ်ကာစနစ္အတုိင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ၿဂိဳဟ္ျမင္ရဲ႕ ျမင္အားကို အရွင္းဆံုးစကားနဲ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၆၀ အံသာအျမင္၊ ၉၀ အံသာအျမင္၊ ၁၈၀ အံသာအျမင္၊ ၁၂၀ အံသာအျမင္၊ ၀ အံသာအျမင္ (ၿဂိဳဟ္ပူးမႈ )တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိက္႐ိုက္ျမင္တဲ့အျမင္ ကေတာ့ အတုိင္းအဆမရွိပါ။
ဒါေပမဲ့ ၿဂိဳဟ္ေတြ ရဲ႕ ဒိသအျမင္ေတြ လဲ ရွိပါေသးတယ္။ တနဂၤေႏြက ၁၅ အံသာ၊ တနလၤာက ၁၂ အံသာ၊ အဂၤါက ၇ အံသာ၊ ဗုဒၶဟူးက ၇ အံသာ၊ ၾကာသပေတးက ၉ အံသာ၊ ေသာ ၾကာက ၇ အံသာ၊ စေနက ၉ အံသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိန္းအျမင္နဲ႔ သမသတ္အျမင္ေတြ ဟာ အက်ဴိးမေပးတဲ့့ အျခား အျမင္ေတြ က အက်ဳိးေပးပါတယ္။
မွတ္ခ်က္၊….။ (ဒီၿဂိဳဟ္ျမင္ အယူအဆေတြ ဟာ အေနာက္တုိင္းၿဂဳိဟ္ျမင္ အယူအဆနဲ႔ တူညီပါ တယ္။
ေသာ မၿဂိဳဟ္နဲ႔အတူရွိတဲ့ ၿဂိဳဟ္ေတြ က ေကာင္းၿပီး ပါပၿဂိဳဟ္နဲ႔ အတူရွိတဲ့ၿဂိဳဟ္ေတြ က ေကာင္း က်ဳိးမေပးဘဲ၊ ၾကာသာပေတးနဲ႔ ေသာ ၾကာပူးရင္ ေကာင္းက်ဳိးေပးတယ္လို႔ ဆုိခ်င္တာပါ။
ဟူးရားေဗဒင္မွာ ၿဂိဳဟ္ေတြ ဟာ ဦးေဆာင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ၃ တန္႔သခင္ဟာ ညီအစ္ကိုမ်ား ကို ၫႊန္းျပသူ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ ၃တန္႔သခင္ဟာ စေန ျဖစ္ၿပီး ၾကာသပေတး ျဖစ္ေနၿပီး ဆက္သြယ္မႈ ရွိခဲ့ရင္ ညီ (၅ ေတးရဲ႕ ကာကရ) အစ္ကို ႏွစ္ ေယာက္ ရဲ႕ အေျခအေနကို ေမးရင္ မသင့္မတင့္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆုိႏုိင္ ပါတယ္။
(မွတ္ခ်က္) ညီ (၅ ေတးရဲ႕ ကာရက) ျဖစ္တဲ့ ၅ ေတးကို ၿဂိဳဟ္ဆုိး စေနက ဆက္သြယ္ထားလို႔ မေျပလည္ဘူးလို႔ ဆုိႏိုင္ပါတယ္။
တဂ်ကာစနစ္အရ ယုဂ္ေတြ ဟာ တိတိက်က်ရွိလွပါတယ္။ ဒီထက္အေသးစိတ္သိခ်င္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္ျပဳစုတဲ့ ၀ႆဖလ (ႏွစ္ ျပန္ဒသာေဟာနည္း) က်မ္းကို ရွာေဖြဖတ္ၾကည့္ပါ။ အဲဒီ မွာ တဂ်ကာ စနစ္ အျပည့္အစံု ပါပါတယ္။
ဆရာႀကီး နီလာကန္ဒါက ၿဂိဳဟ္ေတြ ရဲ႕ ဆုိလိုရင္း (ပရိယာယ္)ေတြ ကို စနစ္တက်ရွင္းျပထား တဲ့အတြက္ ျပႆနာ မာဃ၊ ကရိသွ်နီးယားစတဲ့ က်မ္းေတြ ကို ဖတ္ၾကည့္ထားသလို ျပည့္စံုၿပီး ျဖစ္ပါ တယ္။
ဟူးရားေဗဒင္ထဲမွာ ေလ့လာထုိက္တဲ့ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြ ေတာ္ ေတာ္ ေလး ပါပါတယ္။ လဂ္သခင္ဟာ အၿမဲတန္းေမးလာတဲ့ သူကို ၫႊန္ျပပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လဂ္နဲ႔အတူ ရပ္တဲ့ၿဂိဳဟ္ေတြ ကလဲ အေရး ႀကီးပါတယ္။ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကိုေျပာျပရာမွာ ေတာ့ အဓိက ဇာတ္ေကာင္ ကေတာ့ ျဖစ္ရပ္ရဲ႕ မူလ အေျခခံ ဘာ၀သခင္သာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ လက္ထပ္ျခင္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ၇ တန္႔သခင္ဟာ အဓိက ျဖစ္ေပမဲ့ ၇ တန္႔ဘာ၀နဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့ ၿဂိဳဟ္ေတြ လဲ အေရး ပါလာပါေသးတယ္။
က်န္းမာေရး ကိစၥဆုိရင္ ၆ တန္႔သခင္၊ ေငြေၾကးကိစၥဆုိရင္၂ တန္႔သခင္၊ ေျမယာနဲ႔ မေရႊ႕ ေျပာင္းႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းကိစၥဆုိရင္ ၄ တန္႔ဘာ၀သခင္စသျဖင့္ ေပါ့ေလ ဘာ၀ပရိယာယ္သိရင္ သိသေလာက္ေဟာေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာ ျဖစ္သူရဲ႕ အေတြ းအေခၚရင့္သန္ရင္ ရင့္သန္သေလာက္ပိုၿပီး တိတိက်က်ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ ေမးတဲ့သူက သူ႔ညီရဲ႕ မိန္းမ (သူ႕ရဲ႕ ခယ္မ) အေၾကာင္းကို သိခ်င္ရင္ ၃တန္႔ ဘာ၀ (ညီဘာ၀)ရဲ႕ ၇တန္႔ ျဖစ္တဲ့ ၉ တန္႔ဘာ၀သခင္ကို ၾကည့္ရပါဦးမယ္။ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ ရဲ႕ ပစၥည္းအခိုးခံရတာ နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သိခ်င္ရင္ ၁၁တန္႔(သူငယ္ခ်င္းဘာ၀)မွ ၄ တန္႔ ျဖစ္တဲ့ ၂ တန္႔ ဘာ၀ကို ၾကည့္ရပါမယ္။
လက္ထပ္တဲ့ကိစၥကို လာေမးရင္ လဂ္သခင္နဲ႔ ၇ တန္႔သခင္တုိ႔ဟာ တစ္လံုးကို ကိန္းအျမင္ (၉၀ အံသာအျမင္)နဲ႔ ျမင္ထားၾကရင္ အခက္အခဲ ေတြ ႕ရေပမဲ့ ေက်ာ္လႊားသြားႏိုင္မွာ သံသယ ျဖစ္စရာ မရွိပါဘူး။
တနလၤာဟာ ေမးသူ (သို႔ ) သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ ကိစၥကို အၿမဲတန္း ေဖာ္ျပတတ္ပါတယ္။ အေျဖမွန္ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဘက္စံုမွ ေလ့လာၾကည့္႐ႈၿပီး ခ်ိန္ဆရပါတယ္။ ဒါမွလဲခု အေျဖမွန္ ေပးႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမးလာတဲ့ေမးခြန္းေတြ ဟာ အၿမဲတမ္း သူတို႔နဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ ဘာ၀မ်ား နဲ႔ ၿဂိဳဟ္မ်ား တည္ရာ အေျခအေနမ်ား နဲ႔ (သို႔ ) ဘ၀မ်ား နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဘာ၀သခင္ေတြ အ ျဖစ္ ဆက္သြယ္ေနရၿပီး ၿဂိဳဟ္ တစ္လံုးရဲ႕ ပရိယာယ္အေနနဲ႔ေရာ ဘာ၀သခင္တစ္လံုးနဲ႔ ပရိယာယ္အေနနဲ႔ပါ ႏွစ္ မ်ဳိး ေ၀ဖန္ရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။
ၿဂိဳဟ္တစ္လံုးက တျခားၿဂိဳဟ္တစ္လံုးရဲ႕ အျမင္ခံရမွ လြတ္လာတဲ့အခါ ပထမၿဂိဳဟ္ထက္ ေႏွး ေကြးသြားၿပီး အဲဒီ ၿဂိဳဟ္က ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ကို ရေစပါတယ္။ လူ တစ္ေယာက္ မွ တစ္ဆင့္ ေမးျမန္းလာတာကို အဲဒီ ၿဂိဳဟ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ကိုလဲ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရပါတယ္။
ေမးခြန္းတစ္ခု အိမ္ေထာင္ေရး ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းလာမယ္ဆုိရင္ တကယ္လို႔ ဗုဒၶဟူး ၿဂိဳဟ္ဟာ ၇ တန္႔သခင္ ျဖစ္ကာ ေပ်ာ္ရႊင္မွ ၿဂိဳဟ္တစ္လံုး ျဖစ္သြားၿပီး ၁ တန္႔သခင္နဲ႔ဆက္သြယ္ေနရင္ တျခားအျမင္လဲ ေကာင္းရင္ လိုအင္ဆႏၵျပည့္စံုမယ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ အျမင္ဆုိးေနရင္ေတာ့ ဆံုး႐ႈံးမႈ (သို႔ ) စိတ္ပ်က္စရာ တစ္ခုေပၚလာမယ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။
ဇာတာဖဲြ႕ၿပီး ေဗဒင္ေဟာတဲ့ ပညာရပ္ထဲမွာ ဟူးရားေဗဒင္လဲတစ္ခုအေနနဲ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ အခက္အခဲတစ္ခုက အခ်ိန္အကန္႔အသတ္ကို သိဖုိ႔ပါ။ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုမွာ ေတာ့ သိေနၿပီး ဘယ္ေတာ့ ျဖစ္မလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ျဖစ္မွာ လဲဆုိတာ သိႏုိင္ဖုိ႔ပါ။ က်မ္းေတြ ခပ္မ်ားမ်ား မွာ ဟူးရားေဗဒင္ပညာရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ား စြာ ေဖာ္ျပၾကတာကို ယံုမွာ းသံသယရွိဖြယ္ရာ မရွိေပမဲ့ အားလံုးတိတိက်က် စိတ္ခ် ယံုၾကည္အားကိုးၿပီး သံုးလို႔မ ျဖစ္တာေတာ့ အမွန္ပါ။
ကၽြန္ေတာ္ ရဲ႕ အျမင္ ကေတာ့ ေမးလာတဲ့အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ဖုိ႔ပါ။ ဆုိၾကပါစို႔ ကေလးေမြးတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးသမီးဟာ ကိုယ္၀န္အရင့္အမာနဲ႔ ျဖစ္ေနရင္ လဂ္သခင္နဲ႔ ဦးေဆာင္ၿဂိဳဟ္ (ဘာ၀သခင္) တုိ႔ဟာ တစ္လံုးနဲ႔တစ္္လံုး ၂အံသာအကြာမွာ ရွိေနရင္ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ စိတ္ခ်လက္ခ် ေျပာႏုိင္တဲ့ အခ်က္က (၂)ပါတ္အတြင္ း မ်က္ႏွာျမင္မယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါ။ ေကာဇာၿဂိဳဟ္ ေျပာင္းေနမႈ ေပၚမူတည္ၿပီး ေမြးရက္ကို ပင္ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။
ဘယ္ကိစၥမဆုို ေကာဇာၿဂိဳဟ္ေျပာင္းေရႊ႕မႈ ေပၚမူတည္ၿပီး စရ၊ ထိရ၊ ေဒြးဒဟရာသီသဘာ၀ကို အေျခခံၿပီး လပိုင္း၊ ရက္ပိုင္းေတြ ကို ဆံုးျဖတ္ရပါမယ္။ ကရိသွ်နီးယားက်မ္းရဲ႕ အလိုအရဆုိရင္ လဂ္နဲ႔ ဘာ၀သခင္ၿဂိဳဟ္ေတြ က နကၡတ္တစ္ခုကို စီးရင္ ထိရလဂ္ ျဖစ္က ေန႔အေရအတြက္ကို ၫႊန္ျပတယ္ စရလဂ္၊ ေဒြးဒဟလဂ္ ျဖစ္ရင္ ေန႔အေရအတြက္ဟာ ၂ ဆ(သို႔ ) ၃ ဆ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အဲဒီ က်မ္းကပဲ အျခားနည္းလမ္းတစ္ခုကို ေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္။ လဂ္နဲ႔ ဦးေဆာင္ဘာ၀ ပိုင္ရာသီတို႔ရဲ႕ ၾကားရာသီအေရအတြက္ကို ေရတြက္ၿပီး ၁၂ နဲ႔ ေျမႇာက္ပါ။ ရလဒ္ဟာ ေန႔မ်ား ၊ လမ်ား (သို႔ ) ႏွစ္ မ်ား ကို စရ၊ ထိရ၊ ေဒြးဒဟလဂ္အတုိင္း ရလိမ့္မယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေဖာ္ျပခ်က္ေတြ က ေက်နပ္စရာ သိပ္မရွိပါဘူး။
နဲနဲ႔ါးပါးယုတိၱတန္ၿပီး၊ ေက်နပ္စရာရွိတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခု ကေတာ့ လဂ္သခင္နဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့ ဦးေဆာင္သူ ဘာ၀သခင္တုိ႔ ရပ္တည္မႈ ၾကားအံသာ အေရအတြက္မ်ား ကို စရ၊ ထိရ၊ ေဒြးဒဟရာသီ အလုိက္သံုးသပ္ၿပီး ေန႔မ်ား ၊ ရက္မ်ား (သို႔ ) လမ်ား အ ျဖစ္ ျပန္လည္ဆံုးျဖတ္တဲ့နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပိုၿပီး တိက်တဲ့ စနစ္ ကေတာ့ ေမးျမန္းတဲ့အခ်ိန္ရဲ႕ ဇာတာခြင္ကို သႆဖလ(ႏွစ္ ျပန္ဒသာ) စနစ္နဲ႔ ဇာတာဖြဲ႕ကာ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ရန္ ျဖစ္ၿပီး ၀ႆဖလ ဒသာကာကရၿပီး အခ်ိန္ကာလရလာတဲ့ အခါ ဘယ္အခ်ိန္ ျဖစ္မလဲဆုိတာ ၁၂ လအတြင္ းရက္သတ္မွတ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
မ်ား ေသာ အားျဖင့္ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုခုခ ျဖစ္မွာ ကို မုခ်ဧကန္ ေျပာႏုိင္ေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့ ေပၚေပါက္ လာမလဲဆုိတဲ့ အခ်ိန္ကို တိတိက်က် တြက္ခ်က္ဖုိ႔ မလြယ္ပါ။ ခန္႔မွန္းေျခပဲ ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဗဒင္ဆရာရဲ႕ ကိုယ္ေတြ ႕အေတြ ႕အႀကံဳအရ ခန္႔မွန္းေျခရက္ေတြ ဟာ အံ၀င္ဂြင္က် ျဖစ္လာျခင္း ရွိတတ္ပါတယ္။
ဟူးရားေဗဒင္ဟာ ေဟာကိန္းထုတ္တဲ့ နည္းစနစ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ၿပီး ၎ဟာ ေမးျမန္းခ်ိန္ ေျဖရမဲ့ အေျဖမ်ဳိးေစ့ကို အခ်ိန္အခါနဲ႔ ျပသျခင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဗဒင္ဆရာက သူ႔ရဲ႕ ဟူးရားဇာတာကို ေဟာေျပာေတာ့မယ္ဆုိရင္ မိမိယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ နတ္တုိ႔ကို အကူအညီရယူသင့္ပါတယ္။ (ဘာသာေရး ကို ယံုၾကည္ေလးစားသင့္တယ္။ သမာဓိ ရွိသင့္ တယ္လို႔ ဆုိလိုတာပါ) အက်င့္စာရိတၱလဲ ေကာင္းရလိမ့္မယ္။
ဥပမာ လူ တစ္ေယာက္ ေနမေကာင္း ျဖစ္ေနလို႔ ေသ၊ မေသ လာေမးတဲ့ကိစၥမွာ လြယ္လင့္ တကူ မေျဖသင့္ပါ။ မယုတ္မလြန္ဘဲ ေျဖရပါမယ္။ လာေမးတဲ့သူက အဲဒီ ေနမေကာင္းေနတဲ့ လူေသခဲ့ ရင္ ဘယ္လိုအက်ဳိးရွိမလဲဆုိတာ သိခ်င္လို႔ လာေမးတာလားကိုလဲ သိရပါမယ္။ တစ္စံုတစ္ခု ေကာင္း ဖုိ႔အတြက္ ေနာက္တစ္စံုတစ္ခု ဆုိးမဲ့ အေျဖမ်ဳိး မေပးမိဖုိ႔ အင္မတန္မွ အေရး ႀကီးပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေဗဒင္ပညာရွင္ေတြ ဟာ လူ႔အသိုင္းအ၀န္းနဲ႔ သူ႔ပညာအေပၚ သစၥာရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ တစ္ဖက္သား ထိခိုက္ေအာင္ နစ္နာေအာင္၊ ေၾကာက္လန္႔ေအာင္၊ ဒီပညာရပ္ကို အသံုးမခ်သင့္ပါ။ ဟူးရားေဗဒင္ပညာကို စတင္သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ၿပီးခါစ လူမ်ား အဖို႔ ျပႆနာဇာတာကို အထူး ဂ႐ုစိုက္ၿပီး ဖြင့္ဆုိသင့္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ တတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသမွ်နဲ႔ ျပႆာနတံတ်က်မ္းကို ျပဳစုထားေပးပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ အသံုးက်တယ္ဆုိတာ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာ ေ၀ဖန္ပါ။ တကယ္လို႔ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္မ်ား ေတြ ႕ခဲ့ရင္ ခြင့္လႊတ္ဖို႔ ေတာင္းပန္လုိပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ဟာ စာဖတ္သူအတြက္ အက်ဳိးတစ္စံုတစ္ရာ ရွိတယ္ဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ပင္ပန္းခံရက်ဳိး နပ္ပါၿပီ။
ဘီ ဗြီ ရာမန္
၈-၈-၁၉၆၉
ဘန္ဂလို
အခန္း(၁)
ဟူးရားေဗဒင္အေရး ပါပံုမ်ား
ဂါထာ(၁-၂) ေဗဒင္ဆရာေတြ ရဲ႕ အယူအဆအရ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ လူသားအားလံုး နတ္သိၾကားေတြ ရဲ႕ လႈံ႔ေဆာ္မႈ ေၾကာင့္ မိမိတို႔ရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေန ကံၾကမၼာအေကာင္းအဆုိးကို သိခ်င္ၾကပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္က ဗိႆႏုိးနတ္ဘုရားထံ ၿဗဟၼာမင္းႀကီးက ၎အား ဟူးရားေဗဒင္သင္ေပးဖုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္ ခဲ့ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္
ဟူးရားေဗဒင္ အေရး ပါပံုကို ဒီဂါထာ ၂ ပို္ဒ္ထဲမွာ ေလးေလးနက္နက္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လူတုိင္းဟာ နတ္ေဒ၀(၀ါ) အတြင္ း ဆႏၵစိတ္ရဲ႕ တုိက္တြန္းမႈ နဲ႔ လတ္တေလာ ပစၥဳပၸန္ကာလမွာ ႀကံဳေတြ ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာရပ္ေတြ နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သိခ်င္ၾကတဲ့အတြက္ ေဗဒင္ပညာရွင္ထံ အကူအညီ ေတာင္းၾကပါတယ္။
အတိတ္ဘ၀ အက်ဳိးေပးကံေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာ ႀကံဳလာရျခင္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္ရွိအေန အထားမွာ ယုတၱိအရွိဆံုး ျဖစ္တဲ့ ဟူးရားေဗဒင္ပညာရပ္ကို မူတည္ၿပီး တြက္ခ်က္ကာ အနာဂတ္ အေၾကာင္းကို ေဟာေျပာရပါမယ္။
ဘယ္လိုေဗဒင္ေမးရမလဲ
ဂါထာ(၃) ေဗဒင္ေမးခ်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ နံနက္ေစာေစာ (ေနထြက္ၿပီးကာလ ေနမြန္းမတည့္မီ အတြင္ း)မွာ သစ္သီးအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ပန္းမ်ား ၊ ေငြမ်ား ကို ယူလာၿပီး အေရွ႕အရပ္ကို မ်က္ႏွာျပဳထုိင္ၿပီး ေဗဒင္ ဆရာကို ပထမဆံုးကန္ေတာ့ကာ နိမိတ္ေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုကိုသာ ပညာလဲ ျပည့္၀ၿပီး ၾကည္ၾကည္လင္လင္ရွိကာ သမာဓိရွိတဲ့ ေဗဒင္ဆရာတစ္ဦးထံ ေဗဒင္ေမးရမယ္။
မွတ္ခ်က္
ေရွးေဟာင္းမူအရ ေဗဒင္ေမးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ သာမန္လူ ျဖစ္ေစ၊ ဘုရင့္သားသမီး ျဖစ္ေစ၊ ေဗဒင္ ဆရာ တစ္ေယာက္ ကို ေမးျမန္းမယ္ဆုိရင္ တစ္စံုတစ္ရာေသာ နည္းနာစည္းကမ္းေတြ ကို လုိက္နာရပါ တယ္။
နံနက္ေစာေစာ ေဗဒင္ေမးတာဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ပန္းမ်ား ၊ သစ္သီးမ်ား ၊ နိမိတ္ေကာင္းျခင္းကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။ ပညာရွင္စစ္မွန္တဲ့ ေဗဒင္ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ ဟာ (ေဒ၀ညာ) (၀ါ) ဘုရားသခင္ရဲ႕ အလိုဆႏၵကို အဓိပၸါယ္ေဖာ္ထုတ္သူတစ္ဦး (ကံတရားကို တင္ႀကိဳသိျမင္ႏုိင္စြမ္းရွိသူ) တစ္ဦး ျဖစ္ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၾကည္ညိဳ၊ ႐ိုေသ၊ နိမ္႔ခ်စြာ နဲ႔ ေမးျမန္းရပါတယ္။ ၾကည္လင္ရႊင္ျပေနတဲ့ ေဗဒင္ဆရာ ကိုသာ ေမးသင့္ပါတယ္။ ဒီစာပိုဒ္ (၃) ဟာ ၀ရာဟမိဟိရ ရေသ့ႀကီးက ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ စာပိုဒ္ေတြ ပါ။
စစ္မွန္တဲ့ ေဗဒင္ပညာရွင္
ဂါထာ(၄) ေရွးေဟာင္းေႏွာင္း ျဖစ္ ဗဟုသုတႂကြယ္၀ၿပီး အတြက္အခ်က္ပညာရပ္မွာ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဗဒင္ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ ရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္(ေဟာေျပာမႈ မ်ား )ဟာ မမွာ းႏုိင္ပါ။
မွတ္ခ်က္
ဒီေခတ္မွာ သံဒိဌျပကၡဒိန္မ်ား တြက္ခ်က္ၿပီးမွ ေျပာျပစရာမလိုပါ။ ေခတ္မွီကမာၻၿဂိဳဟ္သြား ျပကၡဒိန္ေတြ လည္း ရွိေနၿပီ ျဖစ္လို႔ အဲဒီ ေဗဒင္ဆုိင္ရာ ျပကၡဒိန္မ်ား အတုိင္း တြက္ခ်က္႐ံုပါပဲ။ ဒီစာပိုဒ္ကို ၿဗိဳ႕ဟဇ္ဇာတကက်မ္းကို အဖြင့္ဋီကာမွာ ေရး ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ ၿဗိဳ႕ဟဇ္ဇာတက အယူအဆေတြ ပါလာတာ သတိျပဳမိပါတယ္။
ဂါထာ(၅) ပညာရွင္ကို ႐ိုေသျခင္း၊ ႏွိမ့္ခ်ျခင္းဟာ ေအာင္ျမင္မႈ ရွိတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ မ်ား တဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ မ်ား သာ ျဖစ္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္
ဘုရားသခင္၊ သိ၀နတ္ဘုရားရဲ႕ အဆုိအမိန္႔အရဆုိရင္ စိတ္သေဘာထားေသးသိမ္တဲ့သူ၊ ဘ၀င္ျမင့္တဲ့သူ၊ ဘုရားကို မယံုၾကည္တဲ့သူ၊ ေဒါသႀကီးတဲ့သူ၊ အျပဳအမူအားျဖင့္ ႐ိုင္းစိုင္းတဲ့သူကို ေဗဒင္ေဟာေျပာေပးျခင္း မျပဳရလို႔ဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဆုိအမိန္႔ဟာ ဇာတကန၀က်မ္းမွာ ပါပါတယ္။
ေဗဒင္ေမးသူအေၾကာင္း
ဂါထာ(၁) ေဗဒင္ေမးတဲ့သူဟာ ႐ိုးသားမႈ ရွိမရွိကို သိခ်င္ရင္ ျပႆနာဇာတာမွာ လဂ္ကို အရင္ ၾကည့္ရပါမယ္။ လဂ္ဟာ ဘယ္ေလာက္အားရွိသလဲဆုိတာ သိရပါမယ္။ ၿပီးမွ ေဗဒင္ဆရာက အေကာင္းအဆိုး၊ အျမင္အယွဥ္ေတြ ကို ေလ့လာကာ ေဟာေျပာရပါမယ္။
ဂါထာ(၂-၄) (က) လဂ္နဲ႔စန္းပူးေနမယ္။ စေနဟာ ကိန္းအိမ္မွာ ရပ္ေနမယ္။ ဗုဒၶဟူးဟာ ေနေရာင္ လႊမ္းမုိးေနမယ္ဆုိရင္….
(ခ) လဂ္နဲ႔ စန္းကို အဂၤါနဲ႔ ဗုဒၶဟူး ျမင္ခဲ့ရင္
(ဂ) လဂ္ကို ပါပၿဂိဳဟ္တစ္လံုး ဆက္သြယ္ာထားရင္
(ဃ) ၇တန္႔သခင္ကို ၾကာသပေတးနဲ႔ ေသာ ၾကာက အျမင္ဆိုးနဲ႔ျမင္ထားရင္ ေမးလာတဲ့ ျပႆနာဟာ မ႐ိုးသားက အျမင္ဆုိးနဲ႔ ျမင္ထားရင္ ေမးလာတဲ့ ျပႆနာဟာ မ႐ိုးသားဘူး။
(က) ေသာ မၿဂိဳဟ္တစ္လံုးက လဂ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ထားရင္
(ခ) အဂၤါ(သို႔ ) ပုဏၰစန္းနဲ႔ ၾကာသပေတးတို႔ဟာ လဂ္ကို ျမင္ထားရင္
(ဂ) ၇ တန္႔သခင္ကို ဗုဒၶဟူးနဲ႔ ၾကာသပေတးေကာင္းတဲ့ အျမင္နဲ႔ ျမင္ထားရင္ ေမးလာတဲ့သူဟာ သိခ်င္လို႔ ႐ိုးသားစြာ ေမးျမန္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္
ၿဂိဳဟ္ပူးယုဂ္ေတြ က ရွင္းေနတဲ့အတြက္ ပိုၿပီးဋီကာဖြင့္စရာ မလိုပါ။ ေဗဒင္ပညာနဲ႔အသက္ေမြး တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အေနနဲ႔ သတိျပဳမယ့္ အခ်က္တစ္ခ်က္က လူတခ်ဳိ႕ဟာ ေဗဒင္ဆရာကို ရယ္စရာ တစ္ခု အေနနဲ႔ ေမးတာမ်ဳိး၊ ပညာစမ္းခ်င္လို႔ ေမးတာမ်ဳိးေတြ လဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲသလို မ႐ိုးသားမႈ ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေဗဒင္ဆရာကသိရင္ (သို႔ ) ထင္ရင္ (သို႔ ) ျမင္ရင္ လံုး၀ မေဟာေပးသင့္ပါ။ ပညာစမ္း တဲ့ ေမးခြန္းေတြ ကိုလည္း လက္သင့္ခံၿပီး ေျဖေနစရာ မလုိပါ။
တဂ်ကာစနစ္အရ ဗုဒၶဟူးဟာ တနဂၤေႏြရဲ႕ ေရွ႕ေနာက္ ၁၄ အံသာအတြင္ းမွာ ရွိရင္ ေနေရာင္ လႊမ္းမုိးခံတယ္လို႔ အဆုိရွိပါတယ္။ အျမင္မွာ လဲ ကိန္းအျမင္ေတြ က ေကာင္းၿပီး ႀကိေကာဏအျမင္ေတြ က မေကာင္းပါ။ ၾကာသပေတးက ၇ တန္႔ကိန္းအျမင္နဲ႔ ျမင္ရင္ေတာ့မေကာင္းပါ။
ေမးခြန္းတစ္ခြန္းထက္ပို၍ ေမးျမန္းမႈ ကို ေျဖျခင္း
ဂါထာ(၅-၆) ပထမေမးခြန္းကို လဂ္မွာ လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယေမးခြန္းကို စန္းမွလည္းေကာင္း၊ တတိယေမးခြန္းကို တနဂၤေႏြမွ လည္းေကာင္း၊ စတုတၳေမးခြန္းကို ၾကာသပေတးမွလည္းေကာင္း၊ ပဥၥမ ေမးခြန္းကို ဗုဒၶဟူး(သို႔ ) ေသာ ၾကာ(အားရွိရာၿဂိဳဟ္)မွလည္းေကာင္း ဦးစားေပးစဥ္းစားၿပီး ေျဖႏုိင္ပါတယ္။
အဓိက ကေတာ့ လဂ္ကို ပထမဆံုး စဥ္းစားရပါမယ္။ တကယ္လို႔ ေမးခြန္းတစ္ခုထဲကိုသာ ေျဖရမယ္ဆုိရင္ အေဟာမွာ းစရာ မရွိပါ။
မွတ္ခ်က္
က်မ္းျပဳဆရာေျပာခ်င္ပံုက တကယ္လို႔ အေဟာမွန္ေစခ်င္ရင္ ေမးခြန္းတစ္ခုထဲသာေမးပါေစ လု႔ိ ဆုိခ်င္တာပါ။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ခဏတာေလးအခ်ိန္အတြင္ းမွာ ေမးခြန္းေတြ အမ်ား ႀကီး ေမးခဲ့ရင္ အဲဒီ ေမးခြန္းေတြ ကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေျဖရပါမယ္။
ေမးခြန္း ၾကည့္ရန္
ပထမ လဂ္ရပ္တည္တဲ့ရာသီ
ဒုတိယ စန္းရပ္တည္တဲ့ရာသီ
တတိယ တနဂၤေႏြရပ္တည္တဲ့ရာသီ
စတုတၳ ၾကာသပေတးရပ္တည္တဲ့ရာသီ
ပၪၥမ ဗုဒၶဟူး(သို႔ ) ေသာ ၾကာရပ္တည္တဲ့ရာသီ
(၄ဟူး(သို႔ ) ၆ၾကာမွာ အားရွိတဲ့ၿဂိဳဟ္ကို ဦးစားေပးၿပီး ၾကည့္ရပါမယ္)
ဆရာႀကီး နိလကန္ဒါက ျပႆနာ စိႏၱာမဏိက်မ္းမွ ကိုးကားၿပီး သူ႔အျမင္ကို ေထာက္ခံရာမွာ ဟူးရားဇာတာတစ္ခုထဲမွာ ေမးခြန္းတစ္ခုထဲသာ ေျဖရမယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီ က်မ္းရဲ႕ အဆုိအရ အားလံုးကို တြက္ခ်က္မႈ ျပဳၿပီး ေမးခြန္းတစ္ခုထဲကိုသာ ေျဖရပါမယ္လို႔ မိန္႔ဆုိခဲ့ပါတယ္။
ၿဂိဳဟ္တုိ႔၏ အ၀တၱမ်ား
ဂါထာ(၇) ေဗဒင္ပညာရွင္ဟာ ဒိပတစတဲ့ၿဂိဳဟ္ရဲ႕ အ၀တၱ ၁၀ ပါးကို ခြဲျခားၿပီး ေဟာမယ္ဆုိရင္ အဲဒီ အေဟာဟာ မမွာ းႏုိင္ေတာ့ပါ။
မွတ္ခ်က္
အ၀တၱ ၁၀ ခုရွိပါတယ္။ ၿဂိဳဟ္တစ္လံုးဟာ-
(က) ဥဳစ္ရရင္ ဒိပတ
(ခ) နိစ္မူရင္ ဒိန
(ဂ) မိတ္အိမ္မွာ ရပ္ရင္ မုဒိတ
(ဃ) မိမိအိမ္မွာ ရပ္ရင္ သြတ
(င) ညံ့တဲ့ဘာ၀မွာ ရပ္ရင္ သုပတ
(စ) ေကာင္းတဲ့အရပ္မွာ ရပ္ရင္ နိပိဒိတ
(ဆ) ေနေရာင္ ဖံုးလႊမ္းရင္ မုခ်ိတ
(ဇ) နိစ္ဆင္းၿဂိဳဟ္ ျဖစ္ရင္ ပရိဟိန
(ဈ) ဥဳစ္တက္ၿဂိဳဟ္ ျဖစ္ရင္ သုဗိတ
(ည) မိတ္၀ဂၢမ်ား ရရင္ အဓိဗိတ။
အ၀တၱရဲ႕ အက်ဳိးေပးမ်ား
ဂါထာ (၈-၁၀) ျပႆနာဇာတာမွာ ၿဂိဳဟ္ေတြ ဟာ အ၀တၱအမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ ရပ္တည္ရင္ ေအာက္ပါ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
(က) ဒိပတ - ေအာင္ျမင္ျခင္း။
(ခ) ဒိန - ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းရျခင္း။
(ဂ) သြတ - ေက်ာ္ၾကားျခင္း။
(ဃ) မုဒိတ - စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာျခင္း။
(င) သုပတ - ရန္သူေၾကာင့္ ၀မ္းနည္းေၾကာက္ရြံ႕ရျခင္း။
(စ) နိပိဒိတ - ေငြေၾကးဆံုးပါးျခင္း။
(ဆ) မုခ်ိတ - မေအာင္ျမင္ျခင္း။
(ဇ) ပရိတိန - ေငြေၾကးဆံုးပါးျခင္း။
(ဈ) သုဗိတ - ႏုိင္ငံေရး ဆုိင္ရာ ေအာင္ျမင္မႈ ။
(ည) အဓိဗိတ - တန္ဖိုးရွိတဲ့ ဆက္သြယ္မႈ မ်ား ။
မွတ္ခ်က္
အထက္ပါ စာပိုဒ္မ်ား မွာ ၿဂိဳဟ္တစ္လံုးရပ္တည္မႈ အရ အားရွိမႈ ၊ အက်ဳိးေပးကို ေဖာ္ျပထားပါ တယ္။ ဘာသာျပန္ခ်က္ထဲမွာ ေခတ္အေျခအေနမ်ား နဲ႔ လိုက္ညီေအာင္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဥပမာ သုဗိတၿဂိဳဟ္တစ္လံုးရရင္ ဆင္၊ ျမင္း၊ ေရႊေတြ ကို ပိုင္ဆုိင္ေစတယ္လို႔ အဆုိရွိပါတယ္။
ဘာသာျပန္ရမွာ ဒီေခတ္ထဲ ဆင္၊ ျမင္း၊ ပိုင္ဆုိင္မႈ သိပ္ရွားပါးသြားၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပို႔ေဆာင္ေရး ယာဥ္ပိုင္ဆုိင္မႈ ဆုိတဲ့ စကားလံုးကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။
ၿဂိဳဟ္ေတြ လဲ ထူးျခားစြာ အားရွိမႈ အထက္ေဖာ္ျပပါ အက်ဳိးကို ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- လူ တစ္ေယာက္ ကေန မေကာင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးတဲ့ေနရာမွာ သုဗိတအ၀တၱထဲ အဲဒီ ၿဂိဳဟ္ရွိခဲ့ရင္ ေရႊ၀င္မယ္လုိ႔ မေဟာရဘဲ က်န္းမာေရး ေကာင္းမယ္လို႔သာ ေဟာရပါမယ္။ ေမးျမန္းတဲ့ သဘာ၀အေပၚ မူတည္ၿပီး အဓိပၸာယ္ေကာက္ယူႏုိင္ပါမယ္။
ၿဂိဳဟ္ပရိယာယ္မ်ား
ဂါထာ(၁၁) တနဂၤေႏြဟာ အေရွ႕အရပ္ သတြသဘာ၀၊ မင္း၊ မင္းရဲ႕ တန္ခိုးအာဏာ၊ ဖခင္၊ ခ်တိၱယမ်ဳိး႐ိုး၊ အပူရွိန္၊ ေသြးနီေရာင္ ၊ စိတ္မတည္ၿငိမ္မႈ ၊ ပ်ားရည္ေရာင္ မ်က္လံုးမ်ား ၊ သလိပ္၊ ခၽြဲ၊ ဓာတ္ သတၱဳမ်ား ၊ သတိၱ၊ ဆံပင္ စတဲ့ အေမႊးအမွ်င္ပါးလႊာနဲ႔ါးမႈ တုိ႔ကို ကာရက ျပဳထားပါတယ္။
ဂါထာ (၁၂) တနလၤာစာ ခၽြဲ၊ သလိပ္၊ မုိးရာသီ၊ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ ၊ မိခင္၊ ႏုိ႔၊ အျဖဴေရာင္ ၊ သတြ သဘာ၀၊ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ား ၊ ကုန္သည္မ်ဳိးႏြယ္၊ စက္၀န္း၊ ေလး၊ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိတဲ့ မ်က္လံုးတို႔ကို ကာရက ျပဳထားပါတယ္။
ဂါထာ (၁၃) အဂၤါဟာ ၀ိမာနဥတု (ဂၽြန္လ၊ ဇူလိုင္လ) ခ်တၱိယမ်ဳိးႏြယ္၊ ေသြးနီေရာင္ ၊ ေတာင္ အရပ္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၊ စိတ္မၿငိမ္မႈ ၊ ႏုပ်ဳိမႈ ၊ ဓာတု(ဓာတ္သတၱဳမ်ား )၊ အျဖဴေရာင္ (ပုလဲသ႑ာန္) မ်က္လံုးမ်ား ရက္စက္မႈ ၊ သည္းေျခနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ေ၀ဒနာ၊ ေျမပိုင္ဆုိင္မႈ တုိ႔ကို ကာရက ျပဳထားပါ တယ္။
ဂါထာ (၁၄) ဗုဒၶဟူးက သရတဥတု (ေအာက္တုိဘာ၊ ႏုိ၀င္ဘာ) အရပ္ အေမာင္းရွည္မႈ ၊ ၿမံဳမႈ ၊ အစြမ္းနည္းမႈ ၊ မူလဓာတ္ (ဇီ၀)၊ မုခ်အေမြရျခင္း၊ စာေရး သားမႈ ၊ ေျမာက္အရပ္၊ သုျဒမ်ဳိး၊ ေလေဖာင္းပြမႈ ၊ ခၽြဲ၊ သလိပ္၊ သည္းေျခ၊ ေ၀ဒနာတုိ႔ကို ကာရက ျပဳထားပါတယ္။
ဂါထာ (၁၅) ၾကာသာပေတးဟာ သတြသဘာ၀ဓနဥစၥာ၊ အေအးမိျခင္း၊ ခၽြဲ၊ သလိပ္မဲမႈ ၊ အရပ္ရွည္မႈ ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ျဗဟၼဏဇာတ္၊ ေယာက်္ားလိင္၊ မြန္းလြဲကာလ၊ အေရွ႕ေျမာက္အရပ္နဲ႔ ပ်ား ရည္ေရာင္ မ်က္လံုးတို႔ကို ကာရက ျပဳထားတယ္။
ဂါထာ (၁၆) ေသာ ၾကာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ၊ ျဗဟၼဏဇာတ္၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား လက္ေအာက္ခံ တပည့္ လက္သားမ်ား ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ စိတ္မၿငိမ္မႈ ၊ အျဖဴေရာင္ ၊ အေရွ႕ေတာင္၊ ခၽြဲ၊ သလိပ္ခဲမႈ ၊ ခ်ဥ္တဲ့အရသာ၊ ေကာက္ေကြ႕တဲ့ဆံပင္ေတြ ကို ကာရက ျပဳထားပါတယ္။
ဂါထာ (၁၇) စေနဟာ အမည္ းေရာင္ မေကာင္းတာလုပ္ခ်င္စိတ္၊ အားနည္းမႈ ၊ အုိမင္းရင့္ေရာ္မႈ ၊ ၿမံဳမႈ ၊ မူလစိတ္၊ ထိေတြ ႕စမ္းသပ္လို႔မရတဲ့ အရာ၀တၳဳမ်ား ၊ ေပါ့ဆမႈ သိသိရဥတု (မတ္နဲ႔ ဧၿပီလ)၊ ေလ၊ ရက္စက္တဲ့စိတ္၊ အေနာက္အရပ္၊ ေလထျခင္း၊ ေ၀ဒနာတုိ႔ကို ကာရက ျပဳထားပါတယ္။
ဂါထာ (၁၈) ရာဟုဟာ ဓာတု၊ ဆံပင္၊ အေမႊးအမွ်င္၊ အသီးအရြက္၊ မူလနဲ႔ စေနကာရက ေတြ ရယ္ လဂ္(သို႔ ) ဗုဒၶဟူးရဲ႕ ကိန္းအိမ္မွာ ရပ္တည္ရင္ အားရွိေစမႈ ကို ကာရက ျပဳထားပါတယ္။
မွတ္ခ်က္
ၿဂိဳဟ္ေတြ ရဲ႕ ကာရကေတြ ကို ေနရာမွာ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ခိုးမႈ ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း၊ အလုပ္၊ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနသူမ်ား ၊ က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕တဲ့ေနသူမ်ား နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေမးခြန္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေျဖဆုိရာမွာ အသံုး၀င္ပါတယ္။ အျခားအတြက္ ေဗဒင္က်မ္းေတြ မွာ ပါတဲ့ ၿဂိဳဟ္ရဲ႕ ကာရကေတြ ကိုလဲ အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။
အထက္ပါ ကာရကေတြ ကို ျဖည့္စြက္တဲ့အေနနဲ႔ ေအာက္ပါ ကာရကေတြ ကိုလဲ မွတ္သားႏိုင္ပါ တယ္။
၁ ေႏြ။ ။ နန္းေတာ္ ၊ မင္းစိုးရာဇာ၊ အဆက္အႏြယ္၊ ေရႊပန္းတိမ္လုပ္ငန္း၊ ေဆး၀ါး၊ ႏွလံုးနဲ႔ မ်က္စိ ေရာဂါ ၊ မာန္မာန၊ လြတ္လပ္လုိစိတ္၊ လူ႔သဘာ၀၊ ဖခင္ရဲ႕ အေမြအႏွစ္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ အေမြ။
၂ လၤာ။ ။ စိုုက္ပ်ဳိးေရး ၊ ပုလဲ၊ အမ်ဳိးသမီး၊ မ်က္လံုး၊ မင္းစိုးရာဇာ၊ သေဘၤာသား၊ ေရမွာ ေပါက္တဲ့ အပင္မ်ား ၊ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါ မ်ား ၊ အဆစ္အျမစ္ေယာင္ျခင္း၊ စိတ္ ေရာဂါ ။
၃ ဂၤါ။ ။ မီး၊ မီးတင္႐ႈိ႕တတ္တဲ့ ဓေလ့၊ ကာမဂုဏ္ဆႏၵ၊ ၀န္လိုစိတ္၊ အခက္အခဲမွာ း၊ ႂကြား၀ါမႈ ၊ ရန္ ျဖစ္ျခင္း၊ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ အျပဳအမူမ်ား ၊ ပုန္ကန္ထႂကြဖုိ႔ လႈ႔ံေဆာ္မႈ ၊ ႐ိုင္းစိုင္းမႈ ၊ ခုိး၀ွက္မႈ ၊ စိတ္ထဲ ျပင္းထန္စြာ ခံစားရမႈ ၊ သတိၱ၊ ခြဲစိတ္ကုသတဲ့ ဆရာ၀န္သမားေတာ္ ႀကီးမ်ား ၊ ဆံပင္ညႇပ္သူမ်ား ၊ ဓာတုေဗဒပညာရွင္၊ စစ္ေျမျပင္ဖြားျခင္း၊ ကိုယ္အဂၤါခ်ဳိ႕ယြင္းသြားေအာင္ ္ဒဏ္ရာရမႈ ၊ ထိခုိက္ဒဏ္ရာအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေသြးထြက္သံယိုကိစၥမ်ား ၊ ခြဲစိတ္ကုသမႈ မ်ား ၊ အနာပဆုတ္ ေရာဂါ ၊ ဂရင္ဂ်ီနာ၊ လိပ္ေခါင္း၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးအိမ္၊ ေက်ာက္တည္ျခင္းမ်ား ။
၄ ဟူး ။ ။ စာေပေရး သားမႈ အတြက္အခ်က္၊ ကဗ်ာလကၤာ၊ ဗိသုကာလက္ရာ၊ ျဖတ္ထုိးဉာဏ္၊ ၿမံဳျခင္း၊ လွ်က္တျပက္ ဟာသဉာဏ္၊ စာရင္းအင္းလုပ္ကိုင္သူမ်ား ၊ မ်ား ေသာ စာရင္းျပဳစု ရာမွ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ၊ ကုန္သည္၊ ကူးသန္းေရာင္ း၀ယ္မႈ ၊ စကားေျပာေကာင္းျခင္း၊ အတင္းေျပာသူ၊ သိကၡာက်ျခင္း၊ ဆရာကိစၥမ်ား ဆက္သြယ္မႈ မ်ား ၊ အာ႐ံုေၾကာပ်က္စီးမႈ ၊ ထုိင္းမႈ ိင္းျခင္း၊ သတင္းစာမ်ား ၊ သံအမတ္မ်ား ၊ စာေရး ၊ ေဗဒင္ဆရာ၊ ဒူလာမီးယပ္၊ အာ႐ံုေၾကာ ေရာဂါ မ်ား ၊ ဦးေႏွာက္ ေရာဂါ မ်ား ၊ မွတ္ဉာဏ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈ ၊ ဆြံ႕အမႈ ။
၅ ေတး။ ။ ျဗဟၼဏလူမ်ဳိး၊ ေ၀ဒပညာရွင္ (ေဗဒင္မဟုတ္ ဘာသာေရး က်မ္းမ်ား ကို ဆုိလိုတာပါ)၊ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးမ်ား ၊ ကေလး၊ အလွဴအတန္း၊ ၾကည္ညိဳေလးစားမႈ ၊ ႐ိုေသမႈ ၊ တည္ၾကည္ ခန္႔ညားျခင္း၊ တရားသူႀကီး၊ ၀န္ႀကီးမ်ား ၊ ဘာသာေရး ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ား နဲ႔ အသင္းဌာနမ်ား ၊ အသည္း ေရာဂါ မ်ား ၊ ဆီးခ်ဳိ ေရာဂါ ၊ ရင္ခုန္ျခင္း၊ ေလထုိးေလေအာင့္ ျဖစ္ျခင္း။
၆ ၾကာ။ ။ ေတာက္ပမႈ ၊ အက်င့္ေကာင္းမ်ား ၊ ေၾကးစားအဆုိေတာ္ မ်ား ၊ ကေခ်သည္မ်ား ၊ ေတးဂီတကခုန္မႈ ၊ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ ဖက္ရွင္အလွအပ၊ သန္႔ရွင္းမႈ ဂ႐ုဏာတရား၊ အရည္အခ်င္းေကာင္း မ်ား ၊ ဒုစ႐ိုက္လုပ္ငန္း၊ ခန္႔ညားတဲ့ အိပ္ယာခမ္းနားမ်ား ၊ ေဟာ္တယ္မ်ား ၊ အရက္ေသစာ၊ ေတးဂီတ သမားမ်ား ၊ ပန္းထုိးသူမ်ား ၊ ဇနီးမယား၊ ေရေမႊးမ်ား ၊ ႏြားအုပ္၊ အလွျပင္ဆုိင္မ်ား ၊ ကာမစပ္ယွက္မႈ နဲ႔ သက္ဆုိင္မႈ ၊ မေက်နပ္မႈ မ်ား ၊ ျဖစ္သလိုေနထုိင္မႈ နဲ႔ ရာဂႀကီးမႈ ေၾကာင့္ ရရွိတဲ့ ေရာဂါ မ်ား ၊ အားအင္ ျဖစ္ေစ တဲ့ အဓိက အစိတ္အပိုင္းမ်ား ၊ အူက် ေရာဂါ ။
စေန။ ။ အလုပ္ၾကမ္း၊ အုပ္စိုးျခင္း၊ ပန္းရံလုပ္ငန္း၊ ခ်ဳပ္တည္းမႈ ၊ ေစာင့္ထိန္းလြန္းတဲ့ အေနအထုိင္မ်ဳိး၊ ဆံပင္၊ ေတာင္းရမ္းျခင္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း၊ သံျဖဴလုပ္ငန္း၊ အလုပ္႐ံုလုပ္သားမ်ား ၊ သို႔ မဟုတ္ မလုပ္ခ်င္မကိုင္ခ်င္တဲ့ ေရာဂါ ၊ အသား၀ါ ေရာဂါ ၊ ေသြးယိုေသြးထြက္ ျဖစ္မႈ ၊ ေရသိုေလွာင္ခန္း၊ အိမ္သာ၊ ညစ္ပတ္တဲ့ အ၀တ္စ။
ရာဟုဟာ စေနရဲ႕ ကာရက၊ ကိတ္ဟာ အဂၤါရဲ႕ ၇တန္႔ တူပါတယ္။
ဘာ၀ကာရက အမ်ဳိးမ်ဳိး
ဂါထာ (၁၉) ၁ တန္႔ဟာ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ ရဲ႕ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ၊ အသက္ရွည္ျခင္း၊ အသက္ အရြယ္၊ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ၊ က်န္းမာေရး ၊ အေနအထား၊ စိတ္သေဘာ၊ ၀မ္းနည္းစရာ၊ ပံုပန္းသ႑ာန္၊ အသား အေရ။
ဂါထာ (၂၀) ၂ တန္႔ဟာ ပုလဲ၊ အဖိုးတန္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား ၊ ဓာတ္သတၱဳမ်ား ၊ ပစၥည္း ဥစၥာ၊ အ၀တ္အစား (ျမင္းမ်ား နဲ႔ လမ္းမ်ား ကို အသံုးခ်ၿပီး အလုပ္လုပ္မႈ )
ဂါထာ (၂၁) ၃ တန္႔ဟာ ညီအစ္မ၊ ညီအစ္ကိုမ်ား ၊ အေစခံ၊ နိမ့္က်တဲ့ အလုပ္ေတြ ကို လုပ္ကိုင္ ၾကသူမ်ား ။
ဂါထာ (၂၂) ၄ တန္႔ဟာ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ဳိးတဲ့ေျမ၊ အပင္ငယ္မ်ား ၊ ဖံုးအုပ္ေနတဲ့ ေနရာမ်ား ၊ သစ္ပင္၀ါးပင္မ်ား ၊ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ေျမ၊ အထူးေဆး၀ါးမ်ား ၊ ျမႇပ္ႏွံထားတဲ့ ရတနာပစၥည္းမ်ား ၊ အက္ကြဲ ေၾကာင္းမ်ား ။
ဂါထာ (၂၃) ၅ တန္႔ဟာ ကိုယ္၀န္၊ သားသမီး၊ လွည့္လည္သြားလာျခင္းမ်ား ၊ ညႇဳိ႕ဓာတ္၊ ျပဳစားျခင္း၊ ဂါထာ၊ မႏၱာန္ ျပန္ေျဖမႈ ၊ စာတတ္ေျမာက္မႈ ၊ ေလ့လာမႈ ၊ အသိဉာဏ္ေဟာေျပာျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား ။
ဂါထာ (၂၄) ၆ တန္႔ဟာ သူခိုးေတြ ရဲ႕ ရန္ကုိေၾကာက္႐ြံ႕ရျခင္း၊ ရန္သူမ်ား တုိက္ခိုက္မႈ မ်ား ၊ ျမည္ းမ်ား ဆုိး၀ါးရက္စက္တဲ့ အျပဳအမႈ မ်ား ၊ မိခင္ဘက္မွ ဦးေလး၊ စိုးရိမ္မႈ နဲ႔ အဆီးအတား၊ ေက်းကၽြန္။
ဂါထာ (၂၅) ၇ တန္႔ဟာ အေရာင္ းအ၀ယ္ အလုပ္ကိစၥ ေဆာင္ရြက္စီမံမႈ ၊ ျငင္းခံုမႈ ၊ ခရီးသြား ျခင္း၊ ဇနီး (သို႔ ) လင္ေယာက္ ်ား။
ဂါထာ (၂၆) ၈ တန္႔ဟာ လမ္းေဘးမွ အမဂၤလာဈ ျမစ္ကို ျဖတ္ကူးျခင္း၊ ေတာင္ကုန္းမ်ား ၊ ရန္သူမ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတဲ့ဒုကၡ၊ ေပ်ာက္ဆံုးတဲ့ ပစၥည္း၊ ဆုိး၀ါးတဲ့ အက်င့္၊ စစ္ပြဲ၊ ေရာဂါ ၊ ေျခပုန္းခုတ္ တဲ့ စ႐ိုက္မ်ား ။
ဂါထာ (၂၇) ၉ တန္႔ဟာ သံနဲ႔ျပဳလုပ္တဲ့ ေရေလွာင္ကန္၊ ေရအုိင္၊ ကိုးကြယ္ျခင္း ခံရသူမ်ား ၊ ဘာသာေရး ၊ အေလးအနက္ထားျခင္း ခံရမႈ ၊ ဂဏန္းသခ်ၤာ၊ အဓိ႒ာန္ျပဳမႈ ၊ ဘုရားဖူးျခင္း၊ တည္ၾကည္ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ျခင္း။
ဂါထာ (၂၈) ၁၀ တန္႔ဘာ၀မွာ အစိုးရ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ အခြင့္အာဏာ၊ ခ်ီးက်ဴးခံထိုက္သည့္ အျပဳအမႈ မ်ား ၊ အရည္အခ်င္းမ်ား ၊ ရာထူးအေျခအေန၊ ဖခင္၊ မရွိမ ျဖစ္တဲ့ အရာ၀တၳဳမ်ား ၊ မုိးရြာျခင္း၊ ေကာင္းကင္ဆုိင္ရာ၊ သိျမင္ႏိုင္စြမ္းအား သဘာ၀ အေၾကာင္းခ်င္းရာမ်ား ။
ဂါထာ (၂၉) ၁၁ တန္႔ဘာ၀ဟာ ဆင္ျမင္းစီးသူမ်ား ၊ အ၀တ္အစားမ်ား ၊ အေရး ႀကီးတဲ့ အစား အစာ၊ ေရႊ၊ သမီး၊ ဓနဥစၥာ ရရွိခံစားမႈ ။
ဂါထာ (၃၀) ၁၂ တန္႔ဟာ ျငင္းဆန္မႈ ၊ တာထြက္ျခင္း၊ စံစား၊ ခံစားမႈ ၊ အလွဴအတန္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး အဖြဲ႕အစည္းဆုိင္ရာ ကုန္က်စရိတ္။
မွတ္ခ်က္
ဘာ၀ကာရကေတြ ဟာ ပရာႆရနကၡတ္ ေဗဒင္က်မ္းေတြ မွာ ပါတဲ့ အယူအဆေတြ နဲ႔ သိပ္မကြာပါဘူး။ ၉ တန္႔ဘာ၀ကို သခင္ကာရကဆုိၿပီး ယူၾကေပမဲ့ ဒီမွာ ၁၀ တန္႔ဘာ၀ကို ဖခင္ ကာရကလို ညြန္ျပထားတာက စိတ္၀င္စားစရာပါ။
သက်က်ာရ္ရာရဲ႕ (ဒ႐ု၀နဒီ) နကၡတ္ေဗဒင္က်မ္းမွာ ဘာ၀ရိယာယ္ေတြ ကို အေသးစိတ္ ေရး ထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ က်မ္းကို ရွာေဖြဖတ္သင့္ပါတယ္။ ဟူးရာေဗဒင္မွာ ကာရက ပရိယာယ္အသံုးခ် တဲ့ေနရာမွ မိမိအေတြ ႕အႀကံဳမ်ား အရ အသံုးျပဳတာ အင္မတန္ ေကာင္းမြန္ပါတယ္။
***
![]() နဒီေဗဒင္က်မ္း | ![]() စီးပြားေရးေဗဒင္ | ![]() အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈေဗဒင္ပညာ |