ေမာင္စူးစမ္း - ဘာဂါေနာ္မစ္

ပထမကေတာ အေျပာင္အပ်က္လို သေဘာထားၿပီး တြက္ခ်က္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္၏ ။ ေနာက္ေတာ့ တကယ့္သီအိုရီနည္းအရ တြက္ခ်က္ၾကည့္သည့္အခါ ေပၚေပါက္ေသာ အေျဖရလဒ္ တို႔ႏွင့္ သိပ္မကြာသည္ကို ေတြ ႕ရွိရ၍ ဤနည္းကို ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ ကစၿပီး အသံုးျပဳလာၾကရာ ယခု တြင္ က်ယ္ေနသည္။

ဤနည္းကို ဘာဂါေနာ္မစ္ဟု ေခၚသည္။ အေမရိကန္ျပည္မက္ေဒါနယ္ကုမၸဏီမွ ထုတ္လုပ္ ေရာင္ းခ်ေသာ အသားညႇပ္ေပါင္မုန္႔ ဟမ္ဘာဂါကို အစြဲျပဳ၍ ေခၚျခင္း ျဖစ္၏ ။ မက္ေဒါနယ္ ဟမ္ဘာဂါသည္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၆၆ ႏိုင္ငံတို႔တြင္ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံတို႔မွ ျပည္တြင္ းပစၥည္းတို႔ကို အသံုး ျပဳ၍ ထုတ္လုပ္ေရာင္ းခ်ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

၆၆ ႏိုင္ငံဆိုသည္မွာ မနည္းေပ။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ႏိုင္ငံအေတာ္ မ်ားမ်ား တြင္ တိုးခ်ဲ႕ၿပီး ေရာင္ းခ် ဖို႔ အလားအလာလည္းရွိေနသည္။ မက္ေဒၚနယ္၏ ဟမ္ဘာဂါကို (Big Mac) ဟုေခၚၾကသည္။ မက္ႀကီးေပါ့။ ေဒၚလာကဲ့သို႔ ကမၻာအႏွံ႔ပ်ံ႕ႏွံသည့္ အာဂ ဟမ္ဘာဂါပါတည္း။

ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ ေငြေၾကးတို႔တြင္ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းမ်ား ကိုယ္စီရွိၾကသည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ႏႈန္း ဆိုသည္မွာ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာလွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးတို႔၏ ၀ယ္အား ကို အသီးသီး အျပန္အလွန္ထင္ဟပ္ျခင္းသာ ျဖစ္၏ ။

ႏိုင္ငံအသီးသီး၏ ေငြေၾကးတို႔၌ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ေရး ႏႈန္းမ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကသည္ကို လူတိုင္းလို သိေနၾကပါၿပီ။ ဤႏို္င္ငံျခားေငြလဲလွယ္ႏႈန္းထားမ်ား မည္ သို႔ ေပါက္သည္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ ေပါက္သည္ စသည္တို႔ကို ဤေနရာ၌ ေခတၱေဘးခ်ိတ္ထားလိုက္ပါ။ ေမ့ထား လိုက္ပါ။

အာ႐ံုစိုက္ၿပီး စဥ္စားရမည္ ့ျပႆနာမွာ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွ ေငြေၾကးတို႔၏ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲ လွယ္ႏႈန္းထားတို႔သည္ တန္ဖိုးအမွန္အတိုင္း ထင္ဟပ္၏ ၊ မထင္ဟပ္၏ ။ တန္ဖိုးအမွန္ထက္ ပိုေနသေလာ၊ သို႔ တည္းမဟုတ္ တန္ဖိုးအမွန္ေအာက္ ေလ်ာ့ေနသေလာ စသည့္ကိစၥတို႔သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေဖာ္ျပပါ ေမးခြန္းတို႔ကို ပညာစကားႏွင့္ (equilibrium price, overvaluation, undervaluation) စသည္ျဖင့္ ေခၚၾကပါသည္။

အဲဒီ ကိစၥေတြ စဥ္းစားဖို႔ရာ အလို႔ငွာ ေပါင္မုန္႔ အသားညႇပ္ဟမ္ဘာဂါက ဘာေၾကာင့္ ၀င္႐ႈပ္လာရသနည္းဟု ေမးစရာရွိလာပါသည္။ ေမးလည္းေမးထိုက္၏ ။

အရင္တုန္းကဆိုလွ်င္ ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မည္ ။ ေငြတန္ဖိုးတို႔ကို ေရႊျဖင့္ ခ်ိန္စက္ၾကည့္ၾက သည္ဟူ၍ ။ တကယ္လည္း ေရႊကိုအေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံအသီးသီး၏ ေငြေၾကးတို႔ကို တန္ဖိုးျဖတ္ ၾကည့္ခဲ့ ၾကပါသည္။ ေရႊစံခ်ိန္စနစ္ (Gold Standard)ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေရႊလဲလွယ္ေရး ႏႈန္း စံခ်ိန္စနစ္ (Gold Exchange Standard)ဟူ၍ လည္းေကာင္း အသီးသီးေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။

ယခုအေပ်ာ္သေဘာျဖင့္ မက္ေဒၚနယ္ ဟမ္ဘာဂါကို စံခ်ိန္ထားၿပီး ႏိုင္ငံအသီးသီး၏ ေငြေၾကးတန္ဖိုးတို႔ကို တန္ဖိုးျဖတ္ၾကည့္လာၾကပါသည္။ ဤသို႔ တန္ဖိုးျဖတ္ၾကည့္ျခင္းကို စြဲ၍ ဘာဂါကို ေရႊႏွင့္ အလားတူ စဥ္းစာျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ေဟာ …… ခုေတာ့ အေျပာင္အပ်က္ တြက္နည္းက စနစ္တက်တြက္နည္းကဲ့သို႔ ပင္ အေျဖရ လဒ္ခ်င္း မတိမ္းမယိမ္း ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားရေတာ့မည္ ့ကိန္းဆိုက္ေန သည္။ ဤနည္ျဖင့္ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ မွစ၍ တြက္ျပခဲ့ရာ ယခု၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အတြက္လည္း တြက္ျပၿပီး ျဖစ္သည္။

ဤကိစၥအလို႔ငွာ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ေရး ႏႈန္း သီအိုရီကို အနည္းငယ္ ရွင္းရန္လိုမည္ ။ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ဆိုင္ရာ သီအိုရီတြင္ ပီသံုးလံုးဟူ၍ ရွိသည္။ Purchasing, Power, Parity ဟုေခၚၾကသည္။ ပီသံုးလံုးမွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးတန္ဖိုးကို ၀ယ္အား(purchasing power) ေပၚအေျခခံ၍ တြက္ခ်က္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ပီသံုးလံုး သီအိုရီအရ ႏိုင္ငံႏွစ္ ႏိုင္ငံ၏ ေငြေၾကးလဲလွယ္ေရး ႏႈန္းထားသည္ ဤႏွစ္ ႏိုင္ငံ ေငြေၾကးအသီးသီး၏ ၀ယ္အားတို႔ညီမွ်မႈ ေပၚ အေျခခံမူတည္ေပသည္။ ရွင္းလင္းေအာင္ ထပ္မံေျပာ ရလွ်င္ ႏွစ္ ႏိုင္ငံအတြင္ းရွိ အလားတူေသာ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ တစ္စံုတစ္စီးတို႔ကို ျခင္းတစ္ျခင္းစီထဲ ထည့္ၾကည့္ပါ။ ဤတစ္ျခင္းစီကို သက္ဆိုင္ရာေငြေၾကးတို႔ျဖင့္ ၀ယ္ျခမ္းၾကည့္ပါ။ (က)ႏိုင္ငံကလည္း (က)ႏိုင္ငံကျခင္းကို (က)ေငြေၾကးျဖင့္ ၀ယ္ၾကည့္။ (ခ)ႏိုင္ငံကလည္း (ခ)ႏိုင္ငံကျခင္းကို (ခ)ေငြေၾကးျဖင့္ ၀ယ္ၾကည့္။ ေငြဘယ္ေလာက္စီႏွင့္ ၀ယ္လို႔ရသလဲလို႔ တြက္ၾကည့္လွ်င္ (က)ေငြေၾကးႏွင့္ (ခ)ေငြေၾကးတို႔ အေရအတြက္ကို ရေပမည္ ။ ဤအေရအတြက္ သည္ပင္ ႏွစ္ ႏိုင္ငံေငြေၾကးလဲလွယ္ေရး ႏႈန္း ျဖစ္ေပမည္ ။

ဤသို႔ အားျဖင့္ ၀ယ္အားခ်င္း ညီမွ်သာ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းကို ခ်ိန္ခြင္လ်ာ မွန္ႏႈန္းဟု ေခၚၾက သည္။ လက္ေတြ ႕အားျဖင့္ အျပန္အလွန္ ေရာင္ း၀ယ္ေဖာက္ကား ၾကေသာ အခါ ႏႈန္းထားတို႔သည္ ယာယီအားျဖင့္ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အေျပာင္းအလဲ လႈပ္ရွားမႈ မ်ား ျဖစ္၏ ။ သို႔ ေသာ ေရရွည္၌ ၀ယ္အားခ်င္း ညီမွ်သည့္ႏႈန္း တစ္၀ိုက္စီသို႔ ေရွး႐ႈလႈပ္ရွားရမည္ ဟု ဆို၏ ။

ဘာဂါေနာ္မစ္သည္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ကုန္ပစၥည့္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ အမည္ စံုတစ္စံု သို႔ မဟုတ္ တစ္စည္း (bundle)ေနရာတြင္ ဟမ္ဘာဂါကို အစားထုိးလိုက္ေပသည္။ ဟမ္ဘာဂါ သည္ ကမၻာသံုးကုန္ ျဖစ္လာၿပီမို႔ ဤသို႔ ကုန္ပစၥည္း အမည္ ေပါင္းစံုတို႔ကို တစ္စည္းတည္း စည္းၾကည့္ရန္ မလိုေတာ့ဟု ေျပာလာၾကသည္။ ဟမ္ဘာဂါကိုပင္ ကိုယ္စားလွယ္အ ျဖစ္ သံုးလွ်င္ ရႏိုင္ပါၿပီဟု ဆိုလာၾကသည္။ ဟမ္ဘာဂါသည္ ကမၻာ့စံ ျဖစ္ၿပီ။ ကမၻာ့ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္ၿပီ။

မက္ႀကီး ဘာဂါ၏ ပ်မ္းမွ်ေရာင္ းေစ်းႏႈန္းသည္ အေမရိကန္ၿမိဳ႕ႀကီးေလးၿမိဳ႕၌ ေရာင္ းခြန္အပါ အ၀င္ ၂.၂၈ေဒၚလာ ျဖစ္ပါည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ဘာဂါေရာင္ းေစ်းသည္ ၃၉၁ယန္း ျဖစ္သည္။ ဤေစ်းႏႈန္းႏွစ္ ခုကို စားၾကည့္လိုက္ပါ။ ၁၇၁ယန္းရမည္ ။ ဤသည္ပင္ မက္ႀကီး ဘာဂါ၏ ပီသံုးလံုး တန္ဖိုး ျဖစ္ေပသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔က ဂ်ပန္နိုင္ငံတြင္ တစ္ေဒၚလာ တစ္ေဒၚလာကို ၁၁၃ယန္းႏွင့္ ၀ယ္ႏိုင္သည္။ ပီသံုးလံုးတန္ဖိုးသည္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပသည့္အတိုင္း ၁၇၁ယန္း ျဖစ္ ၍ လဲလွယ္ႏႈန္းသည္ ၁၁၃ယန္း ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ဂ်ပန္ယန္းေငြသည္ ေဒၚလာႏွင့္ လဲလွယ္ရာတြင္ ၅၁ရာခိုင္ႏႈန္းပို၍ တန္ဖိုးႀကီးေန၏ ။ စိတ္၀င္စားသူမ်ား ၊ တြက္ခ်က္ၾကည့္ၾကသည္။

ေလာေလာဆယ္၌ စီးပြားေရး ပညာရွင္တို႔သည္ အေမရိကန္တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ယန္း ၁၀၀ႏႈန္း ေရာက္သညအထိ ယန္းေငြတန္ဖိုး တက္သြားလိမ့္မည္ ဟု ခန္႔မွန္းထားၾက၏ ။ ဤသို႔ ခန္႔မွန္းရင္း ယင္းအခ်က္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေနၾကရသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ဂ်ပန္တြက္နည္းကဲ့သို႔ ပင္ မက္ႀကီး ဘာဂါေရာင္ းေသာ ႏိုင္ငံတိုင္းတို႔အ တြက္လည္း တြက္ခ်က္ၾကည့္ၾကပါသည္။ ဤသို႔ တြက္ခ်က္ရာ၌ ဘာဂါတစ္လံုးကို သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအလိုက္ ျပည္တြင္ း ေငြေၾကးျဖင့္ ေရာင္ းေစ်း၊ ေဒၚလာျဖင့္ ေရာင္ းေစ်း၊ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ထြန္းေနေသာ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္း။ ေဒၚလာ၏ ပီသံုးလံုးတန္ဖိုး စသည္တို႔ကို တြက္ခ်က္ယူပါသည္။ ဤသို႔ ျပဳၿပီးသည့္ေနာက္ ႏိုင္ငံအလိုက္ ေငြေၾကးလဲလွယ္ေရး ႏႈန္းထားတို႔ သည္ တန္ဖိုးမည္ မွ်ပိုျပေနသနည္း စသည္အခ်က္တို႔ကို ထပ္မံတြက္ခ်က္ယူၾကပါသည္။

ဤတြက္ခ်က္နည္းကို ဟမ္ဘာဂါစံနည္းဟု ေခၚၾကသည္။ ေရႊစံခ်ိန္နည္းကိုတုပျခင္း ျဖစ္၍ ဤသို႔ ေခၚျခင္း ျဖစ္တန္ရာသည္။

ပီသံုးလံုးတန္ဖိုးသည္ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းထားမ်ား ခ်ိန္ခြင္လ်ာ မွန္ေစရ“စ” သေဘာပင္ ျဖစ္ပါ၏ ။ သို႔ ရာတြင္ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းတို႔သည္ ယခုအခါ၌ ပီသံုးလံုးမႈ ျဖင့္ လႈပ္ရွားေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

အထူးသျဖင့္ အတိုးႏႈန္း အေျပာင္းအလဲတို႔သည္ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းတို႔ကို အလြန္ပင္ ဗေယာက္ ဗယက္ ျဖစ္ေစပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းႏွင့္ အတိုးႏႈန္းမွာ ဆက္စပ္ေနေပသည္။

သို႔ ေသာ ္ ႏိုင္ငံျခားေငြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ ေငြေစ်းကစားသူတို႔သည္ လည္းေကာင္း ဟမ္ဘာဂါပံုစံုကို လ်စ္လ်ဴမ႐ႈရဲဘဲ ျဖစ္ေနၾကသည္။ ေပါ့ေသးေသး သေဘာမထား ႏိုင္ဘဲ ဘာဂါေနာ္မစ္ကို ေလ့လာေနၾကရသည္။ တစ္ဖက္ကလည္း အတိုးႏႈန္း အေျပာင္းအလဲကုိ မ်က္ျခည္မျပတ္ အာ႐ံုစိုက္ေနၾကရသည္။

ေဒၚလာ ၁,ဝဝဝ,ဝဝဝ,ဝဝဝ,ဝဝဝ ေ႒းသူမ်ား

မုန္႔ဖိုး ပဲဖိုးေလာက္

တစ္ေနာက္မွ သုည(၁၂)လံုး ထည့္လိုက္ပါ။ ထရီလွ်ံ (Trillion) ရမည္ ။ တစ္နည္းေျပာလွ်င္ (၁ဝဝ) ဘီလွ်ံ၏ (၁ဝ)ဆကို ထရီလွ်ံဟု ေခးျခင္း ျဖစ္သည္။ တစ္ဘီလွ်ံတြင္ သန္း (၁ဝဝဝ)ရွိသည္။

ဤကိန္းဂဏန္းတို႔မွာ အေမရီကန္ေဒၚလာႏွင့္ စကားေျပာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဒၚလာထရီ လွ်ံကိုၫႊန္း၏ ။ လာမည္ ့ႏွစ္ ေပါင္း (၂ဝ)အတြင္ း ဤမွ် ခ်မ္းသာေသာ သူေတြ ေပၚလာေတာ့မည္ ဟု ဆိုသည္။ ဤမွ် ခ်မ္းသာေသာ သူေတြ ကလည္း အာ႐ွမွ ျဖစ္လိမ့္မည္ ဟု လက္ၫိႈးထိုးျပေနၾက သည္။

သန္းၾကြယ္သူေ႒း ဆိုသည္ကား ယခုအခါ သူေ႒းအငယ္စားသာ ျဖစ္ေနသည္။ မီလွ်ံနာေတြ မိႈလိုေပါက္ေနခ်ိန္တြင္ သန္းၾကြယ္ဆိုသည္မွာ ကေလးကစားစရာေလာက္ ျဖစ္သြား သည္။

ယခုဘီလွ်ံနာေခၚ သန္းၾကြယ္လာမႈ က ဤမွ်မ်ား ျပားလာေသာ အခါ ေ၀ါဟာရေတြ ကလည္း ရွားပါးလာသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာေ၀ါဟာရေတြ ရွားပါးသြားျခင္း ျဖစ္၏ ။ သူေ႒းတို႔ကို သူေ႒း၊ သူၾကြယ္၊ မဟာသူေ႒း၊ မဟာသူၾကြယ္ မီလွ်ံနာ၊ ဘီလွ်ံနာ၊ တိုင္ကြန္း၊ မက္နိတ္စသည္ျဖင့္ ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ယခု ထရီလွ်ံနာမ်ား ေပၚဦးမည္ ။ ျမန္မာလုိ ဘယ္လုိေခၚရမည္ မသိ။ ေမြးစားရမည္ ့ ပုံရွိသည္။ ေလာပန္းတို႔ ျမန္မာေတြ ေခၚေနေသာ ေထာင္ကဲတို႔ ဆိုသည္မွာ မုန္႔ဖုိး ပဲဖုိးေလာက္ ျဖစ္သြားေလၿပီ။ သုိ႔ေသာ ္ သူ႔အထြာႏွင့္ သူေတာ့ အေကာင္ႀကီးႀကီး ျဖစ္တန္ရာသည္။

ကလပ္

ေဟာင္ေကာင္ တုိက္ကြန္း ရစ္ခ်က္လီး (၂၇)ႏွစ္ ကုိ လာမည္ ့ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္ း ထရီလွ်ံနာ မ ျဖစ္ႏုိင္ေပဘူးလားဟု စီးပြားေရး တေစ့တေစာင္း၏ အယ္ဒီတာတစ္ဦးက ေမးျမန္းၾကည့္သည္။ ရစ္ခ်က္လီက စာရြက္တစ္ရြက္ေပၚတြင္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား ေရး ခ်ကာ တြက္ခ်က္ၾကည့္ၿပီးေနာက္

“ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္ ဘယ္သူပဲ ျဖစ္ ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ။ ထရီလွ်ံနာ ျဖစ္မယ့္ သူ ကေတာ့ အေတာ္ စြန္႔ရ လိမ့္မယ္။ တစ္ခ်ိန္လုံး တြက္ကိန္းေတြ မွန္ေနဖုိ႔ လုိလိမ့္မယ္” ဟု ေျဖသည္။

သို႔ ေသာ ္ ေဟာင္ေကာင္ရွိ ေငြေရး ေၾကးေရး ကၽြမ္းက်င္သူတုိ႔က ရစ္ခ်က္လီးႏွင့္ သေဘာ မတူၾကေပ။ ရစ္ခ်က္လီးႏွင့္ သူ၏ အစ္ကို ဗစ္တာတုိ႔သည္ ရွိရင္းႏႈန္းအတုိင္း စခန္းသြားလွ်င္ပင္ သိပ္မစြန္႔စားရဘဲႏွင့္ အႏွစ္ (၂၀) အတြင္ း အာရွ၌ ပထမဦးဆုံး ထရီလွ်ံနာေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မည္ ဟု ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။ သူတို႔ ႏွစ္ ဦးသည္ အာရွ၌ သာမကဘဲ၊ ကမာၻေပၚ၌ ပါ ပထဦးဆုံး ထရီလွ်ံနာ ေတြ ျဖစ္လာမည္ ့သူမ်ား ဟု တစ္ေပးထားၾကသည္။

ရစ္ခ်တ္လီးႏွင့္ ဗစ္တာလီးတို႔သည္ ေဟာင္ေကာင္သန္းၾကြယ္၊ မဟာသူေဌး၊ မဟာ သူၾကြယ္ မီလွ်ံနာ၊ တိုင္းကြန္း၊ မက္နိတ္ စသည္ျဖင့္ ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ယခုထရီလွ်ံနာမ်ား ေပၚဦးမည္ ။ ျမန္မာလို ဘယ္လိုေခၚရမည္ မသိ။ ေမြးစားရမည္ ့ပံု ရွိသည္။ ေလာပန္းတုိ႔၊ ျမန္မာေတြ ေခၚေနေသာ ေထာင္ကဲတို႔ ဆိုသည္မွာ မုန္႔ဖိုးပဲဖိုးေလာက္ ျဖစ္သြားေလၿပီ။ သို႔ ေသာ ္ သူ႔အထြာႏွင့္ သူေတာ့အ ေကာင္ႀကီးႀကီး ျဖစ္တန္ရာသည္။

သူတို႔ႏွစ္ ဦးလည္း

အခ်ိဳ႕က ဘ႐ူးႏိုင္းေစာဘြား၏ သားအိမ္ေရွ႕မင္းသား အယ္ဗူတာဒီဘီလာ(အသက္ ၂၀) သည္ ပထမဦးဆံုး ထရီလွ်ံနာ ျဖစ္လာမည္ ့သူဟု တစ္ေပးသည္။ ယခုလက္ရွိ သူခ်မ္းသာေသာ ဥစၥာ စည္းစိမ္တန္ဖိုးမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလွ်ံ (၄၀)ေက်ာ္ဖိုးရွိသည္။

အိမ္ေရွ႕မင္းသားသည္ သခ်ၤာကုိ ၀ါသနာပါသည္ဟု အဆိုရွိသည္။ သူကုိယ္တိုင္ တြက္ ၾကည့္လွ်င္ သူ၏ (၃၉)ႏွစ္ ေျမာက္ေမြးေန႔တြင္ သူသည္ ထရီလွ်ံနာ စာရင္း၀င္ေနၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း အေျဖေတြ ႕ပါလိမ့္မည္ ။ မိသားစု၏ လက္ရွိဓနဥစၥာကို တစ္ႏွစ္ (၂၀%)ျဖင့္ ထပ္တိုးလွ်င္ လာမည္ ့အ ႏွစ္ (၂၀)အတြင္ း ထရီလွ်ံနာ ျဖစ္ သြားပါမည္ ။

ထရီလွ်ံနာ ျဖစ္လာမည္ ့သူမ်ား စာရင္းတြင္ စာရင္းတြင္ ေဟာင္ေကာင္မွ လက္ရွိဘီလွ်ံနာ နီနာ၀င္ကုိလည္းေဖာ္ျပၾကသည္။ နီနာ၀င္(အမိ်ဳးသမီး)သည္ ၁၉၉၈ခုႏွစ္ ၌ ကမာၻေပၚတြင္ အျမင့္ဆံုး မိုးေမွ်ာ္တိုက္ႀကီးကို ေဟာင္ေကာင္တြင္ အခမ္းအနားျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ဤမိုးေမွ်ာ္တိုက္ႀကီး ကိုလည္း သူ႔နာမည္ ကို အစဲြျပဳ၍ နီနာတာ၀ါဟု အမည္ ေပးထားသည္။ ဤမိုးေမွ်ာ္တိုက္ႀကီးသည္ အျမင့္မီတာ (၄၆၈)မီတာရွိသည္။

နီနာ၏ ေၾကကြဲဖြယ္ရာ ဘ၀မွာ သူ၏ ခင္ပြန္းႏွစ္ ႀကိမ္ျပန္ေပးဆြဲခံရျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယအ ႀကိမ္ျပန္ေပးဆြဲခံရျခင္းၿပီး၊ ဒုတိယအႀကိမ္၌ ျပန္ေပးသမားတို႔၏ ေရထဲပစ္ခ်ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခုတိုင္အေလာင္းရွာမေတြ ႕ေသးေပ။ ျပန္ေပးေငြကိုလည္း ပထမအႀကိမ္က အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၁)သန္း၊ဒုတိယအႀကိမ္၌ ေဒၚလာ(၃၄)သန္းေပးလိုက္ ရသည္။ ဤမွ်ေပးလိုက္ ရေသာ ္လည္း သူခင္ပြန္းမွာ မူကား ေရထဲပစ္ခ်ခံလိုက္ရသည္။

မုဆိုးမဘ၀ႏွင့္ ပင္ စီးပြားေရး ကို ကၽြမ္းက်င္စြာ ျဖင့္ ဦးေဆာင္ခဲ့ရာမၾကာမီ၌ ထရီလွ်ံနာကလပ္ ၀င္ ျဖစ္လာေတာ့မည္ ။ သို႔ ေသာ ္ သူမ၌ သားသမီး မထြန္းကားေပ။

ႏွစ္ ဆယ့္ရွစ္ဦး

ထရီလွ်ံနာ ကလပ္အဖြဲ႔၀င္တိုင္းကို စူပါလူတန္းစားဟုေခၚၾကသည္။ ဤစာရင္းတြင္ ေဟာင္ ေကာင္မွ သာမက တ႐ုတ္(တိုင္ေပ)၊ ဂ်ပန္၊ထိုင္း၊ စင္ကာပူ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ အိႏၵိယႏွင့္ ကိုရိးယားတို႔မွလည္း အၿပိဳင္ပါ၀င္လာမည္ ျဖစ္၏ ။

အေသးစိတ္စာရင္းကုိ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပပါသည္။ လက္ရွိခ်မ္းသာေသာ တန္ဖိုးတို႔ကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာျဖင့္ ေဖာ္ျပသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ (၂၈) ဦးသည္ ဖြင့္လွစ္ေတာ့မည္ ထရီလွ်ံကလပ္တြင္ ဝင္ရန္ေစာင့္ေနၾက သည့္ သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါ၏ ။

အမ်ား ပုိင္ ကုမၸဏီေတြ ေလာက္သာ

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပသည့္သူမ်ား ၏ ဓနဥစၥာ ပုိင္ဆိုင္မႈ တန္ဖုိးတို႔ကို တြက္ခ်က္ရာ၌ အျငင္းပြား စရာ အခ်က္တစ္ခ်က္ ေပၚေပါက္သည္။ ၎မွာ ဤပုဂၢိဳလ္ႀကီးတို႔ ဖြဲ႕စည္းေသာ အမ်ား ပိုင္ ကုမၸဏီ လီမိတက္ (public Company Ltd.) တို႔မွ အစုရွယ္ယာစေတာ့ႏွင့္ ဘြန္းတို႔၏ တန္ဖုိးကုိသာ တြက္ ခ်က္ထားသည္ ဆိုေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ စေတာ့အိပ္(စ္)ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းသြင္းထားျခင္း မရွိ ေသာ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီလီမိတက္မ်ား မွ အစုရွယ္ယာမ်ား ႏွင့္ အျခားမိသားစုပုိင္ ပုိင္ဆိုင္မႈ တို႔ကိုမူ ထည့္တြက္ထားျခင္းမရွိ၍ စာရင္းမွာ တကယ္ခ်မ္းသာသည္ထက္ ေတာ္ ေတာ္ မ်ားမ်ား ေလ်ာ့နည္း ျပသထားသည္ကို ေတြ ႕ၾကသည္။

ထုိ႔အျပင္ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔တြင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္စာရင္းႏွင့္ ပစၥည္းတို႔ကလည္း အမ်ား ႀကီးရွိ၏ ။ အထူးသျဖင့္ ကမ္းလြန္စာရင္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ (Off shore accounts) ဟု ေခၚသည္ (ဤအေၾကာင္း ေနာက္ ပုိင္း ရွင္းျပပါမည္ ။)

ေဖာင္းပြမႈ

အာရွဘက္၌ စီးပြားေရး သည္ အံ့မခန္း ေကာင္းမြန္၍ ဤမွ် ခ်မ္းသာလာၾကသည္ဆိုေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ မမွာ းေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ ျဖစ္၍ မေဝဖန္ၾကပါ။

သို႔ ရာတြင္ ဤအခ်က္ကိုပႈ္ ထပ္မံအေသးစိတ္၍ သုံးသပ္ၿပီး သကာလ မီလွ်ံနာ၊ ဘီလွ်ံနာမ်ား မယုံၾကည္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ခ်မ္းသာလာၾကသည္မွာ အျခား အေၾကာင္းသုံးခ်က္တုိ႔ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္တန္ရာသည္ဟု ေထာက္ျပၾကသည္။

ပထမအခ်က္မွာ ေဖာင္းပြမႈ ျဖစ္သည္။ ေစ်းႏႈန္းေဖာင္းပြမႈ သည္ ႏွစ္ ဖက္သြား ဓား ျဖစ္၏ ။ ပါးရည္နပ္ရည္ ရွိသူမ်ား ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ကစားတတ္လွ်င္ ေစ်းႏႈန္းေဖာင္းပြမႈ ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ သူေဌး ျဖစ္ဖုိ႔ အလြန္ျမန္၏ ။ ဆင္းရဲသားႏွင့္ ပါးရည္နပ္ရည္ မရွိသူတို႔ကား ခံရဖုိ႔ရွိသည္။

ဒုတိယအခ်က္ကား အခြန္ေရာင္ ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အခြန္ေရွာင္ႏုိင္ၾက၍ သာ ဤမွ် က်ိက်ိ တက္ ခ်မ္းသာလာၾကသည္ဟု ေထာက္ျပၾကသည္။ ဘ႐ူးႏုိင္းႏုိင္ငံ၌ ဝင္ေငြခြန္ မရွိေပ။ မည္ သူမွ် ဝင္ေငြခြန္ မေပးရ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လည္း စူလတန္၏ ဓနဥစၥာသည္ အခြန္လြတ္ေန၍ အလြန္ႂကြယ္ဝ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

တတိယအခ်က္မွာ ႏုိင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ႏႈန္း အေျပာင္းအလဲတို႔ကို အျမတ္ထုတ္ႏုိင္ၾက ျခင္း ျဖစ္သည္။

ကမ္းလြန္ နိဗၺာန္မ်ား ဆီသုိ႔

မီလွ်ံနာ၊ ဘီလွ်ံနာတုိ႔သည္ အနည္းႏွင့္ အမ်ား အခြန္ေရွာင္ ၾကေလသည္။ အဓိက အခြန္ ေရွာင္နည္းမွာ မိမိတို႔ ဓနဥစၥတို႔ကို အခြန္မေပးရေသာ ေဒသမ်ား ဆီသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း အပ္ႏွံထားၾက ျခင္းပင္ ျဖစ္ေလ၏ ။

အခြန္မေပးရေသာ ေဒသတုိ႔ကို ကမ္းလြန္ကၽြန္းမ်ား ဟု ေခၚၾကသည္။ ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ ႏုိင္ငံအသီးသီးက အခြန္မရွိ နိဗၺာန္ (Tax Heaven ) တို႔ကို အၿပိဳင္အဆုိင္ တည္ေထာင္လ်က္ ရွိၾက သည္။ အခြန္လြတ္႐ုံမွ် မက စည္းကမ္းစည္းမ်ဥ္း တုိ႔ကိုလည္း မရွိသေလာက္ ထားၾက၏ ။ မည္ သည့္ေငြေၾကးႏွင့္ မဆို လဲလွယ္ေရာင္ းဝယ္ေဖာက္ကားခြင့္ကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ခြင့္ျပဳထား သည္။ ထုိ႔အျပင္ အေရး အႀကီးဆုံး အခ်က္အေနျဖင့္ အရင္းအႏွီးတုိ႔ကုိ တစ္ႏုိင္ငံမွ တစ္ႏုိင္ငံသုိ႔ တစ္မုဟုတ္ခ်င္း ေရႊ႕ေျပာင္းသယ္ယူႏုိင္ရန္ စီစဥ္ေပးထားၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

အခြန္နိဗၺာန္ ကၽြန္းတစ္ကၽြန္း၏ ေၾကာ္ျငာတစ္ခုတြင္ “ခလုတ္ကိုသာ ႏွိပ္လုိက္ပါ။ သင္၏ ေငြ ပင္ေငြရင္းကုိ သင္ပုိ႔လုိရာသုိ႔ ခ်က္ခ်င္း တစ္မုဟုတ္ခ်င္း (Instant Transfer) ေရႊ႕ေျပာင္း ေပးသြား ပါလိမ့္မည္ ” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္ကို သတိခ်ပ္ရာသည္။

ဆုိလုိသည္မွာ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပေသာ ထရီလွ်ံနာ ျဖစ္လာသူမ်ား ျဖစ္ေစ၊ မ ျဖစ္ႏုိင္သူမ်ား က ျဖစ္ေစ အထက္ေဖာ္ျပပါ ကမ္းလြန္ကၽြန္းတို႔တြင္ ဓနဥစၥာတုိ႔ကို လွ်ိဳ႕ဝွက္အပ္ႏွံထားၾကစၿမဲ ျဖစ္ေလရာ ဤစာရင္းတုိ႔ကုိ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္း မရွိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

အခြန္လုိက္ဖို႔

ေဟာင္ေကာင္သူေ႒းတုိ႔သည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ၌ ဤနိဗၺာန္ကၽြန္းမ်ား ဆီကို အလုအယက္ မိမိတို႔ ဓနဥစၥာတို႔ကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းၾကပါလိမ့္မည္ ။ ယခုကတည္းက ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကသည္ကလည္း အမ်ား ႀကီး။

အထူးသျဖင့္ ေကမင္ကၽြန္း၊ ဘာမူးဒါး သုိ႔မဟုတ္ နာေဆာကၽြန္းတို႔ ဆီသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းၾက သည္။ မၾကာေသမီက မေလးရွား ႏုိင္ငံကလည္း လဘြန္းကၽြန္း (Labuan) ကိုကမ္းလြန္ နိဗၺာန္ ကၽြန္း အ ျဖစ္ အပူတျပင္း တည္ေဆာက္လ်က္ရွိသည္။ ဤကၽြန္းတြင္ လာေရာက္ႁမႇဳပ္ႏွံသူ (ေငြအပ္ သူ)သည္ ေဟာင္ေကာင္ႏွင့္ စင္ကာပူတုိ႔ထက္ ပုိၿပီး လုံလုံၿခံဳၿခံဳ လွ်ိဳ႕ဝွက္မႈ ရွိေစရမည္ ဟု အာမခံ ထားသည္။

ဤသုိ႔ေသာ လွ်ိဳ႕ဝွက္လုံၿခံဳမႈ ႏွင့္ ေခတ္မီ အီလက္ထရြန္းနစ္ဘဏ္စနစ္ေၾကာင့္ ကမ္းလြန္ နိဗၺာန္တို႔တြင္ အရင္းအႏွီးမ်ား အေရႊ႕အေျပာင္းမ်ား ရဖုိ႔ ဤဓနတို႔အေပၚ အခြန္အေကာက္လုိက္ရန္ အလြန္ ခက္ခဲ သြားပါလိမ့္မည္ ။

မ်ိဳးဆက္မခံပါ

အခ်ိဳ႕ သုံးသပ္သူတုိ႔က ဓနဥစၥ ေပါမ်ား မႈ သည္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတုိင္း ထရီလွ်ံ အထိ ေရာက္လာေသာ အခါတြင္ ထရီလွ်ံနာတို႔သည္ အာဏာကို ဆုပ္ကုိင္မက္ေမာလာမည္ ေလာ ဟု စုိးရိမ္ပူပန္ လာၾကသည္။

အိမ္ႀကီးထဲ အိမ္ငယ္ေဆာက္ဆုိသကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံႀကီးထဲ ကုိယ္ပုိင္ႏုိင္ငံငယ္မ်ား တည္ေဆာက္ မည္ ေလ၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ အစုိးရတုိ႔ကို ႀကိဳးကိုလာၾကမည္ ေလာ ဟူ၍ ပူပန္ၾကသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေလ့လာသုံးသပ္သူတို႔က ဤအ ျဖစ္မ်ိဳးတို႔သည္ စိတ္ကူးယဥ္ ဝတၳဳတို႔၌ သာ ျဖစ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္၍ ယခုမ ျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါဟု ေထာက္ျပၾကသည္။

အျခား စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ သုံးသပ္ခ်က္ တစ္ရပ္မွာ ခ်မ္းသာေသာ သူတို႔သည္ မ်ိဳးဆက္အား ျဖင့္ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္၌ က်ဆင္းသြားတက္သည္။ တတိယမ်ိဳးဆက္အထိ ခံေလ့မရွိဟု သုံးသပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသုံးသပ္ခ်က္မွာ မိဘလက္ထက္ အေမြအႏွစ္ တို႔သည္ သားသမီးမ်ား လက္ထက္၌ ကြဲကုန္သည္။ သူမ်ား ဆီ ေရာက္ကုန္သည္။ ေျမးျမစ္တို႔အထိ မခံပါဆုိသည့္ ျမန္မာ့ အစဥ္အလာမ်ိဳး ႏွင့္ ဆင္တူဟန္ရွိသည္။

အက္ဆက္ႏွစ္ မ်ိဳး

အျခားပူပန္မႈ တစ္ရပ္ကလည္း ထရီလွ်ံအထိ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝလာၾကေသာ အခါ အစိုးရမ်ား အေနျဖင့္ ဤခ်မ္းသာသူတို႔၏ ဓနဥစၥာတို႔အေပၚ ကြပ္ကဲႏုိင္မႈ သည္ ေလ်ာ့ပါးသြားလမ့္မည္ ဟု ဆိုသည္။

ဤစုိးရိမ္ပူပန္ခ်က္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေဟာင္ေကာင္ရွိ အာရွတုိက္ဆုိင္ရာ မာရီလင့္ခ်္ ကုမၸဏီ အႀကီးအကဲေဟာင္း ျဖစ္သူ မိုက္ကယ္ေဒါ့(ဗ္) ဟစ္ဂင္ဆန္က ဤသို႔ ေျဖၾကားသည္။

“ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေငြအားလုံးကုိ အခြန္မရွိ စီရင္ပုိင္ခြင့္ နယ္ပယ္ထဲမွာ ထားႏုိင္လိမ့္မယ္ဆုိတာဟာ မယုံၾကည္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အလြယ္ေျပာလြန္းရာ ေရာက္တယ္။ အရည္ေပ်ာ္အက္ဆက္ (Liquid Assets) (ပိုက္ဆံ)ေပၚမွာ အစုိးရက ကြပ္ကဲမႈ ဆုံး႐ႈံးသြားခဲ့တယ္။ မွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ပုံေသ အက္ဆက္ (ပစၥည္း)ေတြ ေပၚမွာ ကြပ္ကဲမႈ မဆုံး႐ႈံးပါဘူး”

သေဘာမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းႏုိင္ေသာ ေငြေၾကးတုိ႔ေပၚတြင္ အစိုးရက မကြပ္ကဲႏုိင္ေပမယ့္ ဤသူ ေ႒းတို႔ပုိင္ ပစၥည္းပစၥယ တုိ႔အေပၚ၌ ကား မေရႊ႕ေျပာင္းႏုိင္ၾက၍ အစုိးရ၏ ကြပ္ကဲႏုိင္မႈ မဆုံး႐ႈံးပါဟု ေျပာျခင္း ျဖစ္၏ ။

ဘာက ေျခာက္လွန္႔ေနသလဲ

ယခုအခါ အာရွဘီလွ်ံနာတုိ႔သည္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ အမ်ား အစား အလုအယက္ သြားေရာက္ ရင္းႏွီးႁမႇဳပ္ႏွံေနၾကသူတို႔သည္ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီးတည္မွ တည္ၿငိမ္ပါ့မလားဟု ေရွ႕ေနအတြက္ ေျခာက္လွန္႔ခံေနၾကရသည္။ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ ကြယ္လြန္ၿပီးလွ်င္ ဘာ ျဖစ္မည္ နည္းဟု စုိးရိမ္ေနၾကသည္။

ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ စီးပြားေရး စာေရး ဆရာတစ္ဦးက တ႐ုတ္ျပည္၌ ဖ႐ုိဖရဲ ကေမာက္က မ ျဖစ္ပြားလာစရာ အေၾကာင္းရွိေၾကာင္း၊ အကယ္၍ ရွိလာလွ်င္ အခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းတို႔သည္ တအားဆြဲ ခါ လုိက္သလုိ ခံရဖြယ္ရွိေၾကာင္းျဖင့္ ခန္႔မွန္းေဖာ္ျပထားသည္။

ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ သမိုင္းကုိ ၾကည့္ၿပီး စီးပြားဥစၥာတို႔႐ုတ္ျခည္း ၿပိဳက် ပ်က္စီးသြားေစခဲ့ သည့္ အေၾကာင္းႏွစ္ ပါးကုိ သတိမူမိေနၾကသည္။

ပထမအေၾကာင္းမွာ စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္၏ ။ စစ္ ျဖစ္လွ်င္ အရင္းအႏွီး ဥစၥာတို႔သည္ အကုန္ဆုံး႐ႈံးၾက ကုန္၏ ။ မ်က္ျမင္ဒိ႒ ေတြ ႕ခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္၏ ။

ဒုတိယအေၾကာင္းမွာ ဥစၥာဓနတို႔ကို အစိုးရက သိမ္းဆည္းပစ္ျခင္း (Expropriation) ကိုခံၾက ရျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာလာသူတို႔သည္ အထူးတလည္ စုိးရိမ္ၾကမည္ မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ေလာက္ ေပသည္။ ႏုိင္ငံေရး စနစ္တစ္ခု အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လွ်င္ ဥစၥာဓနေတြ အမ်ား အျပား ဆုံး႐ႈံးခဲ့သည္ သာဓက ေတြ ကလည္း ဒုႏွင့္ ေဒး ရွိေန၏ ။

မည္ သုိ႔ပင္ရွိေစ ေနာင္ကာလတုိ႔၌ ဥစၥာဓန ရွာေဖြရာ အေကာင္းဆုံးေနရာသည္ အာရွသာ ျဖစ္ေနပါဦးမည္ ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လည္း အာရွိတိုက္၌ သာ ထရီလွ်ံနာေတြ အရင္ကနဦး ေပၚေပါက္လိမ့္ မည္ ဟု ေဟာကိန္း ထုတ္လာၾကျခင္း ျဖစ္တန္ရာသည္။

မက္ဒရစ္ ေၾကျငာခ်က္

ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဘရက္တန္ဝုဒ္ ၿမိဳ႕မွ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ (အုိင္အမ္အက္ဖ္) ႏွင့္ ကမၻာ့ဘဏ္တို႔၏ (၄၉) ႀကိမ္ ေျမာက္မ်က္ႏွာစုံညီ ညီလာခံႀကီးတစ္ရက္ကို စပိန္ႏုိင္ငံ မက္ဒရစ္ၿမိဳ႕၌ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ၊ ေအာက္တုိ ဘာ ၄ရက္မွ ၆ရက္အထိ ႏွစ္ ရက္ဆက္တုိက္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ဤညီလာခံႀကီးသုိ႔ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွ ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ဗဟုိဘဏ္ တာဝန္ခံမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထူးျခားသည္မွာ ဤညီလာခံႀကီး က်င္းပေနခ်ိန္တြင္ ကမၻာ့စီးပြားေရး သည္ ဖြဲ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ေနသည္။ သုိ႔ရာတြင္ တစ္ဖက္၌ လည္း စိန္ေခၚခ်က္တို႔က အေဟာင္းႏွင့္ အသစ္ ဒုႏွင့္ ေဒးရွိေနဆဲ ျဖစ္၏ ။

ထုိ႔ေၾကာင့္ တစ္ကမၻာလုံးႏွင့္ ၿခံဳ၍ မဟာဗ်ဴဟာႀကီးတစ္ရပ္ကုိ ရွာေဖြခ်မွတ္ရန္ လုိလားခဲ့ေလ ရာ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပသည့္ မက္ဒရစ္ ေၾကညာခ်က္ (Madrid Declaration) ျဖင့္ ကမၻာ့စီးပြား ေရး ဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာႀကီး တစ္ရပ္ကုိ သေဘာတူ ခ်မွတ္လုိက္ၾကပါေၾကာင္း။ အျပည့္အစုံ ေဖာ္ ျပလုိက္ပါသည္။

မက္ဒရစ္ ေၾကညာခ်က္

(၁) ကမၻာ့စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အလားအလာသည္ ယခုဆယ္စုႏွစ္ အတြင္ း၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ ေသာ အေျခအေနတို႔ထက္ သာလြန္၍ ေကာင္းမြန္သည္။ သုိ႔ေသာ ္ ေလးနက္ေသာ ေပၚလစီ စိန္ေခၚခ်က္တို႔ကား ရွိၿမဲရွိလွ်င္ပင္။

စက္မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ကို ဆက္လက္ ထမ္းသိမ္းထားတုိ႔မွာ

၁။ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ကို ဆက္လက္ ထမ္းသိမ္းထားႏုိင္ရန္။

၂။ အလုပ္လက္မဲ့ ဦးေရေလွ်ာ့ပါးသြားေစရန္ႏွင့္

၃။ ေဖာင္းပြမႈ ျပန္လည္ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ့ အႏၲရာယ္ကို တားဆီးရန္ တုိ႔ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ လည္း စီးပြားေရး မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေနရာ ဤသုိ႔ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ကို ထိန္းသိမ္းႏုိင္ရပါမည္ ။ တုိးခ်ဲ႕ႏုိင္ရ ပါမည္ ။

စနစ္အသြင္ ကူးေျပာင္းေနရေသာ စီးပြားေရး (Economies in-transition) တို႔သည္ ကမၻာ့ စီးပြားေရး ပရဝုဏ္ အတြင္ းသုိ႔ ဝင္ေရာက္စုစည္းမိေစရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရပါမည္ ။ တဆက္တည္းတြင္ မယုိမယြင္း ထိန္းထားလုိ႔ရေသာ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ အေျခခုိင္ခိုင္ ရပ္တည္ ေျခခ်ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကရပါမည္ ။

(၂) ဥ႐ုေဂြး အေက်ာ့ေဆြးေႏြးပဲြမွ ရရွိထားေသာ သေဘာတူညီခ်က္တို႔ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ၊ ဇန္နဝါရီ လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ တရားဝင္ အတည္ျပဳႏုိင္ၾကပါက ကမၻာ့စီးပြားေရး အလားအလာသည္ ကမၻာလုံး ဆုိင္ရာ စုစည္းမႈ နက္႐ိႈင္းလာျခင္းေၾကာင့္ အလြန္ေကာင္းမြန္ တုိးတက္လာပါလိမ့္မည္ ။

အထက္ဆိုခဲ့ေသာ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ မေႏွာင့္ေႏွးဘဲ ေဆာလ်င္စြာ တရားဝင္ အတည္ျပဳ ၾကပါရန္ တုိက္တြန္းအပ္ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ကုန္သြယ္မႈ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရး ကို လည္း ေကာင္း၊ အုိင္အမ္အက္ဖ္ႏွင့္ အသြင္ေျပာင္း ဖြဲ႕စည္းေတာ့မည္ ့ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (World Trade Organization) တို႔ပူးပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး တုိ႔ကိုလည္း အရွိန္မပ်က္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ တုိက္တြန္းအပ္ပါသည္။

အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕သည္ ႏုိင္ငံအလိုက္ ေငြေၾကးတုိ႔အား မည္ သည့္ ေငြေၾကးႏွင့္ မဆို လဲလွယ္လႊဲေျပာင္းႏုိင္မႈ (Currency Convertibility) တုိးတက္က်ယ္ျပန္႔စြာ ရွိလာ ႏုိင္ျခင္းကို ႀကိဳဆိုပါသည္။

ထုိ႔အျပင္ အရင္းအႏွီးမ်ား လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းမႈ ကို ဟန္႔တားထားေသာ အတားအဆီးတို႔ကုိ ဖယ္ရွားေပးလာ ၾကျခင္းကိုလည္း အားေပးအပ္ပါသည္။

(၃) ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ အမ်ား အျပားတို႔သည္ မၾကာေသးမီက စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္မႈ မ်ား ရရွိခဲ့ၾက ေလရာ ဤေအာင္ျမင္မႈ တို႔က မဟာဗ်ဴဟာ တစ္ရပ္၏ မွန္ကန္ခုိင္လုံမႈ ကို ေဖာ္ထုတ္သက္ေသထူ လိုက္ပါသည္။

ဤမဟာဗ်ဴဟာမွာ မက္က႐ုိ စီးပြားေရး အင္အား ၫႇိစပ္ျခင္းစနစ္ႏွင့္ အေဆာက္အအုံ ဖြဲ႕စည္းမႈ ဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ (Macro- economic adjustment and structural reform) တို႔ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ၊ ခုိင္မာေသာ အစီအစဥ္တို႔ကုိ ဆိုလုိသည္။ ဤအစီအစဥ္တို႔ကို ေအာင္ ေအာင္ျမင္ျမင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ သာ ေအာင္ျမင္ၾကျခင္း ျဖစ္၏ ။

က်န္အျခားႏိုင္ငံတုိ႔သည္လည္း အလားတူ မဟာဗ်ဴဟာကုိ ရဲ၀ံ့စြာ ခ်မွတ္၍ အေကာင္အ ထည္ ေဖာ္ၾကရန္ တုိက္တြင္ းအပ္ပါေၾကာင္း။ ဤကဲ့သုိ႔ မဟာဗ်ဴဟာျဖင့္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ မႈ ႏွင့္ ျပည္တြင္ းျပည္ပ ဘ႑ာေရး တည္ၿငိမ္မႈ တို႔ကုိ ျဖစ္ထြန္းေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။

ဤသုိ႔ ျဖစ္ေျမာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ၾကရာ၌ ထူးျခားေသာ လကၡဏာရွိသည့္ ကမၻာ့၀န္း က်င္တစ္ရပ္က က်ားကန္ေပးရပါမည္ ။ စက္မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံတုိ႔၏ ေစ်းကြက္္မ်ား ဆီသုိ႔ ၀င္လမ္းရရွိ ေရး ၊ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ စည္းကမ္းခ်က္တုိ႔ျဖင့္ ဘ႑ာေရး အကူအညီမ်ား အခ်ိန္မီ ေပးေရး ႏွင့္ ၀င္ေငြနည္း ႏုိင္ငံတုိ႔၏ ေႂကြးၿမီတို႔ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးေရး စသည့္ အခ်က္တို႔သည္ပင္ ထူး ျခားသည့္ လကၡဏာရွိေသာ ကမၻာ့၀န္းက်င္ ျဖစ္ရပါမည္ ။

က်န္ႏုိင္ငံတုိ႔ကလည္း ေတာင့္တင္းခုိင္မာေသာ ေပၚလစီမ်ား ရွိၾကရပါမည္ ။

(၄) စီးပြားေရး စနစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေနရေသာ ႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ လည္း စီးပြားေရး သည္ဦးေမာ့ လာေပသည္။ ဤသုိ႔ ဦးေမာ့လာျခင္းမွာ လည္း မက္က႐ုိ စီးပြားေရး ၌ စည္းကမ္းရွိျခင္း၊ စနစ္ႏွင့္ အေဆာက္အအုံ ဖြဲ႕စည္းမႈ တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

က်န္အသြင္ကူူးေျပာင္းေနေသာ ႏုိင္ငံအားလုံးတို႔သည္လည္း စီးပြားေရး တည္ၿငိမ္မႈ ၊ ၎ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တုိ႔ကုိ ရဲ၀့ံျပတ္သားစြာ ခ်ဥ္းကပ္ၾကရန္ တိုက္တြန္းအပ္ပါေၾကာင္း။

အေတြ ႕အႀကံဳတို႔က အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ၏ ေစာေစာပုိင္း ကာလတြင္ ဘ႑ာေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ကုိ ေစာစီးစြာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ ေငြေၾကးစည္းကမ္း ခုိင္ခုိင္မာမာ ရွိျခင္းတုိ႔သည္ ဘ႑ာေရး တည္ၿငိမ္မႈ ရရွိရန္ ကိစၥ၌ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာက်စြာ အေရး ႀကီးလွေၾကာင္းကို သက္ေသ ထူ ေဖာ္ျပပါသည္။

ဤသို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ႏွင့္ အတူ ထပ္ၾကပ္မကြာ လုိက္လံေဆာင္ရြက္ရမည္ ့ လုပ္ငန္းတုိ႔မွာ

၁။ ယႏၲရားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား တည္ေထာင္ျခင္း၊

၂။ ေစ်းႏႈန္း ထိန္းကြပ္မႈ ကို လႊတ္ေပးျခင္း၊

၃။ ျပည္ပဆက္ဆံေရး အဟန္႔အတားတို႔ကို ႐ုပ္သိမ္းေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္း၊

၄။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတို႔ကို ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းျခင္း၊

၅။ ပုဂၢလိကပုိင္ ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္

၆။ ဘ႑ာေရး ပုိင္းဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တုိ႔ ျဖစ္သည္။

အတိအလင္း ျဖစ္ေပၚေသာ အလုပ္လက္မဲ့ ျမင့္မားမႈ ၏ ေဘးဒုကၡတုိ႔ကို သက္သာေစရန္ အလို႔ငွာလည္း စရိတ္စက သက္သာၿပီး ထိေရာက္သည့္ပစ္မွတ္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိေသာ လူမႈ လုံၿခံဳေရး ပိုက္ကြန္ (social safety nets) တုိ႔ကိုလည္း ႀကံဆေဖာ္ထုတ္ေပးရပါမည္ ။

ဤကိစၥ အလုိ႔ငွာ ႏုိင္ငံတကာ၀န္းက်င္ကလည္း အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္ရပါမည္ ။

(၅) စက္မႈ ဖြဲ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံတုိ႔၏ စီးပြားေရး အလားအလာတုိ႔သည္ တုိးတက္ေကာင္းမြန္လ်က္ရွိရာ ဤအလားအလာတုိ႔ေၾကာင့္ ပင္ စက္မႈ ဖြဲ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံတို႔သည္ ရရွိထားေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ကို ပုိၿပီး ခုိင္မာေတာင့္တင္းေစရန္ႏွင့္ အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရတို႔ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပၚလာေစပါသည္။ တဆက္တည္းတြင္ ေစ်းႏႈန္းတည္ၿငိမ္မႈ ကို ထိန္းထားရန္လည္း ျဖစ္ေစပါ သည္။

စက္မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံတို႔အတြက္ ဘုံမဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္တြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္သုံးခ်က္ကို အေလးအနက္ ထားအပ္ပါေၾကာင္း။

(က) စက္မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစေသာ အတားအဆီးတုိ႔ကို ပယ္ဖ်က္သြားရန္ အလုိ႔ငွာ လုိအပ္ေသာ အေဆာက္အအုံဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တို႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ျဖစ္ပါ သည္။

ဤျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တို႔တြင္

၁။ အခြန္အေကာက္မဟုတ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ အတားအဆီးမ်ား ၿဖိဳခ်ေပးေရး ။

၂။ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ႏွင့္ အမ်ား ျပည္သူတုိ႔၏ ပင္စင္စနစ္ကိစၥတို႔တြင္ ေငြေရး ေၾကးေရး အရ ေရရွည္ အေျခခုိင္ေစေရး တို႔လည္း အက်ဳံး၀င္ပတ္သက္ေစရပါမည္ ။

ေရရွည္ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာ၊ လူငယ္ႏွင့္ မကၽြမ္းက်င္ေသာ အလုပ္သမားတုိ႔အတြက္ အလုပ္အကုိင္မ်ား ရွားပါးေနေသာ ျပႆနာတို႔ကုိ ႏွလုံးမူမိပါေၾကာင္း။ ဤျပႆနာတို႔ကုိ ပညာေရး ႏွင့္ ေလ့က်င့္ေပးေရး တုိ႔တြင္ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေစျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အလုပ္ရရွိ ေစေရး တြင္ မက္လုံးမဲ့ေစေသာ အေျခအေနတို႔ကုိ ဖယ္ရွားေစရန္ ဦးတည္၍ အလုပ္ေစ်းကြက္ (labour Market ) ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ႀကိဳးစားေျဖရွင္းေပးရပါမည္ ။

(ခ) ဘတ္ဂ်က္ လုိေငြျပမႈ တုိ႔ကို သိသိသာသာ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ တြင္ ေရရွည္ မဟာဗ်ဴဟာ တစ္ရပ္ခ်မွတ္၍ ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကပါေၾကာင္း။

ထို႔အျပင္ ေႂကြးၿမီႏွင့္ ဂ်ီဒီပီ အခ်ိဳးတုိ႔ကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ အကယ့္အတုိးႏႈန္းကို က်ဆင္းသြားေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကဖို႔ တုိက္တြန္းပါသည္။

ကမၻာ့ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕က တုိက္တြန္းလုိသည့္ အျခားအခ်က္ တစ္ခ်က္မွာ ေလးနက္ ေသာ ဘ႑ာေရး ျပႆနာတို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ႏုိင္ငံတို႔သည္ အေရး တႀကီး ျပင္စရာရွိသည္ တို႔ကုိ အခ်ိန္မဆြဲဘဲ ခပ္ျမန္ျမန္ ျပင္ၾကရန္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

(ဂ) ေစ်းႏႈန္းတည္ၿငိမ္မႈ ရရွိေစရန္ ေငြေၾကးအေျခအေနတို႔ကုိ လုိအပ္သလုိ ၫိႇိႏႈိင္းျပင္ဆင္ ရန္ အသင့္ရွိျခင္းသည္ အလယ္အလတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ႏႈန္း ထိန္းထားရန္ လုိအပ္သည္ကုိ သေဘာေပါက္ျခင္း၊ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ေဖာင္းပြမႈ ၊ အၾကပ္ကုိင္မႈ တို႔ကုိ တန္ျပန္ႏုိင္ရန္ အလုိ႔ငွာ လုိအပ္ပါက အတိုးႏႈန္းႁမႇင့္တင္လုိက္ရန္ အသင့္ရွိျခင္းတို႔သည္ ေဖာင္းပြမႈ ဆန္႔က်င္ေရး ေပါလစီ တုိ႔အေပၚ ယုံၾကည္ကိုးစားမႈ ကို အားျဖည့္ေပးပါလိမ့္မည္ ။

(၆) အထက္ေဖာ္ျပပါ သေဘာတူညီထားသည့္ မဟာဗ်ဴဟာတို႔ုကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာ၌ ရရွိမည္ ့ တိုးတက္မႈ တို႔ကို လာမည္ ့ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေႏြဦးရာသီ အစည္းအေ၀းတြင္ ျပန္လည္ သုံးသပ္ ၾကမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

မာမားစန္းႏွင့္ မကင္းေသာ
စီးပြားေရး ယဥ္ေက်းမႈ

မာမားစန္ႏွင့္ မကင္းေသာ စီးပြားေရး ယဥ္ေက်းမႈ

မယုံေပမယ္

"ကိုယ့္ေယာက်္ားကုိ ဘယ္ေလာက္ပဲ စိတ္ခ်စိတ္ခ် ေယာက်္ားေတြ ကို အရက္နဲ႔ မိန္းမေခ်ာ ေတြ နဲ႔သာ လႊတ္ေပးထားရင္ ျဖစ္ခ်င္ရာေတြ အကုန္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဘယ္တတ္ႏုိင္ မလဲေလ။ စိုးစုိးရိမ္ရိမ္နဲ႔ပဲ ခြင့္လႊတ္ေနရတာ ေပါ့။ ညကလပ္ေတြ ဆီ မသြားဖုိ႔ တားလုိ႔မွ မရတာ ။

ကိုယ့္ေယာက်္ား ကေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ဒီမိန္းကေလးေတြ နဲ႔ သူမ႐ႈပ္ပါဘူးလုိ႔။ လုိက္ၿပီး မၾကည့္ႏုိင္ေတာ့ ယုံရမယ့္ သေဘာပဲ။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ တဲ့ေလ"

ဤကား စင္ကာပူမွ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး၏ ဇနီးက ေျပာျခင္း ျဖစ္သည္။

စီးပြားေရး လုပ္လွ်င္ ဧည့္ခံပြေတြ လုပ္ရ၏ ။ ဧည့္ခံပြဲေတြ တက္ရ၏ ။ ေခတ္က ေျပာင္းလဲသြား ေသာ အခါ ဧည့္ခံရသည့္ ပုံသ႑ာန္တို႔ကလည္း ေျပာင္းလဲသြားပုံရသည္။ ယခင္က ကဲ့သုိ႔ လက္ဖက္ရည္တုိက္၊ ထမင္းေကၽြး၊ အရက္တုိက္႐ုံေလာက္ႏွင့္ မလုံေလာက္ေတာ့ေပ။

ဧည့္သည္ကုိ ညကလပ္ ေခၚသြားရသည္။ ကပြဲၾကည့္ၿပီး အရက္တုိက္၊ ထမင္းေကၽြးရသည္။ မိန္းမေခ်ာ မိန္းမလွေလးကိုလည္း အနားေခၚထားေပးရသည္။ တြဲ ကခုိင္းရသည္။ လုိအပ္လွ်င္ ဧည့္သည္ႏွင့္ ထည့္ေပးလုိက္ရ၏ ။

ေနာက္တစ္ေန႔ မနက္တြင္ ဧည့္သည္က အေရာင္ းအ၀ယ္ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထုိးလုိက္ေလ သည္။ အေရာင္ းအေ၀ယ္ ပမာဏကလည္း နည္းနည္း ေနာေနာ မဟုတ္။ သိန္းဂဏန္း၊ သန္းဂဏန္း ခ်ီ၏ ။ ပြေပါက္ပင္ မဟုတ္ပါေလာ။

ဤသုိ႔ ဧည့္မခံဘဲ ေနၾကည့္စမ္းပါ ဧည့္သည္ စီးပြားေရး သမားသည္ မိမိၿပိဳင္ဘက္ လက္ထဲပါ သြားမည္ ။ မိမိကုမၸဏီသာ ဆုံး႐ႈံးနစ္နာသြားမည္ ။ ေဖာက္သည္ ပ်က္သြားမည္ ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စင္ကာပူ ငါးလုပ္ငန္း ကုမၸဏီမွ ဒါ႐ုိက္တာတစ္ဦးက

"ေဖာက္သည္ကို ညကလပ္ေခၚသြား အရက္တုိက္၊ မိန္းကေလးေတြ နဲ႔ လႊတ္ေပးရတဲ့ အလုပ္ ဟာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ခင္ဗ်ား စီးပြားေရး သမားဆို ဒီလုိ ကစားရမွာ ပဲ" ဟု မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း ျဖစ္တန္ရာသည္။

စီးပြားေရး လုပ္ငန္း၏ ယဥ္ေက်းမႈ (Business Culture ) ဆိုေသာ စကားေပၚခဲ့သည္မွာ ၾကာ ပါၿပီ။ ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက ျဖစ္ပုံရသည္။ သို႔ ရာတြင္ ဤယဥ္ေက်းမႈ တြင္ ညကလပ္တက္၊ မိန္းကေလးေတြ နဲ႔ ေပ်ာ္ပါးေစရေသာ အစိတ္အပိုင္းသည္ ယခုမွ ပ်ားပန္းခပ္မွ် ေခတ္စား လာပုံရ သည္။ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕တုိင္း ဘန္ေကာက္၊ စင္ကာပူ၊ ကြာလာလမ္ပူ၊ မနီလာ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ဂ်ာကာတာ၊ တ႐ုတ္ (တုိင္ေပ)၊ တုိက်ိဳ၊ ရွန္ဟဲ၊ ဂြမ္ေတာင္ တို႔တြင္ ယခုမွ အလြန္က်ယ္ျပန္႔လာပုံရ သည္။ အာရပ္ ေရနံသူေ႒းတို႔အား ဧည့္ခံေနၾကပုံကုိ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မည္ ။

ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ိဳ႕က ဘ၀ေနဟန္ (Life Sytle) အေၾကာင္းကို ေျပာျပသည္။ စီးပြားေရး သမားတို႔၏ ဘ၀ေနဟန္ကိုက ညကလပ္တက္၊ မိန္းမေခ်ာေလးတုိ႔ႏွင့္ ေပ်ာ္ပါးရေသာ အစိတ္အပုိင္း ပါ၀င္လာသည္ဟု ေျပာလာၾကသည္။ ခုေခတ္ စီးပြားေရး ဧည့္သည္တုိ႔ကလည္း စီး ပြားေရ ကိစၥႏွင့္ လာလွ်င္ ၾကယ္ငါးပြင့္ ဟုိတယ္ႀကီးတုိ႔ေလာက္၌ သာ တည္းခုိၾက၏ ။ ဟုိတယ္ အဆင့္အတန္းနိမ့္လွ်င္ မတည္းၾကၿပီ။ ေနာက္ၿပီး ညကလပ္တို႔၌ စီးပြားေရး စကား ေျပာရတာ က လည္း ပုိၿပီး အဆင္ေျပပုံ ရၾကသည္။

ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အတြက္အခ်က္ စာရင္းသမားကမူ ေဖာ္ျပပါ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ယဥ္ ေက်းမႈ ကို စရိတ္အေနျဖင့္ သတ္မွတ္စဥ္းစားသည္။ စရိတ္အ၀၀တြင္ ဤဧည့္ခံစရိတ္ကုိလည္း ထည့္ေပါင္းလုိက္သည္။ မ်ား စြာ ေသာ ကုမၸဏီတို႔သည္ ဤကဲ့သုိ႔ ထည့္ေပါင္းရန္ကိုလည္း ခြင့္ျပဳထားဟန္ရွိ၏ ။

မာမားစန္

အာရွ စီးပြားေရး သမားမ်ား ေလာကတြင္ "မာမားစန္" ဆိုေသာ စကားကုိ လူတိုင္းလုိ သိၾကပုံ ရသည္။ ဤစကားသည္ ဂ်ပန္စကား ျဖစ္၏ ။ အိမ္ရွင္ စီးပြားေရး သမားတို႔သည္ မာမားစန္ တို႔ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရွိထားရေလ၏ ။ ဧည့္သည္ စီးပြားေရး သမားမ်ား လာလွ်င္ မာမားစန္ထံ ဖုန္းဆက္ ၿပီး "သုံးေယာက္ " ေလာက္ ဘယ္ဟိုတယ္ကုိ ပုိ႔ပါဟုမွာ ထားရသည္။ သို႔ တည္းမဟုတ္ ဘယ္ ကလပ္ကို ပုိ႔ပါဟု "ဘြတ္" လုပ္ရသည္။

အေျပာအဆို ရွိလာသည္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းယဥ္ေက်းမႈ သည္ မာမားစန္ တို႔ မရွိဘဲ မဖြံ႕ၿဖိဳး ႏုိင္ဟူ၍ ျဖစ္ေလ၏ ။ မာမားစန္သည္ "အေမႀကီး" ဟု အဓိပၸာယ္ထြက္သည္။

ဒုတိယ မယား

ယခုအခါ တ႐ုတ္ျပည္သုိ႔ ႏုိင္ငံအရပ္ရပ္မွ သြားေရာက္ ရင္းႏွီးႁမႇဳပ္ႏွံသူတုိ႔သည္ အလြန္မ်ား ျပားလ်က္ရွိၾက၏ ။ ၎တုိ႔သည္ ေငြထုပ္ပုိက္ကာ တ႐ုတ္ျပည္သုိ႔ "အေခါက္ေခါက္ အခါခါ" သြားေန ၾကရသည္။ အေခါက္ေခါက္ အခါခါ ဆိုေသာ အခ်က္ကို သတိျပဳပါ။

ထုိအခါ ကိစၥ၀ိစၥ တစ္ခါတည္း ၿပီးျပတ္ေစရန္ အလုိ႔ငွာ တ႐ုတ္ျပည္မွ စီးပြားဘက္ ပါတနာ တုိ႔က "ဒုတိယမယားမ်ား " ရွာေဖြေပးလာၾကသည္။ ၎တုိ႔ကလည္း အငယ္အေႏွာင္းထားရန္ စိတ္ မ၀င္စားပါဟု မဆုိၾကေပ။ ဤအခ်က္ကလည္း စီးပြားေရး ယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္လာပုံရသည္။

ဤသို႔ ျဖစ္လာၾကေသာ အခါ စင္ကာပူမွ အိမ္ေထာင္ရွင္မမ်ား က စုိးရိမ္ပူပန္လာၾကသည္။ ေခါင္းခဲလာၾကသည္။ မိမိတို႔ ခင္ပြန္းမ်ား ျပည္ပထြက္လွ်င္ ဆုိခဲ့ပါ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးတုိ႔ႏွင့္ ႀကံဳေတြ ႕မွာ ပါ ဟု က်ိန္းေသေပါက္ တြက္ထားၾက၏ ။ ဤအတြက္အတုိင္း မွာ းပုံလည္း မရေပ။

သုိ႔ ျဖစ္လာေသာ ေၾကာင့္ စင္ကာပူ၏ မိသားစုတန္ဖုိးတြင္ သစၥာရွိျခင္းကို အမာခံေက်ာ႐ုိး အ ျဖစ္ သတ္မွတ္သင္ၾကားေပးပါရန္ အိမ္ရွင္မမ်ား က ေတာင္းဆုိလာၾကကုန္သည္။

၀ိနည္း

စီးပြားေရး အရ ဧည့္ခံမႈ တြင္ အရက္၊ မိန္းမတို႔ႏွင့္ ဧည့္ခံရျခင္းကို အခ်ိဳ႕က ယဥ္ေက်းမႈ ဆို ေသာ အခ်က္ထက္ ပုိ၍ ေက်ာ္ၾကည့္ၾကေသး၏ ။ ၎တုိ႔ အဆုိအရ ဤသို႔ ဧည့္ခံမႈ မွာ စီးပြားေရး ၀ိနည္း (Business Ethics) ျဖစ္ေပသည္။ ဤ၀ိနည္းကုိ ေရွာင္လုိ႔မ ျဖစ္ဟု ေျပာၾကသည္။

ဆိတ္ၿငိမ္ေသာ စားေသာက္ဆိုင္တစ္ဆုိင္တြင္ ဆိတ္ၿငိမ္စြာ စားေသာက္ေစျခင္းျဖင့္ လည္း အလုပ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္ဟု ကုမၸဏီ ဒါ႐ုိက္တစ္ဦးက ေျပာသည္။ အမ်ိဳးသမီး ကုမၸဏီပုိင္ရွင္ တစ္ေယာက္ ကလည္း

"ကၽြန္မ ကေတာ့ ဧည့္သည္ေတြ ကို အိမ္မွာ ပဲ ဧည္ခံတာပဲ။ ႐ုိး႐ုိးပဲ။ စီးပြားေရး မွာ အေရး ႀကီး တာက ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈ ရဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ဧည့္သည္က သူ႔အတြက္ တကယ္လုပ္ေပးႏုိင္သူ ပါကလား ဆိုတဲ့အခ်က္ ယုံၾကည္သြားဖို႔လုိပါတယ္။ အရပ္ေတြ နဲ႔ မိန္းမေတြ နဲ႔ ဧည့္ခံမွ အလုပ္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္မလက္မခံခ်င္ပါဘူး။ ယုံၾကည္မႈ ရမယ္ ဆိုတာ လက္မခံခ်င္ဘူး" ဟု သူ႔အျမင္ကုိ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုပါသည္။

ဤအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးက ဤကိစၥုသည္ "ဧည့္သည္လုိက္ လုိ႔ ျဖစ္မွာ ပါ၊ ဒါကလည္း လူနည္းစု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္" ဟု ထင္ေၾကးေပးျပန္ပါသည္။

အျပင္ထြက္ၾကေလာ့

စင္ကာပူ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က "စင္ကာပူသားေတြ အျပင္ထြက္ၾကပါ" ဟု မၾကာေသးမီက တိုက္ တြန္းခဲ့၏ ။ သုိ႔ျဖင့္ (Go Region) ဆိုေသာ စကားသည္ ယခုအခါ စင္ကာပူတြင္ အလြန္ေရပန္းစား ေနေလ၏ ။ ဤသို႔ ေရပန္းစားသည္ႏွင့္ အမွ်လည္း စင္ကာပူမွ စီးပြားေရး သမားတုိင္း၏ ဇနီးသည္ တို႔သည္ အလြန္စိတ္ပူလာၾကသည္။ စုိးရိမ္လာၾကသည္။

မစၥတာ အိပ္(စ္)သည္ သေဘာၤသြားလာေရး လုပ္ငန္းတစ္ခု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါ႐ုိက္တာ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ႏုိင္ငံျခင္းမွ သေဘာၤလုပ္ငန္းရွင္တို႔ႏွင့္ အၿမဲဆက္ဆံရၿပီး မၾကာခဏ ဧည့္ခံ ရသည္။

"က်ဳပ္မိန္းမနဲ႔ ခဏခဏ ဖုိက္ရတယ္ဗ်ာ၊ သူက က်ဳပ္ကုိ မယုံဘူး။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ဧည့္ခံတယ္ ဧည့္ခံတယ္နဲ႔ သူ႔အဆုိေပါ့ဗ်ာ။ ေကာင္မေတြ နဲ႔ က်ဳပ္ ေပ်ာ္ပါးေနတယ္ေပါ့။ က်ဳပ္လက္ဖ်ားနဲ႔ ေတာင္ မတို႔ပါဘူး"

"ဧည့္ခံျခင္းဟာ အႏုပညာဆိုတာ က်ဳပ္မိန္းမက နားမလည္ဘူးဗ်။ ဧည့္သည္က ကာရာအုိ ေက ႀကိဳက္တယ္။ ဆိုခ်င္တယ္ ကခ်င္တယ္။ က်ဳပ္ေခၚသြားရမွာ ေပါ့။ "မာမားစန္" ကိုလည္း သုံး ေယာက္ ေလာက္ ဧည္သည္နဲ႔ ထည့္လုိက္ဖို႔ မွာ ထားရတာ ေပါ့"

က်ဳပ္ရလုိက္တဲ့ ကန္ထ႐ုိက္က နည္းတာ မဟုတ္ဘူးဗ်ိဳ႕။ သန္းနဲ႔ခ်ီတာ ေဒၚလာေနာ္။ တခ်ိဳ႕ ဧည့္သည္ေတြ က ပင္လယ္ထဲမွာ ေရနံတူးေနတာဗ်။ ဘယ္ေလာက္ပ်င္းၾကမလဲ ကုန္ေပၚေရာက္ တုန္း "လြတ္" ခ်င္ၾကတယ္။ က်ဳပ္မစီစဥ္ေပးလုိ႔ ဘယ္ ျဖစ္မလဲ" ဤကား မစၥတာအိပ္(စ္) ၏ ဆင္ေျခ။

ပဋိပကၡ

မိသားစုတန္ဖိုး (Family Values) ဆုိသည္မွာ ေမတၱာရွိရမည္ ။ ယုယ ၾကင္နာရမည္ ။ မိသားစု အတြက္ တာ၀န္ရွိရမည္ ။ သစၥာရွိရမည္ ။ ဤသုိ႔ စင္ကာပူတြင္ ေျပာလာခဲ့ေလ၏ ။

ယခု "စင္ကာပူသားေတြ အျပင္ထြက္ေလာ့" ဟူေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းလာ သည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ၀ိနည္း တုိ႔သည္ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း မာမားစန္ တို႔ႏွင့္ မကင္းႏုိင္ေလေသာ အခါ တန္ဖိုးႏွင့္ လက္ေတြ ႕ ယဥ္ေက်းမႈ တုိ႔၏ ပဋိပကၡတို႔ သည္ လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားသကဲ့သို႔ ထင္ရွားလာေလေတာ့၏ ။ မည္ သည့္ ဘူတာဆိုက္မည္ ကား မသိ။ အိမ္ေထာင္ရွင္မမ်ား စိတ္ပူမည္ ဆိုလွ်င္ ပူစရာ ျဖစ္အံ့ ထင္သည္။ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္း ရွင္ တုိ႔ သတိျပဳမိဖုိ႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ပီဆို ေဖာင္းပြမႈ အႁမႇဳပ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး

ေျခလွမ္း အမွာ းမခံ

ကြန္ပ်ဴတာ ကီးဘုတ္တြင္ ေလးငါးခ်က္ ႐ိုက္လုိက္႐ုံျဖင့္ ေငြေၾကး အရင္းအႏွီးတို႔သည္ ကုေဋ ကုဋာ ခ်ီၿပီး နယ္စပ္တို႔ကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ေရႊ႕ေျပာင္းႏုိင္ေသာ ေခတ္ႀကီး ျဖစ္ေလရာ ႏုိင္ငံအလုိက္ ေငြေၾကး အာဏာပုိင္မ်ား အဖို႔ ေျခလွမ္းတစ္ခ်က္ မမွာ းဖုိ႔ အထူးသတိထားၾကရသည္။

မကၠဆီကုိ အစိုးရသည္ ေျခလွမ္းတစ္ခ်က္မွာ း႐ုံ (သမၼတ စကားေျပာ တစ္ခ်က္မွာ း႐ုံ) ျဖင့္ မကၠဆီကုိ ပီဆိုေငြ တန္ဖိုးသည္ တလိမ့္ေခါက္ေကြး လိမ့္က်သြားခဲ့သည္။

သမၼတ စကားေျပာ မွာ းသြားသည္ႏွင့္ နယူးေယာက္ ႏွင့္ အျခားေငြေၾကး ဗဟုိဌာနတုိ႔မွ ကြန္ပ်ဴတာ စက္ခလုတ္တုိ႔သည္ လွ်ပ္စီးမ်ား လက္သလုိ တဒိန္းဒိန္း၊ တဒက္ဒက္ လက္ေလေတာ့၏ ကြန္ပ်ဴတာတုိ႔ျဖင့္ မကၠဆီကိုမွ ထုတ္ေ၀၍ ၀ယ္ယူထားေသာ မကၠဆီကို ေငြေခ်း အာမခံခ်ဳပ္ႏွင့္ မကၠဆီကုိ အစုရွယ္ယာတို႔ကုိ ရရာေစ်းတို႔ျဖင့္ ပံုေအာထိုေရာင္ းခ်ရျခင္း ျဖစ္သည္။

သို႔ ျဖင့္ ပီဆို တန္ဖိုးသည္ (၃၃%)ေလာက္ စိုက္ဆင္းသြားသည္။ ထိုအခါ မကၠဆီကုိအစိုးရက ပီဆိုႏွင့္ ေဒၚလာလွလွယ္ျခင္းကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႊတ္ေပးလိုက္ သည္။ ဤသည္ကို အရွင္ ေမွ်ာသည္ (Free Float) ဟုေခၚ၏ ။

ဤသို႔ အရွင္လႊတ္ေပးလိုက္ သျဖင့္ ပီဆိုတန္ဖိုးသည္ ထပ္ၿပီးထိုးက်သြားခဲ့ျပန္၏ ။ (၄၀%) အထိက်သြားသည္။

ဤသုိ႔ ေငြတန္ဖိုး က်ဆင္းသြားျခင္းမွ တမင္လုပ္သလို ျဖစ္လာ၍ ေငြတန္ဖိုးခ်သည္ (Devaluation) ဟု ေျပာလာၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး (၃၃%) တန္ဖိုး ခ်သလို ျဖစ္သြားသည္။

၀င္၍ အာမခံျခင္း

တန္ဖိုးက်ဆင္းသြားေသာ ေငြကုိ မည္ သူမွ် မကိုင္ထားလိုၾကေပ။ သို႔ ျဖင့္ ပီဆိုကိုင္ထားသူတို႔ ကလည္း ေဒၚလာတို႔ျဖင့္ အလုအယက္ တိုးေ၀ွ႕ လဲလွယ္လာၾက၏ ။

ေဒၚလာႏွင့္ ပီဆို လဲလွယ္ေရး ႏႈန္းသည္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ (၄.၅)ပီဆို ျဖစ္ထိုက္ေသာ ္လည္း ေငြေၾကးေစ်းကြက္၌ တစ္ေဒၚလာ (၆)ပီဆို ေပါက္လာသည္။ ပီဆိုတန္ဖိုး ထိုးက်သြားျခင္း ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ ေဒၚလာကို အလုအယက္ တိုးေ၀ွ႔၀ယ္လာၾကေသာ အခါ မကၠဆီကို၏ ေဒၚလာရန္ပံုေငြ သည္ ေ၀ါခနဲ ခါလီေျပာင္လုနီးပါး ျဖစ္သြားခဲ့သည္။

မကၠဆီကုိ အစိုးရက ေငြေခ်းအာမခံ စာခ်ဳပ္ႏွစ္ မ်ိဳး ထုတ္ထားသည္လည္း ရွိေသးသည္။ ပထမအာမခံ စာခ်ဳပ္မွာ ေဒၚလာျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ထားေသာ အာမခံစာခ်ဳပ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏ ။ ၎တို႔ကို တီဆိုဘိုႏိုဟု ေခၚသည္။ ဤအာမခံစာခ်ဳပ္တို႔ကို ၀ယ္ယူရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားေသာ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔ သည္ ဤေဒၚလာ အာမခံစာခ်ဳပ္တို႔ကို အတင္းထိုးေရာင္ းၾကေလ၏ ။ မကၠဆီကို အစိုးရကလည္း ကိုယ့္အေၾကြးကိုယ္ ျပန္၀ယ္ရသလို ျဖစ္၍ (အေၾကြးျပန္ဆပ္ရသည့္ သေဘာ ျဖစ္၍ ) လက္ထဲရွိ ေဒၚလာတို္႔မွာ ကုန္ခမန္း ျဖစ္လာေလသည္။ အတိုးမွန္မွန္ ေပးပါမည္ ဟူ၍ လည္း အတင္းအာမခံ စကား ေျပာဆိုေနရသည္။ တစ္ဖန္ပီဆိုျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ထားေသာ ေငြေခ်းအာမခံစာခ်ဳပ္ ဒုတိယအမ်ိဳး အစားလည္း ရွိေသး၏ ။ ၎တို႔အတြက္ အတိုးမွန္မွန္ ေပးပါမည္ ဟု အာမခံေနရသည္။

ဤတြင္ ကယ္ဆယ္ပါဆယ္ဟူ၍ အသည္းအသန္ ျဖစ္လာသည္။ အားလံုးကလည္း ၀ိုင္းကယ္ ဖို႔ ဆယ္ဖို႔ လုပ္ေနၾကပါၿပီ။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္က ေဒၚလာ (၄၀) ဘီလွ်ံဖိုးမွ် ေခ်းေငြတို႔ကုိ အာမခံပါမည္ ဟု ေျပာ၍ ၀င္ကူလာရသည္။

အဓပၸာယ္မွာ ကုန္ခန္းသြားေသာ ေဒၚလာတို႔ကုိ အစားျဖည့္ရန္ မကၠဆီကို အစိုးရက ရရာေနရာတို႔မွ ေခ်းယူပါ။ ငွားယူပါ။ ဤေခ်းေငြတို႔ကို မကၠဆီကို အစိုးရက ျပန္မဆပ္လွ်င္ အေမရိကန္ အစုိးရက ၾကား၀င္ဆပ္ေပးပါမည္ ဟု အာမခံျခင္း ျဖစ္၏ ။

အေျပာ ဘာမွာ းသြားသလဲ

မစၥတာ ဇီဒီလို သမၼတ ျဖစ္လာသည္မွာ မၾကာေသးေပ။ တစ္လေလာက္သာ ရွိေသး၏ ။ သူက မကၠဆီကိုေတာင္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ခ်ီအာပါး သူပုန္ထၾကြမႈ အေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ခ်ီအာပါးသူပုန္တို႔ေၾကာင္ ျမၿငိမ္မသက္ ျဖစ္လာရင္ ပီဆိုေငြတန္ဖိုးကို ခ်ေကာင္းခ်ရလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာလိုက္ပါသည္။

ဤအေျပာႏွင့္ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ခ်ီအာပါး သူပုန္တို႔ကလည္း အစိုးရ တပ္စခန္းအသီးသီး ႏွင့္ ေလယာဥ္ပ်ံကြင္း အေသးေလးတို႔ကုိ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းယူ ႏိုင္လိုက္ၾက၏ ။

ဤတြင္ ဘ႑ေရး ၀န္ႀကီးက ပီဆိုတန္ဖိုးမခ်ပါဟု ႏွစ္ ရက္သံုးရက္အၾကာတြင္ အာမခံေသာ ္ လည္း မရေတာ့ေပ။ ေနာက္က်သြားၿပီ ျဖစ္၏ ။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူတို႔၏ အရင္းအႏွီးေငြေၾကး တို႔သည္ မကၠဆီကိုမွ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ထြက္ေျပးၾကေလၿပီ။ တားမရ၊ ကြန္ပ်ဴတာ ခလုတ္မွ် ႏွိပ္႐ံုျဖင့္ ေျပးလို႔လည္း ရၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လက္ငင္း မကၠဆီကို ေငြေၾကး ငလ်င္လႈပ္သြားရျခင္းသည္ သမၼတ စကားေျပာ မွာ းသြားေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္၏ ။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ ႏိုင္ငံေရး ေၾကာင့္ မကၠဆီကို ေငြေၾကးငလ်င္ ေပၚေပါက္ရျခင္း ျဖစ္ေလသည္။

ဤႏိုင္ငံေရး အေၾကင္းေပၚ အေျခခံ၍ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူတို႔က ကြန္ပ်ဴတာ ခလုတ္မ်ား ႏွိပ္၍ ေငြေတြ ေရႊ႕ေျပာင္းေလေသာ အခါ ပီဆို ျပဳတ္က်ရသည္။

ျပန္လာၾကပါ

ယခုအခါ မကၠဆီကုိ အစိုးရက ပီဆိုအေပၚ ယံုၾကည္ခ်က္ပို၍ ရရွိလာေအာင္ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိပါသည္။

ထြက္ေျပးသြားေသာ အရင္းအႏွီးတို႔ ျပန္လာေအာင္ အတိုးႏႈန္းကို (၁၆%) မွ (၃၁%) အထိ တိုးျမႇင့္လိုက္သည္။ ေဒၚလာျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ထားေသာ ဘြန္းတို႔ကို အတိုး (၃၁%) အထိ ေပးပါမည္ ဟု ျမႇဴဆြယ္ေနရသည္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူတို႔သည္ အတိုးေကာင္းေကာင္းရသည့္ ေနရာသို႔ ပို႔ၿပီး လာလိုၾကသည္မွာ မွန္ေသာ ္လည္း ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံသယ ျဖစ္ေနလွ်င္ လာၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။

မကၠဆီကို၌ ဤအတိုင္း ေတြ ႕ေနၾကရသည္။

အတိုးႏႈန္း ေကာင္း၍ ျပန္လာၾကသည္ထား၊ လံုေလာက္မည္ ၊ မလံုေလာက္မည္ ကိုကား၊ မသိရေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ မကၠဆီကို အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းတို႔ကို ေရာင္ းခ်၍ ေဒၚလာရ ေအာင္ တစ္ဖက္မွ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း အပူတျပင္း ႀကိဳးပမ္းေနရျပန္၏ ။ မကၠဆီကို ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ ငန္းတို႔ကို မည္ သူေတြ က မည္ မွ် ၀ယ္ယူၾကမည္ ကို မခန္႔မွန္းႏိုင္ေပ။

သရသေလာက္၌ မကၠဆီကို အစိုးရက ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းတို႔ကို ေရာင္ းခ်ရန္ေခၚေသာ ေခၚေစ်းမွာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား လိုက္မမီႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္လ်က္ရွိသည္။ ေစ်းႀကီးလွ၏ ။

ေဖာင္းပြမႈ အျမႇဳပ္

တစ္ဖက္တြင္ ပီဆိုေငြကို ေငြတန္ဖိုး ခ်လိုက္ရေသာ ေၾကာင့္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား ေထာင္တက္ သြားသည္လည္းရွိသည္။ ဤသို႔ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေစ်းႏႈန္းေတြ ႐ုတ္တရက္ ေထာင္တက္သြားျခင္းကို ေဖာင္းပြမႈ အျမႇဳ္ (Inflation Bubble)ဟုေခၚၾကသည္။ ေဖာင္းပြမႈ ပူစီေပါင္းလို႔လည္း ေျပာႏိုင္သည္။

အျမႇဳပ္ ျဖစ္ေစ၊ ပူစီေဖာင္း ျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူတို႔ စိတ္ခ်လက္ခ် ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ျပန္လည္ ျဖစ္ေစရန္အတြက္ ဆိုလွ်င္ ေထာင္တက္လာေသာ ေဖာင္းပြမႈ ကို ျပန္က်သြားေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရမည္ ျဖစ္၏ ။

ေဖာင္းပြမႈ ျပႆနာမွာ အထူးအေရး ႀကီးေပသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ စဥ္းစားသံုးသပ္ ရန္ အခ်က္ႏွစ္ ခ်က္ ရွိပါ၏ ။ ပထမအခ်က္မွာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ျပန္က်မွ ဆင္းရဲသားလူထု၏ မေက်နပ္မႈ တို႔ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္မည္ ဆိုေသာ အခ်က္ ျဖစ္၏ ။

ေဖာင္းပြမႈ ဒဏ္ေၾကာင့္ မကၠဆီကို ဆင္းရဲသားလူထုက မေက်မခ်မ္း ပို ျဖစ္လာလွ်င္ ဤအခ်က္သည္ လက္ရွိရင္ဆိုင္ေနရေသာ ခ်ီအာပါး သူပုန္ထၾကြမႈ ကို ပိုၿပီး က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ မီးေမႊးေပးသလို ျဖစ္ႏိုင္ေခ်သည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ ေဖာင္းပြမႈ ဆက္လက္ ျဖစ္ေနပါက ပီဆိုတန္ဖိုး ဆက္လက္ က်ဆင္းေန သည့္ သေဘာသာ ျဖစ္ရကား မကၠဆီကို စီးပြားေရး အေပၚ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔က အသို႔ လွ်င္ ယံုၾကည္ႏိုင္မည္ နည္းဟု ေမးခြန္းထုတ္ႏိုင္ေသာ အခ်က္ ျဖစ္၏ ။

အတိုးထက္ေက်ာ္လွ်င္

ဆိုခဲ့ပါ ႏိုင္ငံေရး အေၾကာင္းမ်ား အျပင္ စီးပြားေရး အေၾကာင္းသက္သက္ကလည္း ႀကီးမားစြာ ရွိေသး၏ ။ အထက္တြင္ အတိုးႏႈန္းေတြ အမ်ား ႀကီး တိုးျမႇင့္ေပးေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ (၃၁%) အထိ အတိုးႏႈန္းကို ျမႇင့္ထားသည္။

သို႔ ရာတြင္ တစ္ဖက္၌ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက (၄၀%) ေလာက္တက္ေနမည္ ဟု ဆိုလွ်င္ ဤသည္မွာ အတိုးႏႈန္းထက္ ေက်ာ္ေနျခင္း ျဖစ္၍ ရရွိေသာ အတိုးတို႔ကို ကုန္ေစ်းႏႈန္းက ၀ါးစားပစ္သည့္ သေဘာ ျဖစ္ေနမည္ မွာ ထင္ရွားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အတိုးႏႈန္းျမႇင့္ေပးျခင္းသည္ အရာထင္စရာအေၾကာင္း မရွိေတာ့ေပ။ သို႔ ျဖစ္ရာ ျမႇင့္ထားသည့္ အတိုးႏႈန္းအတိုင္း တကယ္ထိထိမိမိ ခံစားႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ ေဖာင္းပြမႈ ႏႈန္းကို အျမန္ က်ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းစီစဥ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္သူတို႔က သံသယမ်ား ပြားလ်က္ ရွိၾကသည္။ မကၠဆီကို အာဏာပိုင္တို႔က …

ေဖာင္းပြမႈ ႏႈန္း (၁၅%)မွ် ရွိလွ်င္ ခံသာပါသည္ဟု ေျပာေနၾကသည္။ သို႔ ေသာ ္ ကၽြမ္းက်င္သူ တို႔ကမႈ (၂၀%)ေလာက္ ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ရာကိုပင္ အႏိုင္ႏိုင္ ႀကိဳးပမ္းရလိမ့္မည္ ဟု ခန္႔မွန္းေနၾက သည္။

ေခါင္းကိုက္ သံသရာ

မကၠဆီကုိ ပီဆိုေငြ ကၽြမ္းစိုက္က်သြားသည့္ အေရး အခင္းမွ လိႈင္းဂယက္တို႔သည္ အျခား လက္တင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမ်ား ဆီသို႔ အဘယ္မွ် မည္ သို႔ မည္ ပံု ႐ိုက္ခတ္မည္ နည္းဟူ၍ လည္း ျပႆနာကို စိတ္ပူပန္စြာ ျဖင့္ သံုးသပ္ေနၾကရပါသည္။

အထူးသျဖင့္ လက္တင္ အေမရိကရွိ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဘရာဇီး (လ္)၊ အာဂ်င္တီး နား၊ ခ်ီလီႏွင့္ ဗီနီဇြဲလား ႏိုင္ငံတို႔ကို မီးမာင္းထုိး၍ ေလ့လာေနရသည္။ ယခုလက္ရွိ ခန္႔မွန္းေျခ၌ သိပ္စိုးရိမ္စရာ မရွိပါဟု တြက္ေနၾကသည္။

မည္ သို႔ ပင္ ျဖစ္ေစ သတင္းမ်ား အဆိုအရ မကၠဆီကိုမွ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကေသာ ႏိုင္ငံျခားအရင္း အႏွီးတို႔သည္ ႏွစ္ ႏွစ္ သံုးႏွစ္ အတြင္ း မကၠဆီကိုသို႔ ျပန္မလာလိုၾကဟု သိရွိရသည္။

မည္ သို႔ ျဖစ္ေစ ယခု ျဖစ္ထြန္းမႈ သည္ ခ်ီအာပါးသူပုန္ထၾကြမႈ မ်ား ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေပၚလာ ျခင္း ျဖစ္ရကား။ ဤျပႆနာကို မည္ သို႔ ကိုင္တြယ္မည္ နည္းဟူ၍ လည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ မကၠဆီကို သမၼတ ဇီဒိလိုသည္ ဘီးေရွာ့ ဘုန္းေတာ္ ႀကီး ဆဲျမဴရယ္႐ိုက္(စ္) ကုိ ေအာင္သြယ္ထား၍ ခ်ီအာပါး သူပုန္တို႔ႏွင့္ ေစ့စပ္ေျဖရွင္းရန္ သေဘာတူလိုက္ပါၿပီ။

မည္ သို႔ ပင္ ျဖစ္ေစ “၁၉၉၅ ခုႏွစ္ သည္ မကၠဆီကို၏ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈ သည္ မကၠဆီကို ဆင္းရဲသားမ်ား လက္ထဲ ေရာက္ရွိေစရမည္ ့ႏွစ္ ျဖစ္ရမည္ ”ဟု ဆိုေသာ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ ကတိသည္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးသြားဖို႔ ရွိေနပါၿပီ။ မကၠဆီကို ဆင္းရဲသား လူထုသည္ ဤသို႔ ေႏွာင့္ေႏွးသြားဖို႔ ရွိေနပါၿပီ။ မကၠဆီကို ဆင္းရဲသား လူထုသည္ ဤသို႔ ေႏွာင္းေႏွးသျဖင့္ ေက်နပ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟုလည္း တြက္ၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ မကၠဆီကုိ၏ ေခါင္းကိုက္မႈ သည္ ကိုက္ၿပီးရင္း ကိုက္ရင္းႏွင့္ သံသရာလည္ေနဖို႔ သာရွိသည္ဟု ေ၀ဖန္ၾကကုန္၏ ။