ျမန္ဆန္ေနေၾကာင္းေတာ့ မည္ သူကမွ် အျငင္းမပြားေတာ့ပါ။ အေတြ းအေခၚ စိတ္ကူးတုိ႔ ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္ပုံတုိ႔ကလည္း ထုိျမန္ဆန္မႈ အထဲ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္မ်ား စြာ ပါ၀င္ေနသည္။ တကယ္ျမန္လွသည္။

ပညာရွင္အမ်ား က ဤအခ်င္းအရာကုိ အေတြ းစိတ္ကူးမ်ား စီးဆင္းမႈ Flow of Ideas ဟု အမည္ ေပးလုိ႔မွ သိပ္မၾကာခင္မွာ ပင္ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ဤသေဘာကို ေစာဒကတက္ လာၾက သည္။ Flow မဟုတ္၊ Flux တဲ့။ အဘိဓာန္၌ Flux ကုိ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေနေသာ အေျပာင္း အလဲဟု အနက္ေပးထားသည္။ ပင္မေရစီးေၾကာင္းမ်ဳိးစုံ လွ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲေန ပုံရသည္။

မည္ သုိ႔ပင္ ျဖစ္ေစ ဤအျငင္းအခုန္ထဲ စာေရး သူမပါ၀င္ခ်င္ပါ။ စာဖတ္သူကသာ ဤေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္ကုိ ဖတ္ၾကည့္ၿပီးထင္ျမင္သလုိ အကဲခတ္ၾကည့္ဖုိ႔ လႊဲအပ္ခ်င္သည္။

လက္၀ဲဂုိဏ္း၊ လက္ယာဂုိဏ္း

ျပင္သစ္ေတာ္ လွန္ေရး ႀကီးအၿပီး ၁၇၈၉ ခုႏွစ္ ျပင္သစ္အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာိႀကီးတစ္ရပ္ကုိ ေခၚယူက်င္းပခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္ ခန္းမႀကီးထဲတြင္ ထုိင္ခုံတုိ႔ကုိ ‘ ဂ ’ပုံစံအ၀ုိင္း တစ္၀တ္ခ်ထား စီစဥ္ရသည္။ အျငင္းအခုန္ ျပင္းထန္လာလွ်င္ ကုိယ္စားလွယ္ခ်င္း လက္သီးႏွင့္ ထမထုိးႏုိင္ၾကရန္ ျဖစ္သည္။

စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ရမည္ ့ ျပႆနာကလည္း အလြန္ေသြးဆူေနေသာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနသည္။ သမၼတစနစ္ကုိ ေရြးမလား၊ ဘုရင္ခံစနစ္ကုိ ေရြးမလား ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ သမၼတစနစ္ကုိ လုိလားသူ ကုိယ္စားလွယ္တုိ႔ကိုိ လက္၀ဲဘက္ျခမ္း၌ ေနရာေပးထား၍ ဘုရင္ခံစနစ္ကုိ လုိလားသူ ကုိယ္စား လွယ္တုိ႔ကုိ လက္ယာဘက္ျခမ္း၌ ေနရာခ်ထားေပးသည္။ ဘာကုိေရြးခ်ယ္ရမွန္း မသိေသးသူတုိ႔ကုိ ဗဟုိအလယ္၌ ေနရာခ်ထားသည္။ ဤသည္မွစ၍ ေနာင္ႏုိင္ငံေရး ေလာက တစ္ေလွ်ာက္လုံးတြင္ လက္၀ဲဂုိဏ္း၊ လက္ယာဂုိဏ္း၊ အလယ္ဗဟုိဂုိဏ္းတုိ႔ဆုိၿပီး အမည္ တံဆိပ္ တပ္ဆင္လာၾ ကေတာ့ သည္။ ယခုထက္တုိင္ေအာင္လည္း ျဖစ္၏ ။

အမည္ တံဆိပ္ Label တပ္ျခင္းသည္ ဖက္ရွင္သက္သက္ မွ်မဟုတ္။ ခံယူၾကေသာ အုိင္ဒီ အုိလုိဂ်ီ သေဘာတရား၊ လကၡဏာကုိၾကည့္၍ တံဆိပ္တပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ရွိေနေသာ အေန အထားကုိ မေျပာင္းမလဲ၊ မယုိမယြင္း၊ ပုိေနျမဲက်ားေနျမဲ ထိန္းသိမ္းလုိေသာ သူတုိ႔ႏွင့္ ၎တုိ႔၏ အယူအဆတုိ႔ကုိ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ရန္ ဆႏၵရွိသူတုိ႔ႏွင့္ ၎၏ အယူအဆတုိ႔ကုိလစ္ဘရယ္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေနာက္ပုိင္း၌ တံဆိပ္ေျပာင္း ၿပီး ေခၚလာ ၾကသည္။ အေျပာင္းအလဲကုိ တစ္ျပင္လုံး အကုန္လုံး ေအာက္ေျခသိမ္း ခပ္ျမန္ျမန္၊ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ေျပာင္းလဲလုိသူတုိ႔ႏွင့္ သူတုိ႔၏ အယူအဆတုိ႔ကိုမႈ ေတာ္ လွန္ေရး သမားဟူ၍ ေခၚေ၀ၚၾကသည္။

ဒႆနႏွစ္ မ်ဳိး

ေဖာ္ျပပါတံဆိပ္တုိ႔၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ႏုိင္ငံေရး ဒႆန Political Philosophies တုိ႔ရွိၾကသည္။ ပါေမာကၡေဒးဗစ္ဘုိ(ဇ္) ၏ အဆုိအရ သမုိိင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရး ဒႆနေတြ မ်ဳိးစုံ ဘယ္ ေလာက္ပဲေခၚခဲ့ေပၚခဲ့ အေျခခံအားျဖင့္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္လွ်င္ ႏွစ္ မ်ဳိးတည္းသာ ရွိေၾကာင္း ေတြ ႕ရမည္ ။ ပထမတစ္မ်ဳိးက ျပင္သစ္ေတာ္ လွန္ေရး မွ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ ေဖာ္္ထုတ္လုိက္ေသာ လြတ္လပ္ခြင့္ (ေခၚ) လစ္ဘာတီကုိ အေျခစုိက္ဒႆန Philosophy of Liberty ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ တစ္မ်ဳိးမွာ တန္ခုိးအာဏာကုိ အေျခစုိက္ဒႆန Philosophy of Power ျဖစ္သည္။

ကမာၻႀကီးသည္ အလြန္လွ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲေနသည္ ျဖစ္ေလရာေဖာ္ျပပါ ႏုိင္ငံေရး ဒႆနႏွစ္ မ်ဳိး၏ အသြင္အျပင္၊ အဆင္အယင္တုိ႔သည္လည္္း အႀကီးအက်ယ္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ မူလနားလည္ထားေသာ အနက္ပုံစံမ်ဳိးတုိ႔ျဖင့္ နားလည္လုိ႔မရၿပီ၊ တံဆိပ္ကုိ ၾကည့္ၿပီး ယခင္လအတုိင္း နားလည္လုိ႔မရၿပီ။

ဥပမာ အရင္းရွင္စနစ္ဆုိလွ်င္ တံဆိပ္မေျပာင္းလဲေစကာမူ မူလအတုိင္း နားလည္လုိ႔မရ။ အလားတူစြာ လစ္ဘရက္၀ါဒ၊ ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒ၊ ဆုိရွယ္လစ္၀ါဒ စသည္တို႔ကုိလည္း ယခင္က အတုိင္းနားလည္လုိ႔ မရေပ။ ေရာလည္းေရာကုန္ၿပီ။ ဥပမာ ကြန္ဆာေဗးတစ္၀ါဒသည္ အေျပာင္း အလဲကုိ မႏွစ္ ၿမိဳ႕ေသာ ၀ါဒဟု ဆုိခဲ့ေသာ ္လည္း ယခုမူ လက္သစ္ကြန္ဆာေဗးတစ္တုိ႔ ကုိယ္တုိင္က အေျပာင္းအလဲမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ႏႈိးေဆာ္လာၾကသည္။

အလ်ဥ္းသင့္၍ ေဖာ္ျပရလွ်င္ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒသည္ အုိ္င္ဒီအုိလုိဂ်ီ ဟုတ္မဟုတ္၊ ႏုိင္ငံေရး ဒႆန ဟုတ္မဟုတ္ဟူ၍ အျငင္းပြားလာေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္ မုိ္က္ကယ္ေရာ့စဘင္း၏ အဆုိ၌ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒသည္ စိတ္ခံစားမႈ ဆြဲေဆာင္မႈ Emotional Appeal ကုိ အေျခခံထားသည္ ျဖစ္၍ အုိင္ဒီအုိလုိဂ်ီဟု ဆုိရခက္သည္။ သုိ႔ေသာ ္ ၀ါဒတုိင္းက တြဲ စပ္ သုံးႏုိင္ျခင္းလည္း ရွိသည္။

ႏုိင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္ မုိက္ကယ္ေရာ့စဘင္းကပင္ လူတုိ႔၏ အျပဳအမူတုိ႔ကုိ ေစ့ေဆာ္ ေပးေသာ အေၾကာင္းႏွစ္ ပါး ရွိေၾကာင္းကုိ ရွင္းျပသည္။ Motivation ဟုေခၚသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ လူတို႔သည္ အက်ဳိးစီးပြား Interests ကုိ ၾကည့္၍ လႈပ္ရွားလွ်င္ လႈပ္ရွား၊ သုိ႔တည္း မဟုတ္ တစ္ခုခုကုိ ယုံၾကည္သက္၀င္၍ Belief ေၾကာင့္ လႈပ္ရွားလွ်င္လႈပ္ရွား ဟူေသာ အဆုိျပဳ ခ်က္သည္ သက္ေသ မခိုင္လုံပါဟု ေထာက္ျပသည္။ ေဖာ္ျပပါ ေစ့ေဆာ္မႈ ႏွစ္ ပါးအၾကား၌ တိက် ေသာ ကတၱားျခားမႈ မရွိေပ။ စည္းျခားဖုိ႔၊ နံရံျခားဖုိ႔ခက္၏ ။ ႏွစ္ ခုလုံးေရာေထြးၿပီး လူတုိ႔၏ အျပဳအမူ အေပၚ ၾသဇာျပဳေနၾကသည္ဟု ဆုိသည္။

ပုံသြင္း

မက္(စ္)၀ါဒီက စီးပြားေရး အက်ဳိးစီးပြားသည္ လူတုိ႔၏ အေတြ းစိတ္ကူး Idea တုိ႔ကုိ လႊမ္းမုိး ထားသည္ဟု ယူဆသည္။ အေတြ းစိတ္ကူး ေပၚလွ်င္လည္း ဤအေတြ းစိတ္ကူးတုိ႔က လူတို႔အား ဖမ္းစားကာ ႏုိင္ငံေရး အ ျဖစ္အပ်က္တုိ႔ကုိ ပုံေလာင္းေပးသည္။ ပုံသြင္းေပးသည္။ ဤေနရာ၌ ဆုိလုိ သည္မွာ သက္ဆုိင္ရာ အဖဲြ႔တစ္ဖြဲ႕ လူတစ္သုိက္၏ အုိင္ဒီအုိလုိဂ်ီ သေဘာတရားႏွင့္ စိတ္ကူးေတြ း တုိ႔ကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မစစ္ေဆးဘဲ မည္ သည့္ ႏုိင္ငံေရး သုံးသပ္ခ်က္ကို္မွ ျပည့္စုံကုံလုံသည္ဟု မယူဆႏုိင္ေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။

ဤအခ်က္၌ ပင္ စိတ္ကူးအေတြ းတုိ႔ကုိိ ဦးေႏွာက္ေဆး၍ ရပုံတို႔ကုိလည္းေထာက္ျပၾက သည္။ မက္စ္၀ါဒီသမားတုိ႔က အရင္းရွင္စနစ္၏ မီဒီယာတုိ႔သည္ အလုပ္သမားတုိ႔အား ဦးေႏွာက္ ေဆးေၾကာေပးႏုိင္၍ အလုပ္သမားလူတန္းစားသည္ ေပ်ာ့တိ ေပ်ာ့ဖတ္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟု သုံးသပ္ သည္။ မီဒီယာစုိးမုိးမႈ ကုိ Cultural Hegemony ယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ဗုိလ္က်စုိးမုိးေရး ၀ါဒဟု အီတလီ ကြန္ျမဴနစ္တုိ႔က သုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။

အီတလီမွ အျခားပညာရွင္တစ္ဦးကလည္း ျပင္သစ္ေတာ္ လွန္ေရး အၿပီး၌ လစ္ဘာတီ (လြတ္လပ္ခြင့္) ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အယူူအဆတစ္ခုကုိ ေဖာ္ထုတ္ေရး သားခဲ့ဖူးသည္။ ၎က လစ္ဘာတီ၌ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ လစ္ဘာတီထက္ ႏုိင္ငံ၏ လစ္ဘာတီ Liberty of Nation ကပုိ၍ အေရး ႀကီးသည္ဟုဆုိခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံ၏ လစ္ဘာတီရွိမွ တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ လစ္ဘာတီရွ္ိမည္ ဟု ဆုိေသာ အခ်က္၌ အကန္႔အကြက္မ်ား မရွိခဲ့ေသာ ္လည္း တစ္ဦးခ်င္းသည္ ႏုိင္ငံ၏ ေအာက္ခံအ ျဖစ္ တာ၀န္ေက်ပြန္မွ လစ္ဘာတီသည္ အဓိပၸာယ္ရွိမည္ ဟု ေျပာဆုိျခင္းကုိမူ လစ္ဘရယ္တုိ႔က အၾကီး အက်ယ္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းကုိ ဦးထိပ္ထားမႈ သည္ ထိပ္တန္း အေရး ႀကီးသည္ဆုိေသာ ဘာသာေရး အယူအဆႏွင့္ ထပ္တူ တူခဲ့သည္ဟုေ၀ ဖန္ခဲ့ၾကသည္။

ျဗိတိသွ် ဒႆနပညာရွင္ႀကီး ကား(လ္) ေပါ့ပါးက အျပစ္အနာအဆာ လုံး၀မရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းဟူ၍ မရွိႏုိင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤကမာၻေျမႀကီးေပၚတြင္ ေလာကနိဗၺာန္သုိ႔ မေရာက္ဘဲ ငရဲသုိ႔သာ ေရာက္ေစခဲ့သည္ဟု သမုိင္းအေထာက္အထားတုိ႔ျဖင့္ ေထာက္ျပသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒသည္ အေကာင္းဆုံး သာဓက ျဖစ္ေနသည္။ ေလာကတည္ ေဆာက္အံ့ ဟုု ရည္မွန္းထားရွိ၍ စိတ္ေရာကုိယ္ပါ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကေလရာ ထုိႏုိင္္ငံတုိ႔ ငရဲသုိ႔ က်ဆင္းသြားခဲ့ ရပုံသည္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ပင္ ျဖစ္ေနသည္။ အလြန္ဟာသဆန္ေသာ အ ျဖစ္အပ်က္တစ္ရပ္ ကုိလည္း ကုိးကားေဖာ္ျပသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ရုရု၌ လက္ထပ္ၿပီးစ ဇနီးေမာင္ႏွံတုိ႔သည္ ဘုရား၀တ္ ေက်ာင္းသုိ႔ မသြားရဘဲ ကရင္မလင္ရွိလီနင္၏ ဂူသုိ႔သြား၍ ဂါရ၀ျပဳၾကရသည္။ အလြန္၀တၱဳဆန္လွ သည္။

ၿပီၤးျပည့္စုံေသာ လူ႔အဖြဲြ႕အစည္းကုိ ထူေထာင္မည္ ဟု ႀကဳံး၀ါးေသာ ႏုိင္ငံေရး အုပ္စုသည္ မ ျဖစ္ႏုိင္တာကို ၾကံဖန္ၿပီး စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့ၾက၍ က်ဆုံးခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လက္ေတြ ႕ ျဖစ္ ႏုိင္ေသာ ပန္းတုိင္ေလာက္ကုိသာ ခ်မွတ္သင့္သည္ဟုေျပာ၍ ပါေမာကၡေဒးဗစ္ ဘုိ႔(ဇ္)က ‘ႏွင္းဆီျခံ ’ Rose Garden ေလာက္သာ ကတိက၀တ္ျပဳသင့္သည္ဟု အၾကံေပးသည္။ ႏွင္းဆီနံတု႔ိျဖင့္ ေမႊးထုံေနေသာ ပန္းျခံသည္ ေနေပ်ာ္၊ ထုိင္ေပ်ာ္ ရွိပါလိ္မ့္မည္ ။ ထုိ႔လက္လြန္ကဲေသာ ႏုိင္ငံေရး ပန္း တုိင္တုိ႔သည္ ရက္စက္ေသာ အုပ္စုိးမႈ ကိုသာ ေပၚေပါက္ေစလိမ့္ မည္ ဟု သူက ေထာက္ျပသည္။

အညႊန္း

Libetarianism of Davis Boaz

အသစ္လား၊ အေဟာင္းလား

စီးပြားေရး အသစ္ New Economy ႏွင့္ စီးပြားေရး အေဟာင္း Old Economy ဆုိၿပီး အပုိင္းအျခား ႏွစ္ ရပ္ျဖင့္ သာ အရာရာကုိ အကဲျဖတ္ ေလ့လာၾကသျဖင့္ အလြယ္ေျပာ လြန္းေနၾက သလား Simplistic Statements ေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကသလားလုိ႔ ေတြ း ထင္ရေတာ့သည္။

တစ္ျခား အပုိင္းအျခားတုိ႔ျဖင့္ ေျပာလွ်င္ပင္ေခတ္မမီေတာ့ၿပီလား မသိေပ။

စီးပြားေရး အသစ္ဆုိသည္မွာ အုိင္တီလုိ႔ေခၚသည့္ သတင္းအင္ေဖာ္ေမးရွင္းတကၠႏုိလုိဂ်ီေပၚ အေျခစုိက္ထားေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတုိ႔ကုိ ရည္ညႊန္းသည္။ စီးပြားေရး အေဟာင္းဆုိသည္မွာ အုိင္တီအေပၚ အေျခမစုိ္က္။ ရွိရင္းစြဲ နည္းေဟာင္းတုိ႔ အေပၚအေျခစုိက္ထားေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတုိ႔ကို ရည္ညႊန္းသည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာေနၾကသည္။

ေျပာပံုတုိ႔ကုိ ေလ့လာဖတ္႐ႈၾကည့္ေသာ အခါ အသစ္ႏွင့္ အေဟာင္း ျခားနားေပးေသာ စံသည္ လႈပ္ရွားတစ္ဦးက ႐ူပေဗဒပညာမွ Kinetic ကုိ ဤကိစၥအလုိ႔ငွာ သုံးစြဲထားသည္။ Kinetic သည္ ကုိယ္ထည္၏ လႈပ္ရွားမႈ ႏွင့္ ဤလႈပ္ရွားမႈ ကုိ ျဖစ္ေစေသာ အင္အား Force တုိ႔ ဆက္သြယ္မႈ အေၾကာင္းကုိေလ့လာေသာ ပညာ ျဖစ္သည္။ ထူးျခားသည္ကား ဤပညာရွင္သည္Hyper ဆုိေသာ စကားကုိ ေရွ႕ဆက္အ ျဖစ္ သုံးစြဲလုိက္ျခင္း ျဖစ္၏ ။ Hyper Kinetic ဟုုဆုိသည္။Hyper မွာ အလြန္႔ အလြန္အႀကီးအက်ယ္ မဟာသေဘာ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္သျဖင့္ ‘ မဟာလႈပ္ရွားမႈ ’ အေၾကာင္း ႏွင့္ ယင္း၏ အင္အားတုိ႔အေၾကာင္း ျဖစ္သြားေတာ့သည္။

ဆုိလုိရင္း မွာ စီးပြားေရး အသစ္သည္ Hyper Kinetic ျဖစ္သည္ဟု ေျပာျခင္း ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး အသစ္၌ လႈက္ရွားမႈ အရွိန္တုိ႔သည္ ေတာ္ ရုံတန္ရုံျမန္သည္မဟုတ္၊ ပ်မ္းမွ်ေလာက္ျမန္ သည္မဟုတ္၊ ထူးထူးကဲကဲ ျမန္သည္။ အလြန္႔အလြန္ျမန္သည္။ မဟာလႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ေလေတာ့၏ ။ အသံထက္ျမန္ရာမွ အလင္းေလာက္ျမန္လာသည္။

ေရႊဟဲလုိ

ထုိအခါ စီၤမံခန္႔ခြဲမႈ Management ပညာသည္ အဘယ္ပုံစံသုိ႔ ေျပာင္းလဲသြားရမလဲ ဆုိေသာ ပုစၧာသည္ တဲ့တုိးႀကီးေပၚလာေတာ့သည္။ မေန႔တစ္ေန႔က သင္ၾကားေပးေနေသာ စီမံခန္႔ ခြဲမႈ ပညာသည္ပင္လွ်င္ ေဟာင္းႏြမ္းသြားၿပီလား၊ အသုံးမတည့္ေတာ့ေပးဘူူးလား စသည္ျဖင့္ စိန္ေခၚေသာ ေမးခြန္းေတြ တသီႀကီးေမးလာၾကသည္။

အျငင္းအခုံႏွင့္ အေမးအေျဖတုိ႔မရပ္ေသးေပ။ျငင္းေကာင္းတုန္း ျဖစ္သည္။သုိ႔ေသာ ္အခ်က္အလက္တစ္ခ်က္ကုိမႈ သေဘာတူလက္ခံလာၾကသည္။ ယင္းမွာ စီးပြားေရး အသစ္ထဲ ထည္ထည္ ၀င့္၀င့္တုိး၀င္ရန္သင္တန္းသားတုိ႔အား အရည္မီ ျပင္ဆင္ေပးရမည္ ့အေလ်ာက္ စီမံခန္႔ခ မႈ သည္ သတင္းႏွင့္ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းႏွင့္ ပညာဥာဏ္ဘက္ အာရုံစႈးစုိက္ရေတာ့မည္ ဟူေသာ အခ်က္ ျဖစ္ သည္။Manngement with focus on Information and Knowledge လုိ႔ ေၾကာ္ျငာ လာၾက သည္။ အခ်ဳိ႕ကလည္း စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပညာ၏ အာမခံေက်ာရုိး၊ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းတုိ႔ႏွင့္ ေဒ့ါကြမ္တုိ႔ Dot. Com ခ်ိန္ဆက္ ေပးထားရပါသည္ဟု ေၾကာ္ျငာလာသည္။

စိးပြားေရး အသစ္သည္ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ Hyper Kinetic ႏႈန္းျဖင့္ ေရွ႕ကတအား ေျပးေနေစကာမူ ဤအတြက္္္ လုိအပ္ေသာ ပညာဥာဏ္လုပ္သား Knowledge Workers တုိ႔ကား ရွားပါးလ်က္ပင္ ရွိေသးသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စီးပြားေရး အသစ္ထဲ ဒုန္းစုိင္းေျပး၀င္လာၾက သည့္ ကုမၸဏီတုိ႔သည္ ကြန္ပ်ဴတာလည္းကၽြမ္းက်င္၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ နည္းပညာလည္း အဆင့္ျမင့္တတ္ကၽြမ္း၊ နားလည္သူတို႔ကို အပူတျပင္းလုိက္လံ ရွာေဖြလာၾ ကေတာ့သည္။ Talent Hunter လုိ႔ဆုိသည္။ MBA သင္တန္း မၿပီးေသးခင္ကပင္ ကုမၸဏီတို႔က ဟဲလုိဟုု ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ႀကိဳတင္ အလုပ္ ကမ္းလွမ္းေနၾကသည္။ ဤဟဲလုိသည္ ေရႊသံပါ၍ Golden Hello ေရႊဟဲလုိဟု တင္စားေျပာ ဆုိၾကသည္။

စာတတ္ေျမာက္မႈ အဓိပၸါယ္ေျပာင္း

အလုပ္႐ုံ၊ စက္႐ုံအေဟာင္းတုိ႔တြင္ ကြန္ပ်ဴတာပစၥည္းေတြ တပ္ဆင္႐ုံျဖင့္ စီးပြားေရး အေဟာင္းသည္ စီးပြားေရး အသစ္ ျဖစ္သြားသည္မဟုတ္။ ကုုမၸဏီ႐ုံးတုိ႔တြင္ ေခတ္မီကြန္ပ်ဴတာ ေတြ တပ္ဆင္႐ုံျဖင့္ လည္း စီးပြားေရး အသစ္ ျဖစ္သြားသည္မဟုတ္ေပ။ ေမာ္ေတာ္ ကား ထုတ္လုပ္ ေသာ လုပ္ငန္းကုိ စီးပြားေရး အေဟာင္းထဲ ထည့္ထားသည္ကုိသာ ၾကည့္ေလာ့။ စီးပြားေရး အသစ္ ဆုိသည့္အတုိင္း အသစ္ခ်ပ္ခၽြတ္ ျဖစ္ရမည္ ။ အုိင္တီကို အေျခခံရမည္ ။ အုိင္တီပစၥည္းတုိ႔ကို ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ခ်ိရမည္ ။ အုိ္င္တီေစ်းကြက္ထဲ ေျခလွမ္း လွမ္းႏုိင္ရမည္ ။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ စေတာ့ အိတ္စ္ခ်ိန္းတြင္ မိမိကုမၸဏီအား အုိင္တီကုမၸဏီအေနျဖင့္ မွတ္ပုံတင္စာရင္း တင္သြင္းႏုိင္ရမည္ ။

ဤကိစၥမ်ဳိးတုိ႔ကုိ ကုမၸဏီေဟာင္းတုိ႔က မလုပ္ႏုိင္ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စီးပြားေရး အသစ္ ေလာက အတြက္္ Start-up စေထာင္သူ Venture Capital စြန္႔ေထာင္သူ ဆုိေသာ စကားေတြ ေရပန္းစား လာၾကသည္။ ဤစကားတုိ႔ႏွင့္ အတူ Digital Literacy ဆုိၿပီးလည္း ေနာက္ပုိင္း ေျပာလာၾကသည္။ စာေရး သူသည္ Global Literacy အေၾကာင္းေရး ခဲ့သည္။ မိမိ မိခင္ဘာသာစကားကုိ ေရး တတ္ ဖတ္္တတ္ျခင္းကုိသာ စာတတ္ေျမာက္သည္ဟု မေခၚေတာ့ ေၾကာင္း ကမာၻႏွင့္ ရင္ေဘာင္တန္းၿပီး ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ အဂၤလိပ္စာတတ္မွ စာတတ္ေျမာက္သည္ဟု ယူဆေခၚေ၀ၚလာၾကေၾကာင္း၊ ထုိ႔ျပင္အင္တာနက္ႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရန္လုိေၾကာင္း ေရး သားခဲ့သည္။

Computer Literate ကြန္ပ်ဴတာတတ္ေျမာက္ျခင္းဟု ေရး သားခဲ့ရာ ယခုဆုိ ဤမွ်ႏွင့္ လုံေလာက္ျခင္းရွိဟန္မတူျပန္။ Digital Literacy ဆုိၿပီး စကားသစ္ ေရး သားလာသည္ကုိ ေတြ ရ သည္။ ဒီဂ်စ္တုိ႔ႏွင့္ ၿပီးေသာ ကြန္ပ်ဴတာႏွင္ ဆက္သြယ္ေရး ကိရိယာတုိ႔ကုိကၽြမ္းက်င္ရ မည္ ဟု ဆုိလုိဟန္ ရွိလာသည္။ ကြန္ပ်ဴတာအဆင့္ ေျပာင္းသြား ပုံရသည္။ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္တုိ႔သည္ စတုတၳမ်ဳိးဆက္ထဲ ေရာက္ေနၿပီဟု ဆုိၾကသည္။

အရင္းရွင္စနစ္ကုိလည္း Digital Capitalism ဒီဂ်င္တယ္ အရင္းရွင္စနစ္ဟု အသစ္ အကဲျဖတ္ၾကသည္။ စက္မႈ အရင္းရွင္စနစ္ Industion Capitalism မွ ကူးေျပာင္းလာျခင္း ျဖစ္ေပ သည္။

လွည္းပုံေတာင္း

စကၤာပူမွ ပညာရွင္တစ္ဦးက စကၤာပူစီးပြားေရး ကုိ စီးပြားေရး အသစ္၏ ဂုဏ္အဂၤါတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေအာင္ ျပဳလုပ္ရမည္ ဟု ေျပာဆုိသည္ သာမက အာရွမွ စီးပြားေရး အသစ္တုိ႔၏ လွည္းပုံ ေတာင္း အခ်က္အခ်ာဗဟုိ Hub ျဖစ္ေစရမည္ ဟု ေဆာ္ၾသသည္ကုိ ဖတ္ရႈလုိက္ရသည္။

၎က ဤသုိ႔ ျဖစ္ရန္ တားဆီးေသာ အဓိက အဟန္႔အတားႀကီး တစ္ခုအေၾကာင္းကုိ ေထာက္ျပသည္။ ဤအရာသည္ Status Quo ဟုဆုိသည္။ Status Quo သည္ ပုိေနျမဲက်ား ေနျမဲဟု အဓိပၸာယ္ေဆာင္သည္။ ရွိရင္းစြဲ အေျခအေနကုိ မယိုမယြင္း ထိန္းသိမ္းလုိျခင္းကုိ ရည္ညႊန္းသည္။

အထက္တြင္ သုံးစြဲခဲ့ေသာ Hyper Kinetic မဟာလႈပ္ရွားမႈ ေခတ္ႀကီးထဲတြင္ ပုိေနၿမဲ က်ားေနၿမဲသည္ မဟာအဟန္႔အတား ျဖစ္သည္ဟု ထုိပညာရွင္က ဆုိျခင္းသည္ အလြန္ယုတၱိ ရွိပါ သည္။ ပုိေနၿမဲက်ားေနၿမဲကုိ လႈပ္ရွားမႈ က ဘယ္လုိ ျမန္ႏုိင္ပါ့မလဲေပါ့။ဤစကၤာပူပညာရွင္သည္ ပုိေနၿမဲက်ားေနၿမဲအား လြမ္းဆြတ္ျခင္းကုိ အျပစ္ဟုျမင္လွ်င္ အတိတ္ႏွင့္ ေခတ္ေဟာင္းကုိ လြမ္း ဆြတ္ျခင္းကုိကား ဆုိဖြယ္ရာမရွိၿပီ။

ဓာတ္ေဖာက္စက္

အကဲခတ္ရသေလာက္ စီးပြားေရး အသစ္ဟူသည္ အရင္းရွင္အသစ္တုိ႔ကုိ ေမြးထုတ္ေပး သည့္ ျဖစ္စဥ္ဟု နားလည္လုိ႔ ရပုံေပါက္သည္။ သုိ႔ေသာ ္ ဤအရင္းရွင္သစ္တုိ႔သည္ ၾကက္မႀကီးက ၀ပ္ေပး၍ အေကာင္ေပါက္လာျခင္းမဟုတ္၊ ဓာတ္ေဖာက္စက္ျဖင့္ အေကာင္ေပါက္လာသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ Incubation ဆုိေသာ စကားကုိ္ ေဖာေဖာသီ ဖတ္႐ႈရသည္မွာ ဤအဓိပၸာယ္ပင္ ျဖစ္ဟန္တူူသည္။

အရင္းရွင္သစ္ကေလးတုိ႔သည္ ငယ္ရြယ္သည္၊ ဖ်တ္လတ္သည္၊ တကၠႏုိလုိဂ်ီဘက္ ကၽြမ္းက်င္သည္၊ ႐ႈံးသည္၊ ျမတ္သည္ကုိ ဂ႐ုမစုိက္ စြန္႔လုိက္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ သူတုိ႔၌ အရင္းအႏွီး လုံလုံ ေလာက္ေလာက္မရွိေပ။

သူတုိ႔၏ စြမ္းရည္ႏွင့္ အလားအလာတို႔ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ တကၠႏုိလုိဂ်ီ ကုမၸဏီႀကီး တုိ႔ကလည္းေကာင္း၊ ေငြထုပ္ပုိက္ထားေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီႀကီးတုိ႔က လည္းေကာင္း အမ္ဘီေအ ေက်ာင္းဖြင့္ထားေသာ တကၠသုိလ္ႀကီးတုိ႔ကလည္းေကာင္း ဤမ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ တုိ႔အား ေျမေတာင္ေျမွာ က္ေပးၿပီး ေငြရင္းမ်ား ေထာက္ပံၾကသည္။ မ်ဳိးေစံအရင္း Seed Capital ဟုေခၚသည္။ ရသည့္အရင္းအႏွီးႏွင့္ စတင္ၿပီး ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပင္ ၎တုိ႔လုပ္ငန္းတုိ႔ကုိ္ အမ်ား ပုိင္ ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ေအာင္ Going Public ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေစၾကသည္။ ေငြရင္း ထူေထာင္ ေပးသူတုိိ႔ကလည္း ဤသို႔ ျဖစ္ေအာင္ကူညီၾကသည္။ အမ်ား ပုိင္ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္ႏွင့္ စေတာ့ အိတ္(စ္) ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းသြင္းလုိက္ၾကသည္။

အရင္းအႏွီး မတည္ေပးသည္။ အမ်ား ပုိင္ ကုမၸဏီ ျဖစ္ေအာင္ျပဳေပးသည္။ စေတာ့ အိတ္(စ္)ခ်ိန္းတြင္ မွတ္ပုံတင္စာရင္း သြင္းေပးသည္။ ကုမၸဏီသစ္၏ စေတာ့ရွယ္ယာတုိ႔ကုိ စေတာ့ အိတ္(စ္) ခ်ိန္းေတြ ႔ထုတ္ေရာင္ းေပးသည္။ ဤအထိကုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အေကာင္အထည္ ေပၚလာ ေအာင္ ႀကိဳပမ္းာကသည္။ တာတုိေျပးပြဲ Sprint ဆုိေသာ စကားႏွင့္ တင္စားေျပာသည္။ မာရသြန္ မဟုတ္ေပ။

ဤေနရာတြင္ Coach နည္းျပဆရာႏွင့္ Sheepherd သုိးေက်ာင္းသား စကားတုိ႔လည္း ေပၚလာသည္။ အရင္းအႏွီး စတင္မတည္ေပးၿပီး အမ်ား ပုိင္ ကုမၸဏီ ျဖစ္ေအာင္ စေတာ့အိတ္(စ္) ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းသြင္းႏုိင္ေအာင္ ကူညီထိန္းေက်ာင္းေပးသူတို႔ကုိ ရည္ညႊန္းသည္။

စေတာ့ေ၀စု

အခ်ဳိ႕ဓာတ္ေဖာက္စက္တုိ႔သည္ အရင္းရွင္းအသစ္ (Venture Capitalists မ်ား လုိ႔လည္း ေခၚၾကသည္) တိုု႔ကုိ အေကာင္ေဖာက္ေပးရာ၌ ေနာက္ပုိင္းအဆင့္တြင္ မွ ၀င္ၿပီး အရင္းအႏွီး ေထာက္ပံ့့ျခင္းမ်ဳိးျပဳတတ္သည္။ ပထမပုိင္း၌ သူတုိ႔မပါၾကေပ၊ အမ်ား ပုိင္ ကုမၸဏီ Public Company အ ျဖစ္ထူေထာင္ၿပီး စေတာ့အိတ္(စ္)ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းသြင္း၍ စေတာ့ရွယ္ယာ အီကြီတီ တုိ႔ကို ေရာင္ းခ်သည့္ အဆင့္တြင္ မွ ၀င္၍ ေထာက္ပံ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤအဆင့္ကုိ Mezzanine Level ဟုေခၚသည္။

အရင္းရွင္အသစ္အစည္းအရုံး Venture Capitalist Association ဆုိၿပီးလည္းေပၚ လာသည္။ အရင္းရွင္အသစ္တုိ႔ကိုု စြန္႔ဦးတီထြင္သူအသစ္ New Entrepreneurs မ်ား လုိ႔လည္း ေခၚလာၾကသည္။ VCလုိ႔လည္း အတုိေကာက္ ေခၚၾကသည္။ အေဟာင္းႏွင့္ မတူေၾကာင္းကုိ ျပရန္ ျဖစ္သည္။

VC တုိ႔သည္ သူတုိ႔၏ လုပ္ငန္းထဲသုိ႔ အင္တာနက္ႏွင့္ အုိင္တီကၽြမ္းက်င္ေသာ အမ္ဘီေအ တုိ႔ကုိအလုအယက္သိမ္းသြင္းေနၾကရာ ေရႊဟဲလုိအျပင္ Stock Option (စေတာ့ေ၀စု) တုိ႔ျဖင့္ လည္း ျမွဴဆြယ္ကမ္းလွမ္းၾကသည္။ ေ၀ဖန္သူတစ္ဦးက စေတာ့ေ၀စု စနစ္သည္ အခြန္ေရွာင္နည္း တစ္မ်ဳိးဟု ဖြင့္ခ်သည္။စီးပြားေရး အသစ္တြင္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ အပိုင္း၌ စီအီးအုိႏွင့္ စီအက္ဖ္အုိေခၚ ဘ႑ာေရး အရာရွိတုိ႔ထက္ ကြန္ပ်ဴတာ ဆက္သြယ္ေရး ဆုိင္ရာ အရာရွိတုိ႔က ပုိၿပီးအေရး ပါ အရာေရာက္လာသည္ဟုလည္း ေျပာႀကသည္။

မည္ သို႔ ပင္ ျဖစ္ေစ ေၾကာ္ျငာတစ္ခုက စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ေကာင္းေနသည္။‘ယေန႔အသစ္ ဆုိေသာ အရာသည္ မနက္ျဖန္တုိင္း သန္ဘက္ခါ၌ ေခတ္ကုန္သြားသည္’ ဟုဆုိသနည္း။ Hyper Kinetic သေဘာကုိထပ္ဟပ္ဟန္တူသည္။

အျငင္းအခုန္

အာရွႏုိင္ငံအသီးသီးမွ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတုိ႔သည္ မိသားစုပုိင္လုပ္ငန္း Family Owned Business မ်ား အမ်ား စု ျဖစ္ၾကသည္။ ဤအမ်ား စု မိသားစုပုိင္ လုပ္ငန္းတုိ႔သည္ အထူးတုိးတက္ ေအာင္ျမင္ေလရာ မည္ မွ်အထိဆုိမႈ စီးပြားေရး အင္ပါယာႀကီးမ်ား ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္အထိ ျဖစ္သည္။ ဤတြင္ ႏုိင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္္တုိ႔ၾကား၌ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး ပုံစံသည္ အာရွ တန္ဖုိးက ေမြးထုတ္ေပးေသာ ပုံစံလား သုိ႔တည္းမဟုတ္ အရင္းရွင္စနစ္၏ အဆင့္တစ္ဆင့္ကို ထင္ဟပ္ေသာ ပုံစံေလာဟူ၍ အျငင္းအခုံ ျဖစ္ေပၚလာသည္။

ကုိရီယားတြင္ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး အင္ပါယာႀကီးကုိ Chaebols (ေခ်ဘုိလ္)ဟုေခၚဆုိ၍ ေဟာင္ေကာင္၊ စကၤာပူ၊ မေလးရွားအေျခစုိက္ တရုတ္ႏြယ္ဖြား မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး အင္ပါယာ ႀကီးတုိ႔ကုိ တုိင္တြန္း Tycoons ဟုေခၚဆုိခဲ့ၾကသည္။

ေခ်ဘုိလ္ႏွင့္ တုိက္ကြန္း မိသားစုပုိင္စနစ္တြင္ ကြန္ျဖဴးရွပ္ၾသဇာႀကီးမားသည္ကား အမွန္ ပင္ ျဖစ္သည္။ ဖခင္အႀကီးအကဲ Patriarch ကေျပာလွ်င္ ဘာမွ်ျပန္မေျပာဘဲ အားလုံးက နာခံၾက သည္။ Unquestioned Authority ဟုဆုိသည္။ သား၊ တူ၊ ေယာက္ ဖတုိ႔က ဌာနခြဲ၊ ရုံးခြဲတုိ႔ကုိ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ၾကသည္။ သေဘာမွာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ၌ လည္း မိသားစုကပင္ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း ျဖစ္ သည္။ Family Management ဟုဆုိသည္။ ပင္လယ္ရပ္ျခား တ႐ုတ္ႏြယ္ဖြား အဆက္အသြယ္ တုိ႔ျဖင့္ အဓိက အလုပ္လုပ္ေလ့ ရွိသည့္အတြက္လည္း ဤအဆက္အသြယ္ကြန္ယက္တို႔ကို ၀ါးကြန္ ယက္ Bamboo’s Network ဟုေခၚခဲ့ၾကသည္။

၀ိတုိရိယေခတ္

အဂၤလန္၏ ၀ိတုိရိယေခတ္ႏွင့္ ဂ်ာမနီေ၀မာေခတ္တို႔တြင္ အလားတူစြာ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း တစ္ေထြႀကီးေပၚထြန္းခဲ့သည္။ တစ္ခ်ဳိ႕လည္း ေပ်ာက္ကြယ္ထား၍ အခ်ဳိ႕လည္း အင္ပါယာ ျဖစ္လာသည္အထိ ေအာင္ျမင္ခဲ့ဲၾကသည္။ အေမရိကန္၌ လည္း ေရာ့ဖဲ့လား၊ ဖုိဒ့္တုိ႔လုိ မိသားစုပုိင္ အင္ပါယာႀကီးေတြ ေပၚထြန္းခဲ့သည္။ ေရနံ၊ မီးရထား၊ သံမဏိလုပ္ ငန္းတုိ႔တြင္ မိသားစု ပုိင္က ႀကီးစုိးခဲ့သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္ သည့္ႏုိ္င္ငံမဆုိ ဇစ္ျမစ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေပၚထြန္းခဲ့ဖူးေလရာ တစ္ခ်ဳိ႕သုံးသပ္သလုိ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး ပုံစံသည္ အာရွတန္ဖုိးမွ ေမြးထုတ္သည္။ အာရွလကၡဏာသာ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆျခင္းသည္ မမွန္ပါဟု ေထာက္ျပၾကသည္။

ယခုေျပာင္းၿပီ။ မီသားစုပုိင္ စီးပြားေရး ပုံစံသည္ အေႏွးႏွင့္ အျမန္ နိဂုံးခ်ဳပ္ေနၿပီ၊ ဤအခ်က္ကုိ ေထာက္ျပသူတစ္ဦးက ေဟာင္ေကာင္မွ ခ်ဳံေကာင္း ေကာ္ပုိေရး ရွင္းႀကီး၏ အစုရွင္ မ်ား ႏွစ္ ပတ္လည္ အစည္းအေ၀း တစ္ရပ္အေၾကာင္းကုိ မီးေမာင္းထုိးျပသည္။ ဤအစည္း အေ၀း တြင္ ေဟာင္ေကာင္မွ စူပါမင္း (သုိ႔တည္းမဟုတ္) KS ဟုေခၚေ၀ၚၾကေသာ သူေဌးႀကီး မစၥတာလီ ကာရွင္းက သဘာပတိအ ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ခ်ဳံေကာင္း ေကာ္ပုိေရး ရွင္းမွာ မူလက လီကာရွင္း မိသားစုပုိင္ ျဖစ္၍ ေနာက္ပုိင္းတြင္ အစုရွင္အသစ္မ်ား ေခၚဆုိ၍ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေကာ္ပုိေရး ရွင္းႀကီး ျဖစ္သည္။ေဟာင္ေကာင္ စေတာ့အိပ္(စ္)ခ်ိန္းတြင္ စာရင္း၀င္ထားသည္။

ဤအစုရွင္မ်ား အစည္းအေ၀းတြင္ မစၥတာလီကာရွင္းက တင္သြင္းေသာ အဆုိမွာ လက္ရွိ အစုရွင္တုိ႔အား ဦးစားေပး၀ယ္ခြင့္မျပဳဘဲ အစုရွယ္ယာသစ္တုိ႔ကုိ ေရာင္ းခ်ရန္အခြင့္ အာဏာကုိ သူူ႔အားအပ္ႏွင္္းေၾကာင္း အဆုိ ျဖစ္သည္။ ဤအဆုိကုိ တစ္ဦးက ထကန္႔ကြက္ေလရာ မစၥတာလီ ကာရွင္း အလြန္အ့ံအားသင့္ၿပီး ေၾကာင္သြားသည္ဟုဆုိသည္။ အေၾကာင္းမူ သူ၏ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး တြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ကန္႔ကြက္သူဟူ၍ မရွိဖူးေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ မစၥတာလီကာရွင္းက ကန္႔ကြက္သူအား တစ္ခ်က္ လွမ္းၾကည့္လုိက္ၿပီး ‘ ေၾသာ္ …..ခင္ဗ်ားကုိး ’ ဟုအံ့အားသင့္ေသာ အေနအထားႏွင့္ ေျပာလုိက္သည္။ ၿပီးမဲခြဲရာ သူ႔အဆုိပဲႏုိင္သြားသည္။

ကန္႔ကြက္သူသည္ ေခသူမဟုတ္၊ ေဟာင္ေကာင္အေျခစုိက္ တဲင္ပယ္လ္္တန္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီႀကီ္း အႀကီးအကဲေမာရီစ္ဘတ္စ္ ျဖစ္သည္။ ဤရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီသည္ ခ်ဳံေကာင္း ေကာ္ပုိေရး ရွင္း၏ အစုရွယ္ယာ (အီကြီတီ) တုိ႔ကို အမ်ား ႀကီး ၀ယ္ထားသည္မွာ မၾကာေသးေပ။ မစၥတာလီကာရွင္းအဖုိ႔ အထူူးအဆန္းအေတြ ႕အႀကဳံသစ္ ျဖစ္ေလေတာ့၏ ။

အိကီြတီျဖင့္ အရင္းရွာ

ဤအခ်က္က ဘာေတြ ကိုိ ညႊန္ျပလာသနည္းဆုိေသာ ္အာရွ၏ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး တုိ႔သည္ အေျခခံအရ ေျခေျချမစ္ျမစ္ရွိေသာ အေျပာင္းအလဲႀကီးတုိ႔ကုိ မလႊဲမေရွာင္သာ ျပဳလုပ္ ျခင္းျဖင့္ မိသားစုပုိင္ လကၡဏာတုိ႔ကုိ ဇာတ္သိမ္းေနရသည့္ တူ႐ႈခ်က္ကုိ ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း အ ျဖစ္ကုိ ညႊန္းလာသည္။ ဤတူ႐ႈခ်က္ကုိ ဖိအားေပး ေမာင္းတင္ေပးသည့္ အေၾကာင္းတရားတုိ႔ကို ေအာက္ပါအတုိင္းတန္းစီ၍ ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

(၁) ေငြအရင္းအႏွီးထူေထာင္မႈ ၏ အဓိကပုံသဏၭာန္သည္ လုံး၀လုံး၀ေျပာင္းလဲသြားေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္္အထိ၌ ကုမၸဏီတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ ေငြပင္ေငြရင္း အရင္းအႏွီးတုိ႔အတြက္ ဘဏ္္တုိက္တုိ႔ကုိ အားကုိးေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ ဘဏ္တုိက္တုိ႔မွ ေခ်းငွားေငြတုိ႔ျဖင့္ အဓိက အရင္းအႏွီးထူူေထာင္သည္။ ယခု ဤသေဘာ ရွိေသးေသာ ္လည္း အားေပ်ာ့သြားသည္။ ထုိအစား ကုမၸဏီႀကီးတုိ႔သည္ မိမိတို႔အစုရွယ္ယာ (အီကြီတီ) တုိ႔ကုိ ထုတ္ေရာင္ း၍ ေငြရွာေသာ နည္းကုိ အဓိက အသုံးျပဳလာရသည္။ ေခ်းေငြျဖင့္ အရင္းရွာသည့္နည္းမွ အီကီြတီျဖင့္ အရင္းရွာသည့္ နည္းဆီသုိ႔ From Loan Financing to Equity Financing ဆီသုိ႔ အလုံးအရင္းႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနၾကရသည္။ ဤသုိ႔ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ မက္လုံးေရာ ဖိအားပါ ႏွစ္ မ်ဳိးစလုံးအားေကာင္း ေကာင္းႏွင့္ ရွိၿပီ။

ေငြအရင္းအႏွီွး ထုႏွင့္ ထည္နဲ႔ ဧရာမရန္ပုံေငြမ်ား ရွိၾကေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီႀကီးတုိ႔ႏွင့္ ပင္စင္ရန္ပုံေငြ Investment Funds and Pension Funds ႀကီးတုိ႔ကလည္း အီကီြတီတုိ႔ကုိ အျပဳံလုိက္အစုလုိက္ လက္ႀကီးႀကီး၊ ထုထည္ႀကီးႀကီး ၀ယ္ယူဖုိ႔အတြက္လည္းေစာင့္ေနၾကသည္။

ဤအီကီြတီနည္းျဖင့္ ေငြအရင္းရွာေဖြျခင္းကုိ မိမိတုိ႔ေဒသအတြင္ း၌ သာ ကြက္ၿပီးကန္႔ သတ္ၿပီး ရွာရုံျဖင့္ လည္း သိပ္အက်ဳိးမ ျဖစ္နယူးေယာက္ စေတာ့အိတ္(စ္)ခ်ိန္၊ ဥေရာပစေတာ့ အိပ္(စ္)ခ်ိန္း၊ လန္ဒန္စေတာ့အိပ္(စ္)ခ်ိန္း စသည့္ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ Global Capital Markets တုိ႔တြင္ မိမိတုိ႔ အီကီြတီတုိ႔ကုိ ထုတ္ေရာင္ းႏုိင္မည္ ဆုိလွ်င္ အရင္းအႏွီးေတြ တစ္ျပဳံတစ္ေခါင္း အဆမတန္ အမ်ား ႀကီးရႏုိင္သည္။ ဘဏ္ေခ်းေငြဆုိသည္မွာ ကေလးကစား စရာလုိ ျဖစ္သြားသည္။

ကမာၻလုံးကၽြတ္အရင္းေစ်းကြက္

(၂) ထုိ႔ေၾကာင့္ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတုိ႔သည္ ဆက္လက္ေအာင္ျမင္လုိလွ်င္ အရင္းအႏွီး ရွာေဖြထူေထာင္မႈ ပုံသဏၭာန္ကုိေျပာင္းလဲပစ္ရေတာ့မည္ ။ အီကြီတီေစ်းကြက္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရေတာ့မည္ ။ ကမာၻလုံးကၽြတ္ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ထဲ ၀င္တုိးႏုိ္င္ရ ေတာ့မည္ ။

ဤအလုိ႔ငွာ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတုိ႔ကုိ စေတာ့အိပ္(စ္)ခ်ိန္းတုိ႔တြင္ မွတ္ပုံတင္ စာရင္းသြင္းႏိုိင္ေသာ Listed အမ်ား ပုိင္ ေကာ္ပုိေရး ရွင္းႀကီးမ်ား အ ျဖစ္ မလြဲမေသျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္း ရေတာ့မည္ ။ ဤသည္ပင္္္ မိသားစုပုိင္ ပုံစံကုိ ဖ်က္သိမ္းေပးရျခင္း မည္ သည္။

(၃) ယင္း၏ အက်ဳိးဆက္တုိ႔ကား အရိပ္ပမာ ထပ္ၾကပ္မကြာတစ္ပါတည္း လုိက္ပါလာသည္။ ပထ မအေနျဖင့္ အသစ္ဖဲြ႕စည္းရေသာ ေကာ္ပုိေရး ရွင္းတုိ႔သည္ အစုရွင္တုိ႔၏ တန္ဖုိး Shareholder’s Value ကုိ အဓိက အာရုံစုိက္ရေတာ့မည္ ။ အစုရွယ္တို႔ အက်ဳိးရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ ေပးရေတာ့မည္ ။ မိသားစုတန္ဖုိး မိသားစုအက်ဳိးသည္ ေနာက္ဖက္ခုံတန္းဆီ ေရာက္သြားၿပီ။

(၄) ဥပေဒႏွင့္ အညီ လူနည္းစုအစုရွင္ Minority Shareholders တုိ႔အက်ဳိးကုိလည္း ေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္ေပးရမည္ ။ ထုိမွ်သာမကေသး စာရင္းရွင္တမ္း မွန္မွန္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အစီရင္ခံစာ မွန္ကန္စြာ ေရး ျခင္း၊ စာရင္းစစ္တုိ႔၏ အစစ္အေဆးကိုခံျခင္း၊ စေတာ့အိပ္(စ္)ခ်ိန္း အာဏာပုိင္တုိ႔၏ အစစ္အေဆးကုိခံျခင္း၊ အစုရွင္သစ္မ်ား တုိးလာေစရန္ ကုမၸဏီ၏ အေျခအေန မွန္တုိ႔ကုိ ေဖာ္ျပျခင္း စသည့္ထင္သာ၊ျမင္သာရွိိမႈ Transprancy ကုိ က်င့္သုံးရေတာ့သည္။ မိသားစုပုိင္ စီးပြားေရး တြင္ မူ အရာရာလွ်ဳိ႕၀ွက္ထားၿပီး မိသားစုခ်င္းသာလက္၀ါးရုိ္က္ အသိေပးျခင္းမ်ဳိးေတြ ျပဳက်င့္ခဲၾကသည္။

အေနာက္ပုိင္းပညာ

(၅) စီမံခန္္႔ခြဲမႈ Management ကိစၥ၌ လည္း မိသားစု စီမံခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈ Family Management မ်ဳိးေနရာ၌ သူ႔ေနရာႏွင့္ သူကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ျဖင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ Professional Management ပုံစံျဖင့္ အစားထုိးရေတာ့မည္ ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ ္ အၿပိဳင္အဆုိင္ေတြ အလြန္ျပင္းထန္ လႈပ္ရွားေန သည္ မဟုတ္ပါလား။ သမားရုိးက်မိသားစု စီမံခန္႔ခြဲမ်ဳိး သြားလုပ္လွ်င္ ေကာ္ပုိေရး ရွင္းသည္ ဖ်က္သိမ္းပစ္ရမည္ ့ ကံၾကမၼာ ခဏေလးႏွင့္ ေတြ ႕ႏွိင္သည္။ အီကီြတီ အစုုရွင္တုိ႔က သမားရုိးက် စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပုံစံကုိ မႀကိဳက္သည္ႏွင့္ အစုရွယ္ယာေတြ ထုတ္ေရာင္ းပစ္ႏုိင္သည္။ ေကာ္ပုိေရး ရွင္း၏ အစုရွယ္ယာေစ်း ေဇာက္ထုိး စုိက္ဆင္းသြားႏုိင္သည္။

အလွႏွင့္ ဦးေႏွာက္

ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္းႏွင့္ လူဦးေရ အနည္းအမ်ား ကုိၾကည့္ၿပီး ၿမဳိ႕ႀကီး (City) ဟု သတ္မွတ္မႈ သည္ စိတ္မခ်ရေတာ့ေပ။ လူမႈ သိပၸံပညာရွင္တုိ႔က ၿမိဳ႕ႀကီးကုိ လွပေအာင္ မြမ္းမံျပင္ ဆင္ရသည္ႏွင့္ အတူ ဦးေႏွာက္လည္း ထည့္ေပးလာၾကၿပီဟု ဆုိသည္။ Beauty and Brain ဟုေျပာသည္။ ဤေနရာ၌ ပညာရွင္တုိ႔က ဆုိလုိေသာ ဦးေႏွာက္မွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေခတ္မီ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္မ်ား ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔၌ ဖြံၿဖိဳးထြန္းကားမႈ ကုိ ဆုိလုိသည္။ အတိအက်အားျဖင့္ တယ္လိီဖုန္း၊ ဖက္စ္၊ အီးေမးလ္၊ ၿဂိဳလ္တုဆက္သြယ္ေရး ၊ ကြန္ပ်ဴတာ ကြန္ရက္၊ သတင္း အင္ေဖာ္ေမးရွင္းကြန္ရက္၊ စီးပြားေရး သတင္းကြန္ရက္၊ အီလက္ထရြန္းနစ္ အာရုံေၾကာမ်ား စင္တာ စသည့္ဥာဏ္ပညာပါးနပ္လိမၼာေသာ အေဆာက္အအုံ Intelligent Building တုိ႔အမ်ား ႀကီး ရွိျခင္း ကုိ ဆုိလုိသည္။

၂၁ရာစုႏွစ္ ၌ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔သည္ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာၿမဳိ႕ႀကီး Global City မ်ား အသြင္သုိ႔ ေျပာင္းလဲကုန္ေတာ့မည္ ။ ေျပာင္းသည္ေျပာင္းေနၿပီ။ ဆုိလုိသည့္သေဘာမွာ သတင္းအင္ေဖာ္ ေမးရွင္း တကၠႏုိလုိဂ်ီတုိ႔ ေခတ္မီ ဆန္းျပားလာမႈ တုိ႔ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔သည္ တစ္ကမာၻလုံးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ‘ကမာၻရြာ’ ႀကီးထဲတြင္ ကမာၻၿမဳိ႕ႀကီးေတြ ေပၚလာၿပီ။

ကမာၻ႔ဂယက္အရင္

ၿမဳိ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕သည္ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ ကြန္ရက္တုိ႔ႏွင့္ ဘယ္ေလာက္အထိ အခ်ိတ္အဆက္ ရွိသနည္းဆုိေသာ အခ်က္သည္ေသာ ့ခ်က္ စံ ျဖစ္လာသည္။ ကမာၻႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္ အားနည္း လွ်င္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိိဳ႕သည္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လူဦးေရမ်ား ေနပါေစ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ က်ယ္၀န္း ေနပါေစ၊ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕ႀကီးအဆင့္ အ ျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းခံရမည္ မဟုတ္ေပ။

ၿမဳိ႕ႀကီးတစ္ၿမဳိ႕က ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္လာေတာ့လည္း ဤၿမဳိ႕၏ အသြင္အျပင္ တုိ႔သည္ ေတာ္ လွန္ေျပာင္းလဲ ကုန္ေတာ့သည္။ ကမာၻေပၚဘယ္ေနရာမွာ ဘာပဲ ျဖစ္ ျဖစ္၊ ဤကမာၻ လုံးဆုိင္ရာ ၿမဳိ႕ႀကီးတုိ႔တြင္ အရင္ကနဦး ဂယက္ရုိက္သည္။ ၿမဳိ႕ႀကီးတုိ႔က အရင္သိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၿမဳိ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ ၿမဳိ႕ႀကီး ျဖစ္လာသည္ႏွင့္ ကမာၻ႔အ ျဖစ္အပ်က္တုိ႔က ဤၿမဳိ႕ႀကီးအေပၚ ပုိၿပီးၾသဇာႀကီးလာေတာ့သည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ္႕ရွိရာ ျပည္တြင္ းအ ျဖစ္အပ်က္တုိ႔က အဲဒီ ေလာက္ ၾသဇာမရွိေတာ့ၿပီ။ ျပည္တြင္ းၾသဇာ၊ ႏုိင္ငံ့ၾသဇာ က်ဆင္းသြားသည္။ ကမာၻ႕ၾသဇာ၊ ျပည္ပၾသဇာ တက္လာသည္။ ကမာၻ႔ကြန္ရက္ေပါင္းစုံတုိ႔ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိေသာ ေၾကာင့္ ေပၚထြန္းလာ ေသာ အက်ဳိးေပတည္း၊ စိတ္ဆႏၵတုိ႔ႏွင့္ ဆုိင္ဟန္မရွိ။

ဘ၀အမွတ္အသားတုိင္းမ်ား

ပညက္အားျဖင့္ ကမာၻႀကီးသည္ ရြာႀကီးတစ္ရြာလုိ ျဖစ္လာၿပီဟု ေျပာၾကသည္။ ကမာၻ႔ရြာ Global Village ဟုအသုံးမ်ား လာႀကသည္။ ပရမတ္အားျဖင့္ မူ ဤကမာၻ႔ရြာႀကီးထဲတြင္ ကမာၻ႔ ၿမိဳ႕ႀကီး Global Cities ေတြ ထြန္းကားလာေခ်ၿပီ။ ရြာထဲ ၿမဳိ႕ေတြ ေပၚမည္ ဟု ဆုိေတာ့ အ့ံၾသစရာ ေကာင္းလွသည္။

ဂ်ပန္လူမ်ဳိး လူမႈ ႏွင့္ စီးပြားေရး သိပၸံပညာရွင္္ ကီနီခ်ီအုိေမက ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ နိစၥဓူ၀ဘ၀၏ အမွတ္အသားမွတ္တုိင္ Signposts of Everyday Life တုိ႔အေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား အသြင္သုိ႔ ကူးေျပာင္းလာသည္ႏွင့္ အတူ ျပဳထားေသာ မွတ္တုိင္တုိ႔သည္လည္း အလြန္ တရာ ရႈပအေထြးမ်ား ျပား လာၾ ကေတာ့သည္။

အမွတ္အသား မွတ္တုိင္တုိ႔ဆုိရာ၌ လမ္းျပအခ်က္ျပမ်ား ေၾကာ္ျငာဆုိင္းဘုတ္မ်ား ၊ လမ္းညႊန္းမ်ား ၊ တယ္လီဖုန္းမ်ား ၊ ဖက္စ္အီးေမးလ္၊ အင္တာနက္ အစရွိသည့္ ဆက္သြယ္ေရး ကိရိယာတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ လမ္းညႊန္ႏွင့္ လိပ္စာမ်ား ၊ ေဆးအညႊန္းမ်ား ၊ ဟုိတယ္၊ စားေသာက္ ဆုိင္တုိ႔မွ စားစရာအညႊန္း Menu မ်ား ၊ ေဘာက္ခ်ာမ်ား ရုပ္ျမင္သံၾကား၊ ေရဒီယိုအစီအစဥ္မ်ား ၊ ရုပ္ရွင္ရုံ၊ ကာရာအုိေကရုံ၊ ျပဇာတ္ရုံအညႊန္းမ်ား ၊ ေျမပုံမ်ား ၊ ေစ်း၀ယ္လမ္းညႊန္မ်ား ၊ မီးရထား၊ သေဘၤာ၊ ေလယဥ္အ၀င္အထြက္ လမ္းညႊန္မ်ား ၊ အစရွိသည့္ နစၥဓူ၀ ဘ၀တုိ႔ကုိ ထင္ဟပ္ အမွတ္ အသားျပဳေသာ အညႊန္းေပါင္းစုံတို႔ ပါ၀င္ၾကကုန္သည္။ ဤအညႊန္း (အမွတ္အသားျပမွတ္တုိင္ ) တုိ႔သည္ မ်က္စိေနာက္ေလာက္ေအာင္ ႐ႈပ္ေထြးမ်ား ျပား မ်ဳိးစုံ ျဖစ္လာသည္။

ဤတြင္ ပညာရွင္ကီႏုိခ်ီအုိေမက စာတတ္တယ္ဆုိတာ ဘာကုိေခၚတာလဲဟု ေမးခြန္းေဟာင္းတစ္ခုကုိ ထုတ္ၿပီးအေျဖ တစ္ပုဒ္ကုိ ရွင္းျပသည္။ လုပ္တတ္မွ စာတတ္သည္ဟု ေခၚသတည္း။ ဆာေဗးတစ္ခုက ၿမိဳ႕ႀကီးေန အသက္၂၀ေက်ာ္အရြယ္ အေမရိကန္ လူငယ္ ၃၆၀၀အားေမးႀကည့္ရာ ၆၂ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က ဤအမွတ္အသားမွတ္တုိင္တုိ႔၏ အဓိပၸာယ္ကို မေဖာ္ႏုိင္သူေတြ ထဲတြင္ တကၠသုိလ္ဘြဲ႕ရေတြ အမ်ား အျပား ပါ၀င္ၾကသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ႀကီးထဲတြင္ ဘြဲ႕ရျခင္း၊မရျခင္းျဖင့္ မတုိင္းတာေတာ့ဘဲ ၿမိဳ႕ႀကီး၏ ေဖာ္ျပပါ အမွတ္အသားမွတ္တုိင္တုိ႔ အေၾကာင္းကုိ ဘယ္ေလာက္သိသလဲ။ ဘယ္ေလာက္နားလည္ သလဲ ဆုိေသာ အခ်က္ျဖင့္ ‘ စာတတ္ျခင္း ’ ကုိ တုိင္းထြာၾကည့္ရာသည္။

ကြန္ရက္က ဆင့္ကဲကုိၿဖိဳ

ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔သည္ ကြန္ရက္မွီၿမိဳ႕ႀကီး Net-work-Dependent ေတြ ျဖစ္ လာသည္။ တကၠႏုိလုိဂ်ီနည္းပညာ ဦးစားေပး Technology Oriented ျဖစ္လာသည္။ တစ္ဆက္ တည္းတြင္ ထိပ္ေအာက္ဆင့္ကဲစနစ္ Hierarchyၿပိဳက်သြားသည္။ ကမာၻ႔ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔တြင္ ဘာပဲ လုပ္လုပ္ ကြန္ရက္အခ်ိတ္အဆက္တုိ႔ကုိ အဓိကထားၿပီး လုပ္လာၾကသည္။ ကြန္ရက္စနစ္ျဖင့္ အလုပ္လုပ္ၾကသည္၊ ထိပ္ေအာက္ Top-down ကြပ္ကဲမႈ မ်ဳိးျဖင့္ အလုပ္လုပ္ႀကျခင္းသည္ အလြန္ နည္းသြား ရွားသြားသည္။

အကယ္၍ ထိပ္ေအာက္ဆင့္ကဲစနစ္ကုိ မလြဲမေရွာင္သာ၍ က်င့္သုံးၾကရေသးလွ်င္ ထိပ္ေအာက္ဆင့္ကဲစနစ္တုိ႔ကုိ တုိပစ္၊ ျဖတ္ပစ္ၾကသည္။ အဆင့္ဆင့္ေတြ အမ်ား ႀကီးမထား ေတာ့ေပ။ ဤသုိ႔တုိပစ္ျခင္းကုိ Downsize ဟုေခၚသည္။ အလုပ္သမားတုိ႔ကုိ ေလွ်ာ့ျဖတ္ပစ္ျခင္းကို

Downsize အ ျဖစ္ ေယဘုယ်နားလည္ေနၾကသည္။ အမွန္မွာ ထိပ္ေအာက္ ဆင့္ကဲအဆင့္ ေလွကားကုိ တုိပစ္ျခင္း၊ ေလွ်ာ့ပစ္ျခင္းကုိ အဓိကရည္ညႊန္းသည္။

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အလွႏွင့္ ဦးေႏွာက္တုိ႔ကုိ ထိပ္ေအာက္ဆင့္ကဲစနစ္ျဖင့္ မစီ စဥ္ေတာ့ၿပီ။ ကြန္ရက္စနစ္ျဖင့္ စီစဥ္လာသည္။ Networks Management သည္ ကမာၻၿမိဳ႕တုိ႔တြင္ ေသာ ့ခ်က္က်လာၿပီ။

သတင္းအစာမေၾကျခင္း

ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔တြင္ သတင္းအင္ေဖာ္ေမရွင္း တကၠႏုိဂ်ီတုိ႔ကုိ အမာခံ ေက်ာရုိး အ ျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းလာျခင္းေၾကာင့္ သတင္းတုိ႔သည္ အလွ်ံပယ္ ေပါမ်ား ေနသည္။ ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္းသိၾကသည္။ ဤတြင္ ပညာရွင္တစ္ဦးက သတင္းအစာမေၾကမႈ Indigestion of Information အေၾကာင္း ေျပာျပေလသည္။

ကမာၻ႕ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔အတြင္ း မတည္ၿငိမ္မႈ ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ ကုိ ေပၚေပါက္လာရျခင္းတုိ႔သည္ ဤသတင္း အစာမေၾကမႈ တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု ပညာရွင္တစ္ဦးက အျပစ္ဖုိ႔ထားသည္။ သူက သတင္းအစာမေၾက ပုံသဏၭာန္တုိ႔ကိုိလည္း ရွင္းျပေဖာ္ျပသည္။ ပထမအားျဖင့္ သတင္းေတြ အလွ်ံ အပယ္ ေပါမ်ား လာပါလ်က္ သတင္းကို ဆင္းဆင္းရဲရဲသိသူ အေသအခ်ာမသိဘူး III-Information လူတန္းစား ဆုိၿပီးေပၚေနေသးသည္။ ဒုတိယအားျဖင့္ သတင္းတုိ႔ကုိ လိုရာ လွည့္စား ႀကိဳးကုိင္၍ ျဖန္႔ခ်ိမႈ Manipulation of Information မ်ား ရွိေနသည္။ တတိယအားျဖင့္ သတင္း အင္ေဖာ္ေမးရွင္းကုိ လြယ္ကူစြာ Access to Information ရပါလ်က္ ဤသတင္းတုိ႔၏ အႏွစ္ ကုိ မသိျခင္း Poor Access to Knowledge ရွ္ိေနသည္။စတုတၳအားျဖင့္ မီဒီယာသမားကုိ သတင္း တုိ႔ကုိ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ ကုိ ဆြေပး၍ Play on Emotions ကစားၾကသည္။

ဤအခ်က္တုိ႔သည္ သတင္းအစာမေၾကမႈ တိုိ႔ကုိ ျဖစ္ပြားေစ၍ ယင္းမွၿမိဳ႕ႀကီးအတြင္ းအၾကမ္း ဖက္မႈ တုိ႔ကုိ ျဖစ္ပြားေစသည္ဟု ပညာရွင္တစ္ဦးက ေထာက္ျပထားသည္။

လူသားဆန္

၂၁ ရာစုႏွစ္ ထဲတြင္ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔သည္ လူသားဆန္မႈ ၏ ဗက္္တာ Vector of Humanism ျဖစ္ရန္ ဦးတည္ႏုိင္ရမည္ ဟုဆုိသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးကုိ လူသားဆန္ေအာင္ ဖန္တီးရာ၌ ယဥ္ေက်းမႈ အျပန္အလွန္ ေမြးထုတ္ျခင္း Interbreeding of Culturesသည္လည္း တာ၀န္တစ္ပါးအ ျဖစ္ အေရး ႀကီးသည္ဟု ဆုိသည္။

ယခင္ကဆုိလွ်င္ ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔သည္ ရုပ္ပစၥည္းထုတ္္လုပ္ဖုိ႔သာ စိတ္၀င္စားေနရာ လူတုိ႔၏ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ကိစၥတုိ႔ကုိ ေမ့ေပ်ာက္ေနခဲ့ၾကသည္။ ၂၁ ရာစုထဲ၌ ကား လူတုိ႔၏ ခံ စားမႈ ဖီ လင္၊ အေတြ းအေခၚ၊ အလုိလိုသိစိတ္ ၊ အာရုံခံစားမႈ စသည့္ပညာ သညာပုံသဏၭာန္ ေပါင္းစုံတုိ႔ သည္ ဗိသုကာဘာသာစကား အက်ယ္အ၀န္း၊ ေလဟာျပင္ဘာသာ စကား Spatial Language တုိ႔ႏွင့္ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္ေတာ့မည္ ။ တစ္နည္းဆုိလွ်င္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ၿမဳိ႕ျပေန လူထု၏ နိိစၥဓူ၀ ဘ၀ႏွင့္ အဆင္ေျပ ကုိက္ညီရေတာ့မည္ ။

ၿမိဳ႕ႀကီးတုိ႔ကုိ စီးပြားေရး အျမင္ သက္သက္ဘက္မွ မၾကည့္ဘဲ အျခားအျမင္တုိ႔ႏွင့္ လည္း အေပးအယူ ေစ့စပ္ေပါင္းစပ္ ၾကည့္ရမည္ ဟု ပညာရွင္တစ္ဦးက ဆုိသည္။ လူသားဆန္မႈ Humankind ၿမိဳ႕ City ႏွင့္ သဘာ၀ Nature တုိ႔ကုိ အေပးအယူမွ်တျခင္း အေပၚအေျခခံ ထားႏုိင္ ရမည္ ။

ဖဲၾကဥ္ Exclusion ျခင္းဆုိေသာ စကားသည္ၿမိဳ႕ျပေရး ရာအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးမႈ တုိ႔၌ ယခုတစ္ေလာ ထိပ္တန္းေနရာ ေပးျခင္းကုိ ခံေနရသည္။ လူမႈ ေရး အရ ဖဲၾကဥ္မႈ ၊ အခြင့္အလမ္းအရ ဖဲၾကဥ္မႈ ၊ သတင္းရရွိမႈ ပုိင္း၌ ဖဲႀကဥ္မႈ အစရွိသည္ျဖင့္ ဖဲၾကဥ္ခံ ရမႈ အမ်ဳိးအစားေပါင္းစုံတုိ႔ကုိ စာရင္း ျပဳသည္။ ဤျပႆနာတုိ႔ကုိ အသုိ႔ေျဖရွင္းမည္ နည္းဟူ၍ ေခါင္း႐ႈပ္စြာ း စဥ္းစားေနၾကရသည္။ ဖဲၾကဥ္ခံရမႈ သည္ သတင္းအစာမေၾကမႈ ကဲ့သုိ႔ပင္ ၿမိဳ႕ႀကီးအတြင္ း မတည္ျငိမ္မႈ တုိ႔ကုိ ေပၚေပါက္ ေစသည္ဟု ေထာက္ျပေနၾကသည္။

အညႊန္း

Cities of the Future

International Social Science Journal

Beyond National Borders by

Kenichi Ohmae